Τζούντι Γκάρλαντ
Η Τζούντι Γκάρλαντ (αγγλικά: Judy Garland, γεννηθείσα Φράνσις Ίθελ Γκαμ, Frances Ethel Gumm, 10 Ιουνίου 1922 – 22 Ιουνίου 1969) ήταν Αμερικανίδα ηθοποιός και τραγουδίστρια του κινηματογράφου και της τηλεόρασης. Ήταν φημισμένη για τη φωνή της[17] και προσέλκυσε τη διεθνή προσοχή καθ' όλην τη διάρκεια της καριέρας της, η οποία διήρκεσε πάνω από σαράντα χρόνια, ως μια ηθοποιός σε μουσικούς και δραματικούς ρόλους στο θέατρο και τον κινηματογράφο.[18] Κέρδισε ένα Όσκαρ Ανηλίκων για την ταινία του 1939 Ο Μάγος του Οζ (το Όσκαρ αυτό μετά το 1961 καταργήθηκε) και μεταγενέστερα κέρδισε μια Χρυσή Σφαίρα, καθώς και ένα βραβείο Γκράμι και ένα ειδικό βραβείο Τόνι.
Επίσης, προτάθηκε για Βραβείο Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου για τον ρόλο της στο ριμέικ Ένα αστέρι γεννιέται του 1954 και για Όσκαρ Β' Γυναικείου Ρόλου για την ερμηνεία της στην ταινία του 1961 Τα απόρρητα της Νυρεμβέργης. Σε ηλικία 39 ετών, η Γκάρλαντ έγινε η νεότερη (και πρώτη γυναίκα) αποδέκτης του Βραβείου Σέσιλ Ντε Μιλ για επίτευγμα ζωής στην κινηματογραφική βιομηχανία.
Παρά τις επαγγελματικές τις επιτυχίες, η Γκάρλαντ πάλεψε υπερβολικά στην προσωπική της ζωή, ξεκινώντας από την παιδική της ηλικία. Οι πιέσεις που της ασκήθηκαν ως πρώιμη σταρ επηρέασαν τη σωματική και ψυχική της υγεία από τότε που ήταν έφηβη. Η εικόνα του εαυτού της, επηρεάστηκε από τη συνεχή κριτική από στελέχη ταινιών που πίστευαν ότι ήταν σωματικά μη ελκυστική και που χειραγωγούσαν τη φυσική της εμφάνιση στην οθόνη.[19] Επίσης, είχε σοβαρά οικονομικά προβλήματα, συχνά χρωστώντας εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια σε αναδρομικούς (μη έγκαιρης εξόφλησης) φόρους, λόγω μακροχρόνιας καταστροφικής οικονομικής διαχείρισης. Καθ' όλη τη διάρκεια της ενήλικης ζωής της, πάλευε με τη διαρκή χρήση ουσιών, τόσο με ναρκωτικά, όσο και με το αλκοόλ, τα οποία την οδήγησαν στον πρόωρο θάνατο. Πέθανε από τυχαία υπερβολική δόση βαρβιτουρικών το 1969, σε ηλικία 47 ετών.
