Γραμματόσημα και ταχυδρομική ιστορία της Ελλάδας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η πρώτη ταχυδρομική υπηρεσία της Ελλάδα ιδρύθηκε το 1828, κατά τη διάρκεια της ελληνικής ανεξαρτησίας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η αρχική αυτή υπηρεσία συνέχισε την παράδοση επιστολών και, αργότερα, την έκδοση γραμματοσήμων μέχρι το 1970. Στη συνέχεια, τα Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛ.ΤΑ.) την διαδέχθηκαν, τα οποία παραμένουν επίσημος ταχυδρομικός πάροχος της Ελλάδας. Τα πρώτα ελληνικά γραμματόσημα (γνωστά ως "Μεγάλες κεφαλές Ερμή") εκδόθηκαν το 1861: από τότε, η ταχυδρομική υπηρεσία επεκτάθηκε για να λειτουργήσει με 97 υποκαταστήματα.[1]

Μεγάλη κεφαλή Ερμή, αξία 5 λεπτά (πράσινο), χαρτί κρεμώδες, έκδοση 1880-86. Σφραγίδα ΠΥΛΟΣ 29 ΔΕΚΕ. '86.

Μέχρι το 1966 (με εξαίρεση τη σειρά Φαβιέρου που εκδόθηκε τον Αύγουστο του 1927) όλα τα ελληνικά γραμματόσημα είχαν απλώς επιγραφή ΕΛΛΑΣ. Από το 1966 έως το 1982, η επιγραφή τροποποιήθηκε ώστε να περιλαμβάνει το όνομα της χώρας με την ελληνική και τη λατινική εκδοχή: ΕΛΛΑΣ-HELLAS. Από το 1982, το ΕΛΛΑΣ αντικαταστάθηκε από την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, η οποία χρησιμοποιείται ακόμη στα ελληνικά γραμματόσημα. Χρησιμοποιήθηκε επίσης στη σειρά του 1927 που αναφέρθηκε νωρίτερα.

Το 1875 η Ελλάδα ήταν μεταξύ των ιδρυτικών μελών της Γενικής Ταχυδρομικής Ένωσης (το 1878 μετονομάστηκε σε Παγκόσμια Ταχυδρομική Ένωση, Universal Postal Union, UPU).[2]

Το έδαφος και ο πληθυσμός της Ελλάδας επεκτάθηκαν σημαντικά από τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913· επίσης απέκτησε κάποια πρόσθετη περιοχή κατά τη διάρκεια του Α ́ Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτό οδήγησε στην έκδοση αρκετών σειρών κατοχής, οι οποίες αποτελούνταν τόσο από υπάρχουσες εκδόσεις γραμματοσήμων με επισημάνσεις όσο και από νέες εκδόσεις. Εκτός από αυτές, ορισμένες από τις λεγόμενες "Νέες Χώρες", ιδίως τα νησιά Ικαρία και Σάμος, είχαν εκδώσει τα δικά τους γραμματόσημα, πριν γίνουν μέρος της Ελλάδας.

Ξεκινώντας από τη σειρά των Α΄ Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, η Ελλάδα έχει εκδώσει αρκετές αναμνηστικές σειρές. Τα θέματά τους περιλαμβάνουν την ελληνική Ιστορία, την Τέχνη, τη Μυθολογία και τη Φύση.

Κλασική περίοδος (1859-1902)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σειρά Ιονίων Νήσων (1859-1864)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πρώτα γραμματόσημα με ελληνικές επιγραφές δεν εκδόθηκαν από την ίδια την Ελλάδα, αλλά από τα κοντινά Ιόνια Νήσια. Κάτω από τη βρετανική κυριαρχία από το 1815 έως το 1864, αυτά τα τα επτά νησιά ήταν γνωστή ως το Ηνωμένον Κράτος των Ιονίων Νήσων. Ένα σύνολο τριών γραμματοσήμων εκδόθηκε στις 15 Μαΐου 1859. Τυπωμένα από την Perkins, Bacon & Co. του Λονδίνου και με την επιγραφή ΙΟΝΙΚΟΝ ΚΡΑΤΟΣ, απεικονίζουν σε προφίλ τη βασίλισσα Βικτώρια. Όλα ήταν χωρίς οδόντωση και δεν είχαν αναγραφόμενη την αξία, αλλά αυτή καταδεικνύεται από το χρώμα τους: πορτοκαλί (1⁄2 πέννα), μπλε (1 πέννα) και βυσιννί (2 πέννες). Αυτά τα γραμματόσημα έγιναν άκυρα μετά την παράδοση των Ιονίων Νήσων στην Ελλάδα στις 28 Ιουνίου 1864.[3]

Μεγάλες κεφαλές Ερμή (1861-1888)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

1η έκδοση μεγάλης κεφαλής Ερμή, Παρισινή. 20 λεπτά (μπλέ).

Τα πρώτα γραμματόσημα της Ελλάδας ήταν οι λεγόμενες "μεγάλες κεφαλές του Ερμή", που απεικονίζουν ένα προφίλ του αγγελιοφόρου θεού Ερμή σε ένα πλαίσιο, που έμοιαζε πολύ με αυτό που υπήρχε στα γραμματόσημα της Γαλλίας της εποχής. Το βασικό σχέδιο ήταν από τον Γάλλο χαράκτη Albert-Désiré Barre και η πρώτη έκδοση εκτυπώθηκε στο Παρίσι από τον Ernst Meyer. Η πρώτη σειρά εκδόθηκε την 1η Οκτωβρίου 1861. Αποτελείται από επτά αξίες (1 λεπτού, 2, 5, 10, 20, 40 και 80 λεπτών). Τον Νοέμβριο του 1861 οι πλάκες εκτύπωσης μεταφέρθηκαν στην Αθήνα και έγιναν εκεί μεταγενέστερες εκτυπώσεις. Οι πινακίδες συνέχισαν να χρησιμοποιούνται μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1880, με αποτέλεσμα να υπάρχουν διάφορες ποικιλίες λόγω της φθοράς των πινακίδων και του καθαρισμού τους, καθώς και της εκτύπωσης των γραμματοσήμων σε διάφορα είδη χαρτιού. Οι περισσότεροι τύποι εκτυπώθηκαν με επιπρόσθετους αριθμούς ελέγχου στο πίσω μέρος, και όλοι ήταν χωρίς οδόντωση. Επιπλέον αξίες (30 και 60 λεπτών) εισήχθησαν το 1876, για να συμμορφωθούν με τα διεθνή κόστη επιστολών της Γενικής Ταχυδρομικής Ένωσης (30 λεπτά για απλές, 60 για συστημένες επιστολές). [4]

Ενάριθμα Εισπρακτέα (1875-1902)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πρώτα Ενάριθμα Εισπρακτέα (timbre-taxe, postage due) της Ελλάδας εκδόθηκαν το 1875. Η πρώτη σειρά εκτυπώθηκε στη Βιέννη, όπως και περαιτέρω εκδόσεις του 1876 και των ετών 1890-1893. Είχαν πράσινο έως κιτρινοπράσινο χρώμα, με αριθμούς που δηλώνουν την αξία κάθε γραμματοσήμανσης μαζί με την επιγραφή "εισπρακτέον" (απόδοση ταχυδρομείου) στο κέντρο, μέσα σε έναν κύκλο που έγραφε ΕΝΑΡΙΘΜΟΝ ΕΙΣΠΡΑΚΤΕΟΝ. Αυτά τα γραμματόσημα είναι γνωστά ως "ρολογάκια": οι δύο πρώτες σειρές αποτελούνταν από δώδεκα αξίες: 1 λεπτού, 2, 5, 10, 20, 40, 60, 70, 80 και 90 λεπτών, 1 δραχμής, και 2 δραχμών, ενώ η τρίτη περιείχε μόνο τα 1 λεπτού, 2, 5, 40 και 60 λεπτών.[5] Τα γραμματόσημα εκδόθηκαν με διάφορες οδοντώσεις: 9, 9 1⁄2, 10, 10 1⁄2 και σύνθετες.

Ένα δεύτερο σχέδιο, με δύο κολώνες εκατέρωθεν της αναγραφόμενης αξίας και την επιγραφή ΕΝΑΡΙΘΜΟΝ ΕΙΣΠΡΑΚΤΕΟΝ μέσα σε μία ταινία επάνω από την αξία, εκδόθηκε το 1902. Γνωστή ως έκδοση Λονδίνου, εκτυπώθηκε από την Perkins, Bacon & Co., με χάραξη από την Johnstonia Engraving Company. Αυτά τα γραμματόσημα είχαν οδόντωση 13 1⁄2. Η σειρά της έκδοσης του Λονδίνου αντικατέστησε τις τιμές των 60, 70, 80 και 90 λεπτών των προηγούμενων εκδόσεων, με την εισαγωγή νέων ονομαστικών αξιών των 3, 25, 30 και 50 λεπτών. Με μόνο μικρές αλλαγές, το σχέδιο αυτό χρησιμοποιήθηκε σε όλα τα ελληνικά ενάριθμα εισπρακτέα από τότε.

Μικρές κεφαλές Ερμή (1886-1900)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έκδοση Μικρών Κεφαλών Ερμή 1886/88, 40 λεπτά (βιολέ).
Κύριο λήμμα: Small Hermes head

Το 1883 τα Ελληνικά Ταχυδρομεία μείωσαν τα διεθνή κόστη σε 25 και 50 λεπτά (για τις απλές και τις συστημένες επιστολές αντίστοιχα). Αυτό, καθώς και η ανάγκη για μια νέα αξία 1 δραχμής για την κάλυψη των υπηρεσιών του Ταχυδρομείου για πακέτα, οδήγησε στην έκδοση μίας νέας σειράς γραμματοσήμων. [6] Αυτή η σειρά, οι "μικρές κεφαλές του Ερμή", εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1886. Η πρώτη έκδοση εκτυπώθηκε στο Μαλίν (Μalines) του Βελγίου, και στη συνέχεια ακολούθησαν πολλές επανεκδόσεις στην Αθήνα μέχρι το 1900. Όπως και οι προηγούμενες εκδόσεις, απεικόνιζαν τον Ερμή σε προφίλ, αλλά με μικρότερο κεφάλι και πιο στρογγυλό κράνος. Αρχικά τα φύλλα ήταν χωρίς οδοντώσεις. Οι με οδόντωση εκδόσεις, αρχικά 13 1⁄2 και αργότερα 11 1⁄2, έγιναν διαθέσιμες το 1891. Οι αξίες ήταν 1 λεπτού, 2, 5, 10, 20, 25, 40, και 50 λεπτών και 1 δραχμής.

