Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μητροπολιτικός Πόλος Ελληνικού - Αγίου Κοσμά

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού
Το πάρκο υπό κατασκευή, τον Μάιο του 2024.
Χάρτης
ΤοποθεσίαΕλληνικό
Συντεταγμένες37°53′11″N 23°44′29″E / 37.8865°N 23.7414°E / 37.8865; 23.7414
ΈκτασηΑθήνα
ΔιαχείρισηLamda Development
Ιστότοποςtheellinikon.com.gr

Το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού (αγγλικά: The Εllinikon‎‎) είναι η ονομασία που δίνεται στην υπό εξέλιξη αξιοποίηση/ανάπλαση του χώρου του πρώην Διεθνούς Αεροδρομίου του Ελληνικού και της παράκτιας Ολυμπιακής ζώνης του Αγίου Κοσμά Αττικής. Αποτελεί ένα υπό εξέλιξη έργο ανάπλασης στην περιοχή του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού, 8 χλμ. νοτιοδυτικά του κέντρου της Αθήνας. Η συνολική έκτασή του υπολογίζεται σε 6.200.000 τ.μ.[1]

Η έκταση του πρώην Διεθνούς Αεροδρομίου Ελληνικού είναι 5.300 στρέμματα, από τα οποία 4.010 στρέμματα προβλέπεται ότι θα καλύψει το Μητροπολιτικό Πάρκο, 1.000 στρέμματα θα αξιοποιηθούν για πολεοδομική ανάπτυξη και τα υπόλοιπα 290 αφορούν νέες υποδομές ή υπάρχουσες εγκαταστάσεις. Ο καταμερισμός αυτός έχει συναντήσει αντιδράσεις από επιτροπές κατοίκων των γύρω προαστίων, που ζητούν τη διάθεση ολόκληρου του χώρου του πρώην αεροδρομίου για τη δημιουργία πάρκου.

Η πρόταση για την υλοποίηση του έργου επιλέχθηκε το 2003 μετά από διαγωνισμό που προκηρύχθηκε από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε σε συνεργασία με την Διεθνή Ένωση Αρχιτεκτόνων ανάμεσα από 159 προτάσεις.

Το έργο θα κοστίσει συνολικά 8 δις ευρώ[2], θα προσφέρει επί του συνόλου 75.000 θέσεις εργασίας και ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2020.

Η κατασκευαστική εταιρεία Foster and Partners έχει κατασκευάσει το ψηλότερο κτήριο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην Πολωνία. Μαζί με τους ARUP Engineers, Charles Anderson Landscape Architecture θα ολοκληρώσουν το σχέδιο.

Σύμφωνα με τα σχέδια του ιδιοκτήτη του έργου, το μητροπολιτικό πάρκο πρόκειται να είναι το μεγαλύτερο που δημιουργήθηκε ποτέ στην Ελλάδα.

Ο χώρος του Αεροδρομίου του Ελληνικού αποτέλεσε τον κρατικό αερολιμένα Αθηνών επί 60 χρόνια μέχρι και το 2001 όπου όλη η δραστηριότητα μεταφέρθηκε στο νέο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος».[3]

Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, το διάστημα 1996-1998, ο οικονομολόγος Ιωάννης Σπράος κατέθεσε για πρώτη φορά στην τότε κυβέρνηση τις προτάσεις του για την αξιοποίηση του χώρου στο Ελληνικό. Την ίδια περίοδο, το τότε Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. ζήτησε από τον καθηγητή Λουδοβίκο Βασενχόβεν να εκπονήσει μελέτη, αλλά η προσπάθεια παρέμεινε ανολοκλήρωτη. Τα σχέδια του Βασενχόβεν για το Ελληνικό συνιστούσαν τέσσερα εναλλακτικά σενάρια, που περιελάμβαναν κέντρο μουσικής, ενυδρείο, αίθουσα συναυλιών, μουσεία, καθώς και υπογειοποίηση τμήματος της λεωφόρου Ποσειδώνος. Προέβλεπαν επίσης και επιχειρηματική εκμετάλλευση με ανοικοδόμηση χώρων επαγγελματικής χρήσης και ξενοδοχείων σε έκταση περίπου 900 στρεμμάτων. Βασικό στοιχείο σε όλα τα σενάρια ήταν η διατήρηση μιας έκτασης περίπου 4.000 στρεμμάτων ως χώρου πρασίνου.[4]

