Γιούλιαν Τούβιμ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιούλιαν Τούβιμ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Julian Tuwim (Πολωνικά)
Γέννηση13  Σεπτεμβρίου 1894[1][2][3]
Λοτζ[4][5]
Θάνατος27  Δεκεμβρίου 1953[1][5][2]
Ζακοπάνε[6][5]
Αιτία θανάτουκαρδιακή ανακοπή
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΣτρατιωτικό Κοιμητήριο Ποβόνσκι
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία[7]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕσπεράντο
Πολωνικά[8]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Βαρσοβίας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταγλωσσολόγος
ποιητής[9]
συγγραφέας[10]
εσπεραντιστής
συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας
μεταφραστής[9]
δημοσιογράφος
θεατρικός σκηνοθέτης[11]
πεζογράφος
Οικογένεια
ΣύζυγοςΣτεφανία Τουβίμοβα
ΤέκναΈβα Τούβιμ Βόζνιακ
ΑδέλφιαΙρένα Τούβιμ
ΣυγγενείςΓιούλιαν Σταβίνσκι (κουνιάδος) και Έβα Τούβιμ Βόζνιακ (υιοθεσία)
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΤάγμα του Λαβάρου της Εργασίας, 1η τάξη (22  Ιουλίου 1949)[12]
Διοικητής του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (17  Μαΐου 1946)[13]
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (29  Δεκεμβρίου 1953)[14]
Βραβείο της πόλης του Λοτζ[15]
Golden Laurel of the Polish Academy of Literature (5  Νοεμβρίου 1935)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Γιούλιαν Τούβιμ (πολωνικά: Julian Tuwim) (13 Σεπτεμβρίου 1894, Λοτζ, Ρωσικός Διαμελισμός – 27 Δεκεμβρίου 1953, Ζακοπάνε), γνωστός και με το ψευδώνυμο «Όλντλεν» (Oldlen) ως στιχουργός,[16] ήταν Πολωνός ποιητής. Σπούδασε στο Λοτζ και στη Βαρσοβία, όπου σπούδασε νομικά και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας. Μετά την επιστροφή της Πολωνίας στην ανεξαρτησία το 1918, ο Τούβιμ συνίδρυσε την ομάδα πειραματικών ποιητών Σκαμάντερ με τον Αντόνι Σουονίμσκι και τον Γιαρόσουαφ Ιβασκιέβιτς. Ήταν μια σημαντική προσωπικότητα της πολωνικής λογοτεχνίας, που θαυμάστηκε επίσης για τη συμβολή του στην παιδική λογοτεχνία. Ήταν αποδέκτης της περίφημης Χρυσής Δάφνης της Πολωνικής Ακαδημίας Λογοτεχνίας το 1935.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τούβιμ γεννήθηκε σε μια οικογένεια αφομοιωμένων Εβραίων. Το επώνυμο προέρχεται από το εβραϊκό tovim (Εβρ. טובים‎, που σημαίνει «καλοί»). Οι γονείς του, Ιζίντορ και Αντέλα, παρείχαν στον Γιούλιαν μια άνετη ανατροφή στη μεσαία τάξη. Δεν ήταν ιδιαίτερα επιμελής μαθητής και έπρεπε να επαναλάβει την έκτη δημοτικού. Το 1905, η οικογένεια χρειάστηκε να φύγει από το Λοτζ στο Βρότσουαφ (Μπρέσλαου) για να ξεφύγει από πιθανές επιπτώσεις μετά την εμπλοκή του Ιζίντορ στην Επανάσταση του 1905.

Αρχικά, η ποίηση του Τούβιμ, ακόμη περισσότερο από εκείνη των άλλων Σκαμανδριτών, αντιπροσώπευε μια αποφασιστική ρήξη με τον μανιερισμό του 20ου αιώνα. Χαρακτηρίστηκε από μια έκφραση ζωντάνιας, αισιοδοξίας, εξυμνώντας την αστική ζωή. Τα ποιήματά του εόρταζαν την καθημερινότητα στην πόλη, με την επιπολαιότητα και τη χυδαιότητα της. Ο Τούβιμ χρησιμοποιούσε συχνά τη δημοτική γλώσσα στο έργο του, μαζί με την αργκό, καθώς και τον ποιητικό διάλογο.

