Νίκαια Αττικής: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε

Ενδογραμμικά

Έκδοση από την 18:35, 2 Δεκεμβρίου 2016

Συντεταγμένες: 37°58′N 23°39′E / 37.97°N 23.65°E / 37.97; 23.65

Η Νίκαια, γνωστή και ως Νέα Κοκκινιά που είναι το παλιότερο όνομά της, είναι μεγάλο προάστιο του Πειραιά. Ιστορικά είναι άμεσα συνδεδεμένη με την Παλαιά Κοκκινιά, η οποία είχε κατοικηθεί νωρίτερα.

Βρίσκεται περίπου 4 χλμ βορειοδυτικά από το κέντρο του Πειραιά και 8 χλμ δυτικά του κέντρου της Αθήνας. Με 93.086 κατοίκους το 2001, η Νίκαια είναι μία από τις μεγαλύτερες σε πληθυσμό περιοχές του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας. Έχει άριστη ρυμοτομία και στις κύριες οδούς συμπεριλαμβάνονται οι λεωφόροι Γρηγορίου Λαμπράκη και Πέτρου Ράλλη που συνδέονται και μεταξύ τους.

Η Νίκαια από το 2011 αποτελεί τμήμα και έδρα του ευρύτερου Καλλικρατικού Δήμου Νίκαιας - Αγίου Ιωάννη Ρέντη, έπειτα τη συνένωσή της με τον γειτονικό δήμο του Αγίου Ιωάννη Ρέντη.

Θέση

Βορειοδυτικά: Κερατσίνι	Βόρεια: Κορυδαλλός	Βορειοανατολικά: Κορυδαλλός
Δυτικά: Κερατσίνι	Νίκαια	Ανατολικά: Άγιος Ιωάννης Ρέντης
Νοτιοδυτικά: Ταμπούρια	Νότια: Αγιά Σοφιά	Νοτιοανατολικά: Άγιος Ιωάννης Ρέντης

Βρίσκεται στο κέντρο του Πολεοδομικού συγκροτήματος των προαστίων του Πειραιά, συνορεύει βόρεια με τον Κορυδαλλό, δυτικά με το Κερατσίνι, ανατολικά με τον Άγιο Ιωάννη Ρέντη και νότια με τις συνοικίες του Πειραιά Αγιά Σοφιά και Ταμπούρια.

Συνοικίες

Η Νίκαια αποτελείται από 4 μεγάλες ιστορικές συνοικίες^[1].

Συνοικία I (Άνω Νεάπολη - Νεάπολη)
Συνοικία II (Νεάπολη - Προσφυγικά)
Συνοικιά III (Χαλκηδόνα - Προσφυγικά - Άσπρα Χώματα)
Συνοικία IV (Άσπρα Χώματα)

Ιστορία

Ο συνοικισμός κατοικήθηκε κυρίως μετά την Μικρασιατική Καταστροφή από πρόσφυγες καταγόμενους από διάφορα μέρη της Μικράς Ασίας όπως Σμύρνη, Μαγνησία, Βιθυνία, Μούγλα, Τραπεζούντα, Ικόνιο ^[2] και μέχρι σήμερα διακατέχεται έντονα από το Μικρασιατικό στοιχείο. Στους δρόμους δόθηκαν ονόματα πόλεων και οικισμών από τη Μικρά Ασία ενώ η κεντρική οδός φέρει το όνομα του Ε. Χαριλάου πρόεδρου της επιτροπής αποκαταστάσεως προσφύγων^[2].

Με απόφαση της Ελληνικής κυβέρνησης το 1922 απαλλοτριώθηκαν οικόπεδα στην περιοχή και το ταμείο περιθάλψεως προσφύγων εγκαινίασε τον συνοικισμό της Νέας Κοκκινιάς^[2] στις 18 Μαρτίου 1923^[2], ονομασία που δώθηκε για να ξεχωρίσει από την Παλαιά Κοκκινιά, που είχε κατοικηθεί παλαιότερα και αποτέλεσε ουσιαστικά επέκταση της.

