Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σαγκάη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Σανγκάη)

Συντεταγμένες: 31°10′12″N 121°24′52″E / 31.17000°N 121.41444°E / 31.17000; 121.41444

Σαγκάη
Παρωνύμιο: 魔都 και La Perle de l'Orient
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Σαγκάη
31°10′0″N 121°28′0″E
ΧώραΛαϊκή Δημοκρατία της Κίνας
Διοικητική υπαγωγήΛαϊκή Δημοκρατία της Κίνας
Γεωγραφική υπαγωγήYangtze Delta
Ίδρυση1  Οκτωβρίου 1949
Διοίκηση
 • ΣώμαShanghai Municipal People's Government
 • mayor of ShanghaiGong Zheng (από 2020)
 • Μέλος του/τηςΔίκτυο Δημιουργικών Πόλεων
Παγκόσμια Ομοσπονδία Τουριστικών Πόλεων[1]
Έκταση6.341 km²
Υψόμετρο4 μέτρα
Πληθυσμός24.870.895 (2020)[2]
Ταχ. κωδ.200000
Τηλ. κωδ.21
Ζώνη ώραςUTC+8
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Σαγκάη (επίσης γνωστή ως Σανγκάη[3] ή Σανγκάι[4]) (μανδαρινικά: 上海, πινγίν: Shànghǎi, προφορά: 🔊 [ʂâŋ.xài]), είναι η μεγαλύτερη πόλη[5] και λιμένας[5] της Κίνας. Θεωρείται κύριος φορέας της σύγχρονης οικονομίας της Κίνας, καθώς επίσης και ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά, εμπορικά, οικονομικά και βιομηχανικά της κέντρα.

Διοικητικά, η Σαγκάη είναι ένας δήμος, πρωτεύουσα ομώνυμης επαρχίας της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Ο λιμένας της Σαγκάης το 2005 κατατάχθηκε πρώτος σε διακίνηση φορτίων εμπορικός λιμένας του κόσμου. Μέσα στον 20ο αιώνα η Σαγκάη, από μια πόλη αρχικά με μικρή αλιεία, εξελίχθηκε ταχύτατα στη σημαντικότερη πόλη της Κίνας, κέντρο πολιτισμού, διαβουλεύσεων, πολιτικών συζητήσεων αλλά και πολιτικής δολοπλοκίας. Η Σαγκάη έγινε το τρίτο μεγαλύτερο οικονομικό κέντρο στον κόσμο, ταξινομούμενη μετά τη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο, και η μεγαλύτερη εμπορική πόλη στην Άπω Ανατολή. Μετά από την κομμουνιστική ανάληψη το 1949, η Σαγκάη ατόνησε κάτω από τη βαριά φορολογία της κεντρικής κυβέρνησης και ένα μεγάλο μέρος των οικονομικών στοιχείων της εξαχνίστηκε. Μετά το 1992, η Σαγκάη ξεπέρασε γρήγορα τις πρώιμες ανταγωνίστριες Σεντζέν και Γκουάνγκτζοου, και σήμερα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας.
Μερικές όμως σύγχρονες προκλήσεις παραμένουν και για τη Σαγκάη από τις αρχές του 21ου αιώνα, όπως για παράδειγμα η αντιμετώπιση της αυξανόμενης αστυφιλίας (εσωτερικής μετανάστευσης) εργαζομένων, με παράλληλη δημιουργία τεράστιου χάσματος πλούτου. Εντούτοις, και παρά τις επιμέρους αυτές προκλήσεις, οι ουρανοξύστες της Σαγκάης και ο σύγχρονος τρόπος ζωής σ΄ αυτήν αποτελούν τη σύγχρονη εμφανή πυραμίδα της πρόσφατης οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας.