Πορτρέτο του Τούβιμ από τον Στανίσουαφ Ιγκνάτσι Βιτκιέβιτς.

Οι συλλογές του Czyhanie na Boga («Καραδοκώντας τον Θεό», 1918), Sokrates tańczący («Χορευτής Σωκράτης», 1920), Siódma jesień («Έβδομο Φθινόπωρο», 1922) και Wierszy tom czwarty («Ποιήματα τόμος τέταρτος», 1923) είναι χαρακτηριστικά της πρώιμης δουλειάς του. Στις μεταγενέστερες συλλογές του - Słowa we krwi («Λέξεις στο αίμα», 1926), Rzecz Czarnoleska («Πράγματα του Τσαρνόλες», 1929), Biblia cygańska («Βίβλος των Τσιγγάνων», 1933) και Treść gorejąca («Φλεγόμενο», 1933) - ο Τούβιμ έγινε ανήσυχος και πικρός και έγραψε με θέρμη και βία για το κενό της αστικής ύπαρξης. Αντλούσε επίσης περισσότερο από τις ρομαντικές και κλασικιστικές παραδόσεις, τελειοποιώντας τη φόρμα και το στυλ του και έγινε ένας βιρτουόζος λογοτέχνης.

Μνημείο του Γιούλιαν Τούβιμ στο Λοτζ, από τον γλύπτη Βόιτσεχ Γκρινιέβιτς

Από την αρχή και σε όλη την καλλιτεχνική του σταδιοδρομία, ο Τούβιμ είχε σατιρική τάση. Παρείχε σκίτσα και μονολόγους σε πολλά καμπαρέ. Στην ποίησή του και στα άρθρα του, χλεύαζε τον σκοταδισμό και τη γραφειοκρατία, καθώς και τις μιλιταριστικές και εθνικιστικές τάσεις στην πολιτική. Η παρωδία του Bal w Operze («Χορός στην Όπερα», 1936) θεωρείται το καλύτερο σατιρικό του ποίημα.

Το 1918, ο Τούβιμ συνίδρυσε το καμπαρέ (θίασος κωμωδίας) με το όνομα Picador και εργάστηκε ως συγγραφέας ή καλλιτεχνικός διευθυντής με πολλούς άλλους θιάσους κωμωδίας, όπως οι Czarny Kot (1917–1919), Quid pro Quo (1919–1932), Banda, Stara Banda (1932–1935), και τέλος ο Cyrulik Warszawski (1935–1939). Από το 1924, ο Τούβιμ ήταν συγγραφέας προσωπικού στο Wiadomości Literackie, όπου έγραψε μια εβδομαδιαία στήλη με τίτλο Camera Obscura. Έγραψε και στο σατιρικό περιοδικό Szpilki.[17]

Ο Τούβιμ επέδειξε την καυστική αίσθηση χιούμορ του και την ανυποχώρητη ατομικότητά του σε έργα όπως το «Ποίημα στο οποίο ο συγγραφέας ευγενικά αλλά σταθερά εκλιπαρεί τις τεράστιες στρατιές των αδελφών του να του φιλήσουν τον κώλο». Εδώ, ο Τούβιμ απαριθμεί συστηματικά και γελοιοποιεί διάφορες προσωπικότητες της ευρωπαϊκής κοινωνικής σκηνής των μέσων της δεκαετίας του 1930 -- «αρωματισμένοι διανοούμενοι των καφενείων», «ανίκανοι σοσιαλιστές», «φασιστικά αστεία», «σιωνιστές ιατροί», «καταπιεσμένοι καθολικοί» και ούτω καθεξής, και τελειώνει κάθε στροφή ζητώντας από τον καθένα να εκτελέσει την ενέργεια που υποδεικνύεται στον τίτλο. Το ποίημα τελειώνει με μια σημείωση προς τον επίδοξο λογοκριτή που σίγουρα θα μπει στον πειρασμό να εξαφανίσει κάθε αναφορά αυτού του κομματιού για την παραβίαση των «δημοσίων προτύπων».

