Οθέλλος
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
 | |
| Συγγραφέας | Ουίλλιαμ Σαίξπηρ[1] |
|---|---|
| Τίτλος | The Tragedy of Othello, The Moor of Venice |
| Γλώσσα | πρώιμα σύγχρονα αγγλικά |
| Ημερομηνία δημιουργίας | 1604 |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1622 |
| Μορφή | θεατρικό έργο |
| Χαρακτήρες | Οθέλλος, Δυσδαιμόνα, Ιάγος, Κάσσιος, Αιμιλία, Μπιάνκα, Βραβάντιος, Ροδρίγος, Δόγης της Βενετίας, Γρατιάνος, Λουδοβίκος και Μοντάνος |
| Τόπος | Βενετία |
| LC Class | OL362700W[2] |
| LΤ ID | 10264 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Ο Οθέλλος ή Ο Μαύρος της Βενετίας, είναι ένα θεατρικό έργο εκ των σημαντικότερων του σπουδαίου Άγγλου συγγραφέα Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Γράφτηκε γύρω στα 1603 και μαζί με τον Άμλετ, τον Μάκβεθ και τον Βασιλιά Ληρ, κατατάσσεται στην ύστερη και πλέον ώριμη περίοδο του συγγραφέα. Πρώτη φορά δημοσιεύθηκε το 1622 από τον Τόμας Ουόκλι σε μορφή κουάρτο (τυπογραφικό χαρτί διπλωμένο στα τέσσερα) ενώ η πρεμιέρα του έργου έγινε στις 1 Νοεμβρίου του 1604 στο Ανάκτορο Ουάιτχολ.
Το θεατρικό έργο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πλοκή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο μαύρος Οθέλλος είναι αξιωματικός του στρατού της Δημοκρατίας της Βενετίας. Κρυφά παντρεύτηκε την όμορφη νεαρή και εύγλωττη Δεισδαιμόνα χωρίς τη συναίνεση του πατέρα της, Βραβάντιου. Όταν ο Ιάγος, ένας κακόβουλος στρατιώτης που είχε όνειρα προαγωγής του, βλέπει ότι ο Οθέλλος αντί αυτού προάγει τον άπειρο Κάσσιο, βάζει το εκδικητικό του σχέδιο σε εφαρμογή. Ο Οθέλλος εντελώς ανυποψίαστος πέφτει θύμα. Ο Ιάγος χρησιμοποιεί τον Ροδρίγο, ένα νεαρό, βαθιά ερωτευμένο με τη Δεισδαιμόνα, η οποία όμως δεν του ανταποκρίνεται.
Ο Βραβάντιος μαθαίνει για τον κρυφό γάμο και τον Οθέλλο και απευθύνεται στα δικαστήρια κατηγορώντας τον για μάγια, μια και ποτέ δεν πιστεύει ότι θα μπορούσε η κόρη του εθελοντικά να αγαπήσει «αυτόν τον ασχημομούρη». Ο Οθέλλος και η Δεισδαιμόνα εκλιπαρούν τον πατέρα της να τους δώσει την ευχή του, γιατί αγαπιούνται αληθινά. Ο Οθέλλος στέλνεται στην Κύπρο να πολεμήσει τους Τούρκους. Μαζί του ταξιδεύουν και η Δεισδαιμόνα, καθώς και ο Κάσσιος μαζί με τον Ιάγο που ακολουθείται από τη γυναίκα του Αιμιλία.
Ο Ιάγος δηλητηριάζει τη σχέση του Οθέλλου, λέγοντάς του ότι η γυναίκα του τον απατά με τον Κάσσιο δείχνοντάς του για αποδεικτικό στοιχείο ένα μαντιλάκι που είχε δήθεν βρει. Ο Οθέλλος γεμάτος καχυποψία κατηγορεί τη γυναίκα του για απιστία και τη σκοτώνει. Η Αιμιλία όμως του εκμυστηρεύεται την αλήθεια πριν τη δολοφονήσει ο Ιάγος. Ο Ιάγος τελικά θα συλληφθεί και το σχέδιό του θα αποκαλυφθεί, ο Οθέλλος όμως αυτοκτονεί από τις τύψεις.
Ερμηνεία των χαρακτήρων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο πρωταγωνιστής Οθέλλος είναι ευγενής, ακέραιος χαρακτήρας. Το μαύρο του δέρμα καθώς και το όνομά του (Moore σημαίνει «Άραβας της Μαυριτανίας», συνεπώς και μουσουλμάνος) είναι εκείνα που του κάνουν τη ζωή του δύσκολη. Οι έτσι ονομαζόμενοι «μαύροι» είχαν κακό όνομα στη εποχή του Σαίξπηρ: θεωρούντο κακοποιά και βάρβαρα στοιχεία. Έτσι ο Οθέλλος, αν και τίμιος άνθρωπος και γενναίος πατριώτης πολεμιστής, βρίσκεται αντιμέτωπος με μια εχθρική μισητή και άδικη κοινωνία, η οποία ακόμα και την αγάπη της Δεισδαιμόνας δεν του επιτρέπει.