Η Σαγκάη δεν είναι παλαιά πόλη. Χτίστηκε τον 11ο αιώνα, χωρίς να διαδραματίσει τότε κανένα ιδιαίτερο ρόλο στη ζωή της χώρας. Για αιώνες παρέμεινε μια επαρχιακή πόλη και ήταν γνωστή σαν σημαντικό εμπορικό κέντρο της περιοχής και σαν λιμάνι, αλλά με περιορισμένη σημασία. Εξάλλου η αναρχία που επικρατούσε στη χώρα και η φοβία που έτρεφαν οι φεουδάρχες προς τους ξένους και ιδιαίτερα στους Ευρωπαίους, περιόρισαν την ανάπτυξή τους και μετά τον 18ο αι. όταν διευρύνθηκε το παγκόσμιο εμπόριο, αν και το λιμάνι της και η γεωγραφική θέση της στην Άπω Ανατολή την ευνοούσαν ιδιαίτερα. Τελικώς όμως, το εμπόριο και οι ανάγκες της οικονομίας υπερίσχυσαν της πολιτικής. Από τις αρχές του 19ου αιώνα, το λιμάνι της αποκτά ιδιαίτερη σημασία για το εμπόριο και ήδη άρχισε να αναπτύσσεται ραγδαία στη μεγάλη πόλη. Συνάμα όμως, οι τότε μεγάλες δυνάμεις που είχαν εισχωρήσει στην οικονομία της χώρας και το λιμάνι της πόλης εξυπηρετούσε άμεσα τα συμφέροντά τους, άσκησαν πίεση στην αυτοκρατορική κυβέρνηση για εκχωρήσεις.

Με τη συνθήκη της Ναντζίνγκ του 1843, η Αγγλία απέκτησε δική της ελεύθερη ζώνη κοντά στη συμβολή των ποταμών Χουκνγκ - Που και Σου - Τσέου και λίγο αργότερα με ιδιαίτερες διμερείς συμφωνίες το 1847 και η Γαλλία και το 1862 και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Το καθεστώς αυτό των εκχωρήσεων αν και συνέβαλε στην ανάπτυξη του εμπορίου και της βιομηχανίας, συνάντησε την άμεση αντίδραση του λαού. Το 1853 έγινε λαϊκή εξέγερση εναντίον των ξένων Ευρωπαίων και το 1860 ακολούθησε άλλη, χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Αντίθετα εδραίωσαν τη θέση του καθεστώτος των ελεύθερων ζωνών στις οποίες λίγο αργότερα προστέθηκε και η ιαπωνική. Ήδη από τις αρχές ακόμα του 20ού αιώνα, η πόλη διαιρέθηκε στον ευρωπαϊκό τομέα που καταλάμβανε σημαντικό μέρος της πόλης και τα πιο αναπτυγμένα βιομηχανικά προάστια, όπου είχαν ιδρυθεί και τα πρώτα μεγάλα εργοστάσια από διάφορους ομίλους ξένων κεφαλαιούχων. Την περίοδο αυτή στο ευρωπαϊκό τμήμα χτίστηκαν πολλά ξενοδοχεία, επαύλεις και άλλα πολυτελή μέγαρα και ουσιαστικά απαγορευόταν η είσοδος και η κυκλοφορία των Κινέζων. Μάλιστα σε ορισμένα πάρκα και πολυτελή ξενοδοχεία είχαν αναρτηθεί και πινακίδες που απαγόρευαν να μπουν Κινέζοι και σκυλιά.

Η απροκάλυπτη αυτή κατοχή και ιδιαίτερα η συμπεριφορά των Ευρωπαίων, δυνάμωσε το κίνημα εναντίον των ξένων. Πολύ περισσότερο που ήδη από τις αρχές του 20ού αι. η Σαγκάη με την οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξή της υπήρξε ένα από τα λαϊκά εθνικά επαναστατικά κέντρα. Στην πόλη δρούσαν παράνομες δημοκρατικές εθνικές οργανώσεις που στρέφονταν τόσο εναντίον των ξένων όσο και της αυτοκρατορίας. Το 1911 πήρε ενεργό μέρος στην επανάσταση που ανακήρυξε τη Δημοκρατία στη χώρα και κατά τη διάρκεια των επαναστατικών γεγονότων του 1924 - 1927, που έληξαν με την επικράτηση του Κουόμιντανγκ, υπήρξε από τα κύρια επαναστατικά λαϊκά κέντρα.