Το ποίημά του, Do prostego człowieka (Προς τον κοινό άνθρωπο), που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στις 7 Οκτωβρίου 1929 στο Robotnik, προκάλεσε θύελλα επιθέσεων κατά του Τούβιμ, τόσο από αριστερούς κύκλους, οι οποίοι επέκριναν την «αστική έκφραση του ειρηνιστικού συναισθήματος» του ποιήματος, όσο και από δεξιές ομάδες, που κατηγόρησαν τον Τούβιμ ότι ζήτησε τον αφοπλισμό του νέου κράτους.[18]

Η θεία του Γιούλιαν ήταν παντρεμένη με τον Άνταμ Τσερνιάκουφ και ο θείος του από την πλευρά της μητέρας του ήταν ο Άρτουρ Ρούμπινσταϊν.

Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και έπειτα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1939, στην αρχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της γερμανικής κατοχής της Πολωνίας, ο Τουβίμ μετανάστευσε, μέσω της Ρουμανίας, πρώτα στη Γαλλία και μετά τη συνθηκολόγηση της Γαλλίας, στη Βραζιλία μέσω της Πορτογαλίας και τελικά στις ΗΠΑ, όπου εγκαταστάθηκε το 1942. Το 1939–1941, συνεργάστηκε με τη μεταναστευτική εβδομαδιαία εφημερίδα «Wiadomości Polskie» («Πολωνικά Νέα»), αλλά διέκοψε τη συνεργασία λόγω διαφορών στις απόψεις για τη στάση απέναντι στη Σοβιετική Ένωση. Το 1942-1946, εργάστηκε με το μηνιαίο «Nowa Polska» («Νέα Πολωνία») που εκδόθηκε στο Λονδίνο, καθώς και με αριστερές πολωνοαμερικανικές εφημερίδες. Ήταν συνδεδεμένος με το πολωνικό τμήμα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργαζομένων από το 1942. Υπήρξε επίσης μέλος του Συνδέσμου Συγγραφέων από την Πολωνία (μέλος του διοικητικού συμβουλίου το 1943).

Ο τάφος του Τούβιμ στο Κοιμητήριο Ποβόνσκι της Βαρσοβίας.
Οδός Τουβίμ στο Χσάνουφ

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου έγραψε το «Kwiaty Polskie» (Πολωνικά λουλούδια), ένα επικό ποίημα στο οποίο θυμάται με νοσταλγία τα πρώτα παιδικά του χρόνια στο Λοτζ. Τον Απρίλιο του 1944 δημοσίευσε ένα μανιφέστο, με τίτλο «My, Żydzi Polscy» (Εμείς, οι Πολωνοί Εβραίοι).

Ο Τούβιμ επέστρεψε στην Πολωνία μετά τον πόλεμο το 1946, αλλά δεν παρήγαγε πολλά στη σταλινική Πολωνία. Πέθανε το 1953 σε ηλικία 59 ετών στο Ζακοπάνε. Αν και ο Τούβιμ ήταν γνωστός για τη σοβαρή ποίηση, έγραψε επίσης σατιρικά έργα και παιδικά ποιήματα, για παράδειγμα το Lokomotywa (1938), μεταφρασμένα σε πολλές γλώσσες.[19] Έγραψε επίσης καλές μεταφράσεις του Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν και άλλων Ρώσων ποιητών.[20][21]

Η Ρωσίδα/Σοβιετική ποιήτρια Γελιζαβέτα Ταραχόφσκαγια μετέφρασε το μεγαλύτερο μέρος της παιδικής ποίησης του Τούβιμ στα ρωσικά.