Ανατέθηκε στον μηχανικό Διονύσιο Κόκκινο να ετοιμάσει τα σχέδια του προσφυγικού συνοικισμού, από το 1924 το έργο ανέλαβε να αποπερατώσει η Επιτροπή αποκαταστάσεως προσφύγων^[2]. Σε έκταση 750.000 τετραγωνικών μέτρων ανεγέρθηκαν περί τις 1000 οικίες διώροφες ή μονοκατοικίες που σε αυτές στεγάστηκαν 50.000 πρόσφυγες^[2]. Για την κατασκευή των κτιρίων στα τοιχία χρησιμοποιήθηκαν λίθοι μπετόν αρμέ για τα πατώματα και κεραμίδια γαλλικού τύπου για τις σκεπές^[2]. Η αξία της κάθε οικίας ανέρχεται στις 70.000 δρχ και όποιος πρόσφυγας επιθυμούσε κατέβαλε 7.000 δρχ και είχε την δυνατότητα να το αποπληρώσει σε 15 έτη^[2]. Για την δημιουργία του συνοικισμού δαπανήθηκαν 80,279,302 δρχ και στο αρχικό σχέδιο προβλεπόταν δημόσια κτίρια όπως νοσοκομείο , αστυνομία, εκκλησία κτλ τα οποία κατασκευάστηκαν σε δεύτερη φάση με άλλο δάνειο^[2].

Μέχρι το 1925 τέσσερα εργοστάσια ταπητουργίας δημιουργήθηκαν και πρόσφεραν εργασία στους πρόσφυγες καθώς είχαν την τεχνογνωσία της τέχνης της ταπητουργίας. Το 1926 στο συνοικισμό στήθηκε και νοσοκομείο, με πρωτοβουλία της φιλανθρωπικής οργάνωσης των “Aμερικανίδων Κυριών’’ και συνδραμή του προέδρου της Επιτροπής αποκατάστασης προσφύγων Χένρυ Μοργκεντάου^[3] και υπό την διεύθυνση της Αμερικανίδας Έντισον, προκειμένου να παρέχει περίθαλψη και φροντίδα στους πολύπαθους πρόσφυγες της εποχής.

Επίσης, το 1926 ξεκίνησε να λειτουργεί το Χαμάμ, του οποίου η ανέγερση ξεκίνησε από τον πρώτο κιόλας καιρό της εγκατάστασης των προσφύγων το 1923, υπό την επίβλεψη του Αρμένιου αρχιτέκτονα Αρτίν Παλατζιάν. Το χαμάμ λεγόταν “Μικρά Ασία” και εξυπηρετούσε όλους τους μικρασιάτες πρόσφυγες του συνοικισμού και της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά, όπου εγκαταστάθηκαν^[4].

Διοικητικά, ο συνοικισμός μέχρι και το 1933 υπαγόταν στο Δήμο Πειραιά, όταν τον Ιανουάριο του 1934 διαχωρίστηκε και δημιουργήθηκε ο αυτόνομος Δήμος Νέας Κοκκινιάς, με πρώτο δήμαρχο τον Στέλιο Κοραή. Τον Σεπτέμβριο του 1940 η πόλη μετανομάστηκε σε Νίκαια και κατόπιν ο δήμος σε Δήμο Νίκαιας. Για την αλλαγή του ονόματος, ο Δήμος είχε προκυρήξει από τον Οκτώβριο του 1939, πανελλήνιο διαγωνισμό με χρηματικά έπαθλα, με τον όρο όμως τα προταθέντα ονόματα να είναι από ιστορικές περιοχές της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Θράκης^[5]. Στον διαγωνισμό συμμετείχαν 415 πολίτες απ' όλη την Ελλάδα, ακόμα και ομογενείς οι οποίοι έστειλαν την πρότασή τους. Μερικά από τα προταθέντα ονόματα ήταν τα Τροία, Φρυγία, Βασιλειάς, Φοινίκη, Ανατολή, Τραπεζούντα κ.α.. Τελικά υπερίσχυσε το Νίκαια, σε ανάμνηση της Νίκαιας της Βιθυνίας στη Μικρά Ασία, το οποίο είχαν προτείνει 56 άτομα^[6], μεταξύ των οποίων ο Ιωάννης Μελάς (δικηγόρος ερευνητής-συγγραφέας και μετέπειτα βουλευτής Πειραιά, υπουργός εμπορίου και δήμαρχος Νίκαιας).

