Μετάβαση στο περιεχόμενο

Εθνικός Γυμναστικός Σύλλογος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Εθνικός Γ.Σ. Αθηνών)
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Εθνικός.
Εθνικός Γ.Σ.
Επίσημη επωνυμίαΕθνικός Γυμναστικός Σύλλογος
Ίδρυση23 Μαΐου 1893, πριν 132 έτη (1893--5-23)
ΈδραΑθήνα, Ελλάδα
Χρώματα          Λευκό, Μαύρο
ΠρόεδροςΙάσων Πλατσής
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Σελίδα στο Facebook Σελίδα στο Instagram

Ο Εθνικός Γυμναστικός Σύλλογος είναι ελληνικό αθλητικό σωματείο το οποίο εδρεύει στην Αθήνα, γι' αυτό συχνά αναφέρεται ως Εθνικός Αθηνών.[1] Ιδρύθηκε στις 23 Μαΐου 1893 και είναι από τα πιο ιστορικά αθλητικά σωματεία στην Ελλάδα.[2] Έχει συνδέσει την πορεία του με τον αθλητισμό της χώρας, έχει αναδείξει ολυμπιονίκες σε πολλά αθλήματα και εξακολουθεί να καλλιεργεί δώδεκα αθλήματα. Το έμβλημά του είναι το κεφαλαίο γράμμα Έψιλον του ελληνικού αλφαβήτου μέσα σε κύκλο (Є) και τα χρώματά του είναι το λευκό και το μαύρο.

Ο Εθνικός Γ.Σ. ιδρύθηκε στις 23 Μαΐου 1893 από μια ομάδα φιλάθλων, μελών του Πανελληνίου ΓΣ, που αποχώρησαν από το σύλλογό τους. Ως ιδρυτικά μέλη του Εθνικού αναφέρονται οι: Τρ. Τριανταφυλλόπουλος, Ι. Σιώρης, Στ. Βούρος, Νικ. Αθανασιάδης, Αλ. Δεμερτζής, Α. Ζίννης, Κ. Δεμερτζής κ.ά. Το πρώτο Δ.Σ. πρόεδρος ήταν ο Στ. Φραγκιάδης, αντιπρόεδρος ο Θ. Φιλαδελφεύς, γραμματέας ο Ι. Σιώρης και ταμίας ο Αλ. Δεμερτζής. Το πρώτο γυμναστήριο του συλλόγου βρισκόταν στη Λεωφόρο Κηφισίας. Ο Εθνικός ΓΣ υπήρξε ο πρώτος ελληνικός σύλλογος που επέτρεψε τη συμμετοχή γυναικών στο διοικητικό συμβούλιο του συλλόγου. Από το 1893 έως το 1912 εννέα γυναίκες εκλέχθηκαν ως σύμβουλοι.[3]

Από τις πρώτες μέρες λειτουργίας του ο σύλλογος αποδείχθηκε πρωτοποριακός για την εποχή του. Αναβίωσε τα Παναθήναια, διοργάνωσε τα Τήνια, συνέβαλε στην ίδρυση του ΣΕΓΑΣ και, όπως προκύπτει ιστορικά, μύησε τους Έλληνες στο ποδόσφαιρο.

Το 1906 ο Εθνικός μεταφέρθηκε στη σημερινή έδρα του δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο των Στύλων του Ολυμπίου Διός, στο κέντρο της Αθήνας.

Το 1900, πρωτοπορώντας ο Εθνικός έβαλε στο Δ.Σ. τρεις γυναίκες, την Ιουλία Καλλιγά, την Αγγελική Κουντουριώτη και τη Βιργινία Αγελάστου.

Το 1897 ο Εθνικός Γ.Σ. υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά σωματεία του ΣΕΓΑΣ (τότε ΣΕΑΓΣ), ενώ και οι Μεσογειακοί Αγώνες ξεκίνησαν από πρόταση του Εθνικού. Μέχρι και σήμερα αποτελεί τον σύλλογο με τους περισσότερους Ολυμπιονίκες (Γαλακτόπουλος, Αυλωνίτου, Μηγιάκης, Θανόπουλος κ.ά.).

Πρόεδρός του, που άφησε την έντονη σφραγίδα του για πολλά χρόνια τόσο στο σύλλογο όσο και στον ελληνικό αθλητισμό γενικότερα υπήρξε ο Ιωάννης Χρυσάφης.

