Ισημερινός (χώρα)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Για τον γεωγραφικό όρο, δείτε: Ισημερινός.

Συντεταγμένες: 2°00′S 77°30′W / 2.000°S 77.500°W / -2.000; -77.500

Δημοκρατία του Ισημερινού
República del Ecuador

Σημαία

Εθνόσημο
Εθνικό σύνθημα: "Dios, patria y libertad" (Ισπανικά)
"Pro Deo, Patria et Libertate" (Λατινικά)
«Θεός, πατρίδα και ελευθερία»
Εθνικός ύμνος: Salve, Oh Patria (Ισπανικά)
«Σε χαιρετάμε, Πατρίδα μας»
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
Η θέση του Ισημερινού (πράσινο)
Κίτο
0°15′0″S 78°35′0″W / 0.25000°S 78.58333°W / -0.25000; -78.58333 (Κίτο)
Μεγαλύτερη πόλη
Γουαγιακίλ
Ισπανικά1
Προεδρική Δημοκρατία
Ντανιέλ Νομπόα
Βερόνικα Αμπάντ Ρόχας
Ανεξαρτησία
από Ισπανία
(απέτυχε)
από Ισπανία
από Μεγάλη Κολομβία
Ισχύον Σύνταγμα

10 Αυγούστου 1809

24 Μαΐου 1822
13 Μαΐου 1830

22 Οκτωβρίου 2008
 • Σύνολο
 • % Νερό
 • Σύνορα
Ακτογραμμή

256.370 [1][2] km2 (76η)
4
2.010 km
2.237 km
Πληθυσμός
 • Απογραφή 2022 
 • Πυκνότητα 

16.938.986[3] (68η) 
66,1 κατ./km2 (150η) 
ΑΕΠ (ΙΑΔ)
 • Ολικό  (2016)
 • Κατά κεφαλή 

183,610 δισ. $[4] (63η)  
11.108 $[4] (92η) 
ΑΕΠ (ονομαστικό)
 • Ολικό  (2016)
 • Κατά κεφαλή 

98,010 δισ. $[4] (66η)  
5.929 $[4] (93η) 
ΔΑΑ (2021)Αύξηση 0,740[5] (95η) – υψηλός
ΝόμισμαΔολάριο ΗΠΑ[6] (USD)
 • Θερινή ώραECT, GALT (UTC -5, -6)
(UTC δεν τηρείται)
Internet TLD.ec
Οδηγούν σταδεξιά
Κωδικός κλήσης+593
1Η Κέτσουα και άλλες αμερικανοινδιάνικες γλώσσες ομιλούνται από τις κοινότητες των αυτοχθόνων


Η Δημοκρατία του Ισημερινού, γνωστή και ως Εκουαδόρ, είναι χώρα στη βορειοδυτική Νότια Αμερική, που συνορεύει με την Κολομβία προς Βορρά, με το Περού στα ανατολικά και νότια και βρέχεται από τον Ειρηνικό ωκεανό στα δυτικά. Η χώρα περιλαμβάνει επίσης τα Νησιά Γκαλαπάγκος (Archipelago de Colón) στον Ειρηνικό, περίπου 965 χλμ. δυτικά της χώρας. Το όνομα οφείλεται στην ισπανική λέξη Ecuador που σημαίνει Ισημερινός επειδή ο τελευταίος διέρχεται από το κράτος αυτό. Έχει έκταση 283.560 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό 16.938.986[3] κατοίκους (κατατάσσεται 73η στον κόσμο), σύμφωνα με την απογραφή του 2022. Το Κίτο είναι η πρωτεύουσα της χώρας.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γηγενείς προηγμένοι πολιτισμοί ήκμασαν στον Ισημερινό πολύ πριν η περιοχή κατακτηθεί το 1460 από την αυτοκρατορία των Ίνκας. Το 1531, Ισπανοί κατακτητές, υπό τα όπλα του Φρανσίσκο Πισάρρο, αφίχθησαν στην περιοχή και νίκησαν τον αυτοκράτορα των Ίνκας, Αταουάλπα και το στρατό του κατά τη διάρκεια της μάχης στην Καχαμάρκα, το 1532. Στα επόμενα έτη και για τρεις αιώνες οι Ισπανοί άποικοι έγιναν η νέα ελίτ.

Ο γηγενής πληθυσμός αποδεκατίστηκε τόσο από τις ασθένειες στις πρώτες δεκαετίες της ισπανικής κυριαρχίας όσο και από το δουλοκτητικό σύστημα encomienda. Οι αυτόχθονες ήταν δουλοπάροικοι για λογαριασμό των Ισπανών ιδιοκτητών. Το 1563, το Κίτο έγινε έδρα βασιλικής διοικητικής περιφέρειας της Ισπανίας.