Η περιοχή πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αποτελούταν από καλλιεργήσιμα εδάφη. Η μικτή καλλιέργεια ήταν κοινή. Η αστική ανάπτυξη αντικατέστησε ένα μεγάλο μέρος των καλλιεργήσιμων εδαφών μεταξύ της δεκαετίας του '30 και του '50.

Κατα τη διάρκεια της Κατοχής της Ελλάδας η Νίκαια, γνώρισε την βαρβαρότητα και μισαλλοδοξία των Γερμανών κατακτητών. Αρχικά, τον Μάρτιο του 1944, δέχθηκε επίθεση, με την αντίσταση της προσφυγικής πόλης να χαρακτηρίζεται «Μάχη της Κοκκινιάς» και λίγο αργότερα, στις 17 Αυγούστου 1944 ακολούθησε ως αντίποινα της ηρωϊκής αυτής αντίστασης, η εκτέλεση δεκάδων πολιτών στη Μάντρα της Οσίας Ξένης και σε διάφορα σημεία της πόλης και χαρακτηρίστηκε «Μπλόκο της Κοκκινιάς». Η Νίκαια έχει αναγνωριστεί επίσημα ως μαρτυρική πόλη^[7].

Μεταπολεμικά η Νίκαια άρχισε να αστικοποιείται και να αναπτύσεται ολοένα και περισσότερο. Στην περιοχή που χρησιμοποιήθηκε ως λατομεία κατά τη δεκαετία του '60, κατασκευάστηκε το Κατράκειο θέατρο και μετασχηματίστηκε σε πάρκο, όπου βρίσκεται και το Ολυμπιακό Κλειστό Γυμναστήριο Άρσης Βαρών.

Χαρακτηριστικά

Ο σημερινός επισκέπτης της Νίκαιας μπορεί να επισκεφτεί διάφορα μέρη που αναδεικνύουν την πρόσφατη της ιστορία όπως τα προσφυγικά τετράγωνα και το ανακαινισμένο Λουτρό - (Χαμάμ), δίνοντας μια εικόνα για το πως ζούσαν οι πρώτοι πρόσφυγες που την κατοίκησαν μετά το 1922. Άλλα μέρη που μπορεί κανείς να επισκεφτεί είναι η «Μάντρα της Κοκκινιάς» και το μικρό Μουσείο για το Μπλόκο της Κοκκινιάς, το Ηρώο Πεσόντων του Μπλόκου της Κοκκινιάς στην Πλατεία 17ης Αυγούστου, το ολυμπιακό συγκρότημα Άρσης Βαρών, το Κατράκειο Θέατρο, ο Δημοτικός Κήπος με το Κηποθέατρο, το Άλσος Βώκου και ο καταπράσινος Λόφος της Δεξαμενής (ή Άγιος Φίλλιπος). Στη Νίκαια βρίσκεται επίσης το Γ' Νεκροταφείο Αθηνών, που αποτελεί το μεγαλύτερο σε έκταση κοιμητήριο των Βαλκανίων.

Ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά σημεία της Νίκαιας είναι ο μικρός ορθόδοξος βυζαντινού τύπου ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρα, ο οποίος οικοδομήθηκε την περίοδο 1867-1869, επί δημαρχίας Δημητρίου Μουτζόπουλου. Σήμερα το μικρό αυτό εκκλησάκι βρίσκεται στο μέσον της ομώνυμης πλατείας που σχηματίζεται επί των οδών Θηβών, Αγίων Αναργύρων και Αγρινίου, ενώ επί της ιδίας πλατείας έχει οικοδομηθεί ο νέος ιερός ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρα. Για τους κατοίκους της συνοικίας, το αρχικό ξωκλήσι είναι γνωστό με την λαϊκή ονομασία "Αγία Σωτήρα".

