Οικογένεια Μουζάκα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οίκος των Μουζάκα
ΚαταγωγήΛέκας (σημερινή νοτιοανατολική Αλβανία)
ΜέληΑνδρέας Α΄ Μουζάκα,
Ανδρέας Β΄ Μουζάκα,
Θεόδωρος Α΄ Μουζάκα,
Θεόδωρος Β΄ Μουζάκα,
Θεόδωρος Γ΄ Μουζάκα
Γκιον Μουζάκα
Συνδεδεμένες οικογένειεςΟικογένεια Αριανίτη
Οικογένεια Καστριότι
ΠεριουσίαΜουζακιά

Οι οικογένεια Μουζάκα ήταν αλβανική οικογένεια ευγενών που κυβέρνησε την περιοχή Μουζακιά (νότια Αλβανία) στον Ύστερο Μεσαίωνα. Οι Μουζάκα αναφέρονται επίσης από ορισμένους συγγραφείς ως φυλή ή φατριά.[1][2] Το αρχαιότερο ιστορικό ντοκουμέντο που αναφέρει την οικογένεια Μουζάκα γράφτηκε το 1090 από τη Βυζαντινή ιστορικό Άννα Κομνηνή. Στα τέλη του 13ου και στις αρχές του 14ου αιώνα μέλη της οικογένειας Μουζάκα έλεγχαν μια περιοχή μεταξύ των ποταμών Δεβόλη και Αωού. Μερικοί από αυτούς ήταν πιστοί στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία ενώ κάποιοι από αυτούς συμμάχησαν με τον Κάρολο τον Ανδεγαυό, ο οποίος τους έδωσε (και σε κάποια άλλα μέλη της αλβανικής αριστοκρατίας) εντυπωσιακούς βυζαντινούς τίτλους (όπως ο Σεβαστοκράτορας) για να τους υποτάξουν ευκολότερα. Κατά τη διάρκεια μιας σύντομης περιόδου, ο Σέρβος αυτοκράτορας Στέφανος Δουσάν (κυβ. 1331-1355) κατέλαβε την Αλβανία, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών της οικογένειας Μουζάκα, αλλά μετά το θάνατο του Δουσάν ανέκτησαν τις προηγούμενες κτήσεις τους. Μετά τη Μάχη της Σάβρα το 1385, το έδαφος της Αλβανίας περιήλθε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι Μουζάκα υπηρέτησαν τους Οθωμανούς μέχρι το 1444, όταν ο Θεόδωρος Κορόνα Μουζάκα εντάχθηκε στην εξέγερση του Σκεντέρμπεη. Όταν οι Οθωμανοί κατέστειλαν την εξέγερση του Σκεντέρμπεη και κατέλαβαν το έδαφος της Ενετικής Αλβανίας τον 15ο αιώνα, πολλά μέλη της οικογένειας Μουζάκα υποχώρησαν στην Ιταλία. Όσοι έμειναν στην Οθωμανική Αλβανία έχασαν τα φεουδαρχικά τους δικαιώματα, κάποιοι εξισλαμίστηκαν και πέτυχαν υψηλές θέσεις στην οθωμανική στρατιωτική και διοικητική ιεραρχία.

Στα αξιοσημείωτα μέλη της οικογένειας περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων οι: Ανδρέας Β΄ Μουζάκα, Γκιον Μουζάκα, Θεόδωρος Κορόνα Μουζάκα και Ανδρέας Α΄ Μουζάκα. Το τελευταίο αξιόλογο μέλος της οικογένειας Μουζάκα που έγινε πρόσφυγας στην Ιταλία πέθανε στη Νάπολη το 1600.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καταγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Μουζάκα ήταν μια από τις σημαντικότερες οικογένειες αλβανικής καταγωγής.[3] Η οικογένεια καταγόταν από την κάτω περιοχή Όπαρ (Λέκας). Στην περιοχή του χωριού Λάβνταρ και σε κοντινούς οικισμούς βρίσκονται πολλά από τα προγονικά ταφικά μνημεία της οικογένειας.[4] Ο Γκιον Μουζάκα ισχυρίστηκε ότι η οικογένεια έλαβε το όνομά της από την περιοχή Μουζακιά, που πήρε το όνομά της από τον πληθυσμό της, τους Μολοσσούς, μέσω της παραφθοράς του ονόματος Molossi (σε Molosachi και τελικά Musachi).[5] Το οικόσημο της οικογένειας Μουζάκα ήταν ένας δικέφαλος αετός.[6]

