Φυλακή Χανίων

Φυλακή
Φυλακή Φυλακή
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Κρήτης
Δήμος	Αποκορώνου
Γεωγραφία
Νομός	Χανίων
Υψόμετρο	100
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	730 07

Η Φυλακή ή Φλακή είναι χωριό του δήμου Αποκορώνου, της περιφερειακής ενότητας (πρώην νομού) Χανίων, στην περιφέρεια Κρήτης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, η Φυλακή έχει 45 κατοίκους. Βρίσκεται σε υψόμετρο 100 μέτρων και απέχει από τα Χανιά 49 χιλιόμετρα. Βρίσκεται νότια από το χωριό Δράμια, μαζί με το οποίο απαρτίζουν την τοπική κοινότητα Φυλακής. Κοντά στο χωριό ρέει ο ποταμός Μουσελάς, κατά μήκος του οποίου υπάρχουν νερόμυλοι. Έχει ανακηρυχθεί διατηρητέος οικισμός.

Ιστορικά στοιχεία

Το 1981 ανασκάφηκε στη θέση «Της τρύπας τ’ αρμί», περίπου ένα χιλιόμετρο βορειοδυτικά του χωριού, θολωτός τάφος της υστερομινωικής εποχής ΙΙΙΑ2-ΙΙΙΒ, η οποία αντιστοιχεί στην περίοδο 1370-1200 π.Χ.. Ο τάφος βρέθηκε συλημένος, αν και κάποια κτερίσματα διέλαθαν των τυμβορύχων, όπως χρυσοί ρόδακες περιδέρεου, ασημένια και λίθινα δαχτυλίδια και σφραγιδόλιθοι.

Το σημερινό χωριό δημιουργήθηκε επί ενετικών χρόνων. Αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως Dhramio Flari, στην επαρχία Αποκορώνου, και στην απογραφή του Καστροφύλακα του 1583 ως Flachi με 58 κατοίκους, με 38 οφειλόμενες αγγαρείες και πέντε προνομιούχους. Ο Φραντσέσκο Βασιλικάτα το αναφέρει το 1630 ως Flachi. Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834 αναφέρεται ως Flaki, με 25 χριστιανικές και 4 τουρκικές οικογένειες. Στην απογραφή του 1881 αναφέρεται ως Φλακή με 206 Χριστιανούς κατοίκους και 19 Τούρκους. Στην απογραφή του 1900 υπαγόταν στον δήμο Γεωργιούπολης και το 1920 στον αγροτικό δήμο Κάστελου, ενώ αναφέρεται ως Φυλακή. Το 1925 προσαρτήθηκε στην κοινότητα Κουρνά και τον επόμενο χρόνο στην κοινότητα Κάστελου. Το 1949 ορίστηκε έδρα της νεοσύστατης κοινότητας Φυλακής, αλλά τελικά η έδρα της κοινότητας μεταφέρθηκε στα Δράμια το 1955. Τελικά, με το πρόγραμμα Καποδίστριας η κοινότητα Φυλακής καταργήθηκε και ο οικισμός εντάχθηκε στο δήμο Γεωργιούπολης και με το πρόγραμμα Καλλικράτης έγινε τμήμα του δήμου Αποκορώνου.

Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:

Απογραφή	1900	1920	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός	227	69	165	187	164	130	96	174		53	45

Το όνομα του χωριού προέρχεται από τα ελληνικά φυλάκια και τις οθωμανικές φυλακές που υπήρχαν στην περιοχή.

Σημεία ενδιαφέροντος

Εντός του χωριού σώζονται τα οθωμανικά κτίρια της Φυλακής και του Δικαστηρίου. Το κτίριο του παλαιού Δημοτικού Σχολείου της Φυλακής έχει χαρακτηριστεί ως μνημείο, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1γ του Ν. 3028/2002, διότι αποτελεί ένα μορφολογικά ενδιαφέρον ισόγειο λιθόκτιστο σχολικό κτίριο, το οποίο κατασκευάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1930, σύμφωνα με το κρατικό πρόγραμμα ανέγερσης σχολικών κτιρίων της τετραετίας Ελευθερίου Βενιζέλου (1928-1932).

Περίπου ένα χιλιόμετρο βορειοδυτικά του χωριού σώζεται θολωτός τάφος της υστερομινωικής εποχής ΙΙΙΑ2-ΙΙΙΒ. Ο θάλαμος είναι σχεδόν τετράγωνος με διαστάσεις 3,4 επί 3,65 μέτρα και έχει ύψος 3,8 μέτρα. Είναι κατασκευασμένος από πλακοειδής ασβεστόλιθους. Στην είσοδο του θαλάμου οδηγεί λαξευμένος κατηφορικός διάδρομος μήκους 11,1 μέτρων και πλάτους 1,67 μέτρων. Η είσοδος έχει ύψος 1,67 μέτρα και στο παρελθόν ήταν σφραγισμένη. Πάνω από την είσοδο υπάρχει κάθετη πλάκα. Μοιάζει αρχιτεκτονικά με τον θολωτό τάφο στο Μάλεμε.