Το 2003 το Υπουργείο πραγματοποίησε διεθνή διαγωνισμό τον οποίο κέρδισαν οι Γάλλοι αρχιτέκτονες David Serero, Εlena Fernandez και Ρhilippe Coignet, μαζί με την αρχιτέκτονα Στυλιανή Δαούτη. Το καλοκαίρι του 2007 ο τότε υπουργός ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Γιώργος Σουφλιάς παρουσίασε την τελική μελέτη των Γάλλων για την αξιοποίηση του χώρου στο Ελληνικό, η οποία προέβλεπε συνολική επιφάνεια χώρων πρασίνου 6.500 στρεμμάτων με υπογειοποίηση της λεωφόρου Ποσειδώνος και ενοποίηση του Ελληνικού με την παραλία του Αγίου Κοσμά, δημιουργία δεκάδων χιλιομέτρων μονοπατιών πεζοπορίας, ποδηλασίας και ιππασίας, δενδροφυτεύσεις, και διατήρηση μόλις 41 από τα 419 κτήρια στο Ελληνικό. Το έργο θα κατασκευαζόταν με αυτοχρηματοδότηση, με παραχώρηση έκτασης 1.000 στρεμμάτων σε ιδιώτες από τα οποία τα 300 θα ανοικοδομούνταν με χώρους επαγγελματικών χρήσεων, κατοικίας και δημόσιων κτιρίων ώστε να χρηματοδοτηθεί η κατασκευή και συντήρηση του έργου. Υπήρχε η εκτίμηση ότι οι πρώτες εργασίες θα μπορούσαν να ξεκινήσουν ήδη από τον επόμενο χρόνο, το 2008.[4][5] Μέχρι και εκείνη την περίοδο, προκρίνονταν σχέδια αναδιαμόρφωσης του Ελληνικού ως ενός πάρκου πρασίνου με ελάχιστη ανοικοδόμηση και εμπορική εκμετάλλευση. Στο πλαίσιο αυτό, η τότε αντιπολίτευση, ΠΑ.ΣΟ.Κ., Κ.Κ.Ε. και ΣΥ.ΡΙΖ.Α., εξέφρασε την αντίθεση της στο σχέδιο Σουφλιά που περιελάμβανε την ανοικοδόμηση έστω και μικρής έκτασης του χώρου.[5] Ωστόσο, ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 2000 με τη νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και το ξέσπασμα της ελληνικής οικονομικής κρίσης οι συζητήσεις για την αξιοποίηση του χώρου του Ελληνικού άρχισαν να αποκτούν κατά βάση οικονομικά χαρακτηριστικά, με δεδομένο ότι η ορθή εκμετάλλευση του έργου θα μπορούσε να συνεισφέρει στην τόνωση της οικονομίας και τη μείωση της ανεργίας.[6] Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι το ποσοστό της έκτασης που προβλεπόταν για τη δημιουργία πάρκου πρασίνου υπήρξε διαφορετικό σε κάθε μελέτη, κυμαινόμενο από 35% επί του συνόλου της έκτασης σε μελέτη του 1994, σε 79% επί του συνόλου το 1999 και σε 90% του συνόλου στη μελέτη του 2007. Στο νομοσχέδιο του 2012 (βλ. παρακάτω), το ποσοστό της έκτασης πρασίνου προβλεπόταν να ανέρχεται στο 60% επί της συνολικής έκτασης του Ελληνικού.[7]

Σχεδιασμός και ίδρυση Ελληνικό Α.Ε.

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την περίοδο 2010-2011, ο Ισπανός αρχιτέκτονας Χοσέ Αθεμπίγιο (Acebillio) επελέγη ως σύμβουλος της κυβέρνησης Γεωργίου Παπανδρέου για το Ελληνικό και ο τότε Υπουργός Επικρατείας Χάρης Παμπούκης ξεκίνησε μια σειρά διαπραγματεύσεων με την κρατική επενδυτική αρχή του Κατάρ (Qatar Investment Authority) που εκδήλωσε ενδιαφέρον για επένδυση στο Ελληνικό.[8][9] Παράλληλα δρομολογήθηκε η σύσταση ανώνυμης εταιρείας του Δηµοσίου υπό την επωνυμία «Ελληνικό Α.Ε.» με σκοπό να αναλάβει το συνολικό πακέτο αξιοποίησης του Ελληνικού και το πρόγραμμα επενδύσεων της σύμπραξης δηµόσιου και ιδιωτικού τομέα.[10] Η εταιρεία ιδρύθηκε στις 31 Μαρτίου 2011 και στη διοίκησή της μεταβιβάστηκε, συνολικά έως και το 2012 με τον Νόμο 4062/2012, έκταση 6.205.667 τετραγωνικών μέτρων, η οποία συνιστά τον «Μητροπολιτικό Πόλο Ελληνικού – Αγίου Κοσμά».[11]

Στα μέσα του 2011, ο Αθεμπίγιο παρουσίασε την πρόταση του για την αξιοποίηση του χώρου στο Ελληνικό, η οποία περιελάμβανε μετατροπή του 72% της έκτασης του αεροδρομίου σε πράσινο, του 15% σε δρόμους και του 12% σε δομημένο τμήμα για οικιστική χρήση (περίπου 6.500 σπίτια για 15.000 κατοίκους) και ανέγερση γραφείων επιχειρήσεων και κυβερνητικών κτηρίων, πανεπιστημιούπολης, εμπορικού και συνεδριακού κέντρου, θερμοκηπίου, πάρκου φωτοβολταϊκών, μουσείου και ξενοδοχείου. Ο συντελεστής δόμησης προτάθηκε από 0,3 έως 0,5 και η συνολική επιφάνεια των κτιρίων στο Ελληνικό (υφιστάμενων και νέων) θα ήταν 2-3 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα.[12][13]

Διεθνής διαγωνισμός και ταυτότητα του έργου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένας Διεθνής Πλειοδοτικός Διαγωνισμός για την αξιοποίηση του Ελληνικού τελικά ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2011 οπότε και δημοσιεύθηκε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος σε ελληνικά και διεθνή ΜΜΕ. Κατά την πρώτη φάση, που ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2012, εκδήλωσαν ενδιαφέρον συνολικά 9 εταιρείες, από την Ελλάδα, το Ισραήλ, τις Η.Π.Α., την Κύπρο, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ισπανία και το Κατάρ.[11] Το μοντέλο που προωθήθηκε από όλους τους επενδυτές ήταν μεικτό και περιλάμβανε κατοικίες, χώρους αναψυχής, εμπόριο και υπηρεσίες.[7]

Παράλληλα, την άνοιξη του 2012 ψηφίστηκε από τη Βουλή νομοσχέδιο (Νόμος 4062/2012)[14] με το οποίο καθορίζονταν οι όροι για την αξιοποίηση της έκτασης και εν γένει η πολεοδομική και χωροταξική ταυτότητα του ακινήτου. Το νομοσχέδιο υπερψηφίστηκε από το ΠΑΣΟΚ, τη ΝΔ, τη ΔΗΣΥ, τον ΛΑΟΣ και τους Ανεξάρτητους Έλληνες, ενώ καταψηφίστηκε από τη ΔΗΜΑΡ και τον ΣΥΡΙΖΑ.[15] Ο Νόμος προέβλεπε ότι στην «Ελληνικό Α.Ε.» περιέρχονται επιπλέον 426 στρέμματα του Αθλητικού Κέντρου Αγίου Κοσμά και 529 στρέμματα του κέντρου ιστιοπλοΐας (μαρίνα) του Αγ. Κοσμά, πέραν των 5.249 στρεμμάτων της έκτασης του Ελληνικού που ήδη κατείχε η εταιρεία, οπότε στη διοίκησή της μεταβιβάστηκε συνολική έκταση περίπου 6.205 στρεμμάτων η οποία συνιστά τον «Μητροπολιτικό Πόλο Ελληνικού – Αγίου Κοσμά». Επιπλέον, οριζόταν ότι οι δημόσιοι και ανοιχτοί πράσινοι χώροι θα καλύπτουν συνολικά το 60% της συνολικής έκτασης, η κτιριακή κάλυψη θα συνιστά το 20% της συνολικής έκτασης, οι δρόμοι κυκλοφορίας το 20% και το μέσο ύψος των κτιρίων θα είναι 3,5 όροφοι. Αναφορικά με τη χρήση γης προβλέπονταν, πέρα από τους χώρους πρασίνου, χώροι κατοικίας, τουρισμού-αναψυχής, αθλητισμού, επιχειρηματικά και θεματικά πάρκα, εμπορικά κέντρα, καζίνο, θρησκευτικοί χώροι, γραφεία, τράπεζες, εκπαιδευτικοί και εκθεσιακοί χώροι.[7][14][16]

Από τους συνολικά 9 ενδιαφερόμενους επενδυτές, οι 4 (Elbit Cochin Island Ltd, L&R London and Regional Group Holdings Limited, Lamda Development S.A. και Qatari Real Estate Investment Company QSC) επιλέχθηκαν και προχώρησαν στη δεύτερη και τελική φάση του διαγωνισμού.[11] Ωστόσο, τον Ιανουάριο του 2013 η εταιρεία Qatari Real Estate Investment Company δεν προσήλθε να υπογράψει τα έγγραφα εμπιστευτικότητας προκειμένου να λάβει τα τεύχη δημοπράτησης, αποχωρώντας ουσιαστικά από τον διαγωνισμό.[17] Τον Σεπτέμβριο του 2013 καταργήθηκε και τυπικά το αεροδρόμιο στο Ελληνικό ως αεροπορική εγκατάσταση με απόφαση του τότε Υπουργείου Υποδομών, ανοίγοντας το δρόμο για την επένδυση.[18] Τον Νοέμβριο του 2013 το ΤΑΙΠΕΔ έδωσε στον επενδυτή που θα αναδεικνυόταν από τον διαγωνισμό την επιλογή είτε για εφάπαξ αποπληρωμή του αρχικού τιμήματος για την παραχώρηση της έκτασης, είτε για προκαταβολή του 25% του τιμήματος και αποπληρωμή του υπόλοιπου ποσού σε δέκα ετήσιες ισόποσες δόσεις, με την υποχρέωση υποβολής εγγυητικών επιστολών.[19] Από τους 3 ενδιαφερόμενους επενδυτές που συνέχισαν στον διαγωνισμό, προσφορά τελικά υπέβαλλε μόνο η Lamda Development S.A., αν και όλοι συμμετείχαν στον ανταγωνιστικό διάλογο.[11][20]

Τον Μάρτιο του 2014, μετά από μια διαγωνιστική διαδικασία που διήρκεσε 27 μήνες, η Lamda Development S.A. ανακηρύχθηκε προτιμητέος επενδυτής, αφότου αποσφραγίστηκε και έγινε δεκτή η νέα, βελτιωμένη της προσφορά την οποία το ΤΑΙΠΕΔ ζήτησε και έλαβε από την εταιρεία, υψηλότερη κατά περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ από την αρχική. Η τελική προσφορά της εταιρείας, για την αγορά του 100% των μετοχών της «Ελληνικό Α.Ε.», ανήλθε στα 915 εκατομμύρια ευρώ, ποσό που κρίθηκε δίκαιο και εύλογο από τους χρηματοοικονομικούς συμβούλους του ΤΑΙΠΕΔ, Citigroup και Piraeus Bank. Το συνολικό ποσό που θα καταβάλλει η εταιρεία ανέρχεται σε 2,1 δισεκατομμύρια ευρώ: 915 εκατομμύρια ευρώ για την απόκτηση των μετοχών της «Ελληνικό Α.Ε.» και 1,25 δισεκατομμύρια ευρώ σε βάθος δεκαετίας για την ανάπτυξη του μητροπολιτικού πάρκου και των υποδομών κοινής ωφέλειας.[20][21][22][23]

Υπογραφή σύμβασης παραχώρησης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εντός του 2014, το Συμβούλιο της Επικρατείας και το Ελεγκτικό Συνέδριο με σειρά αποφάσεων απέρριψαν αιτήσεις ακύρωσης για την υπογραφή της σύμβασης και έκριναν νόμιμη τη μεταβίβαση των μετοχών της «Ελληνικό Α.Ε.» από το Ελληνικό Δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ.[11] Ωστόσο, το Ζ' Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου τον Σεπτέμβριο του 2014 έκρινε ότι ο διαγωνισμός παραβίαζε τις αρχές της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και του ανταγωνισμού και ανέστειλε την υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης μεταξύ του ΤΑΙΠΕΔ και της αναδόχου εταιρείας.[24] Η απόφαση αυτή τελικά ανακλήθηκε δύο μήνες αργότερα καθώς, μετά από αίτημα του ΤΑΙΠΕΔ, το 6ο Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε και αποφάσισε ότι ο διