Δεσποτικό Ιωαννίνων
Συντεταγμένες: 39°44′18.34″N 20°33′54.29″E / 39.7384278°N 20.5650806°E Για οικισμούς με το ίδιο όνομα δείτε το λήμμα Δεσποτικό (αποσαφήνιση)
| Δεσποτικό | |
|---|---|
  Δεσποτικό | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Δήμος | Δήμος Ζίτσας |
| Δημοτική Ενότητα | Μολοσσών |
| Γεωγραφία και στατιστική | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Ήπειρος |
| Νομός | Ιωαννίνων |
| Υψόμετρο | 540 μέτρα |
| Πληθυσμός | 92 (2011) |
| Ταχ. κωδ. | 440 03 |
| Τηλ. κωδ. | 2658 |
Το Δεσποτικό είναι ορεινός οικισμός του νομού Ιωαννίνων στις νότιες παρυφές του όρου Κασιδιάρης, στη κοιλάδα του ποταμού Καλαμά και σε υψόμετρο 540 μέτρα.[1] Το χωριό βρίσκεται στα 32 χιλιόμετρα βορειοδυτικά των Ιωαννίνων, στα δεξιά ταξιδεύοντας από την παλιά εθνική οδό Ιωαννίνων - Ηγουμενίτσας. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί τη τοπική κοινότητα Δεσποτικού που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Μολοσσών του δήμου Ζίτσας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 92 κατοίκους.[2]
Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το ιστορικό Δεσποτικό (παλιές ονομασίες ΄Ιλιον (Ilium), Κρετσούνιστα) βρίσκεται 32 χιλιόμετρα ΒΔ των Ιωαννίνων στα όρια του σημερινού Δήμου Ζίτσας της δημοτικής ενότητας των Μολοσσών. Τα σπίτια του σημερινού Δεσποτικού είναι απλωμένα σε συνοικίες και σκαρφαλωμένα στις πλαγιές του όρους Κασιδιάρη (παλαιά ονομασία Σούτιστα) με πλούσια βλάστηση από βελανιδιές, πλατάνια, πουρνάρια, καρυδιές, αμυγδαλιές, ελιές και άλλα δέντρα.[3][4]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
 |
Η ενότητα αυτή δεν τεκμηριώνεται επαρκώς με παραπομπές. Παρακαλούμε βοηθήστε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Ατεκμηρίωτο υλικό μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί. (Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 19/12/2022) |
Ο Ιστορικος/Αρχαιολογος Nicholas Hammond τοποθετεί το Δεσποτικο στο αρχαιο Ιλιον[5] (Ilium) και ειδικοτερα στην περιοχή του αρχαίου πύργου στην τοποθεσία Παλαιόκαστρο τον οποίο χρονολογεί μεταξύ 290-272 πχ (σελ 670).[5]Κατά τη μεσαιωνική περίοδο η Κρετσούνιστα, σύμφωνα με τους ιστορικούς Π. Αραβαντινό και Ι. Λαμπρίδη, ήταν το προπύργιο των Βυζαντινών και του Δεσποτάτου της Ηπείρου και αριθμούσε πάνω από 700 οικογένειες. Στα νότια του χωριού βρίσκεται το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία [6] με τοιχογραφίες του 18ου αι. και το ιερό λείψανο του Αγίου Τρύφωνα, προστάτη των γεωργών. Ο γνωστός λογοτέχνης πολιτικός Χρήστος Χρηστοβασίλης,[7] που μας δίνει πολλές ιστορικές πληροφορίες στα διηγήματά του με τη ντοπιολαλιά και το ήθος της εποχής, καμάρωνε πως καταγόταν από αυτούς τους Σουλιώτες, είχε δε αναπτύξει πολλούς κοινωνικούς και πνευματικούς δεσμούς με τους κατοίκους της Κρετσούνιστας.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 315, τομ. 9.
- ↑ «Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2018.
- ↑ Κακαϊδής, Νίκος (1985). Το Δεσποτικό, Ίλιο-Κρετσούνιστα (Ιστορία-Πρόσωπα-Πολιτισμός). Αθήνα: Αδελφότητα Δεσποτικού. σελ. [Χρειάζεται σελίδα].
- ↑ Κακαϊδής, Νίκος (1989). Η λαϊκή κατοικία και ο εξοπλισμός της στο Δεσποτικό Ιωαννίνων. Αδελφότητα Δεσποτικού. σελ. [Χρειάζεται σελίδα].
- ↑ 5,0 5,1 Hammond, Nicholas Geoffrey Lemprière (1967). Epirus The Geography, the Ancient Remains, the History and Topography of Epirus and Adjacent Areas. Oxford: Oxford University Press. σελ. 696.
The river is certainly the Kalamas, and Ilium is short of it, as the xxnn miles (= 36 km.) from Hadrianopolis brings us to a point between Lavdhani and Dhespotikon, I take the site on the ridge above Dhespotikon to be Ilium (see p. 197, above).
- ↑ Κακαϊδής, Νίκος (1996). Το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία με το ιερό λείψανο του Αγίου Τρύφωνος. Αθήνα: Κοινωφελές Ίδρυμα Έλλης Πασχίδη. σελ. [Χρειάζεται σελίδα].
- ↑ Κακαϊδής, Νίκος (1987). Η Κρετσούνιστα και οι άνθρωποί της στο έργο του Χρήστου Χρηστοβασίλη. Αθήνα: Αδελφότητα Δεσποτικού. σελ. [Χρειάζεται σελίδα].
| ||||||||||||||||||||