Έπειτα από σχεδόν 300 έτη ισπανικής αποίκισης, το Κίτο ήταν πόλη με περίπου 10.000 κατοίκους. Εκεί στις 10 Αυγούστου του 1809 πρωτακούστηκε η κραυγή για την ανεξαρτησία. Τελικά ο στρατηγός Αντόνιο Χοσέ ντε Σούκρε κατάφερε έπειτα από τρεις πολέμους για ανεξαρτησία της Νότιας Αμερικής να απελευθερωθεί ο Ισημερινός το 1820 και να συμπεριληφθεί στην, υπό τον Μπολίβαρ, ιδρυθείσα Μεγάλη Κολομβία που συμπεριελάμβανε τα σημερινά κράτη Κολομβία, Βενεζουέλα, και Ισημερινό. Τέλος ακολουθώντας το παράδειγμα των άλλων χωρών αποσπάσθηκε από την Κολομβία και τον Μάιο του 1830 ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη χώρα.

Ο 19ος αιώνας χαρακτηρίστηκε από κυβερνητική αστάθεια. Οι κυβερνήσεις διαδέχονταν η μία την άλλη. Ο συντηρητικός Γκαμπριέλ Γκαρσία Μορένο ενοποίησε τη χώρα στη δεκαετία του 1860 με την υποστήριξη της Καθολικής Εκκλησίας. Προς το τέλος του 19ου αιώνα, η παγκόσμια ζήτηση για κακάο έκανε την οικονομία περισσότερο εξαρτημένη από τις εξαγωγές προϊόντων και είχε αποτέλεσμα τη μετανάστευση των κατοίκων από τις ορεινές και τις γεωργικές περιοχές προς τις ακτές.

Η φιλελεύθερη επανάσταση του 1895, που έγινε στην παράκτια περιοχή, με επικεφαλής τον Ελόι Αλφάρο μείωσε τη δύναμη της Εκκλησίας και άνοιξε το δρόμο για την κεφαλαιοκρατική ανάπτυξη. Ο τερματισμός της παραγωγής κακάο ανανέωσε την πολιτική αστάθεια και ένα στρατιωτικό πραξικόπημα το 1925. Η δεκαετία του '30 και η δεκαετία του '40 χαρακτηρίστηκαν από τους λαϊκιστές πολιτικούς που ανέδειξαν για 5 έτη Πρόεδρο τον Χοσέ Βελάσκο Ιμπάρρα.

Η οικονομική κρίση και η λαϊκή ανησυχία οδήγησαν σε μια επιστροφή στη λαϊκίστικη πολιτική και τις εσωτερικές στρατιωτικές επεμβάσεις στη δεκαετία του '60, ενώ οι ξένες επιχειρήσεις εκμεταλλεύτηκαν τα κοιτάσματα πετρελαίου στην περιοχή της Αμαζονίας στον Ισημερινό. Το 1972, ένα εθνικιστικό στρατιωτικό καθεστώς κατέλαβε δια της βίας την εξουσία και χρησιμοποίησε τα κέρδη από το πετρέλαιο και τα δάνεια από τις ξένες χώρες για την ολοκλήρωση ενός προγράμματος εκβιομηχάνισης, της απαλλοτρίωσης της γης και των επιχορηγήσεων προς τους πολίτες.

Με τη δύναμη του πετρελαίου, που όμως εξασθένιζε, ο Ισημερινός επέστρεψε στη δημοκρατία το 1979, αλλά ως το 1982 η κυβέρνηση αντιμετώπισε μια οικονομική κρίση, που χαρακτηρίστηκε από τον υψηλό πληθωρισμό, τα δημοσιονομικά ελλείμματα, την υποτίμηση του νομίσματος και τη συσσώρευση χρεών. Από την επιστροφή του στη δημοκρατία, ο Ισημερινός έχει χαρακτηριστεί από χρόνια κυβερνητική αστάθεια. Η συνεχής κακοδιαχείριση και η συσσώρευση χρεών κατά τη διάρκεια του στρατιωτικού καθεστώτος της δεκαετίας του '70, έχουν αφήσει τη χώρα ουσιαστικά χωρίς ανάκαμψη.