Τον Σεπτέμβριο του 1900 μερικά από τα γραμματόσημα των μικρών κεφαλών του Ερμή (το μπλε 25 λεπτών και το βιολετί των 40 λεπτών) επισημάνθηκαν με διαφορετικές αξίες (20 λεπτών, 1 δραχμής και 2 δραχμών) λόγω της καθυστέρησης στην εκτύπωση της νέας σειράς του Ιπτάμενου Ερμή.

1896 Έκδοση Α΄ Ολυμπιακών Αγώνων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έκδοση Α΄ Ολυμπιακών Αγώνων (1896), 2 λεπτά (ροζ).

Τα πρώτα αναμνηστικά γραμματόσημα της Ελλάδας εκδόθηκαν το 1896 για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896, που ήταν οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες της σύγχρονης εποχής. Η σειρά αποτελείται από δώδεκα αξίες (1 λεπτού, 2, 5, 10, 20, 25, 40 και 60 λεπτών, 1 δραχμής, 2, 5 και 10 δραχμών). Υπήρχαν οκτώ διαφορετικά σχέδια, από τον καθηγητή Ι. Σβορώνο, τα οποία περιλάμβαναν γνωστές εικόνες, που σχετίζονται με τα αθλήματα από την αρχαία Ελλάδα, όπως μια αρματοδρομία και τον δισκοβόλο του Μύρωνα. Τα γραμματόσημα σχεδιάστηκαν από τον Ελβετό καλλιτέχνη Α. Γκυλερόν, οι ατσάλινες μήτρες κατασκευάστηκαν από τον γάλλο χαράκτη Λουί-Εζέν Μουσόν και η εκτύπωση πραγματοποιήθηκε στο Εθνικό Τυπογραφείο (Imprimerie Νationale) της Γαλλίας. Το όνομα E. MOUCHON εμφανίζεται στο κάτω μέρος κάθε γραμματοσήμου. Τα γραμματόσημα παραδόθηκαν σε με οδόντωση φύλλα (13 1⁄2 x 14). Αρχικά προοριζόταν να πωληθούν μόνο κατά τη διάρκεια των Αγώνων, αλλά η περίοδος κυκλοφορίας τους επεκτάθηκε, πρώτα μέχρι τον Μάρτιο του 1897, και μετά μέχρι να εξαντληθεί. [7] Τα γραμματόσημα των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, από τα οποία τα με αξίες 5 και 10 δραχμών είναι σχετικά σπάνια, και παραμένουν δημοφιλή στους φιλοτελιστές που έχουν για τη συλλογή τους θέμα τον αθλητισμό και τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Επισήμανση "Αξία Μεταλλική" (1900-1901)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1900 και το 1901, μια ποικιλία υφιστάμενων ελληνικών γραμματοσήμων (μεγάλες και μικρές κεφαλές Ερμή και Ολυμπιακών Αγώνων του 1896) επισημάνθηκαν με μαύρες ή κόκκινες νέες τιμές, και επίσης με τα γράμματα "Α Μ" (Αξία Μεταλλική) "αξία σε χρυσό"), που σημαίνει ότι οι ονομαστικές αξίες βασίστηκαν στο χρυσό πρότυπο της Λατινικής Νομισματικής Ένωσης. Τα γραμματόσημα αυτές πωλούνταν στα ταχυδρομεία σε τιμή υψηλότερη από την ονομαστική αξία, λόγω της υποτίμησης της δραχμής. Η επισήμανση "ΑΜ" χρησιμοποιήθηκαν κυρίως για ταχυδρόμηση διεθνών δεμάτων και ταχυδρομικές εντολές χρημάτων, αν και μερικές φορές βρίσκονται και σε κανονικές επιστολές. Το 1902 τα γραμματόσημα αυτά αποσύρθηκαν και αντικαταστάθηκαν με την σειρά της Αξίας Μεταλλικής.

Αρχές του 20ου αι. (1901-1911)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιπτάμενος Ερμής και εκδόσεις Αξίας Μεταλλικής(1901-1902)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιονικόν Κράτος 1859, Βικτώρια, αξία 1/2 πέννα (πορτοκαλί).

Το 1901, εκδόθηκε μια νέα σειρά οριστικών γραμματοσήμων, που αντικατέστησε τις μικρές κεφαλές Ερμή και τις επισημάνσεις τού 1900. Τα νέα γραμματόσημα απεικόνιζαν το άγαλμα του Ιπτάμενου Ερμή του Τζοβάννι ντα Μπολόνια (περίπου το 1564). Η σειρά περιλάμβανε δεκατέσσερα ονομαστικές αξίες με τον Ιπτάμενο Ερμή σε τρία διαφορετικά περιγράμματα: 1 λεπτού, 2, 3, 5, 10, 20, 25, 30, 40 και 50 λεπτών, 1 δραχμής και 2, 3 και 5 δραχμών. Οι υψηλές τιμές αυτής της σειράς είναι αξιοσημείωτες, επειδή εκτυπώνονται σε χρώματα μετάλλων: χαλκόχρωμο (2 δρχ.), αργυρόχρωμο (3 δρχ) και χρυσό (5 δρχ). Τα γραμματόσημα εκτυπώθηκαν σε δύο ποιότητες χαρτιού (κανονικό και λεπτό) με υδατόσημο "ΕΤ" και στέμμα. Τα φύλλα παραδόθηκαν με οδόντωση 13 1⁄2 για τις χαμηλές αξίες και 11 1⁄2 για τις υψηλές αξίες, αν και εκδόθηκαν μικρές ποσότητες με διαφορετικές οδοντώσεις.

Το 1902 εκδόθηκε μια επιπλέον σειρά πέντε γραμματοσήμων, που απεικονίζουν το κεφάλι του ίδιου αγάλματος. Τα γραμματόσημα αυτά είχαν αξία σε τιμές χρυσού νομίσματος και έγραφαν "Α M", δηλ. Αξία Μεταλλική ("τιμή σε μέταλλο"). Αντικατέστησαν τις προσωρινές επισημάνσεις "A M" του 1900-1901 για τις διεθνείς αποστολές δεμάτων και τις χρηματικές εντολές. Η σειρά εκτυπώθηκε από την Perkins, Bacon & Co. σε παχύ χαρτί, με υδατόσημο "ET" και στέμμα και παραδόθηκε με διάτρηση 13 1⁄2. Αυτά τα γραμματόσημα χρησιμοποιήθηκαν επίσης για λίγο ως ενάριθμα εισπρακτέα το 1913.

Μεσολυμπιακή έκδοση 1906[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αναμνηστική σειρά για τους Ενδιάμεσους Αγώνες του 1906. Αυτή η σειρά γραμματοσήμων εκτυπώθηκε από την Perkins, Bacon & Co. και εκδόθηκε στις 25 Μαρτίου 1906. Αποτελείτο από δεκατέσσερεις αξίες (1 λεπτού, 2, 3, 5, 10, 20, 25, 30, 40 και 50 λεπτών, 1 δραχμής και 2, 3 και 5 δραχμών). Ειδικές αναμνηστικές σφραγίσεις χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια των Αγώνων στα προσωρινά ταχυδρομεία Zαππείου ("ΖΑΠΠΕΙΟΝ"), Σταδίου ("ΣΤΑΔΙΟΝ") και Aκρόπολης ("ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ"). Τα γραμματόσημα των Ολυμπιακών Αγώνων του 1906 δεν αποσύρθηκαν, και μπορούν να βρεθούν με ταχυδρομικές σφραγίσεις που χρονολογούνται μέχρι το 1910. Επίσης, επισημάνθηκαν για χρήση ως ενάριθμα εισπρακτέα.

Χαλκογραφική έκδοση 1911[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1911 εκδόθηκε μια νέα οριστική σειρά γραμματοσήμων, για να αντικαταστήσει τη σειρά του Ιπτάμενου Ερμή. Υπήρχαν τέσσερα διαφορετικά σχέδια, από τον Ι. Σβορώνο (ο οποίος είχε σχεδιάσει την Ολυμπιακή σειρά του 1896) και τον Γ. Ιακωβίδη, που απεικονίζουν τον Ερμή και τη θεά του ουράνιου τόξου Ίριδα. Το σύνολο αποτελούσε δεκαέξι αξίες (1 λεπτού, 2, 3, 5, 10, 20, 25, 30, 40, 50 λεπτών, 1 δραχμής, 2, 3, 5, 10 και 25 δραχμών). Έμεινε γνωστή ως η "Χαλκογραφική έκδοση". Οι πλάκες χαράχθηκαν από τον Tόμας ΜακΝτόναλντ (Βρετανία) και η εκτύπωση έγινε από την εταιρεία Αφοί Γεράσιμου Ασπιώτη στην Κέρκυρο. [8] Τα φύλλα παραδόθηκαν σε χαρτί χωρίς υδατόσημο, με διάτρηση 13 1⁄2.

Οι αξίες 3, 5 και 10 δραχμών από αυτό το σύνολο εκδόθηκαν ξανά το 1921 με ελαφρώς τροποποιημένες διαστάσεις: 20 1⁄2 x 25 1⁄2.

Εδαφική επέκταση της Ελλάδας (1912-1923)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γενική έκδοση με "ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ" (1912-1913)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γενική έκδοση με επισήμανση "ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ".

Τα σύνορα της Ελλάδας επεκτάθηκαν σημαντικά από τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913, καθώς η Ελλάδα κατέλαβε τη Μακεδονία με τη Θεσσαλονίκη, τμήματα της Ηπείρου και της Θράκης, και διάφορα νησιά του Αιγαίου, καθώς και την επίσημη προσάρτηση της Κρήτης. Μέχρι να ενσωματωθούν επίσημα στην Ελλάδα αυτές οι λεγόμενες "Νέες Χώρες", δεν τους επιτρεπόταν να χρησιμοποιούν τα κανονικά ελληνικά γραμματόσημα. Για να καλύψει τις ταχυδρομικές ανάγκες σε αυτές τις περιοχές, η ελληνική κυβέρνηση διέταξε να τυπωθεί επάνω στα υφιστάμενα γραμματοσήμων η επισήμανση "ΕΛΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ", μέχρι να διατεθεί η σχεδιασμένη έκδοση του 1912. Μια ειδική επισήμανση ΛΗΜΝΟΣ, παραγγέλθηκε επίσης για χρήση στο νησί της Λήμνου, το οποίο κατελήφθη τον Οκτώβριο του 1912. Αυτές οι επισημάνσεις, σε τρία διαφορετικά χρώματα (μαύρο, κόκκινο και καρμίν), εφαρμόστηκαν στην οριστική "Χαλκογραφική" του 1911, τα 20 λεπτά του Ιπτάμενου Ερμή, τα ενάριθμα εισπρακτέα του 1902, και ορισμένα από την οριστική "Λιθογραφική" του 1913. Αυτή η σειρά τυπώθηκε σε αρκετές εκδόσεις, αρχικά από την Aspiotis Bros. και αργότερα από την εκδοτική εταιρεία Aquarone της Θεσσαλονίκης. Οι επισημάνσεις κανονικά διαβάζονται από το κάτω μέρος του γραμματοσήμου προς τα επάνω. Λόγω της λάθος τοποθέτησης των φύλλων στην εκτύπωση, ορισμένα τυπώθηκαν με την επισήμανση να διαβάζεται από επάνω προς τα κάτω. [9]

Μια παραλλαγή αυτής της επισήμανσης, που αποτελείται από τα γράμματα "Ε.*Δ" με κόκκινο, χρησιμοποιήθηκε στο νησί της Χίου το 1913. Αυτό εφαρμόστηκε τοπικά σε μία ποσότητα 25 λεπτών από την έκδοση "ΕΛΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ", που παραδόθηκαν κατά λάθος χωρίς την επισήμανση.

