Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γευγελή

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 41°8′21″N 22°30′9″E / 41.13917°N 22.50250°E / 41.13917; 22.50250

Γευγελή

Σημαία

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Γευγελή
41°8′21″N 22°30′9″E
ΧώραΒόρεια Μακεδονία
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Γευγελής
Υψόμετρο64 μέτρα
Πληθυσμός15.156 (2021)
Ταχ. κωδ.1480
Τηλ. κωδ.034
Ζώνη ώραςώρα Κεντρικής Ευρώπης
θερινή ώρα Κεντρικής Ευρώπης
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Γευγελή (σλαβομακεδονικά: Гевгелија‎‎ Γκεβγκέλιγια, [ɡɛvˈɡɛlija] ) είναι πόλη της Βόρειας Μακεδονίας και έδρα του ομώνυμου δήμου που υπάγεται στη Νοτιοανατολική Περιφέρεια.

Ιστορικές αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πρώτες γραπτές αναφορές για την πόλη με το σημερινό της όνομα «Γευγελή» υπάρχουν από το 1690.[1] Στις 20 Νοεμβρίου 1715 διατάχθηκε με Σουλτανικό φιρμάνι η είσπραξη κεφαλικού φόρου και εκ των Ελλήνων (Γιουνάν), πλην των μουσουλμάνων της Γευγελής.[1]

Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας υπήρχε σημαντική ελληνική κοινότητα με σχολείο, ναούς κ.α. Η πόλη υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του Ελληνισμού έως το 1912.[2][3] Οι κάτοικοι της περιοχής Γευγελής συμμετείχαν στην Επανάσταση του 1821.[4] Οι Γευγελιώτες συμμετείχαν επίσης, στη Μακεδονική Επανάσταση του 1878, ζητώντας επίμονα οπλισμό από το Ελληνικό προξενείο Θεσσαλονίκης.[5]

Κατά το Μακεδονικό Αγώνα, ο Δημοσθένης Κύρου συντονίζε και οργάνωνε την άμυνα των Ελλήνων σε όλη την περιοχή. Στη Γευγελή επίσης, ενεργοποιήθηκαν τα σώματα των Χρήστου Δέλλιου και Σίμου Μάλιου.[6][7] Γευγελιώτης ήταν ο Γεώργιος Βαφόπουλος, ο ποιητής «της Μακεδονίας». Γευγελιώτης ήταν και ο καλαθοσφαιριστής, προπονητής και βουλευτής Γιάννης Ιωαννίδης.

Οι Βλάχοι της Γευγελής έλαβαν μέρος, στο 28ο Αντάμωμα των Βλάχων, στην Καλαμπάκα, τον Ιούνιο του 2012[8] και έκτοτε συμμετέχουν σε όλα τα Πανελλήνια Ανταμώματα των Βλάχων.

Πληθυσμιακά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο D.M. Brankoff γραμματέας του βουλγαρικού εξαρχάτου δεν κάνει καμιά αναφορά στην παρουσία Μουσουλμάνων ούτε Σέρβων αλλά αθιγγάνων αποκαλώντας όλους τούς εξαρχικούς Βουλγάρους το 1905, ενώ ο Παναγιώτης Χαλκιόπουλος, επίτροπος και αυτός της Ιεράς Συνόδου αλλά και δικαστικός και μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας αναφέρεται και σε εξαρχικούς, Σέρβους και Μουσουλμάνους.

Το Τσουφλίδιον ελληνικόν σχολείον (1900).
Η Φιλόπτωχος Αδελφότητα Γευγελής
Αριθμός %
Σύνολο 4.287 100
Βούλγαροι 1.840 42,90
Πατριαρχικοί 2.255 52,60
Τσιγγάνοι 90 2,10
Ουνίτες 30 0,70
Βλάχοι 72 1,70
Πηγή: D.M. Brankoff 1905
Αριθμός %
Σύνολο 5.289 100
Πατριαρχικοί 2.305 43,60
Εξαρχικοί 1.600 30,30
Μουσουλμάνοι 1.200 22,70
Σέρβοι 143 2,70
Ουνίτες 14 0,15
Βλάχοι 27 0,55
Πηγή Χαλκιόπουλος 1910

Αξιόλογοι Γευγελιώτες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


  1. 1,0 1,1 Ιωάννη Βασδραβέλλη, А΄ αρχείον Θεσσαλονίκης
  2. Αλησμόνητες πατρίδες του Ελληνισμού, τόμος: ΣΤ΄ (Άνω Μακεδονία), ιστορική εποπτεία: Κωνσταντίνος Απ. Βακαλόπουλος, πολιτιστική εποπτεία: Νικόλαος Μουτσόπουλος, εκδόσεις: Τσιαμπίρης – Πυραμίδα, Θεσσαλονίκη, σσ. 280, 411
  3. Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Εθνοτική Διαπάλη στη Μακεδονία (1894 – 1904), Η Μακεδονία στις παραμονές του Μακεδονικού Αγώνα, Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 240
  4. Ιστορία της Μακεδονίας 1354-1833, Βακαλόπουλος E. Απόστολος, Εκδόσεις Βάνιας, 1992
  5. Ο Βόρειος Ελληνισμός κατά την πρώιμη φάση του Μακεδονικού Αγώνα (1878-1894) - Απομνημονεύματα Αναστάσιου Πηχεώνα, Κωνσταντίνος Απ. Βακαλόπουλος, Εκδοτικός οίκος Αντώνιου Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2004, σελ. 23
  6. Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Εθνοτική Διαπάλη στη Μακεδονία (1894 – 1904), Η Μακεδονία στις παραμονές του Μακεδονικού Αγώνα, Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 53
  7. Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος , Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, Ο Μακεδονικός Αγώνας, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 342
  8. Ημερησία, 3 Ιουλίου 2012, Το Αντάμωμα των Βλάχων
Προηγούμενος σταθμός   ΤΡΑΙΝΟΣΕ   Επόμενος σταθμός
ΟΣΕ
Τρένα στην Γευγελή
Προηγούμενος σταθμός   Βορειομακεδονικοί Σιδηρόδρομοι   Επόμενος σταθμός
Τρένα στην Γευγελή
Προηγούμενος σταθμός   ΤΡΑΙΝΟΣΕ   Επόμενος σταθμός
ΠΑΘΕ/Π
Τρένα στην Γευγελή
Τερματικός
ΟΣΕ
Τρένα στην Γευγελή
Προηγούμενος σταθμός   Βορειομακεδονικοί Σιδηρόδρομοι   Επόμενος σταθμός
προς Βελεσά
Τρένα στην Γευγελή
Τερματικός

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]