Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ψυχοθεραπεία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
 Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 14/06/2015.

Η ψυχοθεραπεία είναι θεραπεία κατά την οποία ένα άτομο με ψυχολογικά ή συναισθηματικά προβλήματα συνομιλεί με ένα άλλο άτομο (η λεγόμενη ομιλητική θεραπεία). Αυτό το άλλο άτομο μπορεί να είναι ψυχίατρος, ψυχολόγος, σύμβουλος ψυχικής υγείας, κοινωνικός λειτουργός, εναλλακτικός ιατρός ή (με την ευρύτερη έννοια του όρου) οποιοδήποτε επιβοηθητικό άτομο. Όταν η ψυχοθεραπεία είναι επιτυχής, ο θεραπευόμενος βιώνει μια θετική αλλαγή, επιλύει ή μετριάζει προβληματικές συμπεριφορές, πεποιθήσεις, καταναγκασμούς, σκέψεις ή συναισθήματα.

Επιστημονικές προσεγγίσεις και ρεύματα ψυχοθεραπείας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ψυχοθεραπεία περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα θεωρητικών προσεγγίσεων και θεραπευτικών πρακτικών. Κάθε προσέγγιση βασίζεται σε διαφορετικές αντιλήψεις για την ανάπτυξη της προσωπικότητας, τη φύση των ψυχικών δυσκολιών και τους μηχανισμούς της αλλαγής, με κοινό στόχο την προαγωγή της ψυχικής υγείας, της αυτογνωσίας και της προσωπικής ανάπτυξης.

Οι κύριες επιστημονικές κατευθύνσεις που αναγνωρίζονται διεθνώς περιλαμβάνουν την ψυχαναλυτική, τη γνωσιακή-συμπεριφορική, την ανθρωπιστική, τη συστημική, την υπαρξιακή και τη συνθετική προσέγγιση.[1] Παράλληλα, έχουν αναπτυχθεί συμπληρωματικά ρεύματα, όπως η σωματοκεντρική θεραπεία και η θεραπεία μέσω τέχνης, που ενσωματώνουν τη βιωματική και δημιουργική έκφραση στη θεραπευτική διαδικασία.[2]

Ψυχαναλυτική και ψυχοδυναμική προσέγγιση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ψυχαναλυτική προσέγγιση, με θεμελιωτή τον Sigmund Freud, εστιάζει στις ασυνείδητες διεργασίες και στις πρώιμες εμπειρίες που διαμορφώνουν την ψυχική ζωή. Η θεραπευτική διαδικασία δίνει έμφαση στη μεταβίβαση, στις ερμηνείες και στην κατανόηση των εσωτερικών συγκρούσεων. Σύγχρονες ψυχοδυναμικές εκδοχές, όπως εκείνες των Winnicott, Kernberg και Casement, επικεντρώνονται στη θεραπευτική σχέση ως χώρο συναισθηματικής αναβίωσης και μετασχηματισμού.[3]

Ανθρωπιστική προσέγγιση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ανθρωπιστική προσέγγιση αναπτύχθηκε τη δεκαετία του 1950 ως η λεγόμενη «τρίτη δύναμη» στην ψυχοθεραπεία, σε αντιδιαστολή με την ψυχανάλυση και τον συμπεριφορισμό. Εστιάζει στην έμφυτη ικανότητα του ανθρώπου για ανάπτυξη, επιλογή και αυτοπραγμάτωση, μέσα από μια θεραπευτική σχέση βασισμένη στην αποδοχή, την αυθεντικότητα και την ενσυναίσθηση.[4]

Κύριες κατευθύνσεις της ανθρωπιστικής σχολής είναι η Προσωποκεντρική προσέγγιση του Carl Rogers και η Υπαρξιακή προσέγγιση, η οποία στηρίζεται στη φιλοσοφία του υπαρξισμού των Kierkegaard, Heidegger και Sartre. Η υπαρξιακή ψυχοθεραπεία εστιάζει στα θεμελιώδη ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης — την ελευθερία, την ευθύνη, τη μοναξιά, τη θνητότητα και τη νοηματοδότηση της ζωής. Κύριοι εκπρόσωποι του ρεύματος είναι οι Carl Rogers, Abraham Maslow, Rollo May, Viktor Frankl και Irvin Yalom.[5]

Γνωσιακή-συμπεριφορική προσέγγιση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η γνωσιακή-συμπεριφορική προσέγγιση (CBT) εστιάζει στη σχέση μεταξύ σκέψεων, συναισθημάτων και συμπεριφορών. Στόχος της είναι η αναγνώριση και τροποποίηση δυσλειτουργικών πεποιθήσεων και η ανάπτυξη πιο λειτουργικών τρόπων αντιμετώπισης. Κύριοι εκπρόσωποι είναι οι Aaron Beck και Albert Ellis, ενώ νεότερες εκδοχές περιλαμβάνουν τη Θεραπεία Αποδοχής και Δέσμευσης (ACT) και τη Γνωσιακή θεραπεία ενσυνειδητότητας (MBCT).[6]