Έκδοση Εκστρατείας 1912 (1913), και έκδοση κόλπου Σούδας (1913)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έκδοση για την "Εκστρατεία του 1912" (1913). 2 λεπτά (κόκκινο).

Ένα σύνολο δεκαέξι γραμματοσήμων εκδόθηκε τον Απρίλιο του 1913, για να αντικαταστήσει τις προσωρινές σειρές με τις επισημάνσεις "ΕΛΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ" και "ΛΗΜΝΟΣ" για τα εδάφη υπό ελληνική στρατιωτική κατοχή. Χρησιμοποιήθηκαν δύο σχέδια, που απεικονίζουν το όραμα του Αγίου Κωνσταντίνου Α΄ του Μεγάλου και τον αετό του Δία· αυτή η σειρά θα γίνει γνωστό ως το "Εκκλησιαστικό θέμα". Συνίσταται από τις ακόλουθες τιμές: 1 λεπτού, 2, 3, 5, 10, 20, 25, 30, 40, 50 λεπτών, 1 δραχμής, 2, 3, 5, 10 και 25 δραχμών. Τυπώθηκε από την Aspiotis Bros. χρησιμοποιώντας τη Λιθογραφική διαδικασία. Τα γραμματόσημα εκτυπώθηκαν σε δύο τύπους χαρτιού, λείο-σκληρό και τραχύ/πορώδες, με οδόντωση 13 1⁄2. Τα γραμματόσημα αυτά χρησιμοποιήθηκαν περιστασιακά και στην ίδια την Ελλάδα.

Ιπτάμενος Ερμής, 1901. Αξία 10 λεπτά (καρμινόχρωμο), τύπος ΙΙ.

Το 1916 ορισμένες αξίες της σειράς Εκστρατεία 1912 επισημάνθηκαν με το "Ι. Κοινότης Αγ. Όρους". Σκοπός ήταν να χρησιμοποιηθούν για τοπική χρήση στην περιοχή του Όρος Άθω, αλλά τα επισημασμένα γραμματόσημα δεν τέθηκαν σε κυκλοφορία. Υπήρχαν δύο τύποι επισήμανσης: οριζόντιας (εφαρμόστηκε στις αξίες 1 λεπτού, 2, 3, 15 λεπτών και 2 δραχμών) και κάθετης (εφαρμόστηκε στην αξία 20 λεπτών).[10]

Ένα αναμνηστικό γραμματόσημο των 25 λεπτών εκδόθηκε την 1η Δεκεμβρίου 1913 για χρήση μόνο από τα Κρητικά ταχυδρομεία. Αυτό το γραμματόσημο απεικονίζει την έπαρση της ελληνικής σημαίας στις 1 Μαΐου 1913 στο νησί Σούδα, σηματοδοτώντας την προσάρτηση της Κρήτης στο βασίλειο της Ελλάδας. Τυπώθηκε από την Bradbury, Wilkinson & Co. του Λονδίνου με οδόντωση 14 1⁄2. Η κυκλοφορία της παρέμεινε μόνο για ένα χρόνο.

Λιθογραφική έκδοση 1913-1923[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λιθογραφική έκδοση (1913). Ζεύγος γραμματοσήμων με αξίες 25 λεπτών (πράσινο).

Ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος και η νέες χώρες που έφερε στην Ελλάδα, οδήγησαν σε αύξηση της ζήτησης οριστικών σειρών γραμματοσήμων. Η αυξημένη ζήτηση, σε συνδυασμό με την έλλειψη χρημάτων κατά τη διάρκεια του πολέμου, οδήγησε την ελληνική κυβέρνηση να αναζητήσει τα λιγότερο ακριβά μέσα παραγωγής γραμματοσήμων σε μεγάλες ποσότητες. Αποφασίστηκε να επανατυπωθεί η υφιστάμενη οριστική με χρήση λιθογραφίας. Το αποτέλεσμα είναι γνωστό ως "Λιθογραφική έκδοση". Επίσης εκτυπωμένα από την Aspiotis Bros., τα φύλλα παραδόθηκαν σε χαρτί χωρίς υδατόσημο με διάτρηση 13 1⁄2. Οι δεκαοκτώ αξίες σε αυτή τη σειρά δεν εκδόθηκαν όλες ταυτόχρονα, αλλά κυμαίνονταν χρονολογικά,α από το 1913 έως το 1923, και ήταν οι εξής: 1 λεπτού, 2, 3, 5, 10, 20, 25 λεπτών (1913) - 15 λεπτών (1918) - 30, 40, 50 λεπτών (1914) - 80 λεπτών (2023) - 1 δραχμής, 2 δραχμών (1919) - 3 δραχμών (το 1920) - 5, 10, 25 δραχμών (1922).[11]

Οι τιμές 25 και 40 λεπτών και 1 δραχμής από αυτή τη σειρά εκδόθηκαν ξανά το 1926, τυπωμένες στη Βιέννη και χρησιμοποιώντας νέες πλάκες.

Ικαρία, Μυτιλήνη και Σάμος (1912-1915)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα νησιά της Ικαρίας και της Σάμου του Αιγαίου εξεγέρθηκαν με επιτυχία κατά της οθωμανικής κυριαρχίας λίγο πριν από τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο του 1912 αντίστοιχα. Το πρώτο ανακηρύχθηκε "Ελεύθερη Πολιτεία της Ικαρίας" από μια προσωρινή κυβέρνηση, η οποία άρχισε να εκδίδει τα δικά της γραμματόσημα. Αυτά εκτυπώθηκαν από την Stangel & Co. στην Αθήνα και εκδόθηκαν τον Οκτώβριο του 1912. Έγραφαν ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΙΚΑΡΙΑΣ και απεικόνιζαν το κεφάλι της Πηνελόπης, της συζύγου του Οδυσσέα. Οι οκτώ αξίες σε αυτό το σύνολο ήταν από 2, 5, 10, 25, 50 λεπτών, 1 δραχμής, 2 και 5 δραχμών. Η Ικαρία καταλήφθηκε από ελληνικές δυνάμεις τον Νοέμβριο του 1912, και μετά ορισμένα ελληνικά γραμματόσημα χαλκογραφικής και λιθογραφικής με επισήμανση "ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ" με μεγάλα γράμματα αντικατέστησαν την τοπική έκδοση.[12]

Αν και η επαναστατική κυβέρνηση της Σάμου επιθυμούσε να γίνει μέρος της Ελλάδας, αυτό δεν συνέβη μέχρι τα τέλη του 1914, όταν ένας Γενικός Διοικητής στάλθηκε από την Αθήνα, για να αναλάβει την εξουσία. Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση των Σαμίων εξέδωσε διάφορες σειρές γραμματοσήμων. Η πρώτη, που εκδόθηκε στις 14 Νοεμβρίου 1912, ήταν ένα σύνολο τριών γραμματοσήμων, που απεικονίζουν έναν χάρτη της Σάμου με την επιγραφή ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΝ ΣΑΜΟΥ. Όλα ήταν χωρίς οδόντωση και τυπωμένα με το χέρι. η δεύτερη, που απεικονίζει ένα προφίλ κεφαλής Ερμή, εκτυπώθηκε από την Stangel & Co. και κυκλοφόρησε σε τρεις παρτίδες. Η πρώτη παρτίδα, που εκδόθηκε στις 26 Νοεμβρίου, αποτελούσε πέντε τιμές (1 λεπτού, 5, 10, 25, 50 λεπτών) με διάτρηση 11 1⁄2, ενώ η δεύτερη, που εκδόθηκε στις 22 Δεκεμβρίου, ήταν επισημασμένη με το "ΕΛΛΑΣ" με παχιά γράμματα. Περιλάμβανε τις τιμές από την πρώτη παρτίδα, συν την αξία της 1 δραχμής. Αυτή έμεινε γνωστή ως επισήμανση με "χοντρό ΕΛΛΑΣ", για να τη διακρίνει από μια τρίτη παρτίδα, επισημασμένη με λεπτά γράμματα, που τυπώθηκε τον Φεβρουάριο του 1914 ("ψιλό ΕΛΛΑΣ"). Μία τρίτη σειρά, η έκδοση "Κάστρα", κυκλοφόρησε στις 4 Ιανουαρίου 1913 και αποτελείτε από πέντε αξίες (1 δραχμής, 2, 5, 10 και 25 δραχμών), σε ανάμνηση τόσο για τα 100 έτη από τη νίκη του Ελληνικού Στόλου στον κόλπο του Γέροντα κατά της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, όσο και η ψήφος του 1912 για την ένωση με την Ελλάδα. Τα γραμματόσημα εκτυπώθηκαν στο κατάστημα του λιθογράφου Ο.Κ. Τραυλού στη Βαθύ και φέρουν τη μονογραφή ΘΣ, τα αρχικά του προέδρου της Σάμου Θεμιστοκλή Σοφούλη. Για την υπογραφή χρησιμοποιήθηκε κόκκινο μελάνι σε όλες τις αξίες, εκτός από αυτή των 25 δραχμών, στην οποία χρησιμοποιήθηκε μαύρο μελάνι. Ένα εικονογραφημένο επιστολικό δελτάριο εκδόθηκε μαζί με τη σειρά με το κεφάλι του Ερμή: στη μια πλευρά ήταν τυπωμένη η αξία των 5 λεπτών της σειράς και ο ελληνικός θυρεός, ενώ στην άλλη πλευρά απεικονιζόταν το ανάκτορο στο Βαθύ και τα πορτρέτα του Σοφούλη και του Λυκούργου Λογοθέτη, ηγέτη του νησιού στον Ελληνική Επανάσταση του 1821. Όλες οι σειρές αντικαταστάθηκαν από την "ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ" και τα γραμματόσημα της Εκστρατείας 1912, όταν η Ελλάδα ανέλαβε τον έλεγχο της Σάμου. Τον Δεκέμβριο του 1914 ορισμένα γραμματόσημα από τη σειρά του Ερμή και των "Κάστρων" εκδόθηκαν ξανά ως κοινωνικής πρόνοιας, με την επισήμανση "Γενική Διοίκησις Σάμου".[13]

Η Μυτιλήνη καταλήφθηκε από ελληνικές δυνάμεις κατά το τέλος του 1912. Τα τουρκικά γραμματόσημα κατασχέθηκαν από το κεντρικό ταχυδρομείο και επισημάνθηκαν με το "Ελληνική Κατοχή Μυτιλήνης". Αυτή η επισημασμένη έκδοση τυπώθηκε στο τυπογραφείο της εφημερίδας "Σάλπιγξ". Δεδομένου ότι δεν υπήρχε διαθέσιμο Ελληνικό νόμισμα στη Μυτιλήνη εκείνη την εποχή, τα επισημασμένα γραμματόσημα διατήρησαν την αναγραφόμενη αξία τους σε τουρκικούς παράδες και γρόσια.[14]

Ελληνική κατοχή της Θράκης (1913, 1920)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σειρά Αυτόνομης Θράκης (1913). Επισήμανση ΕΛΛ. ΔΙΟΙΚ. ΓΚΙΟΥΜΟΥΛΤΖΙΝΑΣ" (Κομοτηνής) "ΛΕΠΤΑ 25" επί 10 παράδων (πράσινο).