Το 1997, η Γκάρλαντ τιμήθηκε μετά θάνατον με το Βραβείο Grammy Συνολικής Προσφοράς (Grammy Lifetime Achievement Award). Αρκετές από τις ηχογραφήσεις της έχουν εισαχθεί στο Grammy Hall of Fame και το 1999 το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου την κατέταξε ως την όγδοη μεγαλύτερη γυναίκα της κλασικής εποχής του Χόλυγουντ.[20]
Τα πρώτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννήθηκε ως Φράνσις Ίθελ Γκαμ στο Γκραντ Ράπιντς, στη Μινεσότα. Η ίδια ήταν το νεότερο παιδί της Ίθελ Μάριον και του Φράνσις Αβέντ «Φρανκ» Γκαμ. Οι γονείς της ασχολούνταν με το βοντβίλ, οι οποίοι το ασκούσαν στο Γκραντ Ράπιντς με στόχο να συντηρήσουν ένα θέατρο κινηματογράφου, στο οποίο εμφανίζονταν βοντβιλιστικές σκηνές. Η ίδια ήταν αγγλικής, σκωτσέζικης και ιρλανδικής καταγωγής.[21][22]
Επαγγελματική καριέρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εμφανίστηκε στη σκηνή σε ηλικία μόλις 3 ετών και ξεκίνησε την καριέρα της στο στούντιο της Metro-Goldwyn-Mayer (MGM), όπου εκεί συνέχισε έως τον θάνατό της. Αρχικά ξεκίνησε την καριέρα της ως τραγουδίστρια μαζί με τις αδερφές της, και στην συνέχεια μόνη της χωρίς αυτές. Έκανε το κινηματογραφικό της ντεμπούτο μόλις στα 13 της χρόνια, στην ταινία μικρού μήκους Κάθε Κυριακή. Δεν είχε την «εμφάνιση Αφροδίτης», όπως άλλες σταρ της εποχής, αλλά το χαμόγελο, η θέρμη που εξέπεμπε και το λαμπερό της ταλέντο, της προσέφεραν μία θριαμβευτική καριέρα.[23] Η Τζούντι Γκάρλαντ ήταν, σύμφωνα με τον Τζιν Κέλι, η καλύτερη περφόρμερ που υπήρξε ποτέ στην Αμερική.
Με την καλτ ταινία Ο Μάγος του Οζ (1939) ήρθε και η παγκόσμια αναγνώριση, μαζί και με ένα Όσκαρ Ανηλίκων και μία δισκογραφική επιτυχία. Στο ρόλο της μικρής Ντόροθι και με το τραγούδι της Πάνω από το ουράνιο τόξο (Over the Rainbow) κέρδισε τις καρδιές εκατομμυρίων ανθρώπων. Ακολούθησε σειρά μουσικοχορευτικών ταινιών - Το Τραγούδι Της Αγάπης (1944), Ο Πειρατής (1948) κ.ά.
Η πολυτάραχη ζωή της (έκανε συνολικά πέντε γάμους), με διαρκείς υπεράνθρωπες προσπάθειες για υψηλές επιδόσεις, παγιδευμένη στις υπέρμετρες απαιτήσεις της σόου μπιζ, ενσαρκώθηκε ιδανικά στην ταινία Ένα αστέρι γεννιέται (1954) του Τζορτζ Κιούκορ. Αυτή θεωρείται και η τελευταία μεγάλη της εμφάνιση, αν και ως τον θάνατό της έπαιζε και τραγουδούσε σταθερά, χωρίς όμως την παλαιότερη επιτυχία της, καθώς μάλιστα η φωνή της στη δεκαετία του 1960 άρχισε να δείχνει εμφανή σημεία φθοράς.
Η Γκάρλαντ ήταν σε όλη της τη ζωή ενεργή οπαδός των Δημοκρατικών και είχε στηρίξει οικονομικά τις τότε προεκλογικές εκστρατείες του κόμματος.
Προσωπική ζωή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Τζούντι Γκάρλαντ παντρεύτηκε πέντε φορές. Οι γάμοι της ήταν με τους εξής:
- Ντέιβιντ Ρόους (1941-1944)
- Βινσέντε Μινέλι (1945-1951)
- Σίντνεϊ Λουφτ (1952-1965)
- Μαρκ Ίρον (1965-1967)
- Μίκι Ντινς (1969)
Επίσης είχε τρία παιδιά, την Λάιζα Μινέλι, την Λόρνα Λουφτ και τον Τζόζεφ Λουφτ.
Θάνατος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ήδη στις αρχές του 1969, η υγεία της Γκάρλαντ είχε επιδεινωθεί σοβαρά. Εμφανίστηκε στο Λονδίνο στο νυχτερινό κέντρο Talk of the Town για πέντε εβδομάδες, κατά την οποία πληρώθηκε £ 2.500 την εβδομάδα, και έκανε την τελευταία της εμφάνιση συναυλίας στην Κοπεγχάγη τον Μάρτιο του 1969. Μετά την οριστικοποίηση του διαζυγίου της από τον Μαρκ Ίρον (Mark Herron) στις 11 Φεβρουαρίου 1969, λίγο μετά παντρεύτηκε τον πέμπτο και τελευταίο σύζυγό της, διευθυντή νυχτερινών κέντρων Μίκι Ντινς (Mickey Deans), στο Chelsea Register Office, στο Λονδίνο, στις 15 Μαρτίου 1969, αλλά για λίγο.