Έκθεση Βιβλίου Σαγκάης 2017

Για να καταπνίξουν τη λαϊκή εξέγερση το 1925 στην πόλη αποβιβάστηκαν ξένα στρατεύματα, αγγλικά, αμερικάνικα, ιταλικά, γαλλικά, ιαπωνικά και τα οποία ανέλαβαν την τήρηση της τάξης και παρέμειναν μέχρι το 1927, ενώ μοίρες των στόλων τους περιπολούσαν έξω από τις ακτές και στο λιμάνι της. Η επικράτηση του Κουομιντάνγκ και του Τσιανγκ Κάι Σεκ ενίσχυσε ξανά τη θέση της χώρας. Το 1932 η Ιαπωνία που ανέκαθεν έτρεφε βλέψεις κατακτητικές στην Κίνα, παίρνοντας αφορμή τον φόνο ενός Ιάπωνα από Κινέζο, χωρίς καμιά προειδοποίηση αποβίβασε στην περιοχή της πόλης στράτευμα που με την υποστήριξη ισχυρής αεροπορίας και στόλου, άρχισαν συνδυασμένες επιχειρήσεις για την κατάληψή της. Συνάντησε όμως σθεναρή άμυνα, ιδιαίτερα από τα επαναστατικά λαϊκά τμήματα που σχηματίστηκαν σε όλη την περιοχή και τελικά με την επέμβαση και των άλλων Μεγάλων Δυνάμεων, που είχαν κατεστημένα συμφέροντα, οι Ιάπωνες αναγκάστηκαν να διακόψουν τις επιχειρήσεις και να αποσύρουν τα στρατεύματα.

Η συμφωνία που υπογράφτηκε εδραίωσε τη θέση και της Ιαπωνίας στην οποία εκχωρήθηκαν και νέα προνόμια. Τέσσερα χρόνια εξάλλου μετά, το 1936, την κατέλαβε και τη μετέτρεψε σε μεγάλη στρατιωτική βάση. Αλλά και πάλι ο λαός της Σαγκάης συνέχισε τον αγώνα του σ' όλη τη διάρκεια της ιαπωνικής κατοχής 1936 - 1945, στην πόλη δρούσαν παράνομα πολλές εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις. Το 1945 μετά την ήττα της Ιαπωνίας, η πόλη ξαναβρήκε την ελευθερία, πλην όμως λίγο μετά, το 1947, εντάθηκαν πάλι οι πολιτικοί και κοινωνικοί αγώνες. Το 1949 με την προέλαση των κομμουνιστικών στρατευμάτων στην περιοχή, ξέσπασε νέα λαϊκή εξέγερση, που στράφηκε ιδιαίτερα εναντίον των Ευρωπαίων που ήδη εγκατέλειπαν την πόλη. Μετά την εγκαθίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας, το καθεστώς των εκχωρήσεων καταργήθηκε και τυπικά και όλες οι ξένες περιουσίες, βιομηχανίες, κτίσματα, εγκαταστάσεις λιμενικές κλπ. εθνικοποιήθηκαν.

Αυτός ο χάρτης της Σαγκάης (κέντρο και ανατολικά), του Τσιανγκσού (βόρεια) και Τσετσιάνγκ (νότια) δείχνει τις ανεπτυγμένες περιοχές και μερικώς αναπτυσσόμενες περιοχές γύρω από τη Σαγκάη, τη Ναντσίνγκ (σκούρο μπλε) και τη Χανγκτσόου με πράσινο χρώμα. Οι περιοχές με ανοικτό μπλε είναι μερικές από τις ανεπτυγμένες περιοχές στο Δέλτα του ποταμού Γιανγκτσέ. Τα επαρχιακά όρια είναι σε μωβ, ενώ τα υποεπαρχιακά σύνορα με γκρι.
Αυτή η δορυφορική εικόνα φυσικού χρώματος δείχνει την αστική περιοχή της Σαγκάης το 2016, μαζί με τα κύρια νησιά (από βορειοδυτικά προς νοτιοανατολικά) Τσονγκμίνγκ, Τσανγκσίνγκ, Χενγκσά και τους υφάλους Τζιουντουανσά έξω από το Πουντόνγκ.

Η Σαγκάη βρίσκεται στην ανατολική ακτή της Κίνας, περίπου στη μέση της απόστασης μεταξύ του Πεκίνου και της Κουανγκτσόου. Η Παλιά Πόλη και το μοντέρνο κέντρο της Σαγκάης βρίσκονται τώρα στο κέντρο μιας διευρυνόμενης χερσονήσου μεταξύ του Δέλτα του ποταμού Γιανγκτσέ στα βόρεια και τον κόλπο Χανγκτσόου στα νότια, που σχηματίζεται από τη φυσική εναπόθεση του Γιανγκτσέ και από σύγχρονα έργα ανάκτησης γης. Ο δήμος επαρχιακού επιπέδου της Σαγκάης διαχειρίζεται τόσο την ανατολική περιοχή αυτής της χερσονήσου όσο και πολλά από τα γύρω νησιά της. Συνορεύει στα βόρεια και δυτικά με το Τσιανγκσού, στα νότια με το Τσετσιάνγκ, και στα ανατολικά με τη Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας. Το βορειότερο σημείο του βρίσκεται στο νησί Τσονγκμίνγκ, το δεύτερο μεγαλύτερο νησί στην ηπειρωτική Κίνα μετά την επέκτασή του κατά τον 20ό αιώνα.[6] Ωστόσο, ο δήμος δεν περιλαμβάνει ένα εξκλάβιο της επαρχίας Τσιανγκσού στο βόρειο Τσονγκμίνγκ ή τα δύο νησιά που σχηματίζουν το λιμάνι Γιανγκσάν της Σαγκάης, τα οποία αποτελούν μέρος της επαρχίας Σένγκσι του Τσετσιάνγκ. Αυτό το λιμάνι βαθέων υδάτων κατέστη αναγκαίο λόγω του αυξανόμενου μεγέθους των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, αλλά και της λάσπωσης του Γιανγκτσέ, ο οποίος περιορίζεται σε λιγότερο από 20 μέτρα 70 χιλιόμετρα από τη Χανγκσά.[7]

Το κέντρο της Σαγκάης διχοτομείται από τον ποταμό Χουανγκπού, έναν παραπόταμο του Γιανγκτσέ δημιουργημένο από ανθρώπους, που δημιουργήθηκε με εντολή του Λόρδου Τσουνσέν κατά τη διάρκεια της Περιόδου των εμπόλεμων κρατών. Το ιστορικό κέντρο της πόλης βρίσκεται στη δυτική όχθη του Χουανγκπού (Πουσί), κοντά στο στόμιο του κολπίσκου Σουτσόου, που το συνδέει με τη λίμνη Τάι και το Μεγάλο Κανάλι. Η κεντρική οικονομική περιοχή Λουτζιαζούι έχει αναπτυχθεί στην ανατολική όχθη του Χουανγκπού (Πουντόνγκ). Η καταστροφή των τοπικών υγροτόπων από τη δημιουργία του Διεθνούς Αεροδρομίου Πουντόνγκ κατά μήκος της ανατολικής ακτής της χερσονήσου αντισταθμίστηκε κάπως από την προστασία και την επέκταση των κοντινών υφάλων Τζιουντουανσά ως προστατευόμενη περιοχή.[8]