Αξιόλογα ποιήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Czyhanie na Boga (1918)
  • Sokrates tańczący (1920)
  • Siódma jesień (1921)
  • Wierszy tom czwarty (1923)
  • Murzynek Bambo (1923 ή 1924, έκδοση 1935[22])
  • Czary i czarty polskie (1924)
  • Wypisy czarnoksięskie (1924)
  • A to pan zna? (1925)
  • Czarna msza (Μαύρη Λειτουργία, 1925)
  • Tysiąc dziwów prawdziwych (Χίλια αληθινά θαύματα, 1925)
  • Słowa we krwi (Λέξεις στο αίμα, 1926)
  • Tajemnice amuletów i talizmanów (1926)
  • Strofy o późnym lecie
  • Rzecz czarnoleska (1929)
  • Jeździec miedziany (Ο θρασύς καβαλάρης, 1932)
  • Biblia cygańska i inne wiersze (1932)
  • Jarmark rymów (1934)
  • Polski słownik pijacki i antologia bachiczna (Το λεξικό του Πολωνού μεθυσμένου και η ανθολογία του Βάκχου, 1935)
  • Treść gorejąca (1936)
  • Lokomotywa (1938)
  • Rzepka (1938)
  • Bal w Operze (1936, έκδοση 1946)
  • Kwiaty polskie (1940–1946, έκδοση 1949)
  • Pegaz dęba, czyli panoptikum poetyckie (1950)
  • Piórem i piórkiem (Με στυλό και πένα, 1951)

Μελοποιημένα ποιήματα του Τούβιμ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Keane, Barry (2004) «Skamander. Οι ποιητές και η ποίησή τους», Agade: Βαρσοβία, (ISBN 83-87111-29-5).
  • Mortkowicz-Olczakowa, Hanna (1961). "Bunt wspomnień." Państwowy Instytut Wydawniczy.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 28  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12037457t. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Julian-Tuwim. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  7. ↑ www.nytimes.com/2007/04/17/arts/music/17dawn.html.
  8. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12037457t. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  9. ↑ 9,0 9,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/26443. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  10. ↑ «Locomotywa. Rzepka. Ptasie radio.». Ανακτήθηκε στις 7  Σεπτεμβρίου 2021.
  11. ↑ Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  12. ↑ Ανακτήθηκε στις 11  Σεπτεμβρίου 2021.
  13. ↑ Ανακτήθηκε στις 8  Ιανουαρίου 2022.
  14. ↑ Ανακτήθηκε στις 9  Ιανουαρίου 2022.
  15. ↑ Ανακτήθηκε στις 27  Αυγούστου 2022.
  16. ↑ Biographical notes at his song Co nam zostało z tych lat στο YouTube
  17. ↑ «Julian Tuwim - poeta dla dzieci i dorosłych - "Ogólnopolski Katalog Szkolnictwa"». www.szkolnictwo.pl. Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2022. 
  18. ↑ (in αγγλική) Marci Shore (2006). Caviar and ashes: a Warsaw generation's life and death in Marxism, 1918-1968. New Haven, Conn.: Yale University Press. σελίδες 74–75. ISBN 978-0-300-11092-0. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2009. 
  19. ↑ «Lokomotywa - interpretacja, środki stylistyczne, analiza - Julian Tuwim». poezja.org (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2022. 
  20. ↑ Mitzner, Piotr (2016). «At Home and Abroad. Julian Tuwim and the Russian Emigration» (στα αγγλικά). Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 36 (6): 111–128. doi:10.18778/1505-9057.36.08. ISSN 2353-1908. https://czasopisma.uni.lodz.pl/polonica/article/view/1635. 
  21. ↑ «Julian Tuwim - biografia, wiersze, utwory». poezja.org (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2022. 
  22. ↑ «Murzynek Bambo w bełkocie "narracji ponowoczesnej"». 
  23. ↑ Recorded by Naxos Records: «Naxos 8.572873». www.naxos.com. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γιούλιαν_Τούβιμ&oldid=10136307"