Βισουάβα Σιμπόρσκα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βισουάβα Σιμπόρσκα
Polnische Frauen, Polnische Frau, femmes polonaises, Polish women,mujeres polacas, polskie kobiety
Γέννηση2 Ιουλίου 1923
Κούρνικ
Θάνατος1 Φεβρουαρίου 2012
Κρακοβία
Επάγγελμα/
ιδιότητες		ποιητής[1][2], συγγραφέας, μεταφραστής[1][2], δοκιμιογράφος, μηχανικός, κριτικός λογοτεχνίας[1] και κριτικός[2]
ΥπηκοότηταΠολωνία
Σχολές φοίτησηςΓιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο
Αξιοσημείωτα έργαKot w pustym mieszkaniu
Σύζυγος(οι)Adam Włodek (1948, 1954)
Υπογραφή
Commons page Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Μάρια Βισουάβα Άννα Σιμπόρσκα (πολωνικά: Maria Wisława Anna Szymborska)[3][4] (2 Ιουλίου 1923 - 1 Φεβρουαρίου 2012) ήταν Πολωνή ποιήτρια, δοκιμιογράφος, μεταφράστρια και αποδέκτρια του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1996. Γεννήθηκε στο Πρόβεντ (τώρα μέρος του Κούρνικ) και έζησε στην Κρακοβία μέχρι το τέλος της ζωής της.[5][6] Στην Πολωνία, τα βιβλία της Σιμπόρσκα έχουν φτάσει σε πωλήσεις τους εξέχοντες πεζογράφους, αν και έγραψε σε ένα ποίημα, το «Σε μερικούς αρέσει η ποίηση» ("Niektórzy lubią poezję"), ότι «ίσως» σε δύο στους χίλιους ανθρώπους αρέσει η ποίηση.[7]

Η Σιμπόρσκα τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1996 «για την ποίηση που με ειρωνική ακρίβεια επιτρέπει στο ιστορικό και βιολογικό πλαίσιο να έρθουν στο φως σε κομμάτια της ανθρώπινης πραγματικότητας».[8][9] Ως αποτέλεσμα έγινε ευρύτερα γνωστή διεθνώς. Το έργο της έχει μεταφραστεί στα αγγλικά και σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες, καθώς και στα αραβικά, εβραϊκά, ιαπωνικά, περσικά και κινέζικα.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη!

Θάνατος και τελευταία έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περιτριγυρισμένη από φίλους και συγγενείς, η Σιμπόρσκα πέθανε από καρκίνο του πνεύμονα ειρηνικά στον ύπνο της στο σπίτι της στην Κρακοβία το 2012, σε ηλικία 88 ετών.[10][5][6][11][12] Δούλευε πάνω σε νέα ποίηση τη στιγμή του θανάτου της, αλλά δεν μπόρεσε να κανονίσει τα τελευταία της ποιήματα για δημοσίευση με τον τρόπο που ήθελε. Η τελευταία της ποίηση δημοσιεύτηκε αργότερα το 2012.[13] Το 2013, καθιερώθηκε το Βραβείο Βισουάβα Σιμπόρσκα προς τιμήν της κληρονομιάς της.[14]

Θέματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Σιμπόρσκα χρησιμοποιούσε συχνά λογοτεχνικά εργαλεία όπως η ειρωνική ακρίβεια, το παράδοξο, η αντίφαση και η υποτίμηση για να φωτίσει φιλοσοφικά θέματα και εμμονές. Πολλά από τα ποιήματά της παρουσιάζουν τον πόλεμο και την τρομοκρατία.[5][6][15] Έγραφε από ασυνήθιστες οπτικές απόψεις, όπως μια γάτα στο πρόσφατα άδειο διαμέρισμα του νεκρού ιδιοκτήτη της.[6] Η φήμη της βασίζεται σε ένα σχετικά μικρό έργο, λιγότερα από 350 ποιήματα. Όταν ρωτήθηκε γιατί είχε δημοσιεύσει τόσα λίγα ποιήματα, είπε: «Έχω έναν κάδο απορριμμάτων στο σπίτι μου».[5]

Λαϊκή κουλτούρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ποίημα της Σιμπόρσκα «Τίποτα δύο φορές» μελοποιήθηκε από τον Άντζεϊ Μουνκόφσκι και ερμήνευσε ο Γούτσια Πρους το 1965. Η διασκευή της ροκ τραγουδίστριας, Κόρα, στο «Τίποτα δύο φορές» έγινε επιτυχία το 1994.

Το ποίημα της Σιμπόρσκα «Buffo» μελοποιήθηκε από την Μπαρμπάρα Ζακσέφσκα-Νικιπόρτσικ το 1985.[16]

Το ποίημα «Έρωτας με την πρώτη ματιά» χρησιμοποιήθηκε στην ταινία Turn Left, Turn Right, με πρωταγωνιστές τους Τακέσι Κανεσίρο και Τζίτζι Λεούνγκ. Η ταινία του Κσίστοφ Κιεσλόφσκι, Τρία χρώματα: Η Κόκκινη ταινία, είναι εμπνευσμένη επίσης από το «Έρωτας με την πρώτη ματιά».

Τα τελευταία της χρόνια, η Σιμπόρσκα συνεργάστηκε με τον Πολωνό τρομπετίστα της τζαζ, Τόμας Στάνκο, ο οποίος αφιέρωσε το δίσκο του Wisława (ECM, 2013) στη μνήμη της, αντλώντας έμπνευση από τη συνεργασία τους και την ποίησή της.[17]

Το ποίημα της Σιμπόρσκα «Άνθρωποι στη γέφυρα» έγινε ταινία από την Μπεάτα Πόζνιακ. Προβλήθηκε παγκοσμίως και σε φεστιβάλ κινηματογράφου του Νέου Δελχί. Ως βράβευση, προβλήθηκε άλλες 36 φορές σε 18 πόλεις της Ινδίας.[18]

Σημαντικά έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βισουάβα Σιμπόρσκα στην Έκθεση Βιβλίων της Πράγας το 2010
  • 1952: Dlatego żyjemy («Γι' αυτό ζούμε»)
  • 1954: Pytania zadawane sobie («Ρωτώντας τον εαυτό σου»)
  • 1957: Wołanie do Yeti
  • 1962: Sól («Αλάτι»)
  • 1966: 101 wierszy («101 ποιήματα»)
  • 1967: Sto pociech («Κανένα τέλος στη διασκέδαση»)
  • 1967: Poezje wybrane («Επιλεγμένη ποίηση»)
  • 1969: Wszelki wypadek
  • 1976: Wielka liczba («Ένας μεγάλος αριθμός»)
  • 1986: Ludzie na moście («Άνθρωποι στη γέφυρα»)
  • 1989: Poezje: Poems, δίγλωσση πολωνική-αγγλική έκδοση
  • 1992: Lektury nadobowiązkowe («Προαιρετική ανάγνωση»)
  • 1993: Koniec i początek («Τέλος και αρχή»)
  • 1996: Widok z ziarnkiem piasku («Θέα με κόκκο άμμου»)
  • 1997: Sto wierszy – sto pociech (»100 ποιήματα – 100 χαρές»)
  • 2002: Chwila («Στιγμή»)[19]
  • 2003: Rymowanki dla dużych dzieci («Παιδικές ρίμες για μεγαλύτερα παιδιά»)
  • 2005: Dwukropek («Ανω κάτω τελεία»)[20]
  • 2009: Tutaj («Εδώ»)[21]
  • 2012: Wystarczy («Αρκετά»)[22]
  • 2013: Błysk rewolwru (Λάμψη ενός περίστροφου»)[23]