Η θέση της Σαγκάης σε προσχωσιγενή πεδιάδα σημαίνει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των 6.340 τ.χλμ. της πόλης είναι επίπεδο, με μέσο υψόμετρο 4 μέτρων.[9] Το αμμώδες έδαφος της πόλης απαιτούσε το χτίσιμο των ουρανοξυστών με βαθιές σωρούς από σκυρόδεμα για να τους σταματήσουν από το να βυθίζονται στο μαλακό έδαφος της κεντρικής περιοχής. Οι λίγοι λόφοι όπως ο Σε Σαν βρίσκονται στα νοτιοδυτικά της πόλης και το υψηλότερο σημείο είναι η κορυφή του νησιού Ντατζινσάν στον Κόλπο Χανγκτσόου, με υψόμετρο 103 μέτρων.[9] Η πόλη έχει πολλά ποτάμια, κανάλια, ρέματα και λίμνες και είναι γνωστή για τους πλούσιους υδάτινους πόρους της ως τμήμα της περιοχής απορροής της λίμνης Τάι.[10]

Η Σαγκάη έχει υγρό υποτροπικό κλίμα (τύπος Cfa της κλιματικής ταξινόμησης Κέππεν) και έχει τέσσερις ξεχωριστές εποχές. Οι χειμώνες είναι ψυχροί και υγροί, ενώ οι βορειοδυτικοί άνεμοι από τη Σιβηρία μπορούν να προκαλέσουν χαμηλές θερμοκρασίες τη νύχτα, φτάνοντας κάτω από το μηδέν, αν και στα περισσότερα χρόνια υπάρχουν μόνο μία ή δύο μέρες με χιονόπτωση. Τα καλοκαίρια είναι ζεστά και υγρά, με μέσο όρο 8.7 ημερών όπου η θερμοκρασία υπερβαίνει τους 35 °C ετησίως. Ακόμη υπάρχουν περιστασιακές βροχοπτώσεις ή έντονες καταιγίδες. Η πόλη είναι επίσης επιρρεπής σε τυφώνες το καλοκαίρι και τις αρχές του φθινοπώρου. Από αυτούς, κανένας δεν έχει προκαλέσει σημαντική ζημιά τα τελευταία χρόνια.[11] Οι πιο ευχάριστη εποχή είναι η άνοιξη, αν και τότε ο καιρός είναι μεταβλητός και συχνά βροχερός, και το φθινόπωρο, το οποίο γενικά είναι ηλιόλουστο και ξηρό. Η μέση θερμοκρασία τον Ιανουάριο είναι 4.8 °C τον Ιανουάριο και 28.6 °C τον Ιούλιο, με ετήσιο μέσο όρο 17.1 °C. Με μηνιαίο ποσοστό ηλιοφάνειας που ποικίλει από 34% τον Μάρτιο έως 54% τον Αύγουστο, η πόλη δέχεται 1.895 ώρες λαμπερής ηλιοφάνειας ετησίως. Οι ακραίες θερμοκρασίες από το 1951 κυμαίνονται από -10.1 °C στις 31 Ιανουαρίου 1977 (μια ανεπίσημη καταγραφή στους -12.1 °C καταγράφτηκε στις 19 Ιανουαρίου 1893) μέχρι τους 39.9 °C στις 6 και 8 Αυγούστου 2013. Ένα υψηλότερο ρεκόρ των 40.9 °C καταγράφηκε στον σταθμό Σουτζιαχούι, ένα σταθμό στο κέντρο της πόλης στις 21 Ιουλίου 2017.[12][13][14][15][16]

