Ψυχολογική κακοποίηση

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ψυχολογική Κακοποίηση είναι η συμπεριφορά που αποσκοπεί στην περιφρόνηση του άλλου, με στόχο την αποδυνάμωση και υποταγή του, τον έλεγχο και τη διατήρηση της εξουσίας του θύτη προς το θύμα του. Χρειάζεται να τονίσουμε ότι κάθε μορφή κακοποίησης είναι πρώτα ψυχολογική και οι συνέπειές της είναι σοβαρότερες, ακόμη κι από τη φυσική κακοποίηση.[1]

Νοείται ως πράξη που διενεργείται από ένα άτομο σε βάρος ενός άλλου ή άλλων ατόμων και συμπεριλαμβάνει περιορισμό, απομόνωση, λεκτική κακοποίηση, ταπείνωση, εκφοβισμό, υποτίμηση νοημοσύνης, ή οποιαδήποτε άλλη συμπεριφορά που μπορεί να μειώσει την αίσθηση της ταυτότητας, της αξιοπρέπειας και της αυτοεκτίμησης.

Αυτό μερικές φορές ονομάζεται συναισθηματική κακοποίηση.

Η Ψυχολογική Κακοποίηση μπορεί να συμβάλει καταλυτικά, ώστε το άτομο να αισθάνεται «λίγο, ποταπό, μηδαμινό». Κακοποιημένοι άνθρωποι συχνά συνειδητοποιούν ότι η ψυχολογική ή συναισθηματική κακοποίηση είναι η πιο οδυνηρή μορφή κακοποίησης.

Αυτού του είδους η κακοποίηση μπορεί να καταστήσει ένα άτομο φοβικό ή να του προκαλέσει ανυπολόγιστη ψυχική οδύνη. Αυτό μπορεί να συμβεί με διάφορους τρόπους, όπως:

  • προκαλώντας του ενοχές και ανασφάλεια για τον εαυτό του και τις ικανότητές του μειώνοντας την αυτοεκτίμηση του,
  • απειλώντας το με κάποια μορφή βίας,
  • απειλώντας το να το εγκαταλείψει ή να το παραμελήσει,
  • πραγματοποιώντας τις απειλές του με την άμεση–ευθεία, ή έμμεση–μακροχρόνια απομόνωση, παραμέληση και εγκατάλειψη.

Είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Λεκτική εξύβριση
  • Απομόνωση
  • Απειλές και εκβιασμοί
  • Εκφοβισμός
  • Επέμβαση στην προσωπική σφαίρα
  • Καταπίεση
  • Σεξουαλική βία
  • Οικονομική βία
  • Παραμέληση

Μορφές συμπεριφοράς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ψ.Κ. περιλαμβάνει συμπεριφορές όπως: Υβρεολόγιο, ένταση φωνής, ειρωνεία, προσβολή του προσώπου, λοιδορία των χαρακτηριστικών του ατόμου (της χροιάς της φωνής, της εκφοράς του λόγου, της μητρικής του γλώσσας, της κουλτούρας του, των αξιών και συνηθειών του, της καταγωγής του κλπ.), η αντιμετώπισή του ως μικρού παιδιού, συκοφαντικές δηλώσεις ή φήμες, προσβλητική μίμηση κάποιων χαρακτηριστικών του, απειλή του ίδιου του προσώπου στέρησής του από κάτι που είναι σημαντικό για αυτό, ακόμη και αγνοώντας το ή απομονώνοντάς το ή αποκλείοντάς το από ουσιαστικές εκδηλώσεις ή δραστηριότητες ή το δικαίωμά του για επικοινωνία και κοινωνική ένταξη.

Ψ.Κ. συμβαίνει επίσης όταν ο ενήλικας αποκλείεται από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, εφόσον ο ίδιος είναι ικανός να αυτενεργεί, με άλλα λόγια, όταν λαμβάνουν άλλοι αποφάσεις αντί γι`αυτόν στερώντας του τα δικαιώματά του.

Αίτια - Σκοποί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ως βασικό αίτιο της Ψ.Κ. αναφέρεται η έλλειψη πρωτογενούς εκπλήρωσης αναγκών του θύτη με επακόλουθο τη φασίζουσα συμπεριφορά του, που έχει ως κύριο στόχο τη χειραγώγηση του θύματος. Έκδηλο φαίνεται το σύμπλεγμα ανωτερότητας του θύτη, ως συγκαλυμμένης κατωτερότητας:" Αν έχω τη δύναμη πάνω σ' ένα άλλο πρόσωπο να το σκοτώσω, τότε είμαι "ισχυρότερος" απ' αυτό. Όμως από ψυχολογική άποψη, ο πόθος της εξουσίας δεν πηγάζει από δύναμη αλλά από αδυναμία. Είναι η έκφραση της ανικανότητας του ατομικού εγώ να σταθεί μόνο του και να ζήσει. Είναι η απεγνωσμένη προσπάθεια για την απόκτηση δευτερογενούς δύναμης εκεί που λείπει η αυθεντική δύναμη"[2].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Η Δρ Μαρί-Φρανς Hirigoyen (γεννήθηκε το 1949, στη Γαλλία) είναι ψυχίατρος, ψυχαναλύτρια και ψυχοθεραπεύτρια που ειδικεύεται στην ηθική παρενόχληση, μια μορφή εκφοβισμού. Το ενδιαφέρον της για το άγχος την οδήγησε στα μέσα της δεκαετίας του 1980 στη θυματολογία, έναν κλάδο της εγκληματολογίας. Αργότερα έστρεψε την προσοχή της στο στρες στο χώρο εργασίας που δημιουργείται από τη συμπεριφορά της ηθικής παρενόχλησης. Οι δημοσιεύσεις της περιλαμβάνουν: Le harcèlement moral, la violence perverse au quotidien (1998), το οποίο πούλησε 450.000 αντίτυπα στη Γαλλία, που μεταφράστηκαν και πωλούνται σε 24 άλλες χώρες. Έχει κάνει πολλές τηλεοπτικές εμφανίσεις στη Γαλλία, ενώ το 2006 είχε προσκληθεί στο πρόγραμμα της ισπανική τηλεόρασης: Carta Βlanca
  2. Έριχ Φρομ, Ο φόβος μπροστά στην ελευθερία, εκδ. Μπουκουμάνη, Αθήνα, 1971, σελ. 184-185. 

Δείτε ακόμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφικές πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Έριχ Φρομ, Ο φόβος μπροστά στην ελευθερία, εκδ. Μπουκουμάνη, Αθήνα, 1971, σελ. 184-185
  • Patricia Evans, "The Verbally Abuse Relationship"