Ο Περάτης βρίσκεται σε υψόμετρο 680 μέτρα[4] ενώ απέχει 10 χλμ. ΝΔ. από την Ελεούσα (έδρα του δήμου) και 16 χλμ. Δ.-ΝΔ. από την πόλη των Ιωαννίνων. Το χωριό συγκαταλέγεται στα Γραμμενοχώρια, είναι νοτιοανατολικά από το Γραμμένο και χαρακτηριστικό του είναι οι τέσσερις εκκλησίες που υπάρχουν σε αυτό. Η πρώτη και ενοριακή είναι του Προφήτη Ηλία[5], οι άλλες δύο της Αγίας Τριάδας και της Κοίμησης της Θεοτόκου και τέλος του Αγίου Νικολάου που είναι η παλαιότερη (τέλη του 16ου αιώνα). Η ονομασία του σύμφωνα με την τοπική παράδοση οφείλεται στον πρώτο οικιστή του που που πριν 300 χρόνια ήρθε από το Πέραμα Ιωαννίνων. Άλλη εκδοχή, αναφέρει οτι στα θεμέλια της κοινότητος βρίσκεται η αρχαία πόλη Πασσαρών, η πρωτεύουσα των Μολοσσών, το όνομα της οποίας σημαίνει πέρασμα εξ ού και Περάτη. Να σημειωθεί ότι το κανονικό όνομα είναι η Περάτη και όχι ο Περάτης. Αναφορά για την κοινότητα, κάνει ο περιηγητής Πουκεβίλ, ο οποίος το επισκέπτεται περίπου στα 1815, με άδεια απο τον Αλή Πασά για να δει αρχαιότητες. Κάτοικοι της Περάτης απο την οικογένεια Μπέχλη, συμμετείχαν στην Ελληνική Λεγεώνα στον πρώτο Κριμαικό πόλεμο. Λόγω των διωγμών απο το τουρκικό κράτος δεν επέστρεψαν ποτέ, ωστόσο έστειλαν σημαντικά ποσά για να χτιστεί η εκκλησία του Προφ. Ηλία και το καμπαναριό του. Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα μετά την απελευθέρωση της Ηπείρου το 1919 στο ΦΕΚ 184Α - 19/08/1919 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας.[3] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί την τοπική κοινότητα Περάτης της δημοτικής ενότητας Πασαρώνος που υπάγεται στο δήμο Ζίτσας και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει ως πληθυσμό 39 κατοίκους.[6]