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου, αρκετές πόλεις της Θράκης κατέληξαν υπό την κατοχή της Ελλάδας. Αργότερα εκδόθηκαν επισημασμένα γραμματόσημα για τις θρακικές πόλεις Δεδέαγατς (Ιούλιος 1913) και Τζιουμουλτζίνας (Αύγουστος 1913). Στην πρώτη, η επισήμανση "ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ ΔΕΔΕΑΓΑΤΣ" (Αλεξανδρούπολης) σε τρεις γραμμές, μαζί με νέες αξίες, εφαρμόστηκε στα γραμματόσημα της Βουλγαρίας του 1911. Ακολούθησαν τρεις σειρές γραμματοσήμων που εκτυπώθηκαν τοπικά (χειροποίητα), μία τον Ιούλιο, και δύο τον Σεπτέμβριο του 1913. Τυπωμένες σε τρία διαφορετικά χρώματα χαρτιού (λευκό, κίτρινο και μπλε), είχαν επιγραφή ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣ ΔΕΔΕΑΓΑΤΣ (Αλεξανδρούπολης) με τιμές στο κάτω μέρος (σε παράδες και γρόσια). Οι δύο εκδόσεις του Σεπτεμβρίου είχαν την πρόσθετη επιγραφή ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ.[15] Στην τελευταία, η επισήμανση "ΕΛΛ. ΔΙΟΚ. ΓΚΙΟΥΜΟΥΛΤΖΙΝΑΣ" (Κομοτηνής) σε μπλε και κόκκινο εφαρμόστηκε στα τουρκικά γραμματόσημα μαζί με νέες τιμές (10 και 25 λεπτών).[16] Και οι δύο πόλεις επιστράφηκαν στη Βουλγαρία μετά τον πόλεμο.

Το 1920, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ελλάδα ανέκτησε τον έλεγχο της δυτικής Θράκης.[17] Οι ελληνικές αρχές κατοχής εξέδωσαν τρεις σειρές γραμματοσήμων για χρήση στην περιοχή: γραμματόσημα από τη "Χαλκογραφική", τη "Λιθογραφική" και αυτή με το "ΕΤ" του 1916 "ΕΤ", σειρές που επισημάνθηκαν με "Διοίκησις Δυτικής Θράκης", που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 1920· τουρκικά γραμματόσημα επισημασμένα με "Υπάτη Αρμοστεία Θράκης" και νέες αξίες, που κυκλοφόρησαν τον Ιούλιο του 1920· και ελληνικά γραμματόσημα από τις τρεις σειρές που αναφέρθηκαν παραπάνω, που επισημάνθηκαν με "Διοίκησις Θράκης" και κυκλοφόρησαν το ίδιο έτος.

Έκδοση Βασιλικής Κυβέρνησης με "ΕΤ" (1916)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, η Ελλάδα διχτήθηκε για το ζήτημα της ένταξης στις δυνάμεις της Εντάσεως ή της ουδέτερος διατήρησης της (το Εθνικό Σκίσμα). Τον Οκτώβριο του 1916 μια ομάδα υπέρ της Εντάντας σχημάτισε μια ξεχωριστή προσωρινή κυβέρνηση στη Θεσσαλονίκη, με επικεφαλής τον Ελεφθηρίου Βενιζέλο. Η κυβέρνηση της Αθήνας, προκειμένου να εμποδίσει τους να χρησιμοποιούν τα γραμματόσημα που ήδη κυκλοφορούσαν, διέταξε να τυπώσουν τα γραμματοσήματα αυτά με τα γράμματα "ET" και το ελληνικό στέμμα. Αυτή η υπεροτυπία εφαρμόστηκε σε γραμματόσημα από τα σύνολα "Κυμμένο" και "Λιθογραφικό", τα οποία εκδόθηκαν στη συνέχεια την 1η Νοεμβρίου 1916.[18]

Έκδοση Προσωρινής Κυβέρνησης Θεσσαλονίκης (1917)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε απάντηση στις επανεκτυπώσεις "ET", η Προσωρινή Κυβέρνηση του Venizelos διέταξε την χαρακτική και την εκτύπωση ενός νέου συνόλου γραμματοσήμων από την Perkins, Bacon and Co. Το σχεδιασμό τους βασίστηκε στα γραμματοσημεία Iris από τον αριθμό του 1911, με την πρόσθετη επιγραφή ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ (Προσωρινή κυβέρνηση). Το σύνολο ήταν λιθογραφικό σε πόρο χαρτί, με διάτρηση 141⁄2. Αποτελούσε έντεκα τιμές: 1 λεπτόνη, 5, 10, 25 και 50 λεπτόνες, 1 δραχμή και 2, 3, 5, 10 και 25 δραχμήνες. Επίσης εκτυπώθηκε αξία 4 δραχμάτων, αλλά χρησιμοποιήθηκε μόνο ως γραμματόσημα εισοδήματος.[18]

Δεκαετίες του 1920 και του 1930[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκδόσεις του 1922 επισημασμένες (1923)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Μάιο του 1923, η επισήμανση "ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ 1922" εφαρμόστηκε στα υπάρχοντα γραμματόσημα της Κρήτης και της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένων των εκδόσεων της Εκστρατείας του 1913 και της Προσωρινής Κυβέρνησης του 1917. Η επισήμανση ήταν σε ανάμνηση της Επανάστασης του 1922, που οδήγησε στην δεύτερη εκθρόνιση του βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄, και τυπώθηκε στο Εθνικό Τυπογραφείο, στην Αθήνα.

Οριστικές εκδόσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μία νέα οριστική σειρά γραμματοσήμων εκδόθηκε στις 1 Απριλίου 1927. Οι δεκατέσσερις αξίες της (5, 10, 20, 25, 40, 50, 80 λεπτών, 1 δραχμής, 2, 3, 10, 15, και 25 δραχμών) απεικονίζουν διάφορα τοπία (και ενδυμασίες) της Ελλάδας, όπως ο Ισθμός της Κορίνθου και ο Λευκός Πύργος της Θεσσαλονίκης, γι' αυτό ήταν γνωστή ως "σειρά Τοπίων". Τυπώθηκε αξία 1 λεπτού, αλλά δεν κυκλοφόρησε ποτέ. Οι πλάκες εκτύπωσης κατασκευάστηκαν από την εταιρεία Thomas McDonald του Λονδίνου, και η εκτύπωση πραγματοποιήθηκε από τους Aspiotis Bros. Αρκετές μεταγενέστερες εκδόσεις προορίζονταν να συμπληρώσουν αυτό το σύνολο: το 1933 η σειρά Δημοκρατίας (με αξίες 50, 75 και 100 δραχμών), το 1934 το γραμματόσημο Στάδιο Αθήνας (αξία 8 δραχμών) και το 1935 το γραμματόσημο Μυστρά (αξία 4 δραχμών). Μεταξύ 1931 και 1935, οι αξίες των 50 λεπτών, 1 δραχμής, 2, 3, 10, 15 και 25 δραχμών επαναλήφθηκαν (Ανατύπωση Τοπίων). Το σύνολο αποσύρθηκε από την κυκλοφορία το 1939.

Μία άλλη οριστική σειρά κυκλοφόρησε στα τέλη της δεκαετίας του 1930. Γνωστή ως Ιστορική, εκδόθηκε σε τρεις φάσεις. Το πρώτο μέρος της, που εκδόθηκε την 1η Νοεμβρίου 1937, ήταν ένα σύνολο τεσσάρων γραμματοσήμων ,που απεικονίζουν τον βασιλιά Γεώργιο Β ́, συμπεριλαμβανομένων των αξιών 1 δραχμής, 3, 8 και 100 δραχμών. Η αξία των 3 δραχμών αντιπροσωπεύει το εγχώριο ταχυδρομικό κόστος, και οι 8 δραχμές το κόστος του διεθνούς ταχυδρομείου. [19] Στις 1 Νοεμβρίου 1937 εκδόθηκε το δεύτερο μέρος, αφιερωμένη σε Θέματα από την εξέλιξη του Ελληνικού Πολιτισμού,[20] Συνίστατο από δεκατρείς αξίες (5, 10, 20, 40, 50, 80 λεπτά, 2, 5, 6, 7, 10, 15 και 25 δραχμές) που απεικονίζουν σημαντικά έργα τέχνης και γεγονότα από την ελληνική ιστορία, όπως η Αφροδίτη της Μήλου, η Μάχη της Σαλαμίνας και ο Άγιος Παύλος να κηρύττει στην Αθήνα. Το τρίτο μέρος εκδόθηκε στις 8 Οκτωβρίου 1938 για να τιμήσει τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος του βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄ στο Πεδίο του Άρεως στην Αθήνα.

Η "Ιστορική σειρά" αποσύρθηκε από την κυκλοφορία το 1941 (το μέρος του βασιλιά Γεωργίου Β΄ και το μέρος του βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄), και το 1943 (το μέρος με τα Θέματα του Ελληνικού Πολιτισμού).