Ιωάννης Μητρόπουλος
Παναγιώτης Παρασκευόπουλος

Το 1895 αθλητές του Εθνικού Γ.Σ. συμμετείχαν στα "Τήνια", που έγιναν στο νησί της Τήνου. Τα Τήνια θεωρούνται η πρώτη σοβαρή αθλητική διοργάνωση στίβου που διοργανώθηκε στην Ελλάδα και η επιτυχία τους αποτέλεσε πρόκριμα για την τέλεση της Α΄ Ολυμπιάδας του 1896. Είχαν πολλές πρωτόγνωρες για τη χώρα καινοτομίες. Π.χ. εκεί δοκιμάστηκε για πρώτη φορά η εκκίνηση των δρομέων με πιστόλι. Στους αγώνες αυτούς οι αθλητές του Εθνικού κατέκτησαν πολλές πρωτιές.

Από την ίδρυση του βασικό άθλημα του συλλόγου υπήρξε και εξακολουθεί μέχρι σήμερα να είναι ο στίβος, στον οποίο ως το 1954 ήταν σχεδόν κάθε χρόνο πρωταθλητής Ελλάδος. Ανέδειξε ολυμπιονίκες στις πρώτες Ολυμπιάδες (1896 ως 1908), όπως ο ρίπτης Μιχάλης Δώριζας.

Στην Α΄ Ολυμπιάδα πολλοί αθλητές του Εθνικού ανέβηκαν στο βάθρο των νικητών. Ο Ιωάννης Μητρόπουλος, που σημείωσε την πρώτη ολυμπιακή νίκη για την Ελλάδα το 1896 στους κρίκους. Ο Δημήτριος Λούνδρας, που κέρδισε το χάλκινο μετάλλιο στο δίζυγο σε ηλικία μόλις δέκα ετών και 218 ημερών! Είναι ο μικρότερος ολυμπιονίκης στην ιστορία των αγώνων[4][5][6][7][8] - αν και αυτό αμφισβητείται λόγω της συμμετοχής ενός νεαρού αγοριού από τη Γαλλία ως πηδαλιούχου στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1900, το οποίο εκτιμάται ότι ήταν 7 έως 10 ετών, αλλά σύμφωνα με άλλες εκτιμήσεις μπορεί να πλησίαζε τα 12 έτη.[9][10]

Αθλητές του συμμετείχαν με επιτυχία στους Πανιώνιους Αγώνες της Σμύρνης πέντε φορές (1904, 1905, 1907, 1909, 1921) κατακτώντας νίκες και κερδίζοντας το έπαθλο του Χρυσού Σταυρού του Πανιωνίου Γ.Σ. Επίσης, ανέδειξε δεκάδες πανελληνιονίκες.

Το 1925 κατέκτησε το Παγκύπριο πρωτάθλημα στίβου αντρών.

Η ομάδα μπάσκετ του Εθνικού εναντίον του Παναθηναϊκού το 1922

Το τμήμα μπάσκετ κατέκτησε τρεις σερί τίτλους στο πρωτάθλημα Αθηνών-Πειραιώς τη δεκαετία του 1930.

Από το 1946 το τμήμα Μπάσκετ του Εθνικού Γυμναστικού Συλλόγου συμμετέχει στους αγώνες που διοργανώνονται από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Γυμναστικών Αθλητικών Σωματείων (ΣΕΓΑΣ). Ήδη από το πρώτο διάστημα (1946-49) το τμήμα σημείωσε πολλές συμμετοχές σε επιδείξεις αγώνων στην επαρχία, αλλά και σε αγώνες με άλλα Αθηναϊκά σωματεία.

Η πιο επιτυχημένη περίοδος της ομάδας ήταν τη δεκαετία του '50, όταν αγωνιζόταν στην Α΄ κατηγορία της Αθήνας. Το 1959 προκριθηκε στο πανελλήνιο πρωτάθλημα, στο οποίο κατέλαβε την 7η θέση. Αυτή αποτελεί τη μεγαλύτερη διάκριση στην ιστορία του.

