Μετάβαση στο περιεχόμενο

Παύλος Μακεντόνσκι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Παύλος Μακεντόνσκι
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση18ος αιώνας
Μακεδονία
ΘάνατοςΔεκαετία του 1840
Ρουμανία
ΕθνικότηταΒούλγαροι[1] και Έλληνες[2]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Ρωσικά
τουρκικά
Ρουμανικά
Βουλγαρικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααξιωματικός
πολιτικός

Ο Παύλος Μακεντόνσκι ήταν οπλαρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 από την Κεντρική Μακεδονία. Συμμετείχε στις επιχειρήσεις στη Μολδοβλαχία ως πανδούρος οπλαρχηγός, συνεργαζόμενος με τις δυνάμεις του Τούντορ Βλαντιμιρέσκου.

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οικογενειακό υπόβαθρο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Παύλος Μακεντόνσκι γεννήθηκε στη Μακεδονία στα τέλη του 18ου αιώνα. Ήταν γιος του Ελληνικής καταγωγής αξιωματικού του Ρωσικού στρατού, Στογιάννη ή Στέφανου Μήντσου. Ο πατέρας του Στογιάννης Μήντσος μετανάστευσε στα τέλη του 18ου αιώνα στη Ρωσία, μετά το Ρωσοτουρκικό πόλεμο (1787 - 1792), από την Κεντρική Μακεδονία. Εκεί, έκανε στρατιωτική καριέρα στο Ρωσικό στρατό, όπου όταν κατατάχτηκε, του αποδόθηκε το επώνυμο Μακεντόσκι, ως καταγόμενος απ' τη Μακεδονία. Στα αρχεία του Ρωσικού κράτους είχε καταγραφεί ως Έλληνας. Άλλαξε το όνομά του σε Στέφανος και φρόντισε οι δυο γιοι του, Παύλος και Δημήτριος, ν' αποκτήσουν Ελληνική ανατροφή.[3]

Πρώιμη στρατιωτική δράση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Παύλος Μακεντόνσκι με το αδελφό του Δημήτριο, συμμετείχε εθελοντικά στην Πρώτη Σερβική Εξέγερση, η οποία είχε τη συμπαράσταση της Ρωσίας. Στη συνέχεια, στον επόμενο Ρωσοτουρκικό πόλεμο (1806–1812), ο Παύλος, μαζί τον αδελφό του, κατατάχθηκαν στο Ρωσικό στρατό, μετά από παρότρυνση του Έλληνα ηγεμόνα της Βλαχίας, Κωνσταντίνου Υψηλάντη. Στις πολεμικές επιχειρήσεις διακρίθηκε και βραβεύτηκε για την ανδρεία που επέδειξε. Έλαβε μάλιστα το βαθμό του υπολοχαγού. Στις 23 Μαρτίου του 1809 ο Ρώσος διοικητής των στρατιωτικών δυνάμεων της Μολδοβλαχίας, πρίγκηπας Μπαγκρατιόν, τον αποστράτευσε τιμητικά "για ν' αναζητήσει νέα στρατιωτική και πολιτική καριέρα". Έχοντας καλή γνώση της ελληνικής, ρωσικής, ρουμανικής, σερβικής και τουρκικής γλώσσας, έγινε μεταφραστής της διοίκησης της Ηγεμονίας της Μολδοβλαχίας που ήταν υπό Ρωσικό έλεγχο. Εξελίχθηκε σε αξιωματούχος της διοίκησης σε διάφορες θέσεις. Μετά την αποχώρηση της Ρωσίας το 1812 απ' τη Μολδοβλαχία, παρέμεινε κι απέκτησε την τοπική ιθαγένεια, καθώς και μεγάλη περιουσία.[4]

Ελληνική Επανάσταση του 1821

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ερχόμενος σε επαφή με τον Γεωργάκη Ολύμπιο, έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας και συμμετείχε στην προετοιμασία της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Στην Επανάσταση του 1821, συνεργάστηκε με το Τούντορ Βλαντιμιρέσκου, στο σώμα του αδελφού του Δημήτριου. Όταν ο Αλέξανδρος Υψηλάντης πέρασε τον Προύθο, ο Βαντιμιρέσκου έστειλε τον Παύλο Μακεντόνσκι να συναντήσει τον Υψηλάντη, προκειμένου να εξακριβωθεί εάν η επανάσταση θα υποστηρίζονταν από τη Ρωσία. Ο Παύλος Μακεντόνσκι δεν έλαβε κάποια θετική πληροφορία από τον Υψηλάντη και μετέφερε την αμφιβολία στο Βλαντιμιρέσκου, ο οποίος επιδίωξε τελικά να συναντηθεί με τον Υψηλάντη[5][6]. Υπό τη διοίκηση του αδελφού του Δημητρίου Μακεντόσνκι, ο Παύλος Μακεντόνσκι έλαβε μέρος, μεταξύ άλλων, στη Μάχη του Δραγατσανίου στις 7 Ιουνίου 1821. Συμμετείχε σε πολλές μάχες και ήταν από τους τελευταίους οπλαρχηγούς που σταμάτησαν της εχθροπραξίες εναντίον των Οθωμανών. Μετά την ήττα των επαναστατών στη Μολδοβλαχία, ο Παύλος Μακεντόνσκι, κατάφερε να γλιτώσει από τη δίωξη που του επεφύλασσαν οι πανδούροι, προσπαθώντας να διαφύγει στην Αυστρουγγαρία και ζητώντας άσυλο. Βοήθησε μάλιστα, να διαφύγει και ο αδελφός του Δημήτριος. Τα δυο αδέρφια κατέληξαν τελικά μέσω Τρανσυλβανίας με πλαστά διαβατήρια στο Χοτύν της Βεσσαραβίας (σήμερα στην Ουκρανία), στις 14 Σεπτεμβρίου 1821. Εκεί, θεωρήθηκαν επικίνδυνοι από τη Ρωσία και τέθηκαν υπό περιορισμό έως τις 21 Μαρτίου 1823.[4][7][8]