Πανοραμική φωτογραφία του Κίτο

Ως τα μέσα της δεκαετίας του '90, η κυβέρνηση του Ισημερινού χαρακτηριζόταν από αδύναμη εκτελεστική εξουσία. Οι τελευταίοι τρεις δημοκρατικά εκλεγμένοι Πρόεδροι απέτυχαν να εκπληρώσουν τις υποσχέσεις τους κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου. Μεταξύ των σημαντικότερων παραγόντων που οδήγησαν στη δημοκρατική αστάθεια ήταν η εμφάνιση του γηγενούς πληθυσμού ως ενεργού εκλογικής δύναμης.

Τον Απρίλιο του 2005 το Κογκρέσο καθαίρεσε τον πρόεδρο Λούσιο Γκουτιέρρες. Ο αντιπρόεδρος, Αλφρέδο Παλάσιο, πήρε τη θέση του και παρέμεινε στην εξουσία μέχρι τη διενέργεια των επόμενων εκλογών.

Στις εκλογές του 2009 πρόεδρος εξελέγη ο Ραφαέλ Κορέα.

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η χώρα αποτελείται από τρεις κύριες γεωγραφικές περιοχές, καθώς επίσης και από μια νησιωτική περιοχή στον Ειρηνικό ωκεανό. Στα δυτικά βρίσκεται η Κόστα (Costa), που περιλαμβάνει και την παράκτια περιοχή στον Ειρηνικό. Η περιοχή των υψιπέδων βρίσκεται στο κέντρο του κράτους. Η ανατολική ζώνη (Oriente) περιλαμβάνει τα τροπικά δάση της Αμαζονίας στο ανατολικό τμήμα της χώρας. Η περιοχή των υψιπέδων είναι τμήμα των Άνδεων. Οι ισημερινές Άνδεις έχουν μήκος 650 χιλιόμετρα και πλάτος 150 και χωρίζονται σε δύο οροσειρές, τη δυτική, ή Κορδιλιέρα Οξιντετάλ και την ανατολική, ή Κορδιλιέρα Ρεάλ. Αυτές οι οροσειρές έχουν ύψος 3 με 4 χιλιόμετρα, ενώ οι ηφαιστειακές κορυφές που περιλαμβάνουν φτάνουν σε ύψος τα έξι χιλιόμετρα που καλύπτονται με παγετώνες. Τα ηφαίστεια της ανατολικής οροσειράς υπήρξαν πιο ενεργά στους ιστορικούς χρόνους από αυτά της δυτικής. Ηφαίστεια της ανατολικής οροσειράς είναι το Κοτοπάξι, το Ρεβενταδόρ, το Τουνγκουράουα και το Σανγκάι. Στην δυτική βρίσκεται το Τσιμποράσο, το ψηλότερο βουνό της χώρας. Ανάμεσα στις δύο οροσειρές βρίσκεται ένα βύθισμα, η Ενδοανδική Κοιλάδα, η οποία έχει ύψος δύο με τρία χιλιόμετρα. Σε αυτή τη κοιλάδα μήκους 300 και πλάτους 20 με 30 χιλιομέτρων βρίσκεται η πρωτεύουσα Κίτο. Τέλος, η νησιωτική περιοχή αποτελείται από τα νησιά Γκαλαπάγκος, περίπου 1.000 χλμ. δυτικά της χώρας στον Ειρηνικό ωκεανό.[7]

Πρωτεύουσα του Ισημερινού είναι το Κίτο, και βρίσκεται στην επαρχία Πιτσίντσα στην ορεινή περιοχή. Η μεγαλύτερη πόλη της είναι το Γουαγιακίλ, που βρίσκεται στην επαρχία Γουάγιας στο Κόστα. Στα νότια του Κίτο βρίσκεται το Κοτοπάξι, που αποτελεί έδρα φερώνυμης επαρχίας. Εκεί βρίσκεται το μεγαλύτερο ενεργό ηφαίστειο στη χώρα.

Κίτο

Επαρχίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ισημερινός διαιρείται σε είκοσι τέσσερις επαρχίες:

