Κλειδωνιά Ιωαννίνων
Συντεταγμένες: 39°58′28″N 20°40′52″E / 39.97444°N 20.68111°E
| Κλειδωνιά | |
|---|---|
  Κλειδωνιά | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Δήμος | Κόνιτσας |
| Γεωγραφία και στατιστική | |
| Νομός | Νομός Ιωαννίνων |
| Υψόμετρο | 880 |
| Πληθυσμός | 12 (χωριό) (2001) |
| Άλλα | |
| Παλαιά ονομασία | Λιτο(υ)νιάβιστα, Κλειδωνιάουστα[1], Γλιτονιάβιστα |
| Ταχ. κωδ. | 44016 |
| Τηλ. κωδ. | 26550 |
Η Κλειδωνιά ή Παλαιά ή Άνω Κλειδωνιά[2] είναι χωριό του νομού Ιωαννίνων της Ηπείρου σε υψόμετρο 880 μέτρα[3]. Κατά την απογραφή του 2001 είχε 12 κατοίκους. Απέχει 52 χιλιόμετρα από τα Ιωάννινα. Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Λιτονιάβιστα, την οποία διατήρησε επίσημα μέχρι το 1953[4].
Μέχρι το 1940 είχε 60 κατοικίες και πληθυσμό 380 κατοίκων. Το παλιό σχολείο έχει μετατραπεί σε ξενώνα, ενώ πολλές παλαιές κατοικίες είναι υπό αναστήλωση.
Κοντά στο χωριό, προς τα νοτιοδυτικά στην έξοδο του φαραγγιού του Βοϊδομάτη, βρίσκεται επίσης το πέτρινο μονότοξο γεφύρι της Κλειδωνιάς, που χτίστηκε το 1853 με 37.000 γρόσια, χορηγία της Μπαλκίζ Χανούμ από το χαρέμι του μαλίκ Πασά[5][6].
Το χωριό βρίσκεται μέσα στα όρια της Προστατευόμενης Περιοχής Βόρειας Πίνδου.
Δραστηριότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο χωριό στις 6 Αυγούστου, πραγματοποιείται παραδοσιακό πανηγύρι προς τιμή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρα, ενώ το Σεπτέμβριο πραγματοποιείται Γιορτή Πέστροφας.[7]
Αρχαιολογικά και ιστορικά μνημεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δύο προϊστορικές αρχαιολογικές θέσεις που βρίσκονται κοντά στο γεφύρι χωριό Κλειδωνιά, προς , έχουν ερευνηθεί μέχρι σήμερα:
Στα δύο σπήλαια εντοπίστηκαν αρχαιολογικά ευρήματα που χρονολογούν την ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή από 20000 έως 12000 χρόνια πριν από σήμερα, δηλαδή στην νεότερη περίοδο της παλαιολιθικής για την Ελλάδα.
Στην Άνω Κλειδωνιά επίσης ιστορικό ενδιαφέρον έχει η βυζαντινή Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρα, που χρονολογείται από τον 13ο-14ο αιώνα.[8][9] Σήμερα σώζεται μονάχα το Καθολικό και οι εσωτερικές επιφάνειες του ναού είναι επιχρισμένες. Ο Άγιος Αθανάσιος στα δυτικά του χωριού χρονολογείται από το 1615, ενώ ο Άγιος Νικόλαος, βασιλική με τρούλο (1620), περιλαμβάνει και το κοιμητήριο του χωριού κι έχει ανακηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο[10].
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Η Κόνιτσα και τα χωριά της». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2011.
- ↑ house, Wapp - development. «Η επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Κόνιτσας». www.konitsa.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2018.
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 226, τομ. 17.
- ↑ Πανδέκτης - Μετονομασίες οικισμών
- ↑ Epirus.org - Το γεφύρι του Βοϊδομάτη
- ↑ Θανάσης, Δασκαλούδης. «Πέτρινο γεφύρι Κλειδωνιάς». izagori.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2018.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Εκδηλώσεις στην περιοχή Κόνιτσας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2011.
- ↑ Τοποθεσίες αρχαιολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντος[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Δημόσια Βιβλιοθήκη Κόνιτσας - Ιστορία της Κόνιτσας[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ ΥΑ 103614/4353/24-12-1957 - ΦΕΚ 12/Β/17-1-1958
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Τριανταφυλλόπουλος Δ., 1975. Εκκλησιαστικά μνημεία στην Κλειδωνιά Κονίτσης. Ιωάννινα.
- «Άνω Κλειδωνιά Κόνιτσας». Ελληνικό Πανόραμα (42). Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2004. http://elliniko-panorama.gr/issues.php?issueId=11.[νεκρός σύνδεσμος]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- «Οι βυζαντινές εκκλησίες της Άνω Κλειδωνιάς στην Ήπειρο». Amen.gr. Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων. 21 Νοεμβρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2011.
- ΕΜΠ - Δήμος Κόνιτσας, Δ.δ. Κλειδωνιάς[νεκρός σύνδεσμος]
- Σημαντικά νεότερα μνημεία του νομού, ιστορία και περιγραφή τους
- Κόνιτσα, η πολιτεία των 3 ποταμών
| ||||||||||||||||||||