Πρώτα αεροπορικά γραμματόσημα (1926-1939)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πρώτα αεροπορικά γραμματόσημα της Ελλάδας, γνωστά ως "σειρά Παταγώνια", κυκλοφόρησαν στα μέσα Οκτωβρίου 1926.[21] Σχεδιάστηκαν για χρήση σε επιστολές μέσω αεροπλάνου από την Ελλάδα προς την Ιταλία και την Τουρκία, και τυπώθηκαν από την ιταλική εταιρεία Aero Espresso Italiana (AEI). Το σχέδιο, από τον Α. Γαβαλά, απεικονίζει αεροσκάφη σε διάφορα φόντα. Η σειρά εκτυπώθηκε στο Μιλάνο, μάλλον από την εταιρεία Bestetti & Tumminelli, [22] και αποτελείτο από τέσσερις τιμές (2, 3, 5 και 10 δραχμές). Η έκδοση αυτή παρέμεινε σε κυκλοφορία μέχρι το 1933, όταν αντικαταστάθηκε από τις σειρές Ζέπελιν και "Aεροεσπρέσo", που τυπώθηκαν επίσης από την AEI.

Η σειρά Ζέπελιν, που αποτελείται από τρεις αξίες (30, 100 και 120 δραχμών), εκδόθηκε στις 2 Μαΐου 1933 και παρέμεινε σε πώληση μέχρι τις 27 Μαΐου.

Η συνέχειά της, η σειρά "Aεροεσπρέσο", κυκλοφόρησε στις 10 Οκτωβρίου 1933 και τα σχέδιά της απεικονίζουν θέματα που σχετίζονται με πτήσεις. Τυπώθηκε από την Bradbury, Wilkinson & Co. του Λονδίνου και απετελείτο από επτά αξίες (50 λεπτών, 1 δραχμής, 3, 5, 10, 20 και 50 δραχμών). Αυτό το σύνολο παρέμεινε σε κυκλοφορία μέχρι το 1935.

Όλα τα μη πωλημένα (ασφράγιστα) γραμματόσημα από αυτές τις τρεις σειρές επιστράφηκαν στην AEI, η οποία τα έβαλε στη συνέχεια στην φιλοτελική αγορά. [23]

Στις 2 Νοεμβρίου 1933 η ελληνική κυβέρνηση, σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Αεροπορικών Επικοινωνιών, εξέδωσε το δικό της σύνολο γραμματοσήμων για επιστολές μέσω αεροπλάνων για γενική χρήση. Οι πλάκες κατασκευάστηκαν από τον Thomas De La Rue (Βρετανία) και η εκτύπωση έγινε από την Aspioti-ELKA. Το σύνολο αυτό, που απεικονίζει αεροπλάνα σε διάφορες θέσεις στην Ελλάδα, αποτελούσε επτά τιμές (50 λεπτών, 1 δραχμής, 2, 5, 10, 25 και 50 δραχμών).

Μετά την απόσυρση της "Αεροεπρέσο" από την κυκλοφορία το 1935, η Ελλάδα εξέδωσε μια νέα σειρά εννέα αεροπορικών γραμματοσήμων. Στη "Μυθολογική έκδοση" όπως ονομάστηκε, τα σχέδιά της, από τον Μ. Μπισκίνη, απεικονίζουν μορφές από την αρχαία Ελληνική μυθολογία όπως ο Δαίδαλος, ο Ίκαρος, ο Φαέθων, ο Φρίξος, η Αθηνά. Όπως και με το πρώτο κυβερνητική σειρά, οι πλάκες κατασκευάστηκαν από τον Thomas De La Rue και η εκτύπωση έγινε από την Aspioti ELKA. Κυκλοφόρησε στις 10 Νοεμβρίου 1935 και αποτελείτο από εννέα αξίες (1 δραχμής, 2, 5, 7, 10, 25, 30, 50 και 100 δραχμών). Λόγω της τεράστιας ανάπτυξης της αεροπορικής αλληλογραφίας στα μέσα έως τα τέλη της δεκαετίας του 1930, αρκετές τιμές αυτού του συνόλου (1 δραχμής, 2, 5, 7 και 10 δραχμών) εκδόθηκαν ξανά το 1937 και το 1939.

Β ́ Παγκόσμιος Πόλεμος (1940-1945)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οριστικές εκδόσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Απρίλιο-Μάιο του 1941, η Ελλάδα ήρθε υπό την κατοχή του Άξονα, η οποία διήρκεσε μέχρι τον Οκτώβριο του 1944. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, συνέχισαν να εκδίδονται ελληνικές σειρές. Μία νέα οριστική έκδοση που απεικονίζει ελληνικά τοπία, όπως τα μοναστήρια των Μετεώρων και τον ποταμό Ασπροπόταμο, που προοριζόταν να αντικαταστήσει την "Ιστορική σειρά" του 1937, κυκλοφόρησε σε δύο τμήματα. Το πρώτο εκδόθηκε το 1942 και αποτελείτο από αξίες 2, 5, 10, 15, 25, 50, 75, 100 και 200 δραχμών. Λόγω της τεράστιας αύξησης του πληθωρισμού αργότερα στη διάρκεια της περιόδου κατοχής, το δεύτερο τμήμα, που εκδόθηκε το 1944, είχε υψηλότερες αξίες που κυμαίνονταν από 500 έως 5.000.000 δραχμές. Η σειρά αυτή παρέμεινε σε κυκλοφορία μέχρι τις 11 Νοεμβρίου 1944. Την ίδια ημερομηνία, για να συνοδεύσουν μια μετακατοχική νομισματική μεταρρύθμιση, εκδόθηκαν τρία γραμματόσημα από την Ιστορική σειρά, θέματα Ελληνικού Πολιτισμού (οι αξίες 50 λεπτών, 2 και 5 δραχμών) με την επισήμανση "ΔΡΑΧΜΑΙ ΝΕΑΙ". Η νέα συναλλαγματική ισοτιμία καθορίστηκε σε 50 δισεκατομμύρια παλαιές δραχμές σε 1 νέα δραχμή. Τον Μάιο του 1945, εκδόθηκε η αξία των 6 δραχμών Ιστορικής σειράς Πολιτισμού με την ίδια επισήμανση.

Το 1945 κυκλοφόρησε μία νέα οριστική σειρά οκτώ αξιών, η "έκδοση Δόξας". Σκοπός της ήταν η κάλυψη της τακτικής ταχυδρομικής ζήτησης, των αεροπορικών γραμματοσήμων και των διεθνών δεμάττων, καθώς και η αντικατάσταση της σειράς με το "ΔΡΑΧΜΑΙ ΝΕΑΙ": περιείχε αξίες 1 δραχμής, 3, 5, 10, 20, 50, 100 και 200 δραχμών και είχε οδόντωση 12 1⁄2 x 13 1⁄2. Τα γραμματόσημα απεικόνιζαν τον πίνακα του Νικολάου Γύζη, Η δόξα των Ψαρών.[24]

Κατά τη διάρκεια της κατοχής, τα ελληνικά αεροπορικά γραμματόσημα περιορίστηκαν σε δύο εγχώριες διαδρομές: Αθήνα-Θεσσαλονίκη και Αθήνα-Ηράκλειο. Οι ξένες προορισμοί περιορίστηκαν επίσης στη Γερμανία, την Ιταλία και ορισμένες χώρες, που είχαν κατακτηθεί από τον Άξονα. Αρχικά τα ενάριθμα εισπρακτέα μετατράπηκαν σε αεροπορικά με την επισήμανση ενός μικρού αεροπλάνου σε κόκκινο. Ωστόσο αυτά εξαντλήθηκαν αρκετά γρήγορα, δημιουργώντας την ανάγκη για μία νέα σειρά. Ένα σύνολο έξι αξιών (2, 5, 10, 20, 25 και 50 δραχμών) με σχέδια από τον Ο. Περιβολαράκη, που απεικόνιζαν διάφορους θεούς των Aνέμων από το Ωρολόγιο του Ανδρόνικου, κυκλοφόρησε στις 15 Αυγούστου 1942. Η σειρά αυτή των Ανέμων εκτυπώθηκε ξανά το 1943, με τρεις υπάρχουσες αξίες (10, 25 και 50 δραχμών) σε διαφορετικά χρώματα από τις αρχικές, και τρεις νέες τιμές (100, 200 και 400 δραχμών). Ο πληθωρισμός έκανε τα γραμματόσημα αυτά άχρηστα για ταχυδρομική αποστολή μέχρι τον Απρίλιο του 1944, έτσι αποσύρθηκαν από την κυκλοφορία τον Ιούλιο. Εν τω μεταξύ, επιτρεπόταν η χρήση κανονικών γραμματοσήμων για την κάλυψη των αεροπορικών.

Πρόσθετα τέλη Εθνικής Περίθαλψης και Κοινωνικής Πρόνοιας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πρώτα γραμματόσημα της Ελλάδας με πρόσθετα τέλη τυπώθηκαν κατά τη διάρκεια της κατοχής. Η πρώτη σειρά εκδόθηκε στις 3 Οκτωβρίου 1943. Συνίστατο από τις ακόλουθες αξίες και σχέδια: 25 + 25 δραχμές (εικόνα παιδιού), 100 + 50 δραχμές ("εικόνα μητέρας και μωρού") και 200 + 100 δραχμές "εικόνα Παναγίας Γλυκοφιλούσας με τον Χριστό ως βρέφος". Η χρήση αυτών των γραμματοσήμων ήταν υποχρεωτική στο εγχώριο ταχυδρομείο μέχρι εκείνο το μήνα.[25] Τα έσοδα από την πώλησή τους πήγαν στο Ταμείο Εθνικής Περίθαλψης και Κοινωνικής Πρόνοιας, για χρήση σε προγράμματα ευημερίας των παιδιών. Δεύτερη σειρά δέκα αξιών, που αποτελείται από 5 γραμματόσημα της οριστικής σειράς Τοπίων του 1942 και 5 της αεροπορικής σειράς Ανέμων του 1944, με την επισήμανση "ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 11-1-1944 ΔΡ. 100.000", εκδόθηκε στις 11 Ιουνίου 1944. Τα έσοδα αυτής της σειράς χρησιμοποιήθηκαν για να βοηθήσουν τις οικογένειες των θυμάτων της βομβαρδιστικής επίθεσης των Συμμάχων στον Γερμανικό στόλο στο λιμάνι του Πειραιά τον Ιανουάριο του 1944. Αποσύρθηκε από την κυκλοφορία στις 30 Ιουνίου 1944.[26] Στις 20 Ιουλίου 1944 κυκλοφόρησε μια τρίτη σειρά, επίσης δέκα και πάλι χρησιμοποιώντας γραμματόσημα οριστικών και αεροπορικών εκδόσεων: είναι η έκδοση με επισήμανση "ΠΑΙΔΙΚΑΙ ΕΞΟΧΑΙ ΔΡΧ. 50.000 + 450.000", όπου τα έσοδα πήγαν προς την υποστήριξη των παιδικών κατασκηνώσεων. Η σειρά αυτή αποσύρθηκε από την κυκλοφορία στις 11 Νοεμβρίου 1944.[27]

Εκδόσεις Εθνικής Αντίστασης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αντιστασιακά κινήματα σχηματίστηκαν σε όλη την Ελλάδα λίγο μετά την κατοχή της. Οι δύο μεγαλύτερες ομάδες αντίστασης, το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο - Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΑΜ-ΕΛΑΣ) και ο Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος (ΕΔΕΣ), παράγουν γραμματόσημα για χρήση σε περιοχές υπό τον έλεγχό τους, αν και λίγα από αυτά θα χρησιμοποιούνταν στην πραγματικότητα στα ταχυδρομικά.