Διοικητική διαίρεση του Ισημερινού
Επαρχία Έκταση (τ.χλμ.) Πληθυσμός (2010)[8] Πρωτεύουσα
1 Ασουάι 8.639 702.893 Κουένκα
2 Μπολίβαρ (επαρχία) 3.254 182.744 Γουαράντα
3 Κανιάρ 3.908 223.463 Ασόγκες
4 Κάρτσι 3.699 165.659 Τούλκαν
5 Τσιμποράσο 5.287 452.352 Ριομπάμπα
6 Κοτοπάξι (επαρχία) 6.569 406.798 Λατακούνγκα
7 Ελ Όρο 5.988 588.546 Ματσάλα
8 Εσμεράλδας (επαρχία) 15.216 520.711 Εσμεράλδας
9 Γκαλαπάγκος 8.010 22.770 Πουέρτο Μπακερίσο Μορένο
10 Γουάγιας 17.139 3.573.003 Γουαγιακίλ
11 Ιμπαμπούρα 4.599 400.359 Ιμπάρρα
12 Λόχα (επαρχία) 11.027 446.743 Λόχα
13 Λος Ρίος 6.254 765.274 Μπαμπαόγιο
14 Μανάμπι 18.400 1.345.779 Πορτοβιέχο
15 Μορόνα Σαντιάγο 25.690 147.886 Μάκας
16 Νάπο 13.271 104.047 Τένα
17 Ορεγιάνα 20.773 137.848 Πουέρτο Φρανσίσκο δε Ορεγιάνα
18 Παστάσα 29.520 84.329 Πούγιο
19 Πιτσίντσα 9.494 2.570.201 Κίτο
20 Σάντα Έλενα (επαρχία) 3.763 301.168 Σάντα Έλενα
21 Σάντο Δομίγκο δε λος Τσατσίλας 3.857 365.965 Σάντο Δομίγκο δε λος Κολοράδος
22 Σουκούμπιος 18.612 174.522 Νουέβα Λόχα
23 Τουνγκουράουα (επαρχία) 3.334 500.775 Αμπάτο
24 Σαμόρα Τσιντσίπε 10.556 91.219 Σαμόρα

Πολιτική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Σύνταγμα προβλέπει τετραετή θητεία για τον Πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο, και τα μέλη του Κογκρέσου. Οι δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου διορίζονται από το Κογκρέσο.

Εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κυβέρνηση περιλαμβάνει 15 υπουργεία. Οι επαρχιακοί κυβερνήτες και οι σύμβουλοι, όπως οι δήμαρχοι και οι δημοτικοί σύμβουλοι εκλέγονται άμεσα. Το Κογκρέσο συνέρχεται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους εκτός από τον Ιούλιο και το Δεκέμβριο. Δικαίωμα ψήφου έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω. Η ψηφοφορία είναι υποχρεωτική για εγγεγραμμένα πρόσωπα ηλικίας από 18 ως και 65 ετών και προαιρετική για τους υπόλοιπους.[9]

Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η οικονομία της χώρας στηρίζεται στα έσοδα από το πετρέλαιο, όπως επίσης και στη γεωργία, στις πλούσιες περιοχές. Επειδή η χώρα εξάγει τα κύρια προϊόντα όπως πετρέλαιο, μπανάνες και γαρίδες, οι διακυμάνσεις στις τιμές της παγκόσμιας αγοράς μπορούν να ασκήσουν ουσιαστική εσωτερική επίδραση. Η βιομηχανία είναι κατά ένα μεγάλο μέρος προσανατολισμένη στη συντήρηση της εγχώριας αγοράς. Τα οικονομικά προβλήματα της περιόδου του 1997-98 είχαν αποτέλεσμα την οικονομική και νομισματική κρίση του 1999. Η κρίση επιδεινώθηκε από διάφορους εξωτερικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του καιρικού φαινομένου Ελ Νίνιο το 1997, της κατακόρυφης πτώσης στις τιμές του πετρελαίου το 1997-98, και της διαφαινόμενης παγκόσμιας οικονομικής κρίσης το 1997-98. Οι παράγοντες αυτοί οδήγησαν στη συρρίκνωση κατά 7,3% του ΑΕΠ, σε ετήσιο πληθωρισμό της τάξης του 52,2% και σε υποτίμηση (κατά 65%) του εθνικού νομίσματος το 1999.

Στις 9 Ιανουαρίου του 2000, η κυβέρνηση του Προέδρου Χαμίλ Μαχουάντ εξήγγειλε την πρόθεσή της να υιοθετήσει το δολάριο ΗΠΑ ως επίσημο νόμισμα του Ισημερινού για να αντιμετωπίσει την τρέχουσα οικονομική κρίση. Έπειτα από ταραχές ο Μαχουάντ απομακρύνθηκε από την εξουσία και τον διαδέχθηκε ο Γκουστάβο Νομπόα. Ελήφθησαν νέα οικονομικά μέτρα και το 2000 η οικονομία άρχισε να ανακάμπτει, με το ΑΕΠ να παρουσιάζει αύξηση κατά 1,9%. Εντούτοις, το 30% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και ο πληθωρισμός το 2000 παρέμενε υψηλός κατά 96,1%, αλλά το ποσοστό πληθωρισμού συνεχίζει να πέφτει. Ο μηνιαίος πληθωρισμός τον Φεβρουάριο του 2001 ήταν 2,9%.

