Σακτούρια Ρεθύμνης
Συντεταγμένες: 35°7′N 24°37′E / 35.117°N 24.617°E
| Σακτούρια Ρεθύμνης | |
|---|---|
 | |
  Σακτούρια Ρεθύμνης | |
| Χώρα | Ελλάδα[1] |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Αγίου Βασιλείου |
| Υψόμετρο | 540 μέτρα |
| Πληθυσμός | 148 (2021) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Τα Σακτούρια είναι χωριό του δήμου Αγίου Βασιλείου, της περιφερειακής ενότητα Ρεθύμνης της Κρήτης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχουν 149 κατοίκους. Απέχουν 49 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο και είναι κτισμένα σε υψόμετρο 540 μ.[2]
Ιστορικά στοιχεία
Στις θέσεις Άγιος Ιωάννης και Άγιος Μάρκος έχουν ανασκαφεί κατάλοιπα μινωικών οικισμών οι οποίοι χρονολογούνται από την μεσομινωική εποχή ΙΙ μέχρι την υστερομινωική ΙΒ.[3][4]
Το χωριό αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως Sacturia στην επαρχία Αγίου Βασιλείου. Στην ενετική απογραφή του 1583 από Καστροφύλακα αναφέρεται ως Sacturia με 193 κατοίκους και 100 οφειλόμενες αγγαρείες, ενώ μνεία στο χωριό κάνει και ο Βασιλικάτα το 1630, με την ονομασία Sacturia. Στην οθωμανική απογραφή του 1659 αναφέρεται ως Sacturya po ve Kato, με 20 σπίτια. Στο έργο Κρητικά του Μιχαήλ Χουρμούζη, το 1842, αναφέρεται ως Σαχτούροι. Ο Στέργιος Σπανάκης ετυμολογεί το όνομα του χωριού από το σαχτούρι, ένα τύπο ιστιοφόρο πλοίου.[2]
Στην απογραφή του 1881 αναφέρεται ως Σαχτουρια στον δήμο Μελάμπων και είχαν αμιγώς χριστιανικό πληθυσμό, 360 κατοίκους. Στην απογραφή του 1900 είχε 408 κατοίκους. Στην απογραφή του 1920 αναφέρεται ως έδρα ομώνυμου αγροτικού δήμου.[2] Το 1925, τα Σακτούρια ορίστηκαν έδρα ομώνυμης κοινότητας, μέχρι την Καποδιστριακή διοικητική διαίρεση, όταν το χωριό προσαρτήθηκε στον Δήμο Λάμπης. Τα Κάτω Σακτούρια αναγνωρίστηκαν ως ανεξάρτητος οικισμός το 1940 και ο Άγιος Παύλος το 1991.[5]
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, οι κάτοικοι των Σακτουριών βοήθησαν αρχικά να κρυφτούν και έπειτα να φυγαδευτούν από τη Κρήτη τα συμμαχικά στρατεύματα. Στο λιμάνι του Αγίου Παύλου προσέγγιζαν υποβρύχια τα αφενός παρείχαν πολεμοφόδια στην αντίσταση και αφετέρου απομάκρυναν συμμάχους από το νησί. Γι'αυτή τους τη δράση οι Γερμανοί πυρπόλησαν ολοσχερώς το χωριό στις 4 Μαΐου 1944 και φυλάκισαν όλους τους άντρες άνω των 15. Τελικά εκτέλεσαν 15 από αυτούς.[6]
Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:
| Απογραφή | 1900 | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός[2] | 408 | 514 | 548 | 428 | 462 | 459 | 335 | 227 | 257 | 149 |
Παραπομπές
- ↑ (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Β΄. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελ. 698.
- ↑ «ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2019.
- ↑ «ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2019.
- ↑ «Κ. Σακτουρίων (Ρεθύμνης)». Διοικητικές Μεταβολές Δήμων και Κοινοτήτων - Αναλυτικά. ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2019.
- ↑ «Σακτούρια». www.agios-vasilios.gr. Δήμος Αγίου Βασιλείου. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2019.