Στις 22 Ιουνίου 1969, η Τζούντι Γκάρλαντ βρέθηκε νεκρή από τον Μίκεϊ Ντινς στο μπάνιο του ενοικιαζόμενου σπιτιού τους στην Τσέλσι, στο Λονδίνο. Ο ιατροδικαστής ερευνών, Γκεΐβιν Θάρντσον επισήμανε στον τύπο ότι η αιτία θανάτου ήταν «μια απρόσεκτη αυτο-υπερβολική δόση» βαρβιτουρικών». Επίσης επισήμανε ότι ο θάνατός της ήταν ατύχημα και απέκλεισε το σενάριο της αυτοκτονίας.[24] Ο συμπρωταγωνιστής της στον Μάγο του Οζ, Ρέι Μπόλγκερ, σχολίασε στην κηδεία της: «Απλώς εξαντλήθηκε».[25]
Μετά τον θάνατο της Γκάρλαντ, παρά το γεγονός ότι είχε κερδίσει εκατομμύρια δολάρια κατά τη διάρκεια της επιτυχημένης καριέρας της, βρέθηκε ότι η περιουσία της ανήλθε σε μόλις 40.000 δολάρια ΗΠΑ (ισοδύναμο με 250.000 δολάρια με την ισοτιμία του 2023). Χρόνια εγκληματικής κακοδιαχείρισης των οικονομικών της υποθέσεων από τους εκπροσώπους και το προσωπικό της, καθώς και υπεξαίρεσης μεγάλου μέρους των κερδών της, μαζί με τη γενναιοδωρία της προς την οικογένειά της και διάφορους σκοπούς, είχαν ως αποτέλεσμα την κακή οικονομική της κατάσταση στο τελευταία χρόνια της ζωής της. Στην τελευταία της διαθήκη, που υπογράφηκε και σφραγίστηκε στις αρχές του 1961, η Γκάρλαντ έκανε πολλά γενναιόδωρα κληροδοτήματα που δεν μπορούσαν να εκπληρωθούν επειδή η περιουσία της ήταν χρεωμένη για πολλά χρόνια. Η κόρη της, Λάιζα Μινέλι, εργάστηκε για να εξοφλήσει τα χρέη της μητέρας της με τη βοήθεια του οικογενειακού φίλου Φρανκ Σινάτρα.[26] Το 1978, μια επιλογή προσωπικών αντικειμένων της Γκάρλαντ δημοπρατήθηκε από τον πρώην σύζυγό της Σίντνεϊ Λουφτ (Sidney Luft), με την υποστήριξη της κόρης τους Lorna και του γιου τους Joey. Σχεδόν 500 αντικείμενα, που κυμαίνονταν από χάλκινα μαγειρικά σκεύη έως μουσικές ρυθμίσεις, προσφέρθηκαν προς πώληση. Η δημοπρασία συγκέντρωσε 250.000 δολάρια ΗΠΑ (ισοδύναμα με 920.000 δολάρια το 2023) για τους κληρονόμους της.[27]
Φιλμογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κινηματογράφος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Πρωτότυπος τίτλος | Τίτλος στα ελληνικά | Ρόλος | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|---|
| 1936 | Every Sunday | Κάθε Κυριακή | Τζούντι | Ταινία μικρού μήκους, πρώτος ρόλος στην Metro-Goldwyn-Mayer |
| Pigskin Parade | Σέρι Ντοντ | |||
| 1937 | Broadway Melody of 1938 | Μπέτι Κλέιτον | ||
| Thoroughbreds Don't Cry | Κρίκετ Γουέστ | |||
| 1938 | Everybody Sing | Χορός, τραγούδι, γυναίκες | Τζούντι Μπελέρ | |
| Love Finds Andy Hardy | Ο δήμιος των κοριτσιών | Μπέτσι Μπουθ | ||
| Listen, Darling | Πίνκο Γουίνγκεϊτ | |||
| 1939 | The Wizard of Oz | Ο Μάγος του Οζ | Ντόροθι Γκέιλ | |
| Babes in Arms | Τ' ανήλικα εν δράσει | Πάτσι Μπάρτον | ||
| 1940 | Strike Up the Band | Εύθυμα νιάτα | Μαίρη Χόλντεν | |
| Little Nellie Kelly | Νέλι Κέλι | |||
| Andy Hardy Meets Debutante | Μπέτσι Μπουθ | |||
| 1941 | Ziegfeld Girl | Σειρήνες του Μπρόντγουεϊ | Σούζαν Γκάλαχερ | |
| Babes on Broadway | Τ' ανήλικα του Μπρόντγουεϊ | Πένυ Μόρις | ||
| Life Begins for Andy Hardy | Μπέτσι Μπουθ | |||
| 1942 | For Me and My Gal | Για σένα π' αγαπώ | Τζο Χέιντεν | |
| 1943 | Presenting Lily Mars | Παρουσιάζοντας τη Λίλι Μαρς | Λίλι Μαρς | |
| Thousands Cheer | Χίλιες τρέλες | |||
| Girl Crazy | Τζίντζερ Γκρέι | |||
| 1944 | Meet Me in St. Louis | Το τραγούδι της αγάπης | Έστερ Σμιθ | |
| 1945 | The Clock | Το ρολόι | Άλις Μπέιμπερι | |
| Ziegfeld Follies | το αστέρι | |||
| 1946 | The Harvey Girls | Σούζαν Μπράντλεϊ | ||
| Till the Clouds Roll By | Όταν περάσουν τα σύννεφα | Μέριλιν Μίλερ | ||
| 1948 | The Pirate | Ο πειρατής | Μανουέλα Άβα | |
| Easter Parade | Πασχαλινή παρέλασις | Χάνα Μπράουν | ||
| Words and Music | Ένα τραγούδι, μια ζωή | Τζούντι Γκάρλαντ | ||
| 1949 | In the Good Old Summertime | Βερόνικα Φίσερ | ||
| 1950 | Summer Stock | Ζήτω μια μπαλαρίνα | Τζέιν Φάλμπουρι | |
| 1954 | A Star Is Born | Ένα αστέρι γεννιέται | Έστερ Μπλότζετ / Βίκι Λέστερ | |
| 1960 | Pepe | Τζούντι Γκάρλαντ | Φωνή μόνο | |
| 1961 | Judgment at Nuremberg | Τα απόρρητα της Νυρεμβέργης | Αϊρίν Χόφμαν Γουόλνερ | |
| 1962 | Gay Purr-ee | Μοζέτ | Φωνή μόνο | |
| 1963 | A Child Is Waiting | Σε περιμένει το παιδί μας | Τζιν Χάνσεν | |
| 1963 | I Could Go on Singing | Θέλω μόνο την αγάπη σου | Τζένυ Μπάουμαν |
Τηλεόραση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Τίτλος | Ρόλος | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|
| 1955 | Ford Star Jubilee | Τον Εαυτό της | |
| 1956 | General Electric Theater | Τον Εαυτό της | |
| 1962 | The Judy Garland Show | Τον Εαυτό της | Τηλεοπτική ειδική εκπομπή |
| 1963 | Judy Garland and Her Guests Phil Silvers and Robert Goulet | Τον Εαυτό της | |
| 1963 - 1964 | The Judy Garland Show | Ο Εαυτός της (22 επεισόδια) | Ακυρώθηκε μετά από έναν κύκλο και 26 επεισόδια. |
| 1964 | Judy and Liza at the Palladium | Τον Εαυτό της | Τηλεοπτικό Ντοκιμαντέρ |
| 1968 | "The Merv Griffin Show" | Τον εαυτό της/Φιλουξενούμενη | |
| 1969 | Sunday Night at the London Palladium | Τον εαυτό της |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11958571q. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w6057ws8. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ (Αγγλικά) Internet Broadway Database. 79610. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ blog
.eogn .com /eastmans _online _genealogy /2009 /10 /ancestrycom-launches-two-new-record-collections-and-a-new-location .html. - ↑ davelandweb
.com /judygarland /. - ↑ www
.hollywoodsgoldenage .com /actors /garland .html. - ↑ 8,0 8,1 www
.dailymail .co .uk /news /article-4174216 /Judy-Garlands-remains-moved-NY-LA .html. - ↑ CONOR.SI. 79508323.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2021.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2021.
- ↑ www
.nytimes .com /2005 /07 /30 /theater /reviews /30fran .html. - ↑ (Αγγλικά) www.acmi.net.au. creators/76830.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2019.
- ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2021.
- ↑ Scott Brogan. «The Judy Room - Easter Parade».
- ↑ Louis Bayard, "Supernova" Αρχειοθετήθηκε 2013-01-20 στο Wayback Machine., Washington Post, April 16, 2000, p. X9
- ↑ Petersen, Anne H. (2014). «10. Judy Garland: Ugly Duckling». Scandals of Classic Hollywood. New York City: Plume (Penguin). σελίδες 157–78 [164, 166–69]. ISBN 978-0142180679.
- ↑ «Stars». AFI.com. American Film Institute. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2012.
- ↑ «Mini Biographies of Scots and Scots Descendants - Judy Garland».
- ↑ http://www.americanancestors.org/assortment-famous-actors/
- ↑ Ιστορικό Λεύκωμα 1969, σελ. 152, Καθημερινή (1998).
- ↑ «Judy Garland The Live Performances. The End of the Rainbow». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2008. citing United Press International article "Judy Took Too Many Pills" and containing a copy of Garland's death certificate.
- ↑ «Singers: End of the Rainbow». Time. July 4, 1969. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-10. https://web.archive.org/web/20160310205305/http://content.time.com/time/magazine/article/0,9171,840196-1,00.html. Ανακτήθηκε στις January 21, 2016.
- ↑ Silverman, Stephen M. (1991). Where there's a will-- : who inherited what and why. New York City: HarperCollins. ISBN 9780060162603 – μέσω Internet Archive.
- ↑ Harmetz, Aljean (November 29, 1978). «Judy Garland Auction Fetches $250,000». The New York Times. https://www.nytimes.com/1978/11/29/archives/judy-garland-auction-fetches-250000-most-wanted-a-memento-affluence.html.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Clarke, Gerald (2001). Get Happy: The Life of Judy Garland. New York City: Random House. ISBN 978-0-375-50378-8.
- DiOrio, Al Jr. (1973). Little Girl Lost: The Life and Hard Times of Judy Garland. New York City: Manor Books. ISBN 978-0-375-50378-8.
- Edwards, Anne (1975). Judy Garland. New York City: Simon & Schuster. ISBN 978-0-671-80228-8.
- Finch, Christopher (1975). Rainbow: The Stormy Life of Judy Garland. New York City: Ballantine Books. ISBN 978-0-345-25173-2.
- Frank, Gerold (1975). Judy
. New York: Harper & Row. ISBN 978-0-06-011337-7. - Juneau, James (1974). Judy Garland: A Pyramid Illustrated History of the Movies. New York City: Pyramid Publications. ISBN 978-0-515-03482-0.
- Luft, Lorna (1999). Me and My Shadows: A Family Memoir. New York City: Simon & Schuster. ISBN 978-0-283-06320-6.
- Petersen, Anne H. (2014). «10. Judy Garland: Ugly Duckling». Scandals of Classic Hollywood. New York City: Plume (Penguin). σελίδες 157–78. ISBN 978-0142180679.
- Sanders, Coyne Steven (1990). Rainbow's End: The Judy Garland Show. New York City: Zebra Books. ISBN 978-0-8217-3708-8.
- Seaman, Barbara (1996). Lovely Me: The Life of Jacqueline Susann. New York City: Seven Stories Press. ISBN 978-0-9658770-6-0.
- Shipman, David (1992). Judy Garland: The Secret Life of an American Legend. New York City: Disney Hyperion. ISBN 978-0-7868-8026-3.
- Wayne, Jane Ellen (2003). The Golden Girls of MGM. New York City: Carroll & Graf Publishers. ISBN 978-0-7867-1303-5.
- Steiger, Brad (1969). Judy Garland. London: Ace. p. 88. OCLC 2577482.
