Τοξωτό Γεφύρι Ελασσόνας
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Συντεταγμένες: 39°53′48.5″N 22°11′6.4″E / 39.896806°N 22.185111°E
| Τοξωτό Γεφύρι Ελασσόνας | |
|---|---|
 | |
| Διασχίζει | Ελασσονίτης |
| Τοποθεσία | Δήμος Ελασσόνας, Ελλάδα |
| Σχέδιο | γέφυρα |
| δεδομένα (π) | |
Το Γεφύρι της Ελασσόνας συνδέει την ανατολική με τη δυτική συνοικία της πόλης, τις οποίες χωρίζει ο Ελασσονίτης ποταμός.
Χρονολογία κατασκευής
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ημερομηνία κατασκευής του γεφυριού δεν είναι σαφής. Κάποιοι θεωρούν ότι είναι κατασκευασμένο στη Βυζαντινή περίοδο (1286 περίπου). Κάποιοι άλλοι, στηριζόμενοι στα έγγραφα της Μονής της Ολυμπιώτισσας και στα έγγραφα ξένων περιηγητών, θεωρούν ότι είναι πιο σύγχρονης κατασκευής, καθώς κατά τις αρχές το 17ου αι. δεν αναφέρεται. Υπολογίζεται να κατασκευάστηκε γύρω στα μέσα του 17ου αι.
Αρχιτεκτονική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρόκειται για ένα μονότοξο πέτρινο γεφύρι που έδωσε λύση στο συγκοινωνιακό πρόβλημα της περιοχής. Βασική πρώτη ύλη κατασκευής του είναι ο σχιστόλιθος, ενώ για συνδετική ύλη χρησιμοποιήθηκε ένα είδος υδατοστεγούς ασβεστοκονιάματος, το «κουρασάνι», μείγμα από ασβέστη, νερό, χώμα, τριμμένα κεραμίδια, ξερά χόρτα και ελαφρόπετρα. Μικρές, γερές λαξευμένες πέτρες χρησιμοποιήθηκαν με ειδική τεχνική για να δώσουν στο γεφύρι το κατάλληλο τοξοειδές σχήμα.
Το οδόστρωμα είναι αρκετά στενό, περίπου δύο μέτρα. Το άνοιγμα του γεφυριού είναι 17,30μ. και είναι ημικυκλικό με μέγιστο ύψος 9,70μ. Το πλάτος του διαζώματος του τόξου είναι 0,55μ. Το πλάτος του φορέα της γέφυρας είναι 3,20μ. και το μήκος του αναπτύγματος της γέφυρας είναι 34,50μ. Είναι στρωμένο με καλντερίμι, με ελαφριά κλίση ώστε να μειωθεί η ολισθηρότητα του. Εκμηδενίζεται ο κίνδυνος πτώσης του διαβάτη, καθώς διαθέτει παραπετάσματα (στηθαία) εκατέρωθεν του καλντεριμιού που αποτελούν συνέχεια της κατασκευής του καταστρώματος της γέφυρας και φτάνουν μέχρι 1,35μ. ύψος. Τα πέτρινα στηθαία έχουν συντηρηθεί κατά καιρούς και πρόσφατα έχει κατασκευαστεί τσιμεντένια κοιτόστρωση για προστασία της θεμελίωσης από υποσκαφές.
Γενικά, είναι ένα απλό και απέριττο μονότοξο γεφύρι, χωρίς υπερβολικές διακοσμήσεις, εύκολα προσβάσιμο και ορατό από τον δρόμο. Είναι ένα μνημείο τέχνης και τεχνικής, σύλληψη λαϊκής έμπνευσης και άρτιας εκτέλεσης. Αυτό το γεφύρι αποτελεί σήμερα ένα αξιόλογο αρχιτεκτονικό μνημείο, καθώς συνδυάζει στην στερεότητα και την τεχνική, με την άψογη αισθητική.