Η ενιαία έκδοση του ΕΑΜ, μία σειρά αποτελούμενο από οκτώ αξίες (1.000, 2.000, 4.000, 6.000, 8.000, 10.000, 25.000 και 40.000 δραχμές) με επισήμανση "ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ", εκδόθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 1944. Η σειρά δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ, αν και μερικά σφραγίστηκαν με μία σφραγίδα χειρός του EAM.

Ο ΕΔΕΣ έφτιαξε τρεις σειρές, από τις οποίες μόνο μία χρησιμοποιήθηκε από τα ταχυδρομεία. Οι δύο πρώτες, ένα σύνολο πέντε αξιών (15, 25, 50, 100 και 200 δραχμών) και μίας αξίας (1000 δραχμές), με επιγραφή Ελευθέρα Ορεινή Ελλάς, παράχθηκαν το 1943 και τον Ιούλιο του 1944 αντίστοιχα. Σχεδόν όλα τα γραμματόσημα από τη δεύτερη σειρά τους κατασχέθηκαν από τους Γερμανούς της Κατοχής. η τρίτη σειρά, η οποία σε αντίθεση με τα άλλα ήταν με διάτρηση, παράχθηκε στις 23 Ιουλίου. Εκδόθηκε για να τιμήσει τα δύο χρόνια της ύπαρξης του EΔΕΣ και αποτελείτο από τέσσερις αξίες (2.000, 4.000, 6.000 και 8.000 δραχμών). Δεν τέθηκε σε πώληση μέχρι τις 25 Νοεμβρίου 1944. Αυτή η ημερομηνία σηματοδότησε τη δεύτερη επέτειο της καταστροφής της σιδηροδρομικής γέφυρας του Γοργοπόταμου από την Αντίσταση. Για να τιμήσει αυτό το γεγονός, η τρίτη σειρά του EΔΕΣ εκτυπώθηκε με την επισήμανση "ΓΟΡΓΠΟΤΑΜΟΣ 25-11-1942" και τέθηκε σε πώληση για μια ημέρα στο ταχυδρομείο των Ιωαννίνων, με τον όρο ότι θα επισυνάπτονταν σε φάκελο.

Καθώς η Ελλάδα απελευθερώθηκε σταδιακά από την κατοχή το 1944, τοπικές επισημάνσεις και νέες αξίες στις οριστικές σειρές του 1942 χρησιμοποιήθηκαν στα ταχυδρομεία, σε ορισμένες από τις νεοελευθερωμένες περιοχές: Λευκάδας, Λέσβου, Αγρινίου και Πρέβεζας. Οι επισημασμένες τιμές σε αυτές τις εκδόσεις κυμαίνονταν από 100.000 έως 10.000.000 δραχμές,[28] π.χ. "Ε.Δ.Ε.Σ. Απελευθ. Λευκάδος Πολιτ. Διοίκησις 12-9-44 Δρ. 5.000.000" ή "ΕΛΑΣ Αγρίνιο 14-ΙΧ-1944 Δρχ. 5 εκατομ." ή "Ε.Ο.Ε.Α. Πρέβεζα Σ|βριος 1944 δρχ. 5.000.000" (ΕΔΕΣ - Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών)

Μεταπολεμικές οριστικές εκδόσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1946-47 εκδόθηκε μία οριστική σειρά 18 αξιών, οι "επισημάνσεις αλυσίδας". Γραμματόσημα της "Ιστορικής σειράς" του 1937 και της οριστικής και αεροπορικής σειράς του 1942 επισημάνθηκαν (με κόκκινο ή μαύρο χρώμα) με το σχέδιο μιας κλειστής αλυσίδας και νέες τιμές. Από τότε, η Ελλάδα έχει δημοσιεύσει πάνω από είκοσι οριστικές εκδόσεις με θέματα όπως ο πολιτισμός, τα τοπία, η μυθολογία και η βασιλική οικογένεια. Παραδείγματα περιλαμβάνουν η σειρά της Ένωσης των Δωδεκανήσων (23 αξίες, 1947-51), η Ανασυγκρότηση με το Σχέδιο Μάρσαλ (6 αξίες, 1951), η Αρχαία Τέχνη (12 αξίες 1954, 8 αξίες 1955, 8 αξίες 1958-60), η σειρά των βασιλέων (14 αξίες 1956, 14 αξίες 1957), οι 17οι Ολυμπιακοί Αγώνες Ρώμης (11 αξίες, 1960), τα Αρχαία Νομίσματα (10 αξίες 1959, 9 αξίες 1963), η Τουριστική (17 αξίες, 1961), του βασιλιά Παύλου (10 αξίες, 1964), η Λαϊκή Τέχνη (12 αξίες, 1966), οι Άθλοι του Ηρακλή (11 αξίες, 1970), οι Εθνικές Ενδυμασίες (8 αξίες 1972, 17 αξίες 1973, 15 αξίες 1974), τα Λαϊκά Μουσικά Όργανα (12 αξίες, 1975), τα Τοπία (15 αξίες, 1979), τα Έπη του Ομήρου (15 αξίες, 1983), οι Θεοί του Ολύμπου (12 αξίες, 1986), οι Πρωτεύουσες των Νομών (15 αξίες 1988, 15 αξίες 1990, 12 αξίες 1992, 10 αξίες 1994), τα Κάστρα (9 αξίες, 1996, 10 αξίες 1998), οι Ελληνικοί Χοροί (21 αξίες, 2002), 28οι Ολυμπιακοί Αθήνας (17 αξίες, 2004), τα Ελληνικά Νησιά (10 αξίες 2004, 10 αξίες 2006, 10 αξίες 2008), Ιστορικά Ποδοσφαιρικά και Αθλητικά Σωματεία (7 αξίες 2005, 5 αξίες 2006, 5 αξίες 2007, 5 αξίες 2008), ο Ζωδιακός Κύκλος (12 αξίες, 2007).

Η τελευταία σειρά αεροπορικών γραμματοσήμων της Ελλάδας, ένα σύνολο 7 αξιών που απεικονίζουν ελληνικά λιμάνια, εκδόθηκε το 1958. [29]

Αναμνηστικά γραμματόσημα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ξεκινώντας από την έκδοση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, η Ελλάδα έχει εκδώσει μια σειρά από αναμνηστικά γραμματόσημα. Τα θέματα που απεικονίζονται περιλαμβάνουν πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες, αθλητικά γεγονότα, αρχαίο και σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό, αρχαιολογικές ανακαλύψεις, και άγρια ζώα. Η σειρά Επέτειοι και γεγονότα της 15ης Μαρτίου 1982 σηματοδότησε την πρώτη σύγχρονη χρήση της επιγραφής ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ-HELLAS. Μια σύντομη έρευνα των ελληνικών αναμνηστικών σειρών:

  • Ευρώπη (Europa): Από το 1960, η Ελλάδα έχει εκδώσει ετησίως αναμνηστικές σειρές ως μέρος του προγράμματος της Ευρώπης. Χρησιμοποιεί το κοινό μεταξύ των χωρών σχέδιο μέχρι το 1973, ενώ από το 1974 έχει εκδώσει γραμματόσημα με ελληνικά θέματα, όπως η σειρά Europa του 1980, που απεικονίζει τον Γιώργο Σεφέρη και τη Mαρία Κάλλας.
  • Ολυμπιακά: Επίσης, ξεκινώντας το 1960, έχουν εκδοθεί αναμνηστικές εκδόσεις προς τιμήν κάθε Ολυμπιονικού Αγώνα· πολλές από αυτές εκδόθηκαν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα, συμπεριλαμβανομένου ενός συνόλου που απεικονίζει Έλληνες νικητές μεταλλίων.
  • Αρχαία Ελλάδα: Τα αναμνηστικά θέμαται περιλαμβάνουν τον Πυθαγόρα (1955), το αρχαίο Ελληνικό θέατρο (1959), τη Μινωϊκή τέχνη (1961), την Ελληνική μυθολογία (1972-74), τον Μεγάλο Αλεξάνδρο (1977), τον Αριστοτέλη (1978), τον Αρίσταρχο τον Σάμιο (1980), τα μέρμαρα του Παρθενώνα (1984), τις Μούσες (1991) και την αρχαία ελληνική τεχνολογία όπως ο μηχανισμός των Αντικυθήρων (2006).
  • Πολιτικές και στρατιωτικές προσωπικότητες: Τα άτομα που αναπαρίστανται περιλαμβάνουν τον βασιλιά Κωνσταντίνο Α΄ (1936), τον Ελευθέριο Βενιζέλο (1946), τον βασιλιά Γεώργιο Β΄ (1947), τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄ της Κύπρου (1977), τον Γεώργιο Καραϊσκάκη (1982), τον Ανδρέα Παπανδρέου (1997) και τον Κωνσταντίνο Καραμανλή (1999).
  • Πόλεμοι: Πολλές αναμνηστικές σειρές έχουν αφιερωθεί στον Ελληνικό Επανάσταση του 1821 και στον ρόλο της Ελλάδας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα θέματα περιλαμβάνουν τον λόρδο Μπάιρον (1924), την πτώση του Μεσολογγίου (1926), τον στρατηγό Κάρολο Φαβιέρο (1927), τη Μάχη του Ναβαρίνου (1927-28), την 100ή επέτειο της ελληνικής ανεξαρτησίας (1930), τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο (1947), τη Μάχη της Κρήτης (1950) και την αντίσταση κατά του Άξονα (1982).
  • Ελληνικός Πολιτισμός: Τα θέματα περιλαμβάνουν το Πανεπιστήμιο της Αθήνας (1937), τα μοναστήρια του Όρους Άθω (1963), τον ζωγράφο Ελ Γκρέκο (1965), το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης (1975), την ηθοποιό και πολιτικό Μελίνα Μερκούρη (1995), και τον συνθέτη Βαγγέλη Παπαθανασίου (2013).[30]
  • Άγρια Ζωή: το "Έτος Διατήρησης της Φύσης" (1970), τα Ελληνικά Αγριολούλουδα (1978) και τα Σπάνια Πτηνά (1979).
  • Αρχαιολογία: Εκδόθηκαν γραμματόσημα για να τιμηθεί ο Ερρίκος Σλήμαν (1976, 1990), καθώς και οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις της Θήρας (1973) και της Βεργίνας (1979).
  • Αεροπορικά: Δύο σειρές ετήσιων αναμνηστικών αεροπορικών γραμματοσήμων εκδόθηκαν τη δεκαετία του 1950: μία σειρά 4 αξιών που σηματοδοτεί την Γ΄ επέτειο του τερματισμού του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, και ένα σύνολο 3 αξιών το 1954 για την Ε΄ επέτειο του ΝΑΤΟ.

