Λεμόνι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
προσέθεσα πηγών , παραπομπές |
|||
| Γραμμή 30: | Γραμμή 30: | ||
Χώρες που παράγουν πολλά λεμόνια είναι η [[Ισπανία]], η [[Πορτογαλία]], η [[Ιταλία]] και άλλες [[Μεσόγειος Θάλασσα|μεσογειακές]] χώρες, η [[Αργεντινή]], η [[Ινδία]], η [[Βραζιλία]] και οι [[ΗΠΑ]]. Μπορούν να φυτευτούν ως φυτά κήπου ή και σε γλάστρα αν κλαδεύονται για να παραμείνουν μικρές. |
Χώρες που παράγουν πολλά λεμόνια είναι η [[Ισπανία]], η [[Πορτογαλία]], η [[Ιταλία]] και άλλες [[Μεσόγειος Θάλασσα|μεσογειακές]] χώρες, η [[Αργεντινή]], η [[Ινδία]], η [[Βραζιλία]] και οι [[ΗΠΑ]]. Μπορούν να φυτευτούν ως φυτά κήπου ή και σε γλάστρα αν κλαδεύονται για να παραμείνουν μικρές. |
||
{{Ποικιλίες}} |
|||
Οι σπουδαιότερες ποικιλίες λεµονιάς ανήκουν στην οµάδα των ξινόχυµων λεµονιών και είναι: |
|||
* '''Interdonato,''' |
|||
* '''Μαγληνή,''' |
|||
* '''Lisbon,''' |
|||
* '''Santa Teresa,''' |
|||
* '''Καρυστινή''' |
|||
* '''Αδαµοπούλου'''<ref>{{Cite web|url=https://agrosimvoulos.gr/kalliergia-lemonias/|title=Καλλιέργεια Λεμονιάς {{!}} Καλλιεργητικές Τεχνικές {{!}} αγροσύμβουλος {{!}} ματιά στο μέλλον|website=" Αγροσύμβουλος Ο.Ε. " - Γεωτεχνικό Περιβαλλοντολογικό Γραφείο|language=el-GR|accessdate=2020-07-30}}</ref> |
|||
{{Θερμοκρασία}} |
|||
Οι λεμονιές φυτρώνουν σε τροπικά και [[Εύκρατο κλίμα|εύκρατα κλίματα]] και δεν αντέχουν πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Προτιμούν τη θερμοκρασία μεταξύ 15–30 °C και χρειάζονται πολλή [[ηλιοφάνεια]]. Η λεμονιά απαιτεί κλίμα [[υγρό]] και θερμό με ήπιο [[Χειμώνας|χειμώνα]], όπου η θερμοκρασία δεν πέφτει κάτω από τους 0 βαθμούς Κελσίου. Στους -2 βαθμούς Κελσίου τα άνθη, οι νεαροί βλαστοί και οι καρποί παθαίνουν ζημιά ενώ στους -5 βαθμούς Κελσίου παθαίνουν ζημιά οι βλαστοί μεγαλύτερης ηλικίας και οι καρποί. Στους -10 βαθμούς Κελσίου παρατηρείται νέκρωση των [[Δέντρο|δένδρων]]. Επίσης, η λεμονιά επηρεάζεται από τους ισχυρούς [[Άνεμος|ανέμους]] και για αυτό προτείνεται η δημιουργία ανεμοφράκτη, όπου υπάρχει η δυνατότητα.<ref>{{Cite web|url=https://agrosimvoulos.gr/kalliergia-lemonias/|title=Καλλιέργεια Λεμονιάς {{!}} Καλλιεργητικές Τεχνικές {{!}} αγροσύμβουλος {{!}} ματιά στο μέλλον|website=" Αγροσύμβουλος Ο.Ε. " - Γεωτεχνικό Περιβαλλοντολογικό Γραφείο|language=el-GR|accessdate=2020-07-30}}</ref> |
|||
{{Πολλαπλασιασμός}} |
|||
Η λεμονιά πολλαπλασιάζεται συνήθως με εμβολιασμό σε κατάλληλα υποκείμενα αλλά και με μοσχεύματα. Οι καταλληλότερες περίοδοι είναι [[Μάρτιος]]-[[Απρίλιος]] και Σεπτέμβριος-Οκτώβριος και η μέθοδος είναι το όρθιο ή αναστραμμένο Τ. Τα μοσχεύματα λεμονιάς ριζοβολούν εύκολα, λαμβάνονται από καλά αναπτυγμένους βλαστούς, το μήκος τους κυμαίνεται γύρω στα 15 εκατοστά και να έχουν 3-4 καλούς οφθαλμούς.<ref>{{Cite web|url=https://agrosimvoulos.gr/kalliergia-lemonias/|title=Καλλιέργεια Λεμονιάς {{!}} Καλλιεργητικές Τεχνικές {{!}} αγροσύμβουλος {{!}} ματιά στο μέλλον|website=" Αγροσύμβουλος Ο.Ε. " - Γεωτεχνικό Περιβαλλοντολογικό Γραφείο|language=el-GR|accessdate=2020-07-30}}</ref> |
|||
{{Κλάδεμα}} |
|||
Το κατεξοχήν σχήμα στη λεμονιά είναι το κύπελλο με 3-5 βραχίονες. Η λεμονιά κλαδεύεται κάθε 2 χρόνια. Σε κάποιες ποικιλίες όπως η Αδαμοπούλου και η Libson το κλάδεμα γίνεται μετά τη συγκομιδή, [[Ιανουάριος|Ιανουάριο]]-[[Φεβρουάριος|Φεβρουάριο]], ενώ όψιμες ποικιλίες μπορούν να κλαδευτούν και με τους καρπούς σε όλη τη διάρκεια του έτους. Είναι προτιμότερο όμως να γίνεται [[άνοιξη]]-[[καλοκαίρι]] όταν η παραγωγή όψιμων λεμονιών έχει μειωθεί.<ref>{{Cite web|url=https://agrosimvoulos.gr/kalliergia-lemonias/|title=Καλλιέργεια Λεμονιάς {{!}} Καλλιεργητικές Τεχνικές {{!}} αγροσύμβουλος {{!}} ματιά στο μέλλον|website=" Αγροσύμβουλος Ο.Ε. " - Γεωτεχνικό Περιβαλλοντολογικό Γραφείο|language=el-GR|accessdate=2020-07-30}}</ref> |
|||
{{Άρδευση}} |
|||
Στη λεμονιά οι ρίζες δεν φτάνουν σε πολύ μεγάλο βάθος και ως εκ τούτου η [[άρδευση]] θα πρέπει να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα και με ποσότητα νερού τόση όση να καλύπτουμε το 1 μέτρο βάθος. Τα νεαρά δένδρα καλό είναι να ποτίζονται 2-3 φορές την εβδομάδα ενώ τα δένδρα μεγαλύτερης ηλικίας χρειάζονται λιγότερο τακτικά πότισμα, κάθε 8 ημέρες το [[καλοκαίρι]] και τον [[Χειμώνας|χειμώνα]] ακόμα πιο αραιά.<ref>{{Cite web|url=https://agrosimvoulos.gr/kalliergia-lemonias/|title=Καλλιέργεια Λεμονιάς {{!}} Καλλιεργητικές Τεχνικές {{!}} αγροσύμβουλος {{!}} ματιά στο μέλλον|website=" Αγροσύμβουλος Ο.Ε. " - Γεωτεχνικό Περιβαλλοντολογικό Γραφείο|language=el-GR|accessdate=2020-07-30}}</ref> |
|||
== Ιστορία == |
== Ιστορία == |
||
Έκδοση από την 14:57, 30 Ιουλίου 2020
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Λεμονιά | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Citrus limon
| ||||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Διώνυμο | ||||||||||||||||
| Κιτρέα η λεμονέα Citrus limon (L.) Burm.f. | ||||||||||||||||
 Lemon and Lime output in 2012
|
Το λεμόνι είναι ο καρπός του υβριδικού δέντρου που ονομάζεται λεμονιά (επιστ. Κιτρέα η λεμονέα, Citrus × limon) και ανήκει στην οικογένεια των Ρουτιδών (Rutaceae) (= εσπεριδοειδών (Hesperidaceae)). Ο καρπός αυτός χρησιμοποιείται κυρίως για τον χυμό του, παρόλο που χρησιμοποιούνται επίσης το πιο σαρκώδες μέρος του καρπού και ο φλοιός του, ιδιαίτερα στη μαγειρική. Ο χυμός του λεμονιού περιέχει περίπου 5% κιτρικό οξύ, το οποίο δίνει στα λεμόνια τη χαρακτηριστική ξινή τους γεύση και pH από 2 μέχρι 3. Αυτή η οξύτητα καθιστά το λεμόνι φθηνό και εύκολα διαθέσιμο υλικό για χρήση σε εκπαιδευτικά πειράματα χημείας.
Περιγραφή
Η λεμονιά μπορεί να μεγαλώσει μέχρι 6 μέτρα σε ύψος (20 πόδια), αλλά συνήθως είναι πιο κοντή. Τα κλαδιά του δέντρου έχουν αγκάθια και σχηματίζουν ανοιχτό στέμμα. Τα φύλλα είναι πράσινα, λαμπερά και έχουν ελλειψοειδές σχήμα. Τα άνθη είναι λευκά εξωτερικά με το εσωτερικό τους να κλίνει προς το μωβ. Στη λεμονιά, τόσο ο καρπός όσο και τα άνθη υπάρχουν ταυτόχρονα. Τα λεμόνια έχουν σχήμα ωοειδές με τις άκρες τους μυτερές. Όταν είναι ώριμα έχουν χρώμα έντονο κίτρινο.
Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες λεμονιών, όπως τα Εύρηκα, Λισαβόνας και Μέγερ.
Καλλιέργεια
Οι λεμονιές φυτρώνουν σε τροπικά και εύκρατα κλίματα και δεν αντέχουν πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Προτιμούν τη θερμοκρασία μεταξύ 15–30 °C (60–85 °F) και χρειάζονται πολλή ηλιοφάνεια. Αναπτύσσονται καλά σε γόνιμο, ξηρό χώμα. Οι λεμονιές χρειάζονται πολύ νερό, αλλά και να στεγνώνουν μεταξύ των ποτισμάτων.
Χώρες που παράγουν πολλά λεμόνια είναι η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιταλία και άλλες μεσογειακές χώρες, η Αργεντινή, η Ινδία, η Βραζιλία και οι ΗΠΑ. Μπορούν να φυτευτούν ως φυτά κήπου ή και σε γλάστρα αν κλαδεύονται για να παραμείνουν μικρές.
Οι σπουδαιότερες ποικιλίες λεµονιάς ανήκουν στην οµάδα των ξινόχυµων λεµονιών και είναι:
- Interdonato,
- Μαγληνή,
- Lisbon,
- Santa Teresa,
- Καρυστινή
- Αδαµοπούλου[1]
Οι λεμονιές φυτρώνουν σε τροπικά και εύκρατα κλίματα και δεν αντέχουν πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Προτιμούν τη θερμοκρασία μεταξύ 15–30 °C και χρειάζονται πολλή ηλιοφάνεια. Η λεμονιά απαιτεί κλίμα υγρό και θερμό με ήπιο χειμώνα, όπου η θερμοκρασία δεν πέφτει κάτω από τους 0 βαθμούς Κελσίου. Στους -2 βαθμούς Κελσίου τα άνθη, οι νεαροί βλαστοί και οι καρποί παθαίνουν ζημιά ενώ στους -5 βαθμούς Κελσίου παθαίνουν ζημιά οι βλαστοί μεγαλύτερης ηλικίας και οι καρποί. Στους -10 βαθμούς Κελσίου παρατηρείται νέκρωση των δένδρων. Επίσης, η λεμονιά επηρεάζεται από τους ισχυρούς ανέμους και για αυτό προτείνεται η δημιουργία ανεμοφράκτη, όπου υπάρχει η δυνατότητα.[2]
Η λεμονιά πολλαπλασιάζεται συνήθως με εμβολιασμό σε κατάλληλα υποκείμενα αλλά και με μοσχεύματα. Οι καταλληλότερες περίοδοι είναι Μάρτιος-Απρίλιος και Σεπτέμβριος-Οκτώβριος και η μέθοδος είναι το όρθιο ή αναστραμμένο Τ. Τα μοσχεύματα λεμονιάς ριζοβολούν εύκολα, λαμβάνονται από καλά αναπτυγμένους βλαστούς, το μήκος τους κυμαίνεται γύρω στα 15 εκατοστά και να έχουν 3-4 καλούς οφθαλμούς.[3]
Το κατεξοχήν σχήμα στη λεμονιά είναι το κύπελλο με 3-5 βραχίονες. Η λεμονιά κλαδεύεται κάθε 2 χρόνια. Σε κάποιες ποικιλίες όπως η Αδαμοπούλου και η Libson το κλάδεμα γίνεται μετά τη συγκομιδή, Ιανουάριο-Φεβρουάριο, ενώ όψιμες ποικιλίες μπορούν να κλαδευτούν και με τους καρπούς σε όλη τη διάρκεια του έτους. Είναι προτιμότερο όμως να γίνεται άνοιξη-καλοκαίρι όταν η παραγωγή όψιμων λεμονιών έχει μειωθεί.[4]
Στη λεμονιά οι ρίζες δεν φτάνουν σε πολύ μεγάλο βάθος και ως εκ τούτου η άρδευση θα πρέπει να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα και με ποσότητα νερού τόση όση να καλύπτουμε το 1 μέτρο βάθος. Τα νεαρά δένδρα καλό είναι να ποτίζονται 2-3 φορές την εβδομάδα ενώ τα δένδρα μεγαλύτερης ηλικίας χρειάζονται λιγότερο τακτικά πότισμα, κάθε 8 ημέρες το καλοκαίρι και τον χειμώνα ακόμα πιο αραιά.[5]
Ιστορία
_-_Girl_Holding_Lemons_(1899).jpg)
Το λεμόνι είναι καλλιεργημένο υβρίδιο που προέρχεται από άγριες ποικιλίες όπως το κίτρο και το μανταρίνι. Είναι άγνωστο πού και πότε έγινε αυτή η διασταύρωση. Ο κίτρος, προφανώς ο καρπός στον οποίο αναφέρεται ο Πλίνιος στη Φυσική ιστορία (XII, vii.15) ως το malum medicum — τον "ιατρικό καρπό" — είναι, κατά τα φαινόμενα, το πρώτο εσπεριδοειδές που ήταν γνωστό στη Μεσόγειο. Απεικονίσεις εσπεριδοειδών δέντρων υπάρχουν σε ρωμαϊκά μωσαϊκά στη Βόρεια Αφρική, αλλά η πρώτη σαφής περιγραφή του λεμονιού συναντάται στις αρχές του 10ου αιώνα, σε πραγματεία περί γεωργίας του Άραβα Κούστους Αλ-Ρούμι. Περί τα τέλη του 12ου αιώνα, ο Ιμπν Τζαμί, προσωπικός γιατρός του μεγάλου μουσουλμάνου ηγέτη Σαλαντίν, έγραψε πραγματεία περί του λεμονιού. Πιστεύεται ότι οι πρώτες λεμονιές καλλιεργήθηκαν στο οροπέδιο Ντέκαν στην κεντρική Ινδία.
Η ονομασία "λεμόνι" προέρχεται από την περσική λέξη (لیمو Limu), η οποία είναι συγγενική με τη σανσκριτική λέξη nimbuka. Λεμονιές καλλιεργήθηκαν στη Γένοβα στα μέσα του 15ου αιώνα και εμφανίστηκαν στις Αζόρες το 1494. Πρόσφατες έρευνες έχουν επισημάνει λεμόνια στα ερείπια της Πομπηίας. Τα λεμόνια χρησιμοποιήθηκαν παλιά από το Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό για την καταπολέμηση του σκορβούτου, καθώς παρείχαν μεγάλη ποσότητα βιταμίνης C.