Βραβεία και τιμές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βισουάβα Σιμπόρσκα και ο Πρόεδρος της Πολωνίας, Μπρονίσουαφ Κομορόφσκι, στην τελετή απονομής του Τάγματος του Λευκού Αετού τον Ιανουάριο του 2011.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «The International Who's Who of Women 2006» Routledge. Οκτώβριος 2005. ISBN-13 978-1-85743-325-8.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/32360. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  3. ↑ Γιαρόσουαφ Μαλεσίνσκι Wspomnienie. mieczewo.com. 2 Φεβρουαρίου 2012. [dostęp 2012-02-11].
  4. ↑ Violetta Szostak Szymborscy – burzliwe fortuny obroty gazeta.pl, 9 Φεβρουαρίου 2012. [dostęp 2012-02-11].
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 «Polish Nobel winning poet Szymborska dies at 88». Reuters. 1 Φεβρουαρίου 2012. https://www.reuters.com/article/us-poland-szymborska-idUSTRE8102OO20120201. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2012. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 «Nobel Prize-winning poet Szymborska dies aged 88». France24. 1 Φεβρουαρίου 2012. http://www.france24.com/en/20120201-nobel-prize-polish-poet-wislawa-szymborska-dead. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2012. 
  7. ↑ Σιμπόρσκα, Βισουάβα. "Some Like Poetry".
  8. ↑ «The Nobel Prize in Literature 1996». Nobelprize. 7 Οκτωβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2010. 
  9. ↑ «I Don't Know: The Nobel lecture». The New Republic. 30 Δεκεμβρίου 1996. http://www.tnr.com/article/books-and-arts/100368/i-dont-know. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2012. 
  10. ↑ Anderson, Raymond H. (1 Φεβρουαρίου 2012). «Wislawa Szymborska, Nobel-Winning Polish Poet, Dies at 88». The New York Times. https://www.nytimes.com/2012/02/02/books/wislawa-szymborska-nobel-winning-polish-poet-dies-at-88.html. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2020. 
  11. ↑ «Dates of birth and death for Wisława Szymborska». Rmf24.pl. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2012. 
  12. ↑ «Notice of Wisława Szymborska's death». Wiadomosci.onet.pl. Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2012. 
  13. ↑ «Poland Nobel poetry laureate Wislawa Szymborska dies». BBC News. 1 Φεβρουαρίου 2012. https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-16847327. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2012. 
  14. ↑ «The Wisława Szymborska International Literary Award». https://culture.pl/en/event/the-wislawa-szymborska-international-literary-award. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2017. 
  15. ↑ Duval Smith, Alex (14 Οκτωβρίου 2005). «A Nobel Calling: 100 Years of Controversy». The Independent (Ηνωμένο Βασίλειο: Independent Print Limited). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Δεκεμβρίου 2007. https://web.archive.org/web/20071224170132/http://news.independent.co.uk/europe/article319509.ece. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2008. «1996: Her poem, "The End and the Beginning", reads: "No sound bites, no photo opportunities And it takes years All the cameras have gone To other wars." Szymborska was born in Kórnik, in western Poland, in 1923.» 
  16. ↑ «Barbara Zakrzewska». Polish Music Center (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2021. 
  17. ↑ «ECM 2304_05». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2013. 
  18. ↑ «People on the Bridge HOLLYWOOD (Hollywood Today)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2021. 
  19. ↑ «Moment – Wisława Szymborska». Culture.pl. 
  20. ↑ «Colon – Wisława Szymborska». Culture.pl. 
  21. ↑ «Tutaj – Wisława Szymborska». Culture.pl. 
  22. ↑ «Enough: Wisława Szymborska's Last Collection of Poems». Culture.pl. 
  23. ↑ «The Poet's Eternal Spark in New Szymborska Discoveries». Culture.pl. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Wisława Szymborska στο Wikimedia Commons

π • σ • ε Βραβευμένοι με Νόμπελ Λογοτεχνίας 1976–2000
  • Υπόλοιπες περίοδοι: (1901-1925)
  • (1926-1950)
  • (1951–1975)
  • (2001–2025)
    • Καθιερωμένοι όροι
    Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Βισουάβα_Σιμπόρσκα&oldid=10481045"