Στη Νίκαια εγκαινιάστηκε το 2015 το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης, όπου παρουσιάζεται φωτογραφικό και αρχειακό υλικό με αντικείμενα της εποχής της Εθνικής Αντίστασης 1940-1944.^[8]

Αθλητισμός

Για τον αθλητισμό και τις αθλητικές εγκαταστάσεις του Δήμου Νίκαιας υπεύθυνοι είναι ο Αθλητικός Οργανισμός Δήμου Νίκαιας και ο οργανισμός Γυμναστήρια - Γήπεδα Νίκαιας. Από το 2011 υπεύθυνος είναι ο Αθλητικός Οργανισμός Δήμου Νίκαιας- Αγίου Ιωάννη Ρέντη.

Αθλητικές εγκαταστάσεις

Γυμναστήρια - Γήπεδα Νίκαιας:

Το Δημοτικό Αθλητικό Κέντρο Νίκαιας "Πλάτων" (ΔΑΚ Νίκαιας "Πλάτων"), το οποίο περιλαμβάνει τις παρακάτω εγκαταστάσεις:

Κλειστό κολυμβητήριο
Κλειστό γήπεδο καλαθοσφαίρισης, χωρητικότητας 2.000 θέσεων.
Ανοιχτά γήπεδα καλαθοσφαίρισης
Ανοιχτό γήπεδο αντισφαίρισης
Ανοιχτό γήπεδο χειροσφαίρισης

Το Δημοτικό Γήπεδο Νίκαιας, χωρητικότητας 5.000 θέσεων.

Το Δημοτικό Γήπεδο Νεάπολης Νίκαιας, χωρητικότητας 6.000 θέσεων.

Αθλητικός Οργανισμός Δήμου Νίκαιας:

Το Ολυμπιακό Κλειστό Γυμναστήριο Άρσης Βαρών Νίκαιας, χωρητικότητας 5.100 θέσεων.

Το 1ο Κλειστό Γυμναστήριο Νίκαιας, χωρητικότητας 250 θέσεων.

Το Δημοτικό Γήπεδο Νίκαιας "Παντελής Νικολαΐδης", χωρητικότητας 2.000 θέσεων.

Την Αίθουσα Γυμναστικής στο Πολιτιστικό Κέντρο "Μάνος Λοΐζος", το οποίο βρίσκεται επί της λεωφόρου Θηβών.

Το 2ο Κλειστό Γυμναστήριο Νίκαιας, χωρητικότητας 250 θέσεων.

Αθλητικοί σύλλογοι

Α.Ο. Ιωνικός Νίκαιας Α.Ο. Προοδευτική Νεολαία Α.Ο. Χαλκηδόνα Νήαρ Ηστ Α.Ε. Νικαίας Γ.Ν.Ο. Άρης Νίκαιας Α.Σ. Σπίθας Νίκαιας	Α.Ο. Παννεαπολικός Νίκαιας Α.Ο. Άνω Νεάπολη Νίκαιας Ο.Φ.Ν. Δόξα Πειραιά Α.Σ. Αστέρας Νίκαιας Σ.Φ.Ν. Φαληρικός Ε.Α.Α. Αρμενική Πειραιώς Ε.Α. Νικαίας	Α.Ο. Πίνδος Νίκαιας Π.Σ. Κρόνος Νίκαιας Ο.Φ.Ο. Νίκαιας Α.Σ. Όμηρος Νίκαιας

Δήμαρχοι Νίκαιας

Δήμαρχοι Νίκαιας από το 1974 έως το 2011:

Κωνσταντίνος Κατσαφάνας ΚΚΕ Πρώτος Δήμαρχος Νικαίας μετά την μεταπολίτευση.
Στέλιος Λογοθέτης ΚΚΕ 1978 - 1990
Βαρβάρα (Βέρα) Νικολαϊδου ΚΚΕ 1990 - 1994
Βασίλης Τράπαλης ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ 1994 - 2002
Στέλιος Μπενετάτος ΚΚΕ 2002 - 2011

Το 2010 μετά από συνέχιση του νομοσχεδίου Καποδίστρια 2 από την Νέα Δημοκρατία το ΠΑΣΟΚ άλλαξε την ονομασία του νομοσχεδίου για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και έτσι ο Δήμος Νίκαιας ενώθηκε με τον Δήμο Αγίου Ιωάννη Ρέντη και μετονομάστηκε σε Καλλικρατικό Δήμο Νίκαιας - Αγίου Ιωάννη Ρέντη και την διοίκηση μετά τις Αυτοιδιοικητικές εκλογές του 2010 όπου νικητής του δεύτερου γύρου των εκλογών ήταν ο Δήμαρχος του Αγίου Ιωάννη Ρέντη Γιώργος Ιωακειμίδης.

Δήμαρχος Δήμου Νίκαιας - Αγίου Ιωάννου Ρέντη :

Γιώργος Ιωακειμίδης ΔΗΜΑΡ - ΠΑΣΟΚ-Οικολόγοι Πράσινοι 2011 - ....

Παραπομπές

↑ [1]Οργάνωση - Λειτουργία Συνοικιών, σελ.21-28
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 ^2,8 Η Εικονογραφημένη της Ελλάδος, Ιούλιος 1925 τεύχος 7, σελίδες 13-15, Από το ψηφιακό αρχείο της Βουλής των Ελλήνων
↑ (Οδός Μοργκεντάου) (Νίκαια), mlp-blo-g-spot.blogspot.gr
↑ Το Χαμάμ, nikaia-rentis.gov.gr
↑ 5 Οκτωβρίου 1939: Ξεκινάει ο διαγωνισμός για τη μετονομασία της Κοκκινιάς. Νικητής η Νίκαια!, pontos-news.gr
↑ Έθνος , φύλλο 11/9/1940, από την ψηφιακή εθνική βιβλιοθήκη
↑ Δίκτυο μαρτυρικών χωριών και πόλεων της Ελλάδας, το μπλόκο της Κοκκινιάς
↑ Εγκαινιάστηκε το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης στον δήμο Νίκαιας

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Πηγές

Μεγάλο Πειραϊκό Λεύκωμα, Χρήστου Πατραγά, Εκδόσεις Μυτιληναίος, Πειραιάς, 2004

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Το μπλόκο της Κοκκινιάς (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
Αγία Σωτήρα

[1] [1]Οργάνωση - Λειτουργία Συνοικιών, σελ.21-28

[eikon-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 ^2,8 Η Εικονογραφημένη της Ελλάδος, Ιούλιος 1925 τεύχος 7, σελίδες 13-15, Από το ψηφιακό αρχείο της Βουλής των Ελλήνων

[3] (Οδός Μοργκεντάου) (Νίκαια), mlp-blo-g-spot.blogspot.gr

[4] Το Χαμάμ, nikaia-rentis.gov.gr

[5] 5 Οκτωβρίου 1939: Ξεκινάει ο διαγωνισμός για τη μετονομασία της Κοκκινιάς. Νικητής η Νίκαια!, pontos-news.gr

[6] Έθνος , φύλλο 11/9/1940, από την ψηφιακή εθνική βιβλιοθήκη

[7] Δίκτυο μαρτυρικών χωριών και πόλεων της Ελλάδας, το μπλόκο της Κοκκινιάς

[8] Εγκαινιάστηκε το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης στον δήμο Νίκαιας

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ Γραμμή 45: / Γραμμή 45: @@
 Ανατέθηκε στον μηχανικό Διονύσιο Κόκκινο να ετοιμάσει τα σχέδια του προσφυγικού συνοικισμού, από το [[1924]] το έργο ανέλαβε να αποπερατώσει η Επιτροπή αποκαταστάσεως προσφύγων<ref name="eikon"/>. Σε έκταση 750.000 τετραγωνικών μέτρων ανεγέρθηκαν περί τις 1000 οικίες διώροφες ή μονοκατοικίες που σε αυτές στεγάστηκαν 50.000 πρόσφυγες<ref name="eikon"/>. Για την κατασκευή των κτιρίων στα τοιχία χρησιμοποιήθηκαν λίθοι μπετόν αρμέ για τα πατώματα και κεραμίδια γαλλικού τύπου για τις σκεπές<ref name="eikon"/>. Η αξία της κάθε οικίας ανέρχεται στις 70.000 δρχ και όποιος πρόσφυγας επιθυμούσε κατέβαλε 7.000 δρχ και είχε την δυνατότητα να το αποπληρώσει σε 15 έτη<ref name="eikon"/>. Για την δημιουργία του συνοικισμού δαπανήθηκαν 80,279,302 δρχ και στο αρχικό σχέδιο προβλεπόταν δημόσια κτίρια όπως νοσοκομείο , αστυνομία, εκκλησία κτλ τα οποία κατασκευάστηκαν σε δεύτερη φάση με άλλο δάνειο<ref name="eikon"/>.
-Μέχρι το [[1925]] τέσσερα εργοστάσια ταπητουργίας δημιουργήθηκαν και πρόσφεραν εργασία στους πρόσφυγες καθώς είχαν την τεχνογνωσία της τέχνης της ταπητουργίας. Το [[1926]] στο συνοικισμό στήθηκε και νοσοκομείο, με πρωτοβουλία της φιλανθρωπικής οργάνωσης των “Aμερικανίδων Κυριών’’ και συνδραμή του προέδρου της Επιτροπής αποκατάστασης προσφύγων [[Χένρυ Μοργκεντάου]] και υπό την διεύθυνση της Αμερικανίδας Έντισον, προκειμένου να παρέχει περίθαλψη και φροντίδα στους πολύπαθους πρόσφυγες της εποχής.
+Μέχρι το [[1925]] τέσσερα εργοστάσια ταπητουργίας δημιουργήθηκαν και πρόσφεραν εργασία στους πρόσφυγες καθώς είχαν την τεχνογνωσία της τέχνης της ταπητουργίας. Το [[1926]] στο συνοικισμό στήθηκε και νοσοκομείο, με πρωτοβουλία της φιλανθρωπικής οργάνωσης των “Aμερικανίδων Κυριών’’ και συνδραμή του προέδρου της Επιτροπής αποκατάστασης προσφύγων [[Χένρυ Μοργκεντάου]]<ref>[http://mlp-blo-g-spot.blogspot.gr/2013/07/blog-post_14.html?m=1 (Οδός Μοργκεντάου) (Νίκαια)], mlp-blo-g-spot.blogspot.gr</ref> και υπό την διεύθυνση της Αμερικανίδας Έντισον, προκειμένου να παρέχει περίθαλψη και φροντίδα στους πολύπαθους πρόσφυγες της εποχής.
 Επίσης, το 1926 ξεκίνησε να λειτουργεί το [[Χαμάμ]], του οποίου η ανέγερση ξεκίνησε από τον πρώτο κιόλας καιρό της εγκατάστασης των προσφύγων το 1923, υπό την επίβλεψη του Αρμένιου αρχιτέκτονα Αρτίν Παλατζιάν. Το χαμάμ λεγόταν “Μικρά Ασία” και εξυπηρετούσε όλους τους μικρασιάτες πρόσφυγες του συνοικισμού και της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά, όπου εγκαταστάθηκαν<ref>[http://www.nikaia-rentis.gov.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=1027&Itemid=283&lang=el Το Χαμάμ], nikaia-rentis.gov.gr</ref>.