Κώστας Κλουβάτος

Η δημιουργία του πρώτου Καλλιτεχνικό Χυτηρίου στην Ελλάδα μετά την Αρχαιότητα

Κώστας Κλουβάτος
Γέννηση	1921 Αθήνα
Θάνατος	21 Μαΐου 2007
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Σπουδές	Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών
Ιδιότητα	Γλύπτης
Σημαντικά έργα	μνημείο Νίκου Πλουμπίδη, Χαιδάρι, Ηρώον “Μνήμη Ιερή”, Ψυχικό, Μνημείο εργασίας, Βύρωνας, Ανδριάντας του Βύζαντα, Μέγαρα, Μνημείο Απάντων και Απανταχού Γαλαξιδιωτων Ναυτικών, Γαλαξίδι, Προτομή του Αλ. Κουμουνδούρου, Κάμπο Μάνη, Μνημείο στις Φιλιάτες, Ηπείρου, Μνημείο στο Πελόπιο, Μνημείο του Γρηγόριου Λαμπράκη, Ζεφύρι, Μνημείο « Θυμάτων της Κατοχής» στο Κεφαλόβρυσο της Ηπείρου, Μνημείο της Μἀχης της Πύλης, Δερβενοχώρια, Μνημείο του Δασκάλου, Χίος, Μνημείο Ποντίων στην Ηλιούπολη, Ανδριάντας του Γιάννη Τσαρούχη, Μαρούσι, Ανδριάντας του Σπύρου Λούη στο Ολυμπιακό Στάδιο και Μνημείο του Μαρκόπουλου Ωρωπού

Ο Κώστας Κλουβάτος (1921 – 21 Μαΐου 2007) ήταν Έλληνας γλύπτης.

Βιογραφία

Γεννήθηκε το 1921 στην Αθήνα. Παρακολουθεί μαθήματα ζωγραφικής στο Εργαστήρι του Δημήτρη Μπισκίνη, παράλληλα με τη φοίτησή του στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Μαθητής του Θανάση Απάρτη από το 1942 έως το 1954 όπου και ολοκλήρωσε την γλυπτική του εκπαίδευση. Φοίτησε στην Ακαδημία Grand Chaumiere στο Παρίσι, ενώ έκανε και ελεύθερες σπουδές Ιστορίας της Τέχνης και Κεραμικής. Το 1952 πραγματοποιεί την πρώτη χωροπλαστική στο Κεφαλόβρυσο της Ηπείρου (Μνημείο θυμάτων κατοχής). Συνεργάζεται με τους γλύπτες Γιώργο Ζογγολόπουλο και Χρήστο Καπράλο, τον αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη και άλλους. 1961, Ιδρυτικό μέλος της «Ομάδας Τέχνης Α» με τους: Γιάννη Χαΐνη, Δημοσθένη Κοκκινίδη, Βάσω Κατράκη, κ.ά. Η «Ομάδα Τέχνης Α» είχε δύο κύριους στόχους: α) Να φέρει σε επαφή το ευρύ κοινό με την τέχνη. β) Προσπάθησε να καταπολεμήσει τις ιδεολογικές προκαταλήψεις αριστερής και δεξιάς προέλευσης απέναντι στην τέχνη, και ιδιαίτερα τη μοντέρνα τέχνη, εισάγοντας νέες μεθόδους ανάλυσης και ερμηνείας του πλαστικού έργου. Το όλο εγχείρημα πρωτότυπο, όχι μόνο στην Ελλάδα, αποτέλεσε σταθμό στην καλλιτεχνική ζωή της χώρας. Ο Κλουβάτος ήταν ιδρυτικό μέλος του συλλόγου «Οι φίλοι του Μπουζιάνη» και ιδρυτικό μέλος με τον Γιάννη Τσαρούχη κ.ά. του «Αθμώνιου συλλόγου». Οργάνωσε και έθεσε σε λειτουργία το πρώτο καλλιτεχνικό χυτήριο στην Ελλάδα. Το 1960 οργανώνει και θέτει σε λειτουργία καλλιτεχνικό χυτήριο στο εργαστήριο του Χρήστου Καπράλου και τον βοηθά να χυτεύσει στον ορείχαλκο τα έργα που εξέθεσε στην Μπιενάλε της Βενετίας το 1962. Τη δεκαετία του 1950 εισάγει την έννοια της χωροπλαστικής, μιας καινούριας για την Ελλάδα μορφή τέχνης. Διαμορφώνει εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους (μνημεία, πλατείες, δημόσιοι χώροι, κατοικίες) σε όλη την Ελλάδα.

Έργο

Μνημεία

• Το Μνημείο Χαμένων Πατρίδων στην πλατεία Αναλήψεως στον Βύρωνα
• Το Μνημείο της Παιδείας στη Χίο
• Το Ηρώο στην πλατεία Ψυχικού
• Το Μνημείο Ιωαννίδη στις Λιθύνες της Κρήτης
• Το Μνημείο στις Φιλιάτες της Ηπείρου
• Το άγαλμα του Βύζαντα στα Μέγαρα
• Το Μνημείο Θυμάτων της Κατοχής στο Κεφαλόβρυσο της Ηπείρου
• Το Μνημείο στο Πελόπιο της Ολυμπίας
• Προτομή του Αλ. Κουμουνδούρου στον Κάμπο, Μάνη
• Το άγαλμα του Σπύρου Λούη στο Ολυμπιακό Στάδιο
• Το Μνημείο του Καπετάνιου στο Γαλαξίδι
• Το Μνημείο του Λυκούργου Καλλέργη στην οδό Πειραιώς
• Το Μνημείο του Μαρκοπούλου
• Το Μνημείο Ποντίων στην Ηλιούπολη
• Τον ανδριάντα του Γιάννη Τσαρούχη στο Μαρούσι
• Το Μνημείο Πλουμπίδη στο Δαφνί
• Η ανάληψη του Ήρωα (Γρηγορίου Λαμπράκη)
• Το μνημείο της Πύλης στα Δερβενοχώρια
• Ανδριάντας του Σαράντου Καρούτσου στις Ράχες Ικάριας
• Αγάλματα Πολιτιστικού κέντρου Βρακάδων Ικαρίας

Χωροπλαστικές επεμβάσεις

• Στην Πλατεία της Πολιτείας (Κοκκιναράς)
• Στα ξενοδοχεία HYDRA BEACH (Ερμιόνη)
• Στο ξενοδοχείο KING MINOS (Πλατεία Ομονοίας)
• Στο ξενοδοχείο ΞΕΝΙΑ (Ναύπλιο)
• Στο ξενοδοχεία ΚΑΡΡΑ CLUB (Σητεία Κρήτης)
• Στο ξενοδοχεία ΚΥΛΛΗΝΗ BEACH (Κυλλήνη)
• Στο Ελαιουργείο της Ελευσίνος
• Στο Δημαρχείο της Ελευσίνος
• Στην πλατεία στις Ράχες της Ικαρίας
• Ξενοδοχείο "ΔΑΙΔΑΛΟΣ" Αρμενιστής Ικαρίας
• Στο Κεφαλοβρυσο Πωγωνίου
• Σε κατοικίες και ιδιωτικούς χώρους

Τιμητικές διακρίσεις

• Α’ βραβείο στη BIENNALE γλυπτικής στη Μόσχα
• Γ’ βραβείο στη BIENNALE του Σάο Πάολο
• Στην BIENNALE της Αλεξάνδρειας
• Α’ βραβείο σε Πανελλήνια έκθεση

Συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις

• 1η Διεθνής έκθεση γλυπτικής BIENNALE Αθηνών στον λόφο του Φιλοπάππου
• Στις σκανδιναβικές χώρες
• Παρίσι
• Γιουγκοσλαβία
• Αμερική
• Λονδίνο