Το 1954 η ομάδα Μπάσκετ του Εθνικού ανέβηκε στην Α’ κατηγορία, όπου και παρέμεινε δύο χρονιές, το 1955 και το 1956 (7η θέση). Η φυγή παικτών στο εξωτερικό για σπουδές σε συνδυασμό με τραυματισμούς ανάμεσα στους εναπομείναντες παίκτες οδήγησαν την ομάδα στην 10η θέση, κατεβάζοντάς την στην Β’ κατηγορία το 1957. Όμως, την επόμενη κιόλας χρονιά το τμήμα Μπάσκετ του Εθνικού επανήλθε στην Α’ κατηγορία κατακτώντας το πρωτάθλημα του 1958 με 42β, ενώ διακρίθηκε παράλληλα με το έπαθλο ήθους. Οι επιτυχίες συνέχισαν για το τμήμα, και το 1959 ο ΕΓΣ βγήκε 4ος στο πρωτάθλημα της Α’ κατηγορίας με 40β και 7ος στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα.

Σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί φυτώριο νέων παικτών, συγκροτήθηκαν από το 1963 παιδική και εφηβική ομάδα. Οι Παίδες άρχισαν γρήγορα να σημειώνουν πολύ καλά αποτελέσματα και έτσι καταλαμβάνουν την δεύτερη θέση στο πρωτάθλημα του 1964 και την πρώτη στο πρωτάθλημα του 1969.

Τα περισσότερα χρόνια του επόμενου διαστήματος, η μπασκετική ομάδα του Εθνικού συνέχισε να αγωνίζεται στην Α’ κατηγορία Αθηνών.[11]

Από το 1990 οι ομάδες του Εθνικού συμμετείχαν στα Τοπικά Πρωταθλήματα, με τους άνδρες να παίρνουν την δεύτερη θέση στον όμιλό τους, τους Έφηβους την τέταρτη και τους Παίδες την τρίτη.

Σήμερα η ομάδα αγωνίζεται στην Δ΄ κατηγορία της ΕΣΚΑ.

Αξιόλογοι αθλητές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Κουργιτάκος Αντώνης (1955-1970) [12]
  • Βρεττάκος Παναγιώτης (1956-1962) [13]

Αξιόλογοι προπονητές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Καραμανλής Κωνσταντίνος [14]
Κάρολος Παπούλιας

Ο Εθνικός υπήρξε από τις πρώτες ομάδες που καλλιέργησαν το βόλεϊ μετά το 1922, που ο Πανιώνιος από τη Σμύρνη το έκανε γνωστό στην Ελλάδα. Στις 14 Ιουνίου 1925 συμμετείχε και κατέκτησε το πρώτο πανελλήνιο πρωτάθλημα βόλεϊ το 1925. Στη συνέχεια πρωταθλητής αναδείχθηκε και στις διοργανώσεις του 1926, του 1927 και του 1928.

Την περίοδο 1929-30 η σύνθεση της πρωταθλήτριας ομάδος βόλλεϋ του ΕΓΣ αποτελείτο από τους Μοιρόπουλο, Νάσλα, Καρυδάκη, Καλούδη, Μαφρέδα, Σπύρο Γιαταγάνα και Φωκά. Τα επόμενα χρόνια η ομάδα του Εθνικού αγωνιζόταν στην Α’ κατηγορία Αθηνών.

Σπουδαία ομάδα βόλεϊ είχε τη δεκαετία του '50. Μέλος της, μεταξύ άλλων ήταν ο πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας, ο οποίος αργότερα διετέλεσε και πρόεδρος του συλλόγου. Η ομάδα εκείνη πήρε άλλα τέσσερα πρωταθλήματα.

Την περίοδο 1950-1959 η ομάδα Βόλλευ του Εθνικού Γ.Σ. πρωταγωνιστούσε με τους Ν. Πουλακίδα, Κ. Γιαταγάνα, Ι. Παππά, Α. Παππά, Φ. Λυμπερόπουλο, Κ. Παπούλια, Ηρ. Αποστολίδη, Εμ. Δαούλα, Δ. Παπαϊακώβου, Αν. Μομφεράτο και Γ. Μαρινάκη.

Ο Εθνικός Γ.Σ. ήταν πρωταθλητής το 1954 και το 1955. Το 1956 βγήκε 2ος, για να επανέλθει στην κορυφή το 1957 και το 1958. Την επόμενη φορά βγήκε 5ος.