Ύστερος Μεσαίωνας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1090, η παλαιότερη αναφορά της οικογένειας Μουζάκα, ως πιστού διοικητή του Αλέξιου Α΄ Κομνηνού (κυβ. 1081-1118), έγινε στο έργο της βυζαντινής ιστορικού Άννας Κομνηνής.[7] Ένα από τα πρώτα αξιοσημείωτα μέλη της οικογένειας ήταν ο Ανδρέας Α΄ Μουζάκα, στον οποίο δόθηκε, όπως και σε μερικά άλλα μέλη της αλβανικής αριστοκρατίας, εντυπωσιακός βυζαντινός τίτλος όπως σεβαστοκράτορας από τον Κάρολος τον Ανδεγαυό, για να τους υποτάξει πιο εύκολα.[8][9] Το 1279, ο Γκιον Α΄ Μουζάκα, ο οποίος παρέμεινε πιστός στους Βυζαντινούς και αντιστάθηκε στην κατάκτηση της Αλβανίας από τον Κάρολο, αιχμαλωτίστηκε από τις δυνάμεις του, αλλά υπό την πίεση των ντόπιων Αλβανών ευγενών αφέθηκε αργότερα ελεύθερος. Η οικογένεια Μουζάκα συνέχισε να παραμένει πιστή στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και αντιστάθηκε στην επέκταση του Βασιλείου της Σερβίας. Στα τέλη του 13ου και στις αρχές του 14ου αιώνα, μέλη της οικογένειας Μουζάκα έλεγχαν μια περιοχή μεταξύ των ποταμών Δεβόλη και Αωού. Ο Ανδρέας Α΄ κυβέρνησε την περίοδο 1280-1319. Ο Ανδρέας Β΄ κυβέρνησε, με κάποιες διακοπές, την περίοδο μεταξύ 1319 και 1372.[10] Το 1319, τρία μέλη της οικογένειας Μουζάκα προσπάθησαν ακόμη και να λάβουν βοήθεια από τον Πάπα. Για την πίστη τους στο Βυζάντιο, ο αρχηγός της οικογένειας, Ανδρέας Β΄ Μουζάκα, κέρδισε τον τίτλο του Δεσπότη το 1335, ενώ άλλοι Μουζάκοι συνέχισαν να σταδιοδρομούν στη βυζαντινή κυβέρνηση στην Κωνσταντινούπολη.[11]

Μόλις ο Ανδρέας Β΄ Μουζάκα απέκτησε τον τίτλο του δεσπότη, ενέκρινε μια αντιβυζαντινή εξέγερση (1335-1341) στις επικράτειές του και συμμάχησε με τους Ανζού από τη Νάπολη στις 30 Δεκεμβρίου 1336, ενώ αναγνωρίστηκε ως υποτελής του Ροβέρτου του Τάραντα. Ως απόδειξη της πίστης του στον Οίκο των Καπετιδών-Ανζού, ο Ανδρέας Β΄ Μουζάκα έπρεπε να αφήσει έναν από τους γιους του ως όμηρο στο Δυρράχιο.[11]

Το 1336, η Σερβική Αυτοκρατορία υπό τον Στέφανο Δουσάν κατέλαβε το Δυρράχιο που ελεγχόταν από τους Ανζού, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής υπό τον έλεγχο της οικογένειας Μουζάκα. Αν και οι Ανζού κατάφεραν να ανακαταλάβουν το Δυρράχιο, ο Δουσάν συνέχισε την επέκτασή του και την περίοδο 1337-45 είχε καταλάβει την Κανίνα και την Αυλώνα (στη σημερινή νότια Αλβανία).[12] Η αριστοκρατία των Μουζάκα εναντίον των σερβικών δυνάμεων ήταν γύρω στο 1340, όταν οι δυνάμεις του Ανδρέα Β΄ Μουζάκα νίκησαν τον σερβικό στρατό στο βουνό Βαρνούντα.[12] Μετά το θάνατο του Στέφανου Δουσάν το 1355 και την κατάρρευση της Σερβικής Αυτοκρατορίας, η οικογένεια Μουζάκα του Μπεράτ ανέκτησε τον έλεγχο σε τμήματα της νοτιοανατολικής σύγχρονης Αλβανίας και επίσης στη βόρεια Ελλάδα με την Καστοριά,[11][13] που ο Ανδρέας Β΄ Μουζάκα πήρε από τον Πρίγκιπα Μάρκο μετά τη Μάχη του Έβρου το 1371.[14]

Μετά το θάνατο του Ανδρέα Β΄ Μουζάκα το 1372, οι απόγονοί του κληρονόμησαν τον έλεγχο των πρώην περιοχών του. Ο Θεόδωρος Β΄ Μουζάκα κληρονόμησε τον έλεγχο της Μουζακιάς και του Μπεράτ, ενώ την Καστοριά κληρονόμησε ο γιος του, Γκιον (1337-1389).[15] Σύμφωνα με το χρονικό του Γκιον Μουζάκα (που επαναλαμβάνεται σε ορισμένα ιστορικά έργα) η Κομίτα, μια από τις κόρες του Ανδρέα Β΄ Μουζάκα, παντρεύτηκε τον Μπάλσα Β΄. Άλλοι συγγραφείς επιβεβαιώνουν ότι ο Μπάλσα Β΄ παντρεύτηκε το 1372 και απέκτησε τον έλεγχο της περιοχής νότια του Δυρραχίου, συμπεριλαμβανομένων των Αυλώνα και Κανίνα, ως προίκα. Ωστόσο, πολλοί μελετητές πιστεύουν ότι ο Μπάλσα Β΄ δεν παντρεύτηκε την Κομίτα Μουζάκα αλλά την Κομνηνή, κόρη του Ιωάννης Κομνηνός Ασέν, που διαδέχθηκε τον έλεγχο της Αυλώνας και της Κανίνας μετά το θάνατο του αδελφού της Αλέξανδρου στις αρχές του 1372. Το ίδιο χρονικό αναφέρει τον Θεόδωρο Β΄ Μουζάκα ως έναν από τους συμμετέχοντες στη Μάχη του Κοσσυφοπεδίου το 1389, μαζί με τον Πρίγκιπα Μάρκο.[5] Η οικογένεια Μουζάκα βρισκόταν σε σύγκρουση με τον Πρίγκιπα Μάρκο πριν από το θάνατό του το 1396, γι΄ αυτό πιθανώς ο Θεόδωρος Κορόνα Μουζάκα τιμάται στη νότια σλαβική και σερβική επική ποίηση ως Korun Aramija, εχθρός του Μάρκο.[16]

Μια ελληνορθόδοξη εκκλησία (Εκκλησία Αγίου Αθανασίου του Μουζάκη) που βρίσκεται στην Καστοριά, χτίστηκε το 1383–84 από τον Θεόδωρο Β΄ Μουζάκα[17] και αφιερώθηκε στον Άγιο Αθανάσιο. Ο Θεόδωρος Β΄ Μουζάκα πέθανε το 1389 Μάχη του Κοσσυφοπεδίου εναντίον των Οθωμανών.[18]