Στο χώρο του θεάτρου συνεργάστηκε με σκηνικά και κουστούμια στο Εθνικό Θέατρο και σε θεατρικές παραστάσεις άλλων θεάτρων. Συνεργάστηκε σκηνογραφικά με τον Παντελή Βούλγαρη στην τηλεοπτική σειρά Απόμαχοι. Συνεργάστηκε με την "ΕΞΟΔΟΣ ΑΙΓΑΙΟΥ-ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΞΟΔΟΣ" και τον σκηνοθέτη Νίκο Παροίκο στην παράσταση "Βάκχες" του Ευριπίδη (1995-1996) στον Κιθαιρώνα, Ικαρία, Λόφο Φιλοπάππου (όπου έστησε μόνιμες χωροπλαστικές συνθέσεις). Επίσης συνεργάστηκε με τον Νίκο Παροίκο στο θεατρικό δρώμενο "Προμηθέας Πυρφόρος" που παρουσιάστηκε στην βραχονησίδα Σαμιοπούλα (1996) μέσα στα πλαίσια του Διεθνούς συνεδρίου Φιλοσοφίας. Έχει εικονογραφήσει πολλά σημαντικά βιβλία και φιλοτεχνήσει πολλά μετάλλια και γραμματόσημα. Έργα του υπάρχουν στην Εθνική Πινακοθήκη, την Εθνική Γλυπτοθήκη και σε ιδιωτικές συλλογές.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ηλιάνα Μόρτογλου (24 Ιουνίου 2007). «Εργο ωραίο και αληθινό». Πολιτισμός. Ριζοσπάστης. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2008. 
• «Έργα του Κώστα Κλουβάτου». 18 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2019. 
• Ιωάννα Κλεφτογιάννη (30 Οκτωβρίου 2000). «Τέχνες». Ελευθεροτυπία. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2008. 
• «Anthropocentrism. Towards simplification and abstraction». Εθνική Πινακοθήκη. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Απριλίου 2015. 
• «Γλυπτό: Ανθρωποκεντρισμός προς την απλοποίηση και την αφαίρεση». Εθνική Πινακοθήκη. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2019. 
• «Συνάντηση». Εθνική Πινακοθήκη. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2019. 

Βιβλιογραφία

• Τώνια Γιαννουδάκη, Εθνική Γλυπτοθήκη. Μόνιμη συλλογή, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα 2006
• Αντωνία Γιαννουδάκη, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ίδρυμα Ευριπίδη Κουτλίδη. Η συλλογή νεοελληνικής γλυπτικής και η ιστορία της 1900-2006 (διδακτορική διατριβή), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Ιστορίας της Τέχνης, Θεσσαλονίκη 2009 (http://ikee.lib.auth.gr/record/115849) (8/5/2015)  
• Έκθεσις γλυπτικής Κώστα Κλουβάτου, Νέες Μορφές, 1960 
• Κ. Κλουβάτος. Γλυπτική μικρής κλίμακας (προπλάσματα), Γκαλερί Νέες Μορφές, 1965 
• Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών. Ζωγράφοι - Γλύπτες - Χαράκτες, 16ος-20ός αιώνας, επιστημονική επιμέλεια Ευγένιος Δ. Ματθιόπουλος, τόμ. 2, Μέλισσα, Αθήνα 1997-2000
• Στέλιος Λυδάκης, Οι έλληνες γλύπτες. Η νεοελληνική γλυπτική. Ιστορία-τυπολογία-λεξικό γλυπτών, τόμ. 5, Μέλισσα, Αθήνα 1981
• Γ. Πετρής, «Μια συζήτηση με τον Κώστα Κλουβάτο», Επιθεώρηση Τέχνης, τ. 59-60, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1959, σ. 207-212
• Γ. Πετρής, «Τέσσερα γλυπτά του Κώστα Κλουβάτου», Επιθεώρηση Τέχνης, τ. 99, Μάρτιος 1963, σ. 252-253

• Βεατρίκη Σπηλιάδη, «Κώστας Κλουβάτος. Η συναρπαστική περιπέτεια της γλυπτικής», Γυναίκα, 15 Ιανουαρίου 1969, σ. 30-31
• Χρύσανθος Χρήστου – Μυρτώ Κουμβακάλη-Αναστασιάδη, Νεοελληνική γλυπτική 1800-1940, έκδοση Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος, Αθήνα 1982