Σαντζάκι της Αλβανίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σαντζάκι της Αλβανίας
14151466
ΧώραΟθωμανική Αυτοκρατορία

Το Σαντζάκι της Αλβανίας (τουρκικά: Sancak-i Arvanid ή Arvanid-ili sancağı‎‎, αλβανικά: Sanxhaku i Shqipërisë‎‎) ήταν διοικητική μονάδα δεύτερου επιπέδου (σαντζάκι) της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μεταξύ 1415 και 1466. Η εντολή του περιελάμβανε εδάφη της σύγχρονης κεντρικής και νότιας Αλβανίας μεταξύ Κρούγια έως τον ποταμό Θύαμις στη βορειοδυτική Ελλάδα.

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τον 14ο αιώνα, η οθωμανική κυριαρχία άρχισε να επεκτείνεται στην Ανατολική Μεσόγειο και στα Βαλκάνια. Η διαίρεση της Αλβανίας σε μικρά, φιλονικούμενα φέουδα που διοικούνταν από ανεξάρτητους φεουδάρχες και αρχηγούς φυλών τα έκανε εύκολη λεία για τους οθωμανικούς στρατούς. Το 1385, ο ηγεμόνας του Δυρραχίου, Κάρολος Τόπια, έκανε έκκληση στον σουλτάνο για υποστήριξη κατά των αντιπάλων του, της οικογένειας Μπάλσιτς. Μια οθωμανική δύναμη βάδισε γρήγορα στην Αλβανία κατά μήκος της Εγνατίας Οδού και κατατρόπωσε τον Μπάλσα Β΄ στη Μάχη του Σάβρα. Οι κύριες αλβανικές φυλές σύντομα ορκίστηκαν πίστη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι Οθωμανοί επέτρεψαν στους αρχηγούς των αλβανικών φυλών να διατηρήσουν τις θέσεις και τις περιουσίες τους, αλλά έπρεπε να πληρώσουν φόρο, να στείλουν τους γιους τους στην οθωμανική αυλή ως ομήρους και να παράσχουν στον οθωμανικό στρατό βοηθητικά στρατεύματα.[1]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

 Το σαντζάκι ιδρύθηκε το 1415–17.[2] Από το 1431, πρωτεύουσα του σαντζακίου φαίνεται να ήταν ο Αυλώνας.[3]

Την περίοδο 1431–32 όλα τα αγροτικά και αστικά νοικοκυριά και οι περιουσίες τους ήταν καταγεγραμμένα και στις δέκα συνοικίες του αρβανιδικού σαντζακιού.[4] Το μητρώο του 1432 δείχνει ότι οι συνοικίες στο σαντζάκι της Αλβανίας χωρίστηκαν περαιτέρω σε 335 τιμάρια, το καθένα αποτελούμενο από δύο ή τρία χωριά. Το μητρώο των Αρβανιδών είναι ένα από τα παλαιότερα διαθέσιμα κτηματολογικά αρχεία στα αρχεία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας[5][6] και δημοσιεύτηκε το 1954.[7]

Το 1432, ο Ανδρέας Τόπια και ο Γκιέργκι Αριανίτι επαναστάτησαν ενάντια στην αυτοκρατορία.[8] Όταν ξεκίνησε η Αλβανική Επανάσταση του 1432–36, ο σαντζάκμπεης της Αλβανίας ήταν ο Αλί Μπέη Εβρενόσογλου.[9] Η εξέγερση τελικά κατεστάλη κατά τη διάρκεια των εκστρατειών 1435–36 του Αλί Μπέη[10] και του Τουραχάν Μπέη.[11]