Περίοδος Οθωμανικής Αυτοκρατορίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκκλησία Αγίου Αθανασίου του Μουζάκη στην Καστοριά

Μετά τη Μάχη της Σάβρα το 1385, η περιοχή της Μουζακιάς και το μεγαλύτερο μέρος των Αλβανών ευγενών τέθηκαν υπό τον έλεγχο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τα πρώτα σημάδια του ανταγωνισμού μεταξύ Βενετίας και Οθωμανών στην Αλβανία εμφανίστηκαν για πρώτη φορά το 1387 και μετά το θάνατο του Τζέρτζι Τοπία το 1391, όταν πολλοί Αλβανοί ευγενείς συμπεριλαμβανομένου του Ανδρέα Γ΄ Μουζάκα, έπεσαν υπό την ισχυρή επιρροή της Βενετίας. Για να ξεσπάσει η επιρροή της Βενετίας, ο Βαγιαζήτ Α΄ ξεκίνησε μια εκστρατεία το 1394 και αποκατέστησε τον οθωμανικό έλεγχο στο μεγαλύτερο μέρος της Αλβανίας.[19]

Την περίοδο 1415-17, η Οθωμανική Αυτοκρατορία προσάρτησε την Αυλώνα και το Μπεράτ και τερμάτισε την κυριαρχία της οικογένειας Μουζάκα, αν και μερικά από τα μέλη της ασπάστηκαν το Ισλάμ και έγιναν Οθωμανοί αξιωματούχοι, όπως ο Γιακούμπ Μπέης, γιος του Θεόδωρου Β΄ Μουζάκα, που ήταν σαντζάκμπεης του οθωμανικού Σαντζακίου της Αλβανίας. κατά την Αλβανική Επανάσταση του 1432–36.[20] Υπάρχουν ισχυρισμοί ότι ο πατέρας του Γιακούμπ, Θεόδωρος Β΄ Μουζάκα, συμμετείχε στην εξέγερση, ενώ ορισμένες πηγές τονίζουν ότι κανένα σύγχρονο έγγραφο δεν υποστηρίζει τέτοιους ισχυρισμούς.[21] Ο Γακούμπ Μπέης Μουζάκα κατείχε τη θέση του σαντζακμπέη του Σαντζακιού της Αλβανίας μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1442,[22] όταν ήταν ένας από τους 16 Οθωμανούς σαντζακμπέηδες υπό τη διοίκηση του Πασά Χαντίμ Σαχαμπεντίν που σκοτώθηκαν από χριστιανικές δυνάμεις υπό τον Ιωάννη Ουνυάδη στη μάχη κοντά στον ποταμό Ιαλομίτσα.[23] Είχε έναν γιο που ονομαζόταν Γιουσούφ Τσελέμπι που καταγράφεται ως τιμαριώτης στο Τέτοβο το 1455.[24]

Το 1444, ο Θεόδωρος Β΄ Μουζάκα εντάχθηκε στην Εξέγερση του Σκεντέρμπεη. Το 1455, ο Σκεντέρμπεης προσπάθησε να ανακαταλάβει την πόλη, αλλά απέτυχε. Μετά τον θάνατό του, πολλά μέλη ευγενών οικογενειών από την Αλβανία που ήταν πριν εχθρικοί προς τους Οθωμανούς, όπως οι οικογένειες Αριανίτη, Ζενεμπίσι και Μουζάκα, εξισλαμίστηκαν και κέρδισαν υψηλές θέσεις στη στρατιωτική και διοικητική ιεραρχία στην Οθωμανική Αλβανία.[25] Αν και συχνά τους άφηναν να κυβερνούν εδάφη που κληρονόμησαν από τους προγόνους τους, το νέο οθωμανικό καθεστώς τους υποχρέωνε να εγκαταλείψουν μέρος των εδαφών τους και τα φεουδαρχικά τους δικαιώματα.[26]

Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, το τελευταίο μέλος της οικογένειας Μουζάκα πέθανε στη Νάπολη το 1600.[27] Ακόμα, υπάρχουν και άλλα αξιόλογα άτομα που καταγράφονται ως μέλη της οικογένειας Μουζάκα μετά το 1600. Στα μέσα του 18ου αιώνα ,σαντζακμπέης του σαντζακιού του Αυλώνα ήταν ο Κουρτ Αχμέτ Πασάς από την οικογένεια Μουζάκα, ο οποίος αργότερα διορίστηκε στη θέση του ντερμπέντσι αγά (φύλακας των ορεινών περασμάτων) την οποία κράτησε έως ότου ο σουλτάνος διόρισε τον εγγονό του Αχμέτ, Αλή Πασά, αντί αυτού.[28]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Hasan Celâl Güzel· Cem Oğuz (2002). The Turks: Ottomans (2 v. ). Yeni Türkiye. σελ. 2v. ISBN 9789756782583. Albanian tribes such as Bua, Muzaka ... Kostandin Muzaka 
  2. ↑ Fine 1994, σελ. 290.
  3. ↑ Elsie, Robert (2010), Historical Dictionary of Albania, σελ. 315 
  4. ↑ Anamali, Skënder (2002), Historia e popullit shqiptar në katër vëllime, I, Botimet Toena, σελ. 252–255, OCLC 52411919 
  5. ↑ 5,0 5,1 Elsie 2003
  6. ↑ H. T. Norris (1993). Islam in the Balkans: Religion and Society Between Europe and the Arab World. Univ of South Carolina Press. σελ. 36. ISBN 978-0-87249-977-5. ...a two-headed eagle for the Muzakis... 
  7. ↑ Studia Albanica. L'Institut. 1990. σελ. 179. Dès la fin du XIe siècle, un descendant Muzaka est . compte parmi les fideles de l'empereur Alexis Ier Comnene. 
  8. ↑ Elsie 2012
  9. ↑ Denkschriften: Veröffentlichungen der Kommission für Schrift- und Buchwesen des Mittelalters. Die illuminierten Handschriften und Inkunabeln der Österreichischen Nationalbibliothek. Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften. 1869. σελ. 1. Herr Andreas Molesachi' (oder Musachi Sebastokrator”) 
  10. ↑ Buletin për shkencat shoqërore. Botim i institutit te shkencave. 1956. σελ. 208. të cilët sundonin në disa kra- hina të Devollit e Viosës, Andrea I (1280-1313) dhe Andrea II Muzaka (1319-1372), 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Anamali, Skënder (2002), Historia e popullit shqiptar në katër vëllime, I, Botimet Toena, σελ. 252, OCLC 52411919 
  12. ↑ 12,0 12,1 Fine 1994.
  13. ↑ Gillian Gloyer (1 Ιουνίου 2010). Albania (στα Spanish). Alhena Media. σελ. 103. ISBN 978-84-92963-50-8. Tras la muerte de Stefan Dušan en 1355, el área que se corresponde con el sureste de la actual Albania y hasta Kastoria (que hoy en día pertenece a Grecia) cayó en manos de la familia Muzaka de Berati, uno de los poderosos clanes CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  14. ↑ Fine 1994, σελ. 380.
  15. ↑ Codices manuscripti. B. Hollinek. 1997. σελ. 7. II Teodoro Musachi di cui parla il nostra inventario era figlio del secondo Signore della dinastía, Andrea II Musachi (1319-1372), il quale aveva diviso, morendo, i suoi possedimenti tra i figli maschi, attribuendo la Musachia e Berat a Teodoro, Castoria al figlio Gin (1337-1389; alla sua morte gli succedette il fratello Stoia). 