Κοινωνικής Πρόνοιας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γραμματόσημο Κοινωνικής Πρόνοιας, με επισήμανση "K.Π.". σε χαρτόσημο (1917).

Τα γραμματόσημα Κοινωνικής Πρόνοιας που ωφελούσαν διάφορα ιδρύματα, εκδόθηκαν μεταξύ 1914 και 1956. Η πρώτη έκδοση, μία σειρά δύο από το 1914, απεικονίζει την αλληγορική φιγούρα "Η τραγωδία του πολέμου". Οι αξίες της ήταν 2 και 5 λεπτά, και τα έσοδα πήγαν στην Εθνική Περίθαλψη. Άλλες πρώτες εκδόσεις περιλάμβαναν ένα γραμματόσημο 5 λεπτών για τον Πατριωτικό Σύνδεσμο των Ελληνίδων που κυκλοφόρησε το 1915 και απεικονίζει το σήμα του Συνδέσμου, και δύο για το Ταμείο Ερυθρού Σταυρού. Εκδόθηκαν το 1915, το 1918 και το 1924, και οι δύο τελευταίες στα σχέδιά τους περιλάμβαναν το σύμβολο του Ερυθρού Σταυρού μαζί με νοσοκόμες και τραυματίες στρατιώτες. Η σειρά του 1918 κυκλοφόρησε επίσης με την επισήμανση "Π.Ι.Π". (Πατριωτικό Ίδρυμα Προστασίας) και τα έσοδα πήγαν στο ΠΙΠ.

Κατά τη διάρκεια του Εθνικού Διχασμού του 1917, η κυβέρνηση της Αθήνας διέταξε την επισήμανση "K.Π". και νέες αξίες, που εφαρμόστηκαν στις σειρές Ιπτάμενου Ερμή, Ολυμπιακών Αγώνων και Εκστρατείας (και το 1937-38 σε Ενάριθμα Εισπρακτέα). Στην αρχή, αυτό ίσχυε μόνο για τα μέρη της Ελλάδας που ήλεγχε η κυβέρνηση. Λίγο αργότερα από το τέλος του Διχασμού, τα επισημασμένα ίσχυαν για όλη τη χώρα.

Το 1939, κυκλοφόρησε ένα σύνολο τριών αξιών (10 και 50 λεπτών και 1 δραχμή) που απεικόνιζαν τις Βασίλισσες Όλγα και Σοφία.

Πολλές σειρές Κοινωνικής Πρόνοιας κατασκευάστηκαν για να ωφελήσουν τους ταχυδρομικούς εργαζόμενους· αρχικά τα έσοδα πήγαν στο Ταμείο Φυματικών των εργαζομένων στα Ταχυδρομεία-Τηλεγραφεία-Τηλεφωνεία (ΤΤΤ), για να βοηθηθούν οι υπάλληλοι που έπασχαν από αυτή την ασθένεια. Αργότερα, από το 1946, υποβλήθηκαν στο Ταμείο Κοινωνικής Πρόνοιας των Ταχυδρομικών Υπαλλήλων. Η πρώτη σειρά, ένα σύνολο τριών αξιών (10, 20 και 50 λεπτών) που απεικονίζει την θεά Υγεία να παρασκευάζει φάρμακο, κυκλοφόρησε το 1934. Επανεκδόθηκε το 1935, με την επιγραφή ΕΛΛΑΣ στο επάνω μέρος της παράστασης. Η χρήση αυτών των γραμματοσήμων ήταν υποχρεωτική σε όλες τις ταχυδρομικές αποστολές κατά τη διάρκεια τεσσάρων εβδομάδων του έτους, συμπεριλαμβανομένων των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και του Πάσχα, και όλο το χρόνο σε δέματα ταχυδρομείου. [31] Η αξία των 50 λεπτών από το 1935 εκδόθηκε ξανά το 1939 με διαφορετικά χρώματα. Το 1941 τα 10λεπτα της Υγείας (του 1934 και του 1935) εκδόθηκαν με επιπλέον επισήμανση "50" λεπτών. Ακόμα, από το 1940 έως το 1945, επιπλέον χρέωση και νέες τιμές εφαρμόστηκαν σε γραμματόσημα της σειράς Τοπίων Α΄ του 1927, της Ιστορικής, της σειράς των Βασιλισσών του 1939 και των Τοπίων Β΄ του 1942.

Άλλα γραμματόσημα Κοινωνικής Πρόνοιας περιλάμβαναν τη σειρά της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, ένα γραμματόσημο 20 λεπτών του 1934 που απεικονίζει τον Άγιο Δημήτριο έφιππο. Η χρήση του ήταν υποχρεωτική στα γραμματόσημα εσωτερικού από τη Θεσσαλονίκη. Επανεκδόθηκε με επισήμανση "ΔΡ. 1" το 1942. Επίσης ο Άγιος Δημήτριος (παράσταση από ψηφιδωτό) απεικονίζεται σε ένα γραμματόσημο των 50 δραχμώ, που κυκλοφόρησε το 1948; τα έσοδα από την πώλησή του πήγαιναν για την αποκατάσταση ιστορικών χώρων και εκκλησιών, που καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Αργότερες εκδόσεις περιλαμβάνουν τη σειρά (με αξίες 300 και 500 δραχμών) για τη συγκέντρωση κεφαλαίων για την ανοικοδόμηση των Ιωνικών Νήσων μετά από τον καταστρεπτικό σεισμό το 1953 και μία σειρά (με αξίες 50 λεπτών και 1 δραχμής) του 1956 για το Κοινωνικό Ταμείο Μακεδονικών Σπουδών, για να βοηθηθεί η χρηματοδότηση αρχαιολογικών μελετών στην περιοχή.

Ταχυδρομικό υλικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ταχυδρομικό δελτάριο 5 λεπτών του Ιπτάμενου Ερμή, που έχει προστεθεί γραμματόσημο 5 λεπτών του Ιπτάμενου Ερμή. Απεστάλη από τον Βόλο στη Λειψία το 1910.

Τα πρώτα αντικείμενα ταχυδρομικού υλικού που εκδόθηκαν από την Ελλάδα ήταν: οι κάρτες το 1876, οι φάκελοι-που-πληρώνονταν-μετά, τα επιστολικά δελτάρια που εκδόθηκαν το 1894, και ακολούθησαν τα περιτυλίγματα εφημερίδων το 1901. Τα Αερογραμμών εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1967. Τα επιστολικά δελτάρια και τα αερογραμμών εξακολουθούν να υπάρχουν μέχρι σήμερα. η τελευταίο έκδοση των φάκελων-που-πληρώνονται-μετά ήταν το 1941. Τρεις διαφορετικές αξίες των περιτυλιγμάτων εφημερίδων εκδόθηκαν το 1901, το 1911 εκδόθηκε ένα νέο περιτύλιγμα εφημερίδων, και δεν εκδόθηκε άλλο μετά από αυτή την ημερομηνία.[32]

Έκδοση Αξίας Μεταλλικής, 1902. Αξία 50 λεπτά (μπλε).

Φεγιέ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φεγιέ εκδόθηκαν το 1978 για τα 150 χρόνια από τη σύσταση του Κρητικού Ταχυδρομείου, το 1982 για την Εθνική Αντίσταση, το 1984 για τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, το 1985 για το Διεθνές Έτος Νεότητας, το 1987 για το 25ο Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης, το 1989 για την έκθεση BALKANFILA 89, το 1990 για την Ημέρα του Ελληνικού Γραμματοσήμου, το 1991 για την Ελληνική Προεδρία της CEPT, το 1992 για την Ευρωπαϊκή διάσκεψη Υπουργών Μεταφορών, το 1994 για το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου, το 1996 για τα 100 χρόνια των Ολυμπιακών Αγώνων (3 φεγιέ), το 1998 για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης Ανδρών.

Βλέπε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αναφορές και πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις
  1. ↑ Athens Postal & Philatelic Museum.
  2. ↑ Linn's, p. 142.
  3. ↑ Rossiter, pp. 123-4.
  4. ↑ Hellas catalogue, vol. 1, p. 3.
  5. ↑ Hellas 1, pp. 491-4.
  6. ↑ Karamitsos Auction 125, p. 1.
  7. ↑ Hellas 1, p. 59.
  8. ↑ Hellas 1, pp. 87-8.
  9. ↑ Hellas 1, pp. 94, 98.
  10. ↑ Hellas catalogue, volume 2, pp. 2-4.
  11. ↑ Scott catalogue, p. 314.
  12. ↑ Hellas 2, pp. 147-9.
  13. ↑ Hellas 2, pp. 260-1, 268-79.
  14. ↑ Hellas 2, pp. 251-3.
  15. ↑ Hellas 2, pp. 40-5.
  16. ↑ Hellas 2, pp. 37-8.
  17. ↑ Rossiter, p. 123.
  18. ↑ 18,0 18,1 Scott, p. 315.
  19. ↑ Hellas 1, p. 157.
  20. ↑ Hellas 1, p. 159.
  21. ↑ The release date is given as 21 October in the Hellas catalogue, 20 October in the Scott catalogue.
  22. ↑ Hellas 1, p. 459.
  23. ↑ Hellas 1, pp. 459-61.
  24. ↑ Hellas 1, p. 172.
  25. ↑ Scott, p. 344.
  26. ↑ Hellas 1, pp. 168-9.
  27. ↑ Hellas 1, pp. 169-70.
  28. ↑ Hellas 1, pp. 510-17.
  29. ↑ Scott, p. 342.
  30. ↑ «Six Greek Diaspora Personalities on Postal Stamps». 17 Σεπτεμβρίου 2013. 
  31. ↑ Scott, p. 343.
  32. ↑ Higgins & Gage World Postal Stationery Catalog
Πηγές 