Το 1437, όταν ο Θεόδωρος Γ΄ Μουζάκα επαναστάτησε κατά των Οθωμανών, σαντζάκμπεης της Αλβανίας ήταν ο γιος του Γιακούπ Μπέης Μουζάκα.[12] Το 1437–38, ο Σκεντέρμπεης διορίστηκε σουμπασί της Κρούγια[13] και στη συνέχεια ο Χιζίρ Μπέης διορίστηκε ξανά σε αυτή τη θέση το Νοέμβριο του 1438.[14] Η πρώτη θέση του Χαντίμ Σεχαμπεντίν Πασά έξω από το παλάτι του σουλτάνου ήταν η θέση του σαντζάκμπεη του Σαντζάκι της Αλβανίας, το οποίο κράτησε μέχρι το 1439 όταν διορίστηκε μπεϊλέρμπεης του Εγιαλετιού της Ρούμελης.[15] Όταν το 1441 η Πρεμετή προσαρτήθηκε στο Σαντζάκι της Αλβανίας, ο Γιακούπ Μπέης αναφέρεται ως σαντζάκμπεης του.[16] Παρέμεινε στη θέση του σαντζάκμπεη του Σαντζακιού της Αλβανίας μέχρι το Σεπτέμβριο του 1442,[17] όταν σκοτώθηκε ως ένας από τους 16 Οθωμανούς σαντζάκμπεηδες υπό τη διοίκηση του Χαντίμ Σεχαμπεντίν Πασά, που σκοτώθηκαν όλοι από χριστιανικές δυνάμεις υπό τον Ιωάννη Ουνυάδη σε μια μάχη κοντά στον ποταμό Ιαλομίτσα.[18]

Ο Χαντίμ Σουλεϊμάν Πασάς ήταν σαντζάκμπεης της Αλβανίας για λίγο πριν γίνει σαντζάκμπεης του Σμεντέρεβο.[19]

Το Σαντζάκι της Αλβανίας διαλύθηκε το 1444, μετά την ίδρυση της Ένωσης της Λέζας. Μετά την πτώση του Ελμπασάν στα χέρια των Οθωμανών για άλλη μια φορά η κατασκευή του Κάστρου του Ελμπασάν οδήγησε στην ίδρυση του Σαντζακιού του Ελμπασάν. Το νέο σαντζάκι ενσωμάτωσε το Σπατ και το Τσερμενίκε.[3] Την ίδια περίοδο ιδρύθηκε το Σαντζάκι του Αυλώνα με τις υποπεριοχές (καζά) Σκραπάρ, Περμέτη, Πόγκον, Τεπελένι και Αργυρόκαστρο.[3]

Διοίκηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πρόσφατα κατεχόμενα αλβανικά εδάφη οργανώθηκαν στο Σαντζάκι των Αρβανιδών, μια στρατιωτική-διοικητική περιφέρεια που υπαγόταν στην ευρύτερο Εγιαλέτι της Ρούμελης (Οθωμανικά Βαλκάνια).[3] Το σαντζάκι υποδιαιρέθηκε σε εννέα βιλαέτια, υποπεριοχές που περιλάμβαναν μια πόλη και τα γύρω χωριά, με επικεφαλής μπέηδες.[3] Τα βιλαέτια με τη σειρά τους υποδιαιρέθηκαν σε ναχιγιέ υπό την επίβλεψη ενός ναΐμπ (επαρχιακός δικαστής).[3] Το Σαντζάκι της Αλβανίας αντιπροσωπεύει τον πρώτο ορισμό της Αλβανίας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία ως εδαφική ενότητα, που συνδέει την αλβανική γλώσσα με μια συγκεκριμένη περιοχή.[20]

