Τζέιμς Ντιν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τζέιμς Ντιν
James Dean in Rebel Without a Cause.jpg
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		James Dean (Αγγλικά)
ΨευδώνυμοΤζίμι Ντιν (Jimmy Dean)
ΓέννησηΤζέιμς Βύρων Ντιν
(James Byron Dean)
8 Φεβρουαρίου 1931
Μάριον, Ιντιάνα, ΗΠΑ
Θάνατος30 Σεπτεμβρίου 1955 (24 ετών)
Χολάμ, Καλιφόρνια, Αμερική
Αιτία θανάτουαυτοκινητικό δυστύχημα
Τόπος ταφήςPark Cemetery[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΑμερικανική
ΣπουδέςΣχολή θεάτρου κινηματογράφου και τηλεόρασης του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες, Κολλέγιο Santa Monica, Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Λος Άντζελες και Fairmount Public School
ΙδιότηταΗθοποιός
Εν ενεργεία1950 - 1955
ΓονείςWinton Dean[2] και Mildred Marie Wilson[2]
ΒραβεύσειςΧρυσή Σφαίρα (1956)
Υπογραφή
Firma de James Dean.svg
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Τζέιμς Μπάιρον Ντιν (James Byron Dean, 8 Φεβρουαρίου 1931 - 30 Σεπτεμβρίου 1955) ήταν ένας Αμερικανός ηθοποιός. Θεώρειται ένα πολιτιστικό είδωλο της εφηβικής επανάστασης και της κοινωνικής αποξένωσης, όπως εκφράζεται και στον τίτλο της πιο διάσημης ταινίας του, Επαναστάτης Χωρίς Αιτία ( 1955), στην οποία πρωταγωνιστεί ως τον προβληματισμένο έφηβο, Τζιμ Σταρκ. Οι άλλοι δύο ρόλοι που εκτόξευσαν και καθόρισαν την καριέρα και δόξα του ήταν αυτός του μοναχικόυ Καλ Τρασκ, στην ταινία Ανατολικά της Εδέμ (1955), και αυτός του Jett Rink, στην ταινία Ο Γίγας (1956). Η διαχρονική φήμη και δημοτικότητα του οφείλονται μόνο σε αυτές τις τρεις ταινίες.

Ο πρόωρος τραγικός θάνατός του πάνω στην ακμή της επιτυχίας του, έπειτα από αυτοκινητιστικό δυστύχημα, εδραίωσε την θρυλική του υπόσταση. Ήταν ο πρώτος ηθοποιός που έλαβε μεταθανάτια υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερου Ηθοποιού, και παραμένει ο μοναδικός ηθοποιός που έχει δύο μεταθανάτιες υποψηφιότητες στην υποκριτική. [3]Το 1999, το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τον κατέταξε ως τον 17ο καλύτερο αστέρα κινηματογράφου της Χρυσής Εποχής του Χόλιγουντ στην λίστα AFI 100 Χρόνια... 100 Αστέρια. [4]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην ταινία Ανατολικά της Εδέμ (1955)

Υπήρξε είδωλο και προσωποποίηση της νεανικής επαναστατικότητας, ιδίως έπειτα από την ερμηνεία του στην ταινία Επαναστάτης χωρίς αιτία (Rebel without a cause). Γεννημένος στο Φέρμουντ της Ιντιάνα το 1931, παρά τα προβλήματα της παιδικής και οικογενειακής ζωής, ο Τζέιμς Ντιν ξεχώρισε για τις υποκριτικές του ικανότητες καθώς και για την εξωτερική του εμφάνιση.

Με τη Νάταλι Γουντ στην ταινία Επαναστάτης χωρίς αιτία (1955)

Πέρα από τα πρώτα χρόνια στην υποκριτική τέχνη σε θέατρα και τηλεοπτικά επεισόδια, ο Τζέιμς Ντιν πρόλαβε να πρωταγωνιστήσει σε τρεις ταινίες που έγιναν ιδιαιτέρως δημοφιλείς: Ανατολικά της Εδέμ (East of Eden, 1955), Επαναστάτης Χωρίς Αιτία (Rebel without a cause, 1955) και Ο Γίγας (The Giant, 1956) (έκδοση μετά θάνατον).

Πριν από τις τρεις αυτές κινηματογραφικές παραγωγές, από τις οποίες έγινε γνωστός, ο Τζέιμς Ντιν είχε πάρει μέρος σε άλλες τρεις κινηματογραφικές ταινίες, σε παραστάσεις του Μπρόντγουέϊ καθώς και σε τηλεοπτικά σήριαλ της εποχής. Έχει επίσης συνεργαστεί με τον Ελληνοαμερικανό σκηνοθέτη Ελία Καζάν και έχει προταθεί για Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου για τις δύο από τις τρεις ταινίες στις οποίες πρωταγωνίστησε (Ανατολικά της Εδέμ και Ο Γίγας).

Η επιτυχία του Ντιν δεν κράτησε για πολύ, καθώς βρήκε τραγικό θάνατο μέσα στο αυτοκίνητό του, κοντά στο Χολάμ της Καλιφόρνια, στις 30 Σεπτεμβρίου του 1955. Σύμφωνα με πηγές της αστυνομίας της Καλιφόρνια που έχουν δημοσιευτεί, ένας φοιτητής πανεπιστημίου ήταν ο υπεύθυνος για το θανατηφόρο τροχαίο καθώς μπήκε στο αντίθετο ρεύμα και συγκρούστηκε με το αυτοκίνητο του γνωστού ηθοποιού.

Ο Τζέιμς Ντιν πέθανε σε ηλικία μόλις 24 ετών, έχοντας ελάχιστη αλλά ιδιαιτέρως σημαντική παρουσία, στο χώρο της υποκριτικής και του κινηματογράφου. Επιπλέον, κατάφερε να δημιουργήσει ένα θρύλο γύρω από το όνομα του και να παραμένει μέχρι και σήμερα μια από τις σπουδαιότερες και πιο αινιγματικές μορφές της αμερικανικής κουλτούρας. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τον έχει κατατάξει 18ο στη λίστα με τους 25 μεγαλύτερους σταρ όλων των εποχών.[5]

Βιογραφικές ταινίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απο το 1976 εως το 2015, έχουν δημοσιευθεί 14 βιογραφικές ταινίες με κύριο θέμα την ζωή του Τζέιμς Ντιν:

  • Τζέιμς Ντιν (1976), επίσης γνωστή ως Τζέιμς Ντιν: Το Πορτρέτο ενός Φίλου (James Dean: Portrait of a Friend) με τον Στέφεν ΜακΧέιτι στον ρόλο του Τζέιμς Ντιν[6]
  • Τζέιμς Ντιν: Ο Πρώτος Αμερικανός Έφηβος (James Dean: The First American Teenager), μια τηλεοπτική βιογραφία που περιλαμβάνει συνεντεύξεις με τους Σαλ Μινέο, Νάταλι Γουντ και Νίκολας Ρέι[7]
  • Πάντα Τζέιμς Ντιν (Forever James Dean)[8]
  • Τζέιμς Ντιν: Η Τελική Ημέρα (James Dean: The Final Day), περιλαμβάνει συνεντεύξεις με τους Ουίλλιαμ Μπαστ, Λιζ Σέρινταν και Μάιλα Νέρμι. Η αμφιφυλοφιλία του Ντιν συζητείται ανοιχτά. Προβλήθηκε στις ΗΠΑ, στο κανάλι A&E, το 1991[9]
  • Τζέιμς Ντιν: Αγώνας με το Πεπρωμένο (1997) (James Dean: Race with Destiny) με σκηνοθεσία Μάρντι Ρούσταμ, με πρωταγωνιστή τον Κάσπερ βαν Ντιν ως Τζέιμς Ντιν[10]
  • Τζέιμς Ντιν (Βιογραφικό τηλεοπτικό φιλμ) (2001) (James Dean) με τον Τζέιμς Φράνκο ως Τζέιμς Ντιν[11]
  • Τζέιμς Ντιν: Εκτός Ορίων (2002) (James Dean: Outside the Lines), το αμερικανικό τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει συνεντεύξεις με τους Ροντ Στάιγκερ, Ουίλλιαμ Μπαστ και Μάρτιν Λέντο[12]
  • Ζώντας με Φήμη: Τζέιμς Ντιν (Living Famously: James Dean), η Αυστραλιανή τηλεοπτική βιογραφία περιλαμβάνει συνεντεύξεις με τους Μάρτιν Λέντο, Μπέτσι Πάλμερ, Ουίλλιαμ Μπαστ και Μπομπ Χινκλ (2003 - 2006).[13]
  • Τζέιμς Ντιν - Μικρός Πρίγκηπας, Μικρός Μπάσταρδος ή αλλιώς Τζέιμς Ντιν (2005) (James Dean – Kleiner Prinz, Little Bastard aka James Dean), Γερμανική τηλεοπτική βιογραφία, περιλαμβάνει συνεντεύξεις με τον Ουίλλιαμ Μπαστ, τον Μάρκους Ουίνσλοου Τζρ. και τον Ρόμπερτ Χέλλερ[14]
  • Τζέιμς Ντιν: Αναμνήσεις Αισθήσεων (2005) (James Dean: Sense Memories), τηλεοπτική βιογραφία της Αμερικανικής εκπομπής American Masters[15]
  • Τζλειμς Ντιν - Με Φουλ Γκάζια στην Ζωή (2005) (James Dean – Mit Vollgas durchs Leben), η Αυστριακή τηλεοπτική βιογραφία περιλαμβάνει συνεντεύξεις με τον Ρολφ Γούδεριχ και τον Ουίλλιαμ Μπαστ[16]
  • Δύο Φιλικά Φαντάσματα (2012) (Two Friendly Ghosts)[17]
  • Joshua Tree, 1951: Ένα πορτρέτο του James Dean (2013) (Joshua Tree, 1951: A Portrait of James Dean), με τον Τζέιμς Πρέστον ως Τζέιμς Ντιν[18]
  • Ζωή (2015) (Life), σκηνοθεσία του Άντον Κόρμπιτζν, με πρωταγωνιστή τον Ντέιν Ντίχαν ως Ντιν.[19]

Φιλμογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 (Αγγλικά) Find A Grave. www.findagrave.com/memorial/267. Ανακτήθηκε στις 17  Απριλίου 2023.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
  3. ↑ David S. Kidder· Noah D. Oppenheim (14 Οκτωβρίου 2008). The Intellectual Devotional Modern Culture: Revive Your Mind, Complete Your Education, and Converse Confidently with the Culturati. Rodale. σελ. 228. ISBN 978-1-60529-793-4. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2013. Dean was the first to receive a posthumous Academy Award nomination for acting and is the only actor to have received two such posthumous nominations. 
  4. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2019. 
  5. ↑ «AFI's 100 Years...100 Stars». American Film Institute. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2006. 
  6. ↑ James Dean, http://www.imdb.com/title/tt0074708/, ανακτήθηκε στις 2020-03-13 
  7. ↑ James Dean: The First American Teenager, http://www.imdb.com/title/tt0072990/, ανακτήθηκε στις 2020-03-13 
  8. ↑ Forever James Dean, http://www.imdb.com/title/tt0268312/, ανακτήθηκε στις 2020-03-13 
  9. ↑ James Dean, http://www.imdb.com/title/tt1722870/, ανακτήθηκε στις 2020-03-13 
  10. ↑ James Dean: Race with Destiny, http://www.imdb.com/title/tt0126973/, ανακτήθηκε στις 2020-03-13 
  11. ↑ James Dean, http://www.imdb.com/title/tt0240628/, ανακτήθηκε στις 2020-03-13 
  12. ↑ "Biography" James Dean: Outside the Lines (TV Episode 2002) - IMDb, http://www.imdb.com/title/tt0394388/fullcredits, ανακτήθηκε στις 2020-03-13 
  13. ↑ James Dean, http://www.imdb.com/title/tt1023222/, ανακτήθηκε στις 2020-03-13 
  14. ↑ James Dean - Kleiner Prinz, little Bastard, http://www.imdb.com/title/tt0479485/, ανακτήθηκε στις 2020-03-13 
  15. ↑ James Dean: Sense Memories, http://www.imdb.com/title/tt0776283/, ανακτήθηκε στις 2020-03-13 
  16. ↑ James Dean - Mit Vollgas durchs Leben, http://www.imdb.com/title/tt1029230/, ανακτήθηκε στις 2020-03-13 
  17. ↑ Two Friendly Ghosts, http://www.imdb.com/title/tt1743980/, ανακτήθηκε στις 2020-03-13 
  18. ↑ Joshua Tree, 1951: A Portrait of James Dean, http://www.imdb.com/title/tt1705113/, ανακτήθηκε στις 2020-03-13 
  19. ↑ Life, http://www.imdb.com/title/tt2948840/, ανακτήθηκε στις 2020-03-13 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τζέιμς_Ντιν&oldid=9554960"