  16. ↑ Studia Albanica (στα French). Académie des sciences de la République Populaire d'Albanie, Institut d'histoire, Institut de linguistique et littérature. 1988. σελ. 90. Il est possible que Theodore Korona Muzaka alt ete un jeune homme avant la mort de Marko Krali (1396) et qu'il ait participe dans les combats contre lui. Cest ainsi qu'on peut expliquer pourquoi il est entre avec le nom Korun Kesexhia CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  17. ↑ Cvetan Grozdanov· Ǵorǵi Krsteski (1980). Ohridsko zidno slikarstvo XIV veka. Institut za istoriju umetnosti, Filozofski fakultet. σελ. 233. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2013. 
  18. ↑ Petta 2000
  19. ↑ Studia Albanica. Académie des sciences de la République Populaire d'Albanie, Institut d'histoire, Institut de linguistique et littérature. 2005. σελ. 86. Pogon Skura, Andrea III Muzaka and other Albanian seigneurs, ail allies of 
  20. ↑ Historia e Shqipërisë: përgatitur nga një kolektiv punonjësish shkencorë të sektorëve të historisë së kohës së lashtë dhe të kohës së mesme, Volume 1. Instituti i Historisë dhe i Gjuhësise. 1959. σελ. 268. Pasi u larguan ushtritë turke të Rumelisë, shpërtheu aty nga viti 1437-1438 një kryengritje tjetër në rrethin e Beratit, e krye- suar nga Theodhor Korona Muzaka, biri i të cilit, Jakup Beu, ishte në atë kohë sanxhakbeu i sanxhakut të Shqipërisë 
  21. ↑ Instituti i Historisë (Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë) (1970). Studime historike, Volume 7. Akademia e Shkencave, Instituti i Historisë. 
  22. ↑ Türk Tarih Kongresi: Kongrenin çalişmaları, kongreye sunulan tebliğler. Kenan Matbaası. 1994. σελ. 1693. Yerli Hristiyan beylerden birisi olan Teodor Muzaka'nın oğlu Yakup Bey, İslâma geçerken, Osmanlı yönetimi kadrosu içine sokulmuş ve 1442 yılının dolaylarında Arvanid sancak beyi makamına kadar çıkmayı başarmıştır.3 Adı geçen sancağın 
  23. ↑ Pulaha, Selami (1968). burime Osmane. Universiteti Shtetëror i Tiranës, Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë. σελ. 45. ... e Shehabedin pashait e nga sanxhakbejlerët si Firuz beu, Jakup beu, i biri i Teodor Muzakës 30, e gjithsej pesëmbëdhjetë bejlerë pri- jësa ranë aty të gjithë dëshmorë. Shumica e jeniçerëve u grinë. Vetëm Shehabedin pasha u arratis. 
  24. ↑ Duka 2004, σελ. 14.
  25. ↑ Oliver Jens Schmitt (2010). Religion und Kultur im albanischsprachigen Südosteuropa. Peter Lang. σελ. 56. ISBN 978-3-631-60295-9. Muslimisch gewordene Angehörige der Familien Muzaki, Arianiti und Zenebishi, die vorher am Abwehrkampf gegen die Türken beteiligt gewesen waren, wurden in das Militärlehenssystem eingegliedert und erhielten Posten in der Verwaltung im Turkischen Albanien. 
  26. ↑ Halil İnalcık (1978). The Ottoman Empire: Conquest, Organization and Economy. Variorum Reprints. σελ. 116. ISBN 978-0-86078-032-8. 
  27. ↑ Fernand Braudel (1995). The Mediterranean and the Mediterranean World in the Age of Philip II. University of California Press. σελ. 664. ISBN 978-0-520-20330-3. The Musachi family did not survive: its last member died in Naples in 1600. 
  28. ↑ Elsie 2012

    KURT, AHMET PASHA ( -1787) Historical figure and Pasha of Berat. Ahmet Kurt Pasha, a descendent of the house of Muzaka,.... He was the sandjak bey of Vlora and was appointed derbenci aga (keeper of the mountain passes).... Among the bandits he caught around 1775 was his grandson Ali Pasha Tepelena.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Οικογένεια_Μουζάκα&oldid=9970374"