Η μεγαλύτερη επιτυχία της επόμενης δεκαετίας σημειώθηκε την περίοδο 1966-67, όταν ο Εθνικός βγήκε 3ος με 40β στο πρωτάθλημα Α’ κατηγορίας Αθηνών με πρωταγωνιστές τους Ηρ. Αποστολίδη, Ιάσονα Πλατσή, Νίκο Κουρεντή, Αντ. Φωκόπουλο, Μίμη Συριβλή, Θαν. Χριστοδουλόπουλο. Στη συνέχεια κατέλαβε την ίδια θέση και στους Πανελλήνιους αγώνες που έγιναν στο Παναθηναϊκό Σταδιο με 50.000 θεατές.

Τέλος η εφηβική ομάδα στο δικό της πρωτάθλημα αναδείχθηκε τρεις φορές δεύτερη (1963,1964, 1965).

Τμήμα ποδοσφαίρου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Εθνικός Γ.Σ. είναι από τους πρώτους συλλόγους που έκανε γνωστό το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα και αναφέρεται πως διέθετε "Ομάδα Ποδοσφαιρίσεως" από το 1899.

Την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα διατηρούσε αξιόλογη ποδοσφαιρική ομάδα, η οποία κατέκτησε δυο φορές το Πανελλήνιο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, το οποίο τότε διοργάνωνε ο ΣΕΓΑΣ, το 1906 και το 1907. Με την ποδοσφαιρική του ομάδα ο Εθνικός εκπροσώπησε την Ελλάδα στους Μεσολυμπιακούς Αγώνες του 1906. Στα ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα του ΣΕΓΑΣ συμμετείχε ως το 1909. Στη συνέχεια οι ποδοσφαιριστές του Εθνικού εντάχθηκαν σε άλλες ομάδες. Έκτοτε ο Εθνικός Αθηνών δεν δημιούργησε ποδοσφαιρικό τμήμα, διατηρώντας τον αμιγή ερασιτεχνικό χαρακτήρα του.

Κύριο λήμμα: Εθνικός Γ.Σ. (πάλη)

Η πάλη είναι το αρχαιότερο, τμήμα του σωματείου, μαζί με το στίβο, αφού δημιουργήθηκε το 1893 χρονιά ίδρυσης του Εθνικού Γ.Σ. Αθλητές του συλλόγου συμμετείχαν και διακρίθηκαν στα "Τήνια" το 1895 (Ιω. Γιαννούλης) και στο πανελλήνιο πρωτάθλημα του 1896 (Σ. Χριστόπουλος). Στην πάλη ο Εθνικός Γ.Σ. ανέδειξε δεκάδες πρωταθλητές στην πάλη και αποτελεί ένα από τα ιστορικά ελληνικά σωματεία του αθλήματος των ολυμπιονικών. Έχει αναδείξει πανελληνιονίκες, βαλκανιονίκες, μεσογειονίκες, πρωταθλητές Ευρώπης, παγκόσμιους πρωταθλητές και ολυμπιονίκες.

Το τμήμα πυγμαχίας ιδρύθηκε μεταπολεμικά και το 1949 συμμετείχε για πρώτη φορά σε πανελλήνια πρωταθλήματα και κατέκτησε τη 2η θέση στην Α΄ κατηγορία.

Σημαντικότερες επιτυχίες υπήρξαν οι κατακτήσεις του Πρωταθλήματος Ελλάδος στους άνδρες το 1961 και το 1981 και ατομικά η κατάκτηση του ασημένιου μεταλλίου στο πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα του 1989 από το Γιώργο Τσαχάκη, κάτι που δεν είχε πετύχει ως τότε Έλληνας πυγμάχος.

Το 1955 το τμήμα πυγμαχίας στην Α΄κατηγορία πήρε την πρώτη θέση. Έκτοτε ο σύλλογος σημείωσε αρκετές διακρίσεις στο άθλημα. Το τμήμα πυγμαχίας ανέδειξε αρκετούς πανελληνιονίκες, ενώ κατέκτησε δύο φορές την πρώτη θέση στο πρωτάθλημα σε όλες τις κατηγορίες τη δεκαετία του '80.

Το τμήμα τζούντο ιδρύθηκε το 1984. Αμέσως απέκτησε σημαντική θέση στο άθλημα σε πανελλήνιο επίπεδο. Ανέδειξε πρωταθλητές Ελλάδος και βαλκανιονίκες. Αθλητές του μετείχαν σε Μεσογειακούς και Ολυμπιακούς αγώνες.

Τμήμα μοντέρνου πένταθλου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το τμήμα μοντέρνου πεντάθλου ιδρύθηκε το 1985 και διαθέτει τμήματα ανδρών και γυναικών καθώς και τμήματα υποδομής μικρών κατηγοριών. Το 1990 το τμήμα μοντέρνου πεντάθλου κατέκτησε το Πανελλήνιο πρωτάθλημα. Η σημαντικότερη διάκριση που έχει επιτύχει αθλητής του Εθνικού στο μοντέρνο πένταθλο ήταν η 4η θέση του Βασίλη Φλώρου στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα 2006 στην Κίνα.

Το τμήμα τοξοβολίας ιδρύθηκε 2002. Στην ίδρυση του τμήματος συνετέλεσε η απόφαση της Οργανωτικής Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 να επιλέξει τις εγκαταστάσεις του Εθνικού Γ.Σ. ως επίσημο προθερμαντήριο του αγωνίσματος της τοξοβολίας. Η ομάδα τοξοβολίας του συλλόγου ξεκίνησε δυναμικά και το 2004, πριν τους Ολυμπιακούς αγώνες, κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στο πανελλήνιο πρωτάθλημα Ολυμπιακού Τόξου ανδρών. Στον Εθνικό Γ.Σ. ανήκει επίσης ο πρωταθλητής Ελλάδος στο Σύνθετο Τόξο Γιώργος Καλαδάμης, που έχει σημειώσει πολλά πανελλήνια ρεκόρ.

Ο Εθνικός Γ.Σ. είχε κολυμβητικό τμήμα από τη δεκαετία του '20 και υπήρξε μεταξύ των ιδρυτικών συλλόγων της κολυμβητικής ομοσπονδίας (ΕΚΟΦ). Το 1959 το τμήμα κολύμβησης κατέκτησε την 3η θέση στο Πρωτάθλημα Ελλάδος ανδρών.

Το 1990 το τμήμα κολύμβησης κατέκτησε την 3η θέση στο Πρωτάθλημα Ελλάδος στη γενική βαθμολογία.

Το τμήμα ξιφασκίας είναι από τα παλιότερα τμήματα του συλλόγου, αφού ιδρύθηκε το 1903 από τον Άγγελο Φέτση, 6ο ολυμπιονίκη στην Α΄ Ολυμπιάδα του 1896.

Αθλητές του τμήματος ξιφασκίας υπήρξαν προσωπικότητες της δημόσιας ζωής, όπως ο Κωνσταντίνος Γεωργακόπουλος, υπηρεσιακός πρωθυπουργός των εκλογών του 1958.

Ο Εθνικός Γ.Σ. ήταν ιδρυτικό μέλος της Σκοπευτικής Ομοσπονδίας (ΣΚΟΕ) το 1937, ανέδειξε πολλούς πρωταθλητές Ελλάδος και σήμερα με την ομάδα αθλούνται 68 αθλητές και αθλήτριες.

Το τμήμα άρσης βαρών είναι από τα παλιότερα τμήματα του συλλόγου, αφού υπάρχει από το 1908. Κατέκτησε το πρώτο μεταπολεμικό Πανελλήνιο πρωτάθλημα άρσης βαρών το 1959.

Τμήμα Ποδοσφαίρου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τμήμα Πετοσφαίρισης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 8 Πρωταθλήματα Κέντρου: 1925, 1926, 1927, 1928, 1954, 1955, 1957, 1958.

Τμήμα Καλαθοσφαίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1 Πρωταθλήμα Α' Κέντρου: 1932
  • 1 Πρωταθλήμα Γ' Κέντρου: 1951
  • 1 Πανελλήνιο διασυλλογικό πρωτάθλημα ανδρών: 2001.
  • 1 Ομαδικό κύπελλο Ελλάδας ολυμπιακού τόξου ανδρών: 2013.
  • 3 Πρωταθλήματα Ελλάδας: 1952, 1953, 1954

Αξιόλογοι αθλητές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ολυμπιονίκες στην πάλη[24]

Πρωταθλητές κολύμβησης

Το γήπεδό του Εθνικού στην περιοχή του Μετς είναι ανοιχτό προπονητήριο στίβου με ταρτάν και ανακαινίστηκε πλήρως ώστε να αποτελέσει προπονητήριο των αθλητών της ολυμπιάδας του 2004.