Μετά την Επανάσταση του 1821

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη συνέχεια ο Πάυλος Μακεντόνσκι μετέβη στο Κισινάου της Μολδαβίας. Κατα τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου (1828-1829) ο Παύλος Μακεντόνσκι, μαζί με τον αδελφό του Δημήτριο συγκρότησαν άτακτο σώμα παρενοχλώντας τις Οθωμανικές δυνάμεις, ώστε να υποστηρίξουν τις Ρωσικές επιχειρήσεις[9]. Μετά το τέλος του πολέμου, επέστρεψε με τον αδελφό του Δημήτριο, στη Μολδοβλαχία το 1830, όπου έλαβε διοικητικά αξιώματα, λόγω της πολυμάθειάς του. Το 1838 καταγράφηκε στο τοπικό βιβλίο των "αρχόντων" με τον τίτλο του "σερδάρη".[4][10]

  1. books.google.ch/books?id=KkojAQAAIAAJ&q=%D0%94%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%BE%D0%B2%2C+%D0%A1%D1%82%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BD.+%D0%91%D1%8A%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B5+%D0%B2+%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0+%D0%B8+%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0+%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B7+%D0%92%D1%8A%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%BE+%281751-1878%29.+%D0%A1%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%8F%2C+%D0%90%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%BE+%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE+%E2%80%9E%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD+%D0%94%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2%E2%80%9C%2C+2005.+ISBN+954-322-019-0.+%D1%81.+230.&dq=%D0%94%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%BE%D0%B2%2C+%D0%A1%D1%82%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BD.+%D0%91%D1%8A%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B5+%D0%B2+%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0+%D0%B8+%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0+%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B7+%D0%92%D1%8A%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%BE+%281751-1878%29.+%D0%A1%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%8F%2C+%D0%90%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%BE+%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE+%E2%80%9E%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD+%D0%94%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2%E2%80%9C%2C+2005.+ISBN+954-322-019-0.+%D1%81.+230.&hl=bg&newbks=1&newbks_redir=0&sa=X&ved=2ahUKEwik_ai426qFAxUWgv0HHdjnA6IQ6AF6BAgHEAI.
  2. books.google.ch/books?id=_7GD-Nj3ZrQC&pg=RA1-PA67&redir_esc=y.
  3. Thomas Frost, The secret societies of the European Revolution, 1776-1876, σελ. 67
  4. 4,0 4,1 4,2 Άντριαν Μαρίνο, "Η ζωή του Αλεξάντρου Ματσεντόνσκι" (Viața lui Alexandru Macedonski), Εκδόσεις: Editura pentru Literatură, Βουκουρέστι 1966
  5. https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/makedonika/article/viewFile/6024/5762 Αρχειοθετήθηκε 2017-09-24 στο Wayback Machine. Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Μακεδονικά, Τόμος Στ΄, Ιωάννης Βασδραβέλλης, Η συμμετοχή των Μακεδόνων οπλαρχηγών εις την Επανάστασιν των ηγεμονιών και η εποποιία της μονής του Σέκου (1821), σελ. 124
  6. Ιβάν Πέτροβιτς Λιπράντι, "Capitanili Jordache Olimpiotul Actiunea in Principate in Anul 1821, (ρουμανική μετάφραση από το ρωσικό κείμενο, δημοσιευθέντων άμφοτέρων είς τό Documente Privind Istoria Rominiei, τόμος Ε΄, 1962, εκδιδόμενος παρά τής Ρουμανικής Ακαδημίας Βουκουρεστίου, σελ. 422
  7. Hungarian exiles and the Romanian national movement, 1849-1867, Béla Borsi-Kálmán, Sándor Bíró, Social Science Monographs, 1991, ISBN 088033228X, σελ. 302
  8. Academia Republicii Populare Romîne. Secția de Științe Istorice, Filožofice și Economico-Juridice (1954). Studii și referate privind istoria Romîniei: din lucrările sesiunii lărgite a Secțiunii de Stiințe Istorice, Filozofice și Economico-Juridice, 21-24 Decembrie 1953. Editura academiei republicii populare romîne. σελ. 1023. 
  9. Στέφαν Ντουϊνώφ, "Βούλγαροι στην Ουκρανία και τη Μολδαβία κατά την Αναγέννηση (1751-1878)" (Българите в Украйна и Молдова през Възраждането (1751-1878), Σόφια 2005, Εκδόσεις: Marin Drinov Academic Publishing House, ISBN 954-322-019-0, σελ. 230
  10. Εγκυκλοπαίδεια της Βουλγαρίας, Τόμος Δ΄, Εκδοτικός οίκος BAS, Σόφια 1984, σελ. 31