Κλιματικά δεδομένα Σαγκάη (κανονικά 1981–2010, ακραίες καταγραφές 1951–σήμερα)
Μήνας Ιαν Φεβ Μάρ Απρ Μάι Ιούν Ιούλ Αύγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Έτος
Υψηλότερη Μέγιστη °C (°F) 22.1 27.0 29.6 34.3 36.4 37.5 39.2 39.9 38.2 34.0 28.7 23.4 39,9
Μέση Μέγιστη °C (°F) 8.1 10.1 13.8 19.5 24.8 27.8 32.2 31.5 27.9 22.9 17.3 11.1 20,58
Μέση Μηνιαία °C (°F) 4.8 6.6 10.0 15.3 20.7 24.4 28.6 28.3 24.9 19.7 13.7 7.6 17,05
Μέση Ελάχιστη °C (°F) 2.1 3.7 6.9 11.9 17.3 21.7 25.8 25.8 22.4 16.8 10.6 4.7 14,14
Χαμηλότερη Ελάχιστη °C (°F) −10.1 −7.9 −5.4 −0.5 6.9 12.3 16.3 18.8 10.8 1.7 −4.2 −8.5 −10,1
Υετός mm (ίντσες) 74,4 59,1 93,8 74,2 84,5 181,8 145,7 213,7 87,1 55,6 52,3 43,9 1,166,1
υγρασίας 74 73 73 72 72 79 77 78 75 72 72 71 74
Μέσες ημέρες κατακρημνίσεων (≥ 0.1 mm) 9.9 9.2 12.4 11.2 10.4 12.7 11.4 12.3 9.1 6.9 7.6 7.7 120,8
Μέσες μηνιαίες ώρες ηλιοφάνειας 114.3 119.9 128.5 148.5 169.8 130.9 190.8 185.7 167.5 161.4 131.1 127.4 1.775,8
Πηγή: Κινεζική Μετεωρολογική Διοίκηση [17]
  1. cn.wtcf.org.cn/citys/3398-2.html.
  2. «中国人口普查分县资料—2020» (Κινεζικά) China Statistics Press. Πεκίνο. Ιουλίου 2022. ISBN-13 978-7-5037-9772-9.
  3. Δουσμανής, Βίκτωρ (1926). Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια. σελ. 415. 
  4. παράδειγμα αποτελούν τα άρθρα της Εστίας που προτιμούν αυτή τη γραφή όταν αναφέρονται στην κινεζική πόλη.
  5. 5,0 5,1 Van Hinsbergh, Gavin (9 Νοεμβρίου 2017). «An Introduction to China's LARGEST Cities». chinahighlights.com. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2017. 
  6. "Chongming Island" in the Encyclopedia of Shanghai, p. 52. Αρχειοθετήθηκε 2 March 2013 στο Wayback Machine. Shanghai Scientific & Technical Publishers (Shanghai), 2010. Hosted by the Municipality of Shanghai.
  7. Wijnolst, N. & al. Malacca-Max (2): Container Shipping Network Economy, p. 115. DUP Satellite, 2000. (ISBN 9040721246).
  8. "Fourth Island Wetland Emerging", pp. 1–2. Shanghai Daily. 8 December 2009. Hosted at China.org.
  9. 9,0 9,1 «Topographic Features». Basic Facts. Shanghai Municipal People's Government. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2011. 
  10. «Water Resources». Basic Facts. Shanghai Municipal People's Government. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2011. 
  11. Spencer, Richard (2007-09-19). «1.6m flee Shanghai typhoon». The Daily Telegraph (UK). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-10-13. https://web.archive.org/web/20071013183032/http://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=%2Fnews%2F2007%2F09%2F19%2Fwtyphoon119.xml. Ανακτήθηκε στις 2008-03-20. 
  12. «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2013. 
  13. 今最高气温40.8℃ 明日再"奔"40℃. 上海市公共气象服务中心. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2013. 
  14. Jiang Yabin (6 Αυγούστου 2013). «Temperature matches all-time record high». Global Times. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2013. 
  15. 长三角争先高温纪录 网友呼唤萧敬腾你在哪_新浪上海 (στα Κινεζικά). Sina Shanghai. 27 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2013. 
  16. «Extreme Temperatures Around the World». Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2010. 
  17. «中国地面国际交换站气候标准值月值数据集» (στα Κινεζικά). China Meteorological Administration. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2014.