Ο Εθνικός Γ.Σ διαθέτει: Αίθουσα Πάλης, Αίθουσα Πυγμαχίας, Αίθουσα Ξιφασκίας, Αίθουσα Τζούντο, Αίθουσα Πινγκ Πονγκ, Ανοιχτό γήπεδο Βόλλεϋ, Κλειστό γήπεδο Μπάσκετ – Βόλλευ.

  • ΕΤ-Sports, 10-3-2008, σελ. 9.
  1. ↑ «E-KOUROS». somateia.minsports.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2025.
  2. ↑ «Ιστορία - Εθνικός Γυμναστικός Σύλλογος». 16 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2025.
  3. ↑ Koulouri, Christina (29 Μαΐου 2011). Αθλητισμός και όψεις της αστικής κοινωνικότητας. Γυμναστικά και αθλητικά σωματεία (1870-1922) [Sports and aspects of middle class sociability. Greek sport and gymnastic clubs], Athens 1997.
  4. ↑ Sport.gr Αρχειοθετήθηκε 2010-10-12 στο Wayback Machine., Μικρός στο μάτι..., 14 Ιανουαρίου 2009.[νεκρός σύνδεσμος]
  5. ↑ «Dimitrios Loundras the youngest Olympic Gymnastics champion». www.topendsports.com. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2021.
  6. ↑ «Εθνικός ΓΣ (1896)». Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2021.
  7. ↑ «Λούνδρας Δημήτριος - Αναμνήσεις». HOA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2021.
  8. ↑ «Olympedia – Age records». www.olympedia.org. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2021.
  9. ↑ «Rowing at the 1900 Paris Summer Games: Men's Coxed Pairs | Olympics at Sports-Reference.com». web.archive.org. 18 Απριλίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2021.
  10. ↑ «Olympedia – Coxed Pairs, Men». www.olympedia.org. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2021.
  11. ↑ Μπάσκετ - ethnikosgs.gr
  12. ↑ ΚΟΥΡΓΙΤΑΚΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ - spake.gr
  13. ↑ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ - spake.gr
  14. ↑ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ - spake.gr
  15. ↑ Ανδρέας Μπόμης, Γκολ 2000 • Ένας αιώνας ποδόσφαιρο: αλμανάκ, ιστορία, σχόλια, Εκδόσεις Πελεκάνος, Αθήνα 2000, ISBN 978-000-4000-05-3, σελ. 38-39
  16. ↑ Greece - Final Tables 1906-1959, Αλέξανδρος Μαστρογιαννόπουλος, Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation (RSSSF) (Αγγλικά)
  17. ↑ Χριστίνα Κουλούρη, Αθλητισμός και όψεις της αστικής κοινωνικότητας • Γυμναστικά και αθλητικά σωματεία 1870-1922 Αρχειοθετήθηκε 2017-04-26 στο Wayback Machine., έκδοση Κέντρου Νεοελληνικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ), Αθήνα 1997, ISBN 960-7138-19-8, σελ. 135 (Μάρτιος 1906) [προσβάσιμο και μέσω του academia.edu
  18. ↑ Το 1962 Εθνικός Γ.Σ. και Πανελλήνιος Γ.Σ. ισοβάθμησαν και μοιράστηκαν τον τίτλο.
  19. ↑ Αθλητική Ηχώ 2 Μαΐου 1988, σελίδα 9. Ο Εθνικός πρωταθλητής για 5η χρονιά στη σειρά.
  20. ↑ Αθλητική Ηχώ 14 Δεκεμβρίου 1982, σελίδα 8 κάτω δεξιά
  21. ↑ Εφ. Έθνος 11/4/1949 σελ. 2
  22. ↑ Εφημερίδα "Ελευθερία" Φύλλο: 15/6/1965, Σελίδα: 8
  23. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2012.
  24. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2010.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Εθνικός_Γυμναστικός_Σύλλογος&oldid=11221365"