Το 1431–32, ο Οθωμανός κυβερνήτης Ουμούρ Μπέης συνέταξε ένα ντεφτέρ (κτηματογράφηση) στο σαντζάκι, το οποίο εκτεινόταν από την Κρούγια στα βόρεια έως την κοιλάδα του ποταμού Θύαμις στο νότο.[21]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Zickel, Raymond; Iwaskiw, Walter R. (1994), Albania: A Country Study ("The Ottoman Conquest of Albania"), http://countrystudies.us/albania/17.htm 
  2. Stavro Skendi (1980). Balkan Cultural Studies. East European Monographs. σελ. 171. ISBN 978-0-914710-66-0. ...and by 1415-1417 the province of Albania, Arvanid-ili or Arnavud-ili, was constituted. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Giakoumis 2004.
  4. Zhelyazkova, Antonina (2000), Albanian Identities, Sofia: International Centre for Minority Studies and Intercultural Relations (IMIR), σελ. 11, http://pdc.ceu.hu/archive/00003852/01/Albanian_Identities.pdf 
  5. Gök, Nejdet (2001), «Introduction of the Berat in Ottoman Diplomatics», Bulgarian Historical Review (3–4): 141–150 
  6. Faroqhi, Suraiya (2002), The Ottomans and the Balkans: a discussion of historiography, Netherlands: Koninlijke Brill NV, ISBN 90-04-11902-7, https://books.google.com/books?id=4gNQtt2s1wMC&pg=PA240 
  7. İnalcık 1954.
  8. Van Antwerp Fine, John (1994), The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest, University of Michigan Press, σελ. 535, ISBN 978-0-472-08260-5, https://books.google.com/books?id=Hh0Bu8C66TsC 
  9. Pollo, Stefanaq· Arben Puto (1974). Histoire de l'Albanie, des origines à nos jours (στα French). Horvath. σελ. 78. ISBN 978-2-7171-0025-9. Le sandjakbey d'Albanie, Ali bey Evrenos, partant de Gjirokastra, se porta aussitôt contre Arianite, mais les Turcs, selon le chroniqueur Oruc, furent battus à Buzurshek, dans la vallée du Shkumbin. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  10. Pollo, Stefanaq; Puto, Arben; Frashëri, Kristo; Anamali, Skënder (1974), Histoire de l'Albanie, des origines à nos jours, Horvath, σελ. 78, ISBN 978-2-7171-0025-9, https://books.google.com/books?id=e3xpAAAAMAAJ 
  11. Houtsma, Martijn Theodoor (1993), First encyclopaedia of Islam: 1913–1936, VIII, Netherlands: E.J. Brill and Luzac and Co., σελ. 466, ISBN 9004082654, https://books.google.com/books?id=VJM3AAAAIAAJ&pg=PA466 
  12. Historia e Shqipërisë. Instituti i Historisë dhe i Gjuhësise. 1959. σελ. 268. Pasi u larguan ushtritë turke të Rumelisë, shpërtheu aty nga viti 1437-1438 një kryengritje tjetër në rrethin e Beratit, e krye- suar nga Theodhor Korona Muzaka, biri i të cilit, Jakup Beu, ishte në atë kohë sanxhakbeu i sanxhakut të Shqipërisë 
  13. Anamali 2002, σελ. 342.
  14. İnalcık 1995, σελ. 76.
  15. Jefferson, John (17 Αυγούστου 2012). The Holy Wars of King Wladislas and Sultan Murad: The Ottoman-Christian Conflict from 1438-1444. BRILL. σελ. 85. ISBN 978-90-04-21904-5. Şehabeddin's first post outside the palace was as sanjak governor in Gjirokastrës, Albania (Albania).47 in 1439, after the change in imperial policy ... 
  16. Kaleši, Hasan (1956), «Prilog poznavanju arbanaške književnosti iz vremena preporoda», Godišnjak (Balkanološki institut) 1: 354, http://www.anubih.ba/godisnjak/izdanja/Godisnjak%201.pdf, ανακτήθηκε στις 2023-03-21 
  17. Türk Tarih Kongresi: Kongrenin çalişmaları, kongreye sunulan tebliğler. Kenan Matbaası. 1994. σελ. 1693. Yerli Hristiyan beylerden birisi olan Teodor Muzaka'nın oğlu Yakup Bey, İslâma geçerken, Osmanlı yönetimi kadrosu içine sokulmuş ve 1442 yılının dolaylarında Arvanid sancak beyi makamına kadar çıkmayı başarmıştır.3 Adı geçen sancağın 
  18. Pulaha, Selami (1968). burime Osmane. Universiteti Shtetëror i Tiranës, Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë. σελ. 45. ... e Shehabedin pashait e nga sanxhakbejlerët si Firuz beu, Jakup beu, i biri i Teodor Muzakës 30, e gjithsej pesëmbëdhjetë bejlerë pri- jësa ranë aty të gjithë dëshmorë. Shumica e jeniçerëve u grinë. Vetëm Shehabedin pasha u arratis. 
  19. Archivum ottomanicum, Volumes 1–3, Mouton, 1969, σελ. 200, https://books.google.com/books?id=ZVNpAAAAMAAJ&q=%22sanjak+of+Albania%22 
  20. Licursi, Emiddio Pietro (2011), Empire of Nations: The Consolidation of Albanian and Turkish National Identities in the Late Ottoman Empire, 1878 – 1913, New York: Columbia University, σελ. 19, https://www.scribd.com/doc/72122169/7/Pashko-Vasa 
  21. Nicol 1984, σελ. 204.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]