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ακαδημία Ευρωπαίας Φιλατελίας. Ο Όπος XIII, 2013: Κεντρικό θέμα, La Grece = Κεντρικό tema, Ελλάδα. Παρίσι: Ακαδημία Ευρωπαίας Φιλατελίας, 255 σ.
  • Ανάγκνοστο, Μάνος Ν. Σαμός: ταχιδρομικέ ιστορία & γραμματοσέμα, 1800-1915 = Σαμός Αθήνα: Collectio, 1992 ISBN 217 σελ.(ISBN 9608527503)
  • Μπεκτον, Γουόλτερ Ντόρνινγκ, & G. Ντουέρστ. Οι Σφραγίδες της Ελλάδας. Πλύμουθ: Γου. Μπρέντον και ο Υιός, 1897.
  • Τζιανίτσε, Τεόντ. Α. Ιστορικός εκλεξής του κόλασης: 150 χρόνων παραγωγής και εκλεξίας 1828-1978. Αθήνα: Ο συγγραφέας, 1978 199 σ.
  • Γκόνταρντ, M. A. Οι αεροπορικές θέσεις της Ελλάδας, 1912-1991. Χονσλόου: Philathens Ltd., 1992 194 π.
  • Κόλ, Πολ. Ελλάδα μεταφράστηκε από τον H.G. Zervas· σημειώθηκε και ανανεώθηκε από τον Elias Silberstein και τον Robert O. Truman. Ο Φεδερλσμπουργκ, Μ.Δ.: Συλλέκτες Κλαμπ, 1943
  • Κονσταντίνος, Μωυσή Κ. To chronikon mias ekatontaetias toy Ellēnikoy philotelismoy, 1860-1960. Αθηνάι: Emporoi Grammatosēmōn, Φιλοτελίκοι Σιλόγοι, Φιλότελικική Περιοδικό, Kai Dēmosieymata, 1960 32μ.
  • Κωνσταντίνιδες, Τρίφ. Meletē epi tou Hellēnikou grammatosēmou = Έρευνα για τα timbres της Ελλάδας. Αθήνα: Hellēnikē Philotelikē Hetaireia, 1933 514 π.
  • Nicolaïdès, N. S. Histoire de la création du timbre grec et description complète de toutes les émissions. Η ιστορία της δημιουργίας του ελληνικού timbre και η πλήρης περιγραφή όλων των εκπομπών. Ν.Σ. Νικολαϊδές, 1923; 117 πεντάδες.
  • - Μπαμπά, Θεόδωρε. Η αγροτική ταχυδρομική υπηρεσία στην Ελλάδα - Τροποποίηση των αγροτικών ταχυδρομείων. Αθήνα: Societe Philotelique Hellenique, 1980 66 σ.
  • Ραφτοπούλου, Σπίρο. Ειδικά για την Ελλάδα. Αθηνάι: Ekdosis Thilotelikēs Ellados, 1966 69 π.
  • Σπάρις, Γεωργίου Κ. Το πρώτο εορταστικό τεύχος των Ολυμπιακών Αγώνων Αθήνας 1896.- Τι; : Ο συγγραφέας, 2005 85 σ.
  • Στρατουδάκης, Γεώργιος Ν. Ελλάδα Ταχυδρομική Στιναριομηχανία. Αθήνα: Ο συγγραφέας, 1985 160 σ.
  • Βερβίλις, Αντώνι Β. Εγχειρίδιο της Ελληνικής Φιλατείας: εγχειρίδια, μονογραφίες, άρθρα, βιβλιογραφίες, δείκτες. Αθήνα: Vlastos, 2003 96p.

Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 1896, Ολυμπιακοί, 5 λεπτά (λιλά): ο Δισκοβόλος του Μύρωνα
    1896, Ολυμπιακοί, 5 λεπτά (λιλά): ο Δισκοβόλος του Μύρωνα
  • 1896, Ολυμπιακοί, 25 λεπτά (κόκκινο): αρματοδρομία με τέθριππο
    1896, Ολυμπιακοί, 25 λεπτά (κόκκινο): αρματοδρομία με τέθριππο
  • 1896, Ολυμπιακοί, 60 λεπτά (γκρι μαύρο): αρματοδρομία με τέθριππο
    1896, Ολυμπιακοί, 60 λεπτά (γκρι μαύρο): αρματοδρομία με τέθριππο
  • 1896, Ολυμπιακοί, 2 δραχμές (λαδί): ο Ερμής του Πραξιτέλη
    1896, Ολυμπιακοί, 2 δραχμές (λαδί): ο Ερμής του Πραξιτέλη
  • 1913, Εκστρατείας 1912, 5 λεπτά (πράσινο). Σφραγίδα ΠΛΩΜΑΡΙΟΝ
    1913, Εκστρατείας 1912, 5 λεπτά (πράσινο). Σφραγίδα ΠΛΩΜΑΡΙΟΝ
  • 1912 Μυτιλήνη, επισήμανση "Ελληνική Κατοχή Μυτιλήνης" από επάνω προς τα κάτω, "25 ΛΕΠΤΑ" επί 2 παράδων (λαδί), "50 ΛΕΠΤΑ" επί 20 παράδων (ροζ), "ΔΙΔΡΑΧΜΟΝ" επί 1 γροσίου (μπλε)
    1912 Μυτιλήνη, επισήμανση "Ελληνική Κατοχή Μυτιλήνης" από επάνω προς τα κάτω, "25 ΛΕΠΤΑ" επί 2 παράδων (λαδί), "50 ΛΕΠΤΑ" επί 20 παράδων (ροζ), "ΔΙΔΡΑΧΜΟΝ" επί 1 γροσίου (μπλε)
  • 1914, Λιθογραφική, 30 λεπτά (καρμινόχρωμο): ο Ερμής δένει το σανδάλι του
    1914, Λιθογραφική, 30 λεπτά (καρμινόχρωμο): ο Ερμής δένει το σανδάλι του
  • 1914, Ήπειρος Αυτόνομη, Γενική έκδοση, Ελληνική σημαία με δικέφαλο αετό. 1 δρχ (καρμινόχρωμο και μπλε)
    1914, Ήπειρος Αυτόνομη, Γενική έκδοση, Ελληνική σημαία με δικέφαλο αετό. 1 δρχ (καρμινόχρωμο και μπλε)
  • 1914, Ήπειρος Αυτόνομη, τοπική έκδοση Αργυροκάστρου, επισήμανση "10 ΛΕΠΤΑ" επί 20 παράδων
    1914, Ήπειρος Αυτόνομη, τοπική έκδοση Αργυροκάστρου, επισήμανση "10 ΛΕΠΤΑ" επί 20 παράδων
  • 1914, Ήπειρος Αυτόνομη, τοπική έκδοση Ερσέκα, 2 δρχ (μπλε). Χωρίς οδόντωση.
    1914, Ήπειρος Αυτόνομη, τοπική έκδοση Ερσέκα, 2 δρχ (μπλε). Χωρίς οδόντωση.
  • 1914, Ήπειρος Αυτόνομη, τοπική έκδοση Κορυτσάς, 50 λεπτά (βιολέ και μπλέ): Ελληνική σημαία με δικέφαλο και επιγραφή Κορυτσά.
    1914, Ήπειρος Αυτόνομη, τοπική έκδοση Κορυτσάς, 50 λεπτά (βιολέ και μπλέ): Ελληνική σημαία με δικέφαλο και επιγραφή Κορυτσά.
  • 1914, Ήπειρος Αυτόνομη, τοπική έκδοση Μοσχόπολης, 30 λεπτά (βιολέ)
    1914, Ήπειρος Αυτόνομη, τοπική έκδοση Μοσχόπολης, 30 λεπτά (βιολέ)
  • 1917, Κοινωνικής Πρόνοιας με επισήμανση "Κ.Π. λεπτών 20", επάνω σε χαρτόσημο 20 λεπτών. Σφραγίδα ΑΘΗΝΑΙ 1918.
    1917, Κοινωνικής Πρόνοιας με επισήμανση "Κ.Π. λεπτών 20", επάνω σε χαρτόσημο 20 λεπτών. Σφραγίδα ΑΘΗΝΑΙ 1918.
  • 1920, Θράκη, Ελληνική Διοίκηση, επισήμανση "Διοίκησις Δυτικής Θράκης" σε γραμματόσημο του 1913 των 2 λεπτών (καρμινόχρωμο) Λιθογραφικής
    1920, Θράκη, Ελληνική Διοίκηση, επισήμανση "Διοίκησις Δυτικής Θράκης" σε γραμματόσημο του 1913 των 2 λεπτών (καρμινόχρωμο) Λιθογραφικής
  • 1937-38 Ιστορική, 20 λεπτά (δίχρωμο): αγαλματίδιο Διός από τη Δωδώνη. Η σειρά αποσύρθηκε το 1943.
    1937-38 Ιστορική, 20 λεπτά (δίχρωμο): αγαλματίδιο Διός από τη Δωδώνη. Η σειρά αποσύρθηκε το 1943.
  • 1937-38, Ιστορική, 80 λεπτά ((δίχρωμο): η Αφροδίτη της Μήλου
    1937-38, Ιστορική, 80 λεπτά ((δίχρωμο): η Αφροδίτη της Μήλου
  • 1942-44, Τοπία Β΄, 50 δρχ (μπλε): Μετέωρα
    1942-44, Τοπία Β΄, 50 δρχ (μπλε): Μετέωρα
  • 1942-44, Τοπία Β΄, 1000 δρχ (καφέ πορτοκαλί): Πάρος, Εκατονταπυλιανή
    1942-44, Τοπία Β΄, 1000 δρχ (καφέ πορτοκαλί): Πάρος, Εκατονταπυλιανή
  • 1947, Ένωση Δωδεκανήσου, 450 δρχ. (μπλε βιολέ).
    1947, Ένωση Δωδεκανήσου, 450 δρχ. (μπλε βιολέ).
  • 1947-51, Ένωση της Δωδεκανήσου, 1000 δρχ. (καφέ λαδί): ο Κολοσσός της Ρόδου
    1947-51, Ένωση της Δωδεκανήσου, 1000 δρχ. (καφέ λαδί): ο Κολοσσός της Ρόδου
  • 75η επέτειος UPU, 1000 δρχ. (πράσινο και κίτρινο): ο παις του Μαραθώνα
    75η επέτειος UPU, 1000 δρχ. (πράσινο και κίτρινο): ο παις του Μαραθώνα
  • 1955, Πυθαγόρειο Συνέδριο, 3,50 λεπτά (μαύρο): το πυθαγόρειο θεώρημα
    1955, Πυθαγόρειο Συνέδριο, 3,50 λεπτά (μαύρο): το πυθαγόρειο θεώρημα
  • 1971, 150 χρόνια της Επανάστασης του 1821, 6,50 δρχ (πολύχρωμο)
    1971, 150 χρόνια της Επανάστασης του 1821, 6,50 δρχ (πολύχρωμο)
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γραμματόσημα_και_ταχυδρομική_ιστορία_της_Ελλάδας&oldid=10516538"