Η ιστορία του έργου βασίζεται σε παλαιότερη νουβέλα του 1565 παρμένη από τη συλλογή Εκατόμυθοι (Hecatommithi) του Ιταλού Τζιράλντο Σίνθιο. Ο Σαίξπηρ ή διάβασε κάποια μετάφραση που σήμερα αγνοείται, ή κάποιος τρίτος του διηγήθηκε την ιστορία. Οι φιγούρες της ιταλικής νουβέλας είναι η Δεισδαιμόνα καθώς και μερικά πρόσωπα δίχως όνομα, ο κακός στρατιώτης, ο καπετάνιος και ο Μαύρος. Το δίδαγμα της ιστορίας του Σίνθιου ήταν πάντως κάποιο άλλο: «Οι Ευρωπαίες γυναίκες να μην ξενοπαντρεύονται».
Ο κακός Ιάγος θυμίζει κάποιον θρυλικό Σαντιάγκο, τον εξολοθρευτή των Μαυριτανών. Με κίνητρα την κακία, τον φθόνο και αυτόν τον ρατσισμό κάνει ό,τι κάνει εν γνώσει των πράξεών του.
Το έργο αυτό ήταν ένα από τα πιο δημοφιλή έργα του συγγραφέα στην εποχή του 17ου και 18ου αιώνα. Το γαλλικό κοινό του 1800 όμως το απέρριψε, αν και ο μεταφραστής του το μετέτρεψε και άλλαξε το τέλος του σε πιο ευχάριστο. Την εποχή του ρομαντισμού όμως το κοινό κατάλαβε το τραγικό περιεχόμενο και πολλοί καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν από το έργο (π.χ. Ευγένιος Ντελακρουά, Alexandre-Marie Colin, Robert Alexander Hillingford).
Ο Οθέλλος στην όπερα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το έργο του Σαίξπηρ μεταφέρθηκε δυο φορές σε όπερα:
- Στις 4 Δεκεμβρίου 1816 έγινε η πρεμιέρα του Οθέλλου του Τζοακίνο Ροσσίνι στο Teatro del Fondo, στη Νεάπολη της Ιταλίας,
- Στις 5 Φεβρουαρίου 1887 έγινε η πρεμιέρα του Οθέλλου του Τζουζέπε Βέρντι στη Σκάλα του Μιλάνου. Η όπερα του Βέρντι είχε πολύ μεγάλη επιτυχία.
Κινηματογράφος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 1908 ΗΠΑ
- 1922 Γερμανία (Εμίλ Γιάνινγκς)
- 1952 Οθέλλος με τον Όρσον Γουέλς σεναριογράφο και πρωταγωνιστή
- 1955 Οθέλλος του Σεργκέι Γιούτκεβιτς
- 1965 Οθέλλος με τους Λόρενς Ολίβιε, Μάγκι Σμιθ, Φρανκ Φίνλεϊ και Τζόις Ρέντμαν
- 1979 Οθέλλος με τον Μάικλ Γκρος
- 1981 Οθέλλος με τον Άντονι Χόπκινς
- 1995 Οθέλλος του Όλιβερ Πάρκερ, με τους Κένεθ Μπράνα, Λόρενς Φίσμπερν και Ιρέν Ζακόμπ
- 2001 O, με τους Τζούλια Στάιλς και Τζος Χάρτνετ
- 2001 Οθέλλος με τους Έμον Γουόκερ, Κρίστοφερ Έκλεστον και Κιλι Χόους)
- 2006 Omkara στην ινδική γλώσσα (Vishal Bharadwaj με τους Ajay Devgan και Saif Ali Khan)
- επίσης 1961, Die Heisse Nacht με τον Ρίτσαρντ Ατένμπορο
Ελληνικές Θεατρικές Παραστάσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κατάλογος βασικών πληροφοριών ελληνικών θεατρικών αναπαραστάσεων του έργου "Οθέλλος"
- Έλληνες ηθοποιοί που έχουν ερμηνεύσει τον ρόλο του Οθέλλου
- Έλληνες ηθοποιοί που έχουν ερμηνεύσει τον ρόλο του Ιάγου
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei.
- ↑ (Αγγλικά) MusicBrainz. Ίδρυμα MetaBrainz. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2015.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Οθέλος στην Αγγλική γλώσσα
- Spark Notes (Αγγλικά)
- Η έκδοση του 1623 (Αγγλικά)
- Giraldi Cinthio: Hecatommithi (1565) (PDF, 31 KB) (Αγγλικά)