Χρήστης:Ερευνητής Αλήθειας/Εργαστήριο Γ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ιστορία της ΕΡΤ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ΥΡΕ και ο ΡΣΑ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ελληνική δημόσια ραδιοτηλεόραση «γεννιέται» το 1936 με την ίδρυση της Υπηρεσίας Ραδιοφωνικών Εκπομπών από το Καθεστώς της 4ης Αυγούστου.[1] [2] Ωστόσο, η πρώτη εκπομπή δημόσιου ραδιοφωνικού προγράμματος έγινε στις 25 Μαρτίου του 1938, όταν και ξεκίνησε τη λειτουργία του ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Αθηνών, με έδρα το Μέγαρο του Ζαππείου.[3] Απέκτησε κανονικό πρόγραμμα από την 21η Μαΐου του ίδιου έτους. Πρώτη εκφωνήτρια η Αφροδίτη Λαουτάρη.[4] Ο σταθμός έγινε γνωστός, λόγω της θρυλικής μελωδίας του Τσοπανάκου, η οποία έμελλε πολλά χρόνια μετά να γίνει το σήμα του «κλεισίματος του προγράμματος» της τηλεοπτικής ΕΡΤ και της ΕΤ1.

Κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής μετέδιδε την γερμανική προπαγάνδα, ωστόσο το προσωπικό του διέκοπτε κατά καιρούς το πρόγραμμα, προσποιούμενο τεχνικές δυσκολίες.[5] Οι Γερμανοί, λίγο πριν αποχωρήσουν από την Αθήνα τον Οκτώβριο του 1944, προσπάθησαν να ανατινάξουν τους πομπούς του ΡΣΑ στα Λιόσια, ωστόσο κατέστρεψαν μόνο έναν από τους τρεις.[6]

Μετεξέλιξη σε ΕΙΡ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 16 Ιουλίου του 1945 ιδρύεται το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ). Το 1947 ξεκίνησε η λειτουργία ψυχαγωγικού σταθμού στη Θεσσαλονίκη[7], ενώ στις 12 Φεβρουαρίου του 1950 ιδρύεται η EBU, της οποίας πρώτο μέλος ήταν το ΕΙΡ. Το 1952 δημιουργείται το Δεύτερο Πρόγραμμα το οποίο είχε ψυχαγωγικό περιεχόμενο (όπως ακριβώς και σήμερα). Την ίδια χρονιά ο κύριος ενημερωτικός ραδιοφωνικός σταθμός του ΕΙΡ μετονομάστηκε σε Πρώτο Πρόγραμμα (επίσης γνωστό και ως Εθνικόν Πρόγραμμα), ενώ το 1954 ιδρύεται το Τρίτο Πρόγραμμα, το οποίο μετέδιδε, αρχικά, κλασσική μουσική. Το 1950 το ΕΙΡ ιδρύει αρκετούς ραδιοφωνικούς σταθμούς στην περιφέρεια, ακολουθώντας το μοντέλο των στρατιωτικών ραδιοφωνικών σταθμών της εποχής.[8]

Εξαιτίας των γραφειοκρατικών διαδικασιών, η ραδιοφωνία δεν αναπτύχθηκε ιδιαίτερα κατά τα μεταπολεμικά έτη.[9]

Η έλευση της τηλεόρασης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Φθινόπωρο του 1965 ξεκινάνε δοκιμαστικές εκπομπές τηλεοπτικών σημάτων[10], αλλά η πρώτη επίσημη εκπομπή του τ/σ του ΕΙΡ πραγματοποιήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου του 1966 από το τότε νεόδμιτο υπεραστικό μέγαρο του ΟΤΕ. Η Ελένη Κυπραίου ήταν η πρώτη παρουσιάστρια του ΕΙΡ και της ελληνικής τηλεόρασης. Η εν λόγω εξέλιξη, πάντως, έβαλε στο περιθώριο το ραδιόφωνο σε έναν βαθμό.

Το πρόγραμμα της πρώτης ημέρας του ΕΙΡ
18:30 Διεθνή επίκαιρα
18:45 Για σας, κυρία μου (ζωντανή εκπομπή)
19:00 Αυστραλία (ταξιδιωτικό ντοκιμαντέρ)
19:25 Ο Άγγλος γλύπτης Χένρι Μουρ
19:55 Παίζει η ορχήστρα Ανρί Λεκά
20:15 Ο κλέφτης (ταινία μικρού μήκους από τη Βραζιλία)
20:30 Λήξη προγράμματος

Στις 11 Απριλίου του ίδιου έτους άρχισε να μεταδίδεται από την τηλεόραση του ΕΙΡ το πρώτο δελτίο ειδήσεων. Αρχικά τα δελτία επικεντρώνονταν σε ξένα θέματα, ενώ στα δύο κανάλια υπήρχε ελάχιστο ζωντανό πρόγραμμα, χωρίς ελληνικά έργα μυθοπλασίας. Επίσης δεν υπήρχε δυνατότητα βίντεο εγγραφής, οπότε τα ντοκιμαντέρ μεταδίδονταν μέσω λήψης με τηλεοπτική κάμερα της εικόνας που προβαλλόταν σε τοίχο από φιλμ 35 ή 16 χιλιοστών.

Παρά την προσπάθεια των υπευθύνων δεν μεταδίδονταν ελληνικές ταινίες, λόγω της άρνησης των παραγωγών, όπως του Φιλοποίμενα Φίνου, να δώσουν άδεια μετάδοσης.[11] Τον Μάιο του 1966 μεταδόθηκε από την τηλεόραση του ΕΙΡ η πρώτη θεατρική εκπομπή Αυτός και το παντελόνι του, βασισμένη σε μονόπρακτο του συγγραφέα Ιάκωβου Καμπανέλλη με οικοδεσπότη τον ηθοποιό Βασίλη Διαμαντόπουλο.

Η Χούντα των Συνταγματαρχών και η καθιέρωση της τηλεόρασης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τις πρώτες ημέρες του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου του 1967 δεν μεταδόθηκε πρόγραμμα.[12][13] Το 1968 ξεκινά η εκπομπή πλήρους προγράμματος, το οποίο, πλέον, διαρκούσε 6-8 ώρες τη μέρα, ξεκινώντας το μεσημέρι και συνεχίζοντας, μετά από ένα απογευματινό διάλειμμα, το βράδυ.

Στις 20 Ιουλίου του 1969 το ΕΙΡ μετέδωσε ζωντανά την ιστορική προσσελήνωση του Απόλλων 11, μέσω της EBU.[14] Στις 16-21 Σεπτεμβρίου 1969 η EBU πραγματοποίησε την πρώτη ζωντανή μετάδοση από την Ελλάδα, μεταδίδοντας τους αγώνες του 9ου Πανευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Στίβου. Για την κάλυψη των αγώνων αποκτήθηκαν από τον ΣΕΓΑΣ αυτοκίνητα εξωτερικών μεταδόσεων καθώς και δύο συσκευές καταγραφής βίντεο της αμερικανικής Ampex 2 ιντσών, τα οποία παραδόθηκαν μετά τους αγώνες στο ΕΙΡ. Ένα μήνα μετά (26 Οκτωβρίου) πραγματοποιήθηκε η πρώτη επίσημη εξωτερική μετάδοση από το ΕΙΡ, της δοξολογίας για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου.

Το ΕΙΡΤ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1970 το ΕΙΡ μετονομάστηκε σε Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας Τηλεοράσεως (ΕΙΡΤ). στις 3 Ιανουαρίου 1972 έκανε πρεμιέρα στο ΕΙΡΤ η εκπομπή Το θέατρο της Δευτέρας, με πρώτη θεατρική παράσταση Το Εξπρές για το Σαντιάγκο της Ισιντόρα Αγκουΐρε. Με μαγνητοσκοπήσεις παραστάσεων από την Επίδαυρο, το Ηρώδειο, αλλά και με πρωτότυπες παραγωγές, που αριθμούν πάνω από 450 θεατρικά έργα. Τον Ιανουάριο του 1974 εγκαινιάζεται το Ραδιομέγαρο, όπου μετεγκαθίσταται το ΕΙΡΤ από τα κτήρια του Ζαππείου και του ΟΤΕ.

Μεταπολίτευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η περίοδος Μάνου Χατζιδάκι (1975 - 1982) και η «γέννηση» της ΕΡΤ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 3 Δεκεμβρίου του 1975 (βάσει του Ν. 230[15]) το ΕΙΡΤ μετατράπηκε σε Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση (ΕΡΤ), ενώ προμηθεύοντας, παράλληλα, τα πρώτα φορητά βίντεο U-matic, κατασκευής της Sony. Ουσιστικά τότε ξεκινά η κανονική ιστορία της ΕΡΤ.

Νωρίτερα, το ίδιο έτος, η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή διορίζει τον Μάνο Χατζιδάκι διευθυντή της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, διευθυντή του κρατικού ραδιοσταθμού Τρίτο Πρόγραμμα και αναπληρωτή γενικό διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Η λαμπρή θητεία του στο Τρίτο Πρόγραμμα (1975-1982) αποτελεί μέχρι σήμερα σημείο αναφοράς στην ελληνική ραδιοφωνία για την υψηλή ποιότητα και την ποικιλία των εκπομπών, αλλά και των πολιτιστικών εκδηλώσεων που διοργανώθηκαν στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις.

Για τέσσερα καλοκαίρια (1978-1981) ο Μάνος Χατζιδάκις καθιέρωσε τις «Μουσικές Γιορτές» στα Ανώγεια, μια συνεργασία του Τρίτου με τον Δήμο Ανωγείων και τη Μουσική Ακαδημία Κρήτης. Στις Μουσικές Γιορτές γίνονταν διαγωνισμοί λύρας, τραγουδιού και χορού, προβολές ταινιών και συναυλίες. Τον Αύγουστο του 1979 διοργανώθηκε στα Ανώγεια το συνέδριο «Συνάντηση και διάλογος για τη σημασία μιας λαϊκής παράδοσης στον καιρό μας» στο οποίο συμμετείχαν διανοούμενοι, καλλιτέχνες, ακαδημαϊκοί και δημοσιογράφοι.

Το 1980 και το 1981 το Τρίτο Πρόγραμμα διοργάνωσε τον «Μουσικό Αύγουστο» στο Ηράκλειο, ένα πολυήμερο καλλιτεχνικό φεστιβάλ για την ανάδειξη παλαιών και νέων ρευμάτων στη μουσική, στο χορό, τον κινηματογράφο, τη ζωγραφική και το θέατρο.

Το 1982 ο Χατζιδάκις θα αποχωρήσει από την ΕΡΤ, εξαιτίας της γραφειοκρατίας που επικρατούσε στον οργανισμό. [16]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Χαιρετάκης 2014, σελίδες 118-119.
  2. Πλειός 2005, σελ. 73 · Δουλκέρη 1979, σελίδες 74-75.
  3. Γιαΐτσης & Μπαρμπούτης 2001, σελ. 64 · Ρήγου 2010, σελ. 41
  4. Κάρτερ 2004, σελ. 97 και 110-124
  5. Κάρτερ 2004, σελίδες 99-100
  6. Γιαΐτσης & Μπαρμπούτης 2001, σελ. 66 · Κλειαμάκη & Ζώντου 2006, σελ. 29
  7. Ρήγου 2010, σελ. 41
  8. Γιαΐτσης & Μπαρμπούτης 2001, σελίδες 68-70
  9. Ρήγου 2010, σελ. 43
  10. Δάμπασης 2002, σελ. 32-36. Πολλούς από τους πρωτεργάτες του σταθμού καταγράφει ο Κάρτερ 2004, σελ. 28.
  11. Δάμπασης 2002, σελ. 40
  12. Δάμπασης 2002, σελ. 75
  13. Βαλούκος 2008, σελ. 52
  14. Βαλούκος 2008, σελ. 59
  15. «Νόμος υπ' αριθ. 230 (ΦΕΚ A 272/1975)». Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 3 Δεκεμβρίου 1975. 
  16. Ρήγου 2010, σελ. 44