Συστημική και οικογενειακή προσέγγιση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η συστημική προσέγγιση αντιλαμβάνεται το άτομο μέσα στο πλαίσιο των σχέσεων και των αλληλεπιδράσεών του. Η θεραπευτική διαδικασία εστιάζει στις επικοινωνιακές δυναμικές της οικογένειας ή της ομάδας και στη διαμόρφωση νέων, πιο λειτουργικών μοτίβων σχέσης. Βασικοί εκπρόσωποι είναι οι Murray Bowen, Virginia Satir και Salvador Minuchin.[7]

Συνθετική προσέγγιση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η συνθετική προσέγγιση (integrative ή eclectic psychotherapy) επιχειρεί να συνδυάσει στοιχεία από διαφορετικές θεωρίες και μεθοδολογίες, προσαρμόζοντας τη θεραπευτική πρακτική στις ανάγκες του θεραπευόμενου. Βασίζεται στην αρχή ότι καμία ενιαία θεωρία δεν μπορεί να ερμηνεύσει πλήρως το εύρος της ανθρώπινης εμπειρίας. Κύριοι εκπρόσωποι είναι οι John Norcross, Arnold Lazarus και George Stricker.[8]

Σωματοκεντρική προσέγγιση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σωματοκεντρική ή βιωματική προσέγγιση δίνει έμφαση στη σύνδεση σώματος και ψυχής και στη σημασία της ενσώματης εμπειρίας για τη θεραπευτική αλλαγή. Θεμελιωτές αυτής της παράδοσης είναι οι Wilhelm Reich και Alexander Lowen, ενώ σύγχρονοι θεωρητικοί, όπως ο Bessel van der Kolk, ανέδειξαν τον ρόλο του σώματος στην επεξεργασία του ψυχικού τραύματος.[9]

Θεραπεία μέσω Τέχνης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η θεραπεία μέσω τέχνης αποτελεί διεπιστημονικό πεδίο που συνδυάζει τη δημιουργική έκφραση με τη θεραπευτική διαδικασία. Η τέχνη λειτουργεί ως μέσο επικοινωνίας, προβολής και επεξεργασίας του εσωτερικού κόσμου. Σε αυτό το πλαίσιο περιλαμβάνονται η Δραματοθεραπεία, η Παιγνιοθεραπεία, η Εικαστική θεραπεία, η Μουσικοθεραπεία και η Χοροθεραπεία / Κινησιοθεραπεία. Η προσέγγιση αυτή εφαρμόζεται σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες και αναγνωρίζεται διεθνώς ως μορφή ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης με επιστημονική τεκμηρίωση.[10]

Εκπαίδευση και επαγγελματικά πρότυπα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εκπαίδευση στην ψυχοθεραπεία είναι μακροχρόνια και περιλαμβάνει θεωρητική κατάρτιση, προσωπική θεραπεία και εποπτευόμενη κλινική πρακτική. Τα πρότυπα εκπαίδευσης και δεοντολογίας καθορίζονται από διεθνείς και εθνικούς επαγγελματικούς οργανισμούς, όπως η European Association for Psychotherapy (EAP) και η Ελληνική Εταιρεία Ψυχοθεραπείας (ΕΕΨΕ). Η EAP έχει θεσπίσει κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικής επάρκειας και απονέμει το European Certificate of Psychotherapy (ECP), το οποίο αναγνωρίζεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες ως ένδειξη ολοκληρωμένης εκπαίδευσης στην ψυχοθεραπεία.

Νομικό καθεστώς στην Ελλάδα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέχρι στιγμής, η ψυχοθεραπεία στην Ελλάδα δεν είναι θεσμικά κατοχυρωμένη ως αυτόνομο επάγγελμα. Η ισχύουσα νομοθεσία αφορά αποκλειστικά το επάγγελμα του ψυχολόγου, με τον Ν. 991/1979 (ΦΕΚ 278/Α/20-12-1979) να ορίζει ότι η άσκηση του επαγγέλματος του ψυχολόγου επιτρέπεται μόνο σε όσους διαθέτουν ειδική άδεια.[11]

Στην πράξη, λόγω της απουσίας θεσμικού πλαισίου, ο τίτλος του «ψυχοθεραπευτή» μπορεί να χρησιμοποιείται χωρίς κρατική ρύθμιση.[12] Επαγγελματικοί φορείς, όπως η Εθνική Εταιρεία Ψυχοθεραπείας Ελλάδος (ΕΕΨΕ), έχουν ζητήσει επανειλημμένα τη θεσμοθέτηση και τη δημιουργία μητρώου ψυχοθεραπευτών.[13] Η έλλειψη νομικού πλαισίου έχει επισημανθεί και σε επιστημονικές και δημοσιογραφικές αναλύσεις, που τονίζουν τα κενά στην εποπτεία και την πιστοποίηση του επαγγέλματος.[14]

Η πιστοποίηση των ψυχοθεραπευτών στην Ελλάδα βασίζεται μέχρι στιγμής σε διεθνείς και ευρωπαϊκούς φορείς. Ο σημαντικότερος είναι η **European Association for Psychotherapy (EAP)**, η οποία απονέμει το **European Certificate of Psychotherapy (ECP)** σε όσους πληρούν συγκεκριμένα εκπαιδευτικά και επαγγελματικά κριτήρια.[15] Στην Ελλάδα, η ΕΕΨΕ έχει αναγνωριστεί ως ο εθνικός φορέας που συνεργάζεται με την EAP για την απονομή του ECP.[16]

Σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες η ψυχοθεραπεία έχει αποκτήσει νομική ρύθμιση ως αυτόνομο επάγγελμα, σε αντίθεση με την Ελλάδα όπου δεν υπάρχει σχετικό θεσμικό πλαίσιο.