Στη μαγειρική
Τα λεμόνια σερβίρονται συχνά ως λεμονάδα ή ως διακόσμηση σε ποτά όπως το παγωμένο τσάι ή αεριούχα αναψυκτικά, με μια φέτα είτε μέσα στο ποτήρι είτε στηριγμένη στο χείλος. Χρησιμοποιούνται στην παρασκευή του ιταλικού λικέρ λιμοντσέλο. Ένα κομματάκι λεμόνι προστίθεται επίσης συχνά στο νερό για να δώσει λίγη γεύση.
Ο χυμός λεμονιού χρησιμοποιείται πολύ σε φαγητά με ψάρι. Επιπλέον, χρησιμοποιείται πολύ, μαζί με άλλα υλικά, για μαρινάρισμα κρέατος πριν από το μαγείρεμα.
Μερικοί άνθρωποι τρώνε το λεμόνι ως φρούτο, όμως σε αυτή την περίπτωση πρέπει να καταναλώνεται αμέσως μετά νερό για να ξεπλένονται τα δόντια από το κιτρικό οξύ και τη ζάχαρη, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν τερηδόνα και άλλες οδοντικές ασθένειες. Τα λεμόνια γίνονται επίσης μαρμελάδα (εσπεριδοειδών), είτε μόνα τους είτε σε συνδυασμό με πορτοκάλια.
100 χιλιοστόλιτρα λεμονοχυμού περιέχουν περίπου 50 χιλιοστόγραμμα βιταμίνης C και 5 γραμμάρια κιτρικού οξέος.
Φωτογραφίες
-
Λεμόνι σε πιάτο -
Ανθοί λεμονιάς -
Καρπός και ανθός λεμονιάς -
Λεμόνια -
Λεμόνια -
Λεμόνια στο δέντρο
Δείτε επίσης
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- (Purdue University) Morton, Julia F. 1987. "Lemon". pp. 160–168, in Fruits of warm climates. (Julia F. Morton, Miami)
- Andrew M. Watson, 1983. Agricultural Innovation in the Early Islamic World: The Diffusion of Crops and Farming Techniques, 700-1100. (Cambridge: Cambridge University Press) pp 42-50
|
 
|
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Lemon της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |
- ↑ «Καλλιέργεια Λεμονιάς | Καλλιεργητικές Τεχνικές | αγροσύμβουλος | ματιά στο μέλλον». " Αγροσύμβουλος Ο.Ε. " - Γεωτεχνικό Περιβαλλοντολογικό Γραφείο. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2020.
- ↑ «Καλλιέργεια Λεμονιάς | Καλλιεργητικές Τεχνικές | αγροσύμβουλος | ματιά στο μέλλον». " Αγροσύμβουλος Ο.Ε. " - Γεωτεχνικό Περιβαλλοντολογικό Γραφείο. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2020.
- ↑ «Καλλιέργεια Λεμονιάς | Καλλιεργητικές Τεχνικές | αγροσύμβουλος | ματιά στο μέλλον». " Αγροσύμβουλος Ο.Ε. " - Γεωτεχνικό Περιβαλλοντολογικό Γραφείο. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2020.
- ↑ «Καλλιέργεια Λεμονιάς | Καλλιεργητικές Τεχνικές | αγροσύμβουλος | ματιά στο μέλλον». " Αγροσύμβουλος Ο.Ε. " - Γεωτεχνικό Περιβαλλοντολογικό Γραφείο. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2020.
- ↑ «Καλλιέργεια Λεμονιάς | Καλλιεργητικές Τεχνικές | αγροσύμβουλος | ματιά στο μέλλον». " Αγροσύμβουλος Ο.Ε. " - Γεωτεχνικό Περιβαλλοντολογικό Γραφείο. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2020.