Στις 21 Νοεμβρίου του 2008 η Βραζιλία ανακάλεσε τον πρέσβη της στον Ισημερινό έπειτα από την αναστολή της αποπληρωμής δανείου προς την Τράπεζα Οικονομικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης (BNDES) της Βραζιλίας και το αίτημά του Ισημερινού για διεθνή διαιτησία.[10]

Ο πρόεδρος Κορρέα ανακοίνωσε στις 12 Δεκεμβρίου 2008 ότι η χώρα του αποφάσισε να αναστείλει την αποπληρωμή σχεδόν του 40% του διεθνούς χρέους της για τρίτη φορά σε 14 χρόνια, Ο Κορρέα επικαλέστηκε παρατυπίες κατά τη διαπραγμάτευση της αποπληρωμής.[11]

Δημογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στον Ισημερινό ζουν κυρίως μιγάδες Αμερικανοί Ινδιάνοι και λευκοί (μεστίζο) σε ποσοστό 65%, Αμερικανοί ινδιάνικης καταγωγής σε ποσοστό 25%, ενώ οι υπόλοιποι είναι Ισπανοί και αφροαμερικανοί. Το 67% του συνολικού πληθυσμού ζει στις πόλεις, σύμφωνα με στοιχεία για το 2010.

Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 78,4 χρόνια (76,4 χρόνια οι άνδρες και 80,5 οι γυναίκες).[12]

Θρησκεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περίπου το 90% των κατοίκων ασπάζονται το Ρωμαιοκαθολικό δόγμα. Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού λαμβάνει μέρος σε εκκλησιαστικές εκδηλώσεις τακτικά. Αυξημένο είναι και το ποσοστό των Προτεσταντών Ευαγγελιστών. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά περιλαμβάνουν περισσότερα από 81.512 μέλη[13]. και παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις. Οι Μορμόνοι επίσης είναι πολλοί (220.247 μέλη[14]) και υπάρχει μια μικρή (περίπου 1000 άτομα) μουσουλμανική μειονότητα. Οι Εβραίοι αριθμούν επίσης πάνω από 1.000 άτομα και είναι συνήθως γερμανικής προέλευσης.

Μεταφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.

Πολιτισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πολιτισμός του Ισημερινού καθορίζεται από την πλειοψηφία των μιγάδων της χώρας, με δεδομένη την καταγωγή τους. Είναι ένα μίγμα ευρωπαϊκών και ινδιάνικων επιρροών που εμφορούνται με τα αφρικανικά στοιχεία που κληρονόμησαν από τους προγόνους τους, οι οποίοι ήταν σκλάβοι.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Επίσημη εκτίμηση έκτασης
  2. Oficina de infomacion diplomatica ficha pais Ecuador
  3. 3,0 3,1 «Απογραφή 2022» (PDF). Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2023. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 «Ισημερινός». ΔΝΤ. Απρίλιος 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2017. 
  5. Human Development Report 2021-22: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. 8 Σεπτεμβρίου 2022. σελίδες 272–276. ISBN 978-9-211-26451-7. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. 
  6. Ως το 2000 χρησιμοποιούνταν για νόμισμα το σούκρε
  7. M.L. Halla, P. Samaniegoa, J.L. Le Penneca, J.B. Johnsona (2008). «Ecuadorian Andes volcanism: A review of Late Pliocene to present activity». Journal of Volcanology and Geothermal Research (Sciencedirect.com) 176 (1): 1-6. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0377027308003491. 
  8. Censo de 2010 Αρχειοθετήθηκε 2014-09-30 στο Wayback Machine.. inec.gob.ec
  9. «CIA World Fact Book». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2009. 
  10. Καθημερινή[νεκρός σύνδεσμος], Η Βραζιλία ανακαλεί τον πρεσβευτή της στον Ισημερινό, 21 Νοεμβρίου 2008.
  11. Ναυτεμπορική, 12 Δεκεμβρίου 2008. Ισημερινός: Αναστολή της αποπληρωμής μέρους του χρέους της χώρας ανακοίνωσε ο πρόεδρος Κορρέα
  12. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα
  13. Βιβλίο Έτους των Μαρτύρων του Ιεχωβά 2014, Watch Tower Bible And Tract Society of Pennsylvania, σελ. 180
  14. "Facts and Statistics", mormonnewsroom.org

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]