Στην Αυστρία, η ψυχοθεραπεία ρυθμίζεται νομοθετικά από το 1990 (Psychotherapy Act), το οποίο καθορίζει την εκπαίδευση, την άσκηση και την εποπτεία των επαγγελματιών.[17]

Στη Γερμανία, η ψυχοθεραπεία ασκείται αποκλειστικά από αδειοδοτημένους επαγγελματίες (licensed psychotherapists), ενώ το κράτος καθορίζει ποιες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις θεωρούνται επιστημονικά τεκμηριωμένες.[18]

Μελέτες αναφέρουν ότι τουλάχιστον δέκα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν θεσπίσει κάποιο είδος κανονισμού για την ψυχοθεραπεία, με διαφορετικές προϋποθέσεις και επίπεδα αναγνώρισης.[19] Επιπλέον, άρθρο που δημοσιεύτηκε το 2024 παρουσίασε συγκριτική ανάλυση των διαφορετικών μορφών νομικής ρύθμισης της ψυχοθεραπείας σε ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, η Σουηδία, η Φινλανδία, η Αυστρία, η Μάλτα και η Κροατία.[20]

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η European Association for Psychotherapy (EAP) έχει αναπτύξει το European Certificate of Psychotherapy (ECP) ως πρότυπο επαγγελματικής αναγνώρισης και πιστοποίησης.[21] Η EAP έχει υιοθετήσει θέσεις με τις οποίες ζητά τη νομική ρύθμιση του επαγγέλματος σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ και έχει παρουσιάσει σχέδιο «Psychotherapy Act» στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως βάση για κοινό πλαίσιο κατάρτισης και αναγνώρισης.[22]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Αυτό το σχετικό με την ψυχολογία λήμμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε επεκτείνοντάς το.
  1. ↑ Norcross, J. C. & Goldfried, M. R. (Eds.). (2019). Handbook of Psychotherapy Integration. Oxford University Press.
  2. ↑ Prendiville, E. & Howard, J. (Eds.). (2017). Creative Therapies: Principles and Practice. Routledge.
  3. ↑ Freud, S. (1912). The Dynamics of Transference. The Standard Edition.
  4. ↑ Rogers, C. (1951). Client-Centered Therapy. Houghton Mifflin.
  5. ↑ Yalom, I. (1980). Existential Psychotherapy. Basic Books.
  6. ↑ Beck, A. (1976). Cognitive Therapy and the Emotional Disorders. International Universities Press.
  7. ↑ Minuchin, S. (1974). Families and Family Therapy. Harvard University Press.
  8. ↑ Lazarus, A. A. (1989). The Practice of Multimodal Therapy: Systematic, Comprehensive, and Effective Psychotherapy. Johns Hopkins University Press.
  9. ↑ van der Kolk, B. (2014). The Body Keeps the Score. Viking.
  10. ↑ Malchiodi, C. A. (Ed.). (2012). Handbook of Art Therapy. Guilford Press.
  11. ↑ «Νόμος 991/1979». e-nomothesia.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2025.
  12. ↑ «Ψυχοθεραπευτής: Η επιτακτική ανάγκη της θεσμοθέτησης του επαγγέλματος». ERT News. 17 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2025.
  13. ↑ «Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή Ψυχοθεραπείας». nopg.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2025.
  14. ↑ «Πώς κατοχυρώνεται θεσμικά η ψυχοθεραπεία στην Ελλάδα». PsychologyNow. 28 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2025.
  15. ↑ «European Certificate of Psychotherapy». European Association for Psychotherapy. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2025.
  16. ↑ «ΕΕΨΕ – Συνεργασία με EAP». nopg.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2025.
  17. ↑ «Situation of Psychotherapy in Austria». European Association for Psychotherapy. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2025.
  18. ↑ «Situation of Psychotherapy in Germany». European Association for Psychotherapy. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2025.
  19. ↑ «Working as a Psychotherapist in Europe» (PDF). Psychotherapy Competency. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2025.
  20. ↑ «Psychotherapy regulation in European countries: Towards psychotherapy as an autonomous profession and scientific discipline». Psychotherapie-Wissenschaft. 2024. doi:10.30820/1664-9583-2024-2-93. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2025.
  21. ↑ «About the European Certificate of Psychotherapy». European Association for Psychotherapy. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2025.
  22. ↑ «EAP Position Statement on Psychotherapy». European Association for Psychotherapy. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2025.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ψυχοθεραπεία&oldid=11313014"