Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κλειδωνιά Ιωαννίνων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 39°58′28″N 20°40′52″E / 39.97444°N 20.68111°E / 39.97444; 20.68111

Κλειδωνιά
Άποψη της Κλειδωνιάς
Κλειδωνιά is located in Greece
Κλειδωνιά
Κλειδωνιά
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
Αποκεντρωμένη ΔιοίκησηΔιοίκηση Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας
ΠεριφέρειαΗπείρου
Περιφερειακή ΕνότηταΙωαννίνων
ΔήμοςΚόνιτσας
Δημοτική ΕνότηταΚόνιτσας
Δημοτική ΚοινότηταΚλειδωνιάς
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΉπειρος
ΝομόςΙωαννίνων
Υψόμετρο880
Έκταση6
Πληθυσμός
Μόνιμος8
Έτος απογραφής2021
Πυκν. πληθ.2 κατ./χλμ.2
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΛιτο(υ)νιάβιστα, Κλειδωνιάουστα[1], Γλιτονιάβιστα
Ταχ. κώδικας44016
Τηλ. κωδικός2655+
http://kleidonia.gr

Η Κλειδωνιά[2] ή Παλαιά ή Άνω Κλειδωνιά[3] είναι μικρός οικισμός της Ηπείρου στην Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων.

Η Κλειδωνιά βρίσκεται στις πλαγιές του όρους Τύμφης σε υψόμετρο 880 μέτρα[4], μέσα στα όρια της Προστατευόμενης Περιοχής Βόρειας Πίνδου. Απέχει 52 χλμ. ΒΔ. από τα Ιωάννινα και 12 χλμ. ΝΔ. από την Κόνιτσα (έδρα του δήμου). Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Λιτονιάβιστα, την οποία διατήρησε επίσημα μέχρι το 1953[5].

Κοντά στο χωριό, προς τα νοτιοδυτικά στην έξοδο του φαραγγιού του Βοϊδομάτη, βρίσκεται επίσης το πέτρινο μονότοξο γεφύρι της Κλειδωνιάς, που χτίστηκε το 1853 με 37.000 γρόσια, χορηγία της Μπαλκίζ Χανούμ από το χαρέμι του μαλίκ Πασά[6][7].

Μέχρι το 1940 είχε 60 κατοικίες και πληθυσμό 380 κατοίκων. Το παλιό σχολείο έχει μετατραπεί σε ξενώνα, ενώ πολλές παλαιές κατοικίες είναι υπό αναστήλωση.

Η Κλειδωνιά βρίσκεται στο βόρειο άκρο του νομού Ιωαννίνων
Η Κλειδωνιά βρίσκεται στο βόρειο άκρο του νομού Ιωαννίνων
Κλειδωνια
Θέση της Κλειδωνιάς

Στο χωριό στις 6 Αυγούστου, πραγματοποιείται παραδοσιακό πανηγύρι προς τιμή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρα, ενώ το Σεπτέμβριο πραγματοποιείται Γιορτή Πέστροφας.[8]

Οι απογραφές πραγματικού πληθυσμού (de facto) μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο είναι:

Απογραφή 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 143[9] 124[10] 26[11] 7[12] 33[13] 12[14] 12

Αρχαιολογικά και ιστορικά μνημεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δύο προϊστορικές αρχαιολογικές θέσεις που βρίσκονται κοντά στο γεφύρι χωριό Κλειδωνιά, προς , έχουν ερευνηθεί μέχρι σήμερα

Στα δύο σπήλαια εντοπίστηκαν αρχαιολογικά ευρήματα που χρονολογούν την ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή από 20000 έως 12000 χρόνια πριν από σήμερα, δηλαδή στην νεότερη περίοδο της παλαιολιθικής για την Ελλάδα.

Στην Άνω Κλειδωνιά επίσης ιστορικό ενδιαφέρον έχει η βυζαντινή Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρα, που χρονολογείται από τον 13ο-14ο αιώνα.[15][16] Σήμερα σώζεται μονάχα το Καθολικό και οι εσωτερικές επιφάνειες του ναού είναι επιχρισμένες. Ο Άγιος Αθανάσιος στα δυτικά του χωριού χρονολογείται από το 1615, ενώ ο Άγιος Νικόλαος, βασιλική με τρούλο (1620), περιλαμβάνει και το κοιμητήριο του χωριού κι έχει ανακηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο[17].

Καλύβια Κόνιτσας Ιωαννίνων

  1. «Η Κόνιτσα και τα χωριά της». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2011. 
  2. Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 226, τομ. 17. 
  3. house, Wapp - development. «Η επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Κόνιτσας». www.konitsa.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2018. 
  4. Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 34. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 93. 
  5. Πανδέκτης - Μετονομασίες οικισμών
  6. Epirus.org - Το γεφύρι του Βοϊδομάτη
  7. Θανάσης, Δασκαλούδης. «Πέτρινο γεφύρι Κλειδωνιάς». izagori.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2018. [νεκρός σύνδεσμος]
  8. «Εκδηλώσεις στην περιοχή Κόνιτσας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2011. 
  9. Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 7ης Μαρτίου 1951, σελ. 91 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1951_1.pdf. 
  10. Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961, σελ. 91 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1961_1.pdf. 
  11. Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971, σελ. 90 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1971_1.pdf. 
  12. Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 5 Απριλίου 1981, σελ. 101 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1981_1.pdf. 
  13. Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17 Μαρτίου 1991, σελ. 117 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_1.pdf. 
  14. Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος - Απογραφή 2001, σελ. 116 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_1.pdf. 
  15. Τοποθεσίες αρχαιολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντος[νεκρός σύνδεσμος]
  16. Δημόσια Βιβλιοθήκη Κόνιτσας - Ιστορία της Κόνιτσας[νεκρός σύνδεσμος]
  17. ΥΑ 103614/4353/24-12-1957 - ΦΕΚ 12/Β/17-1-1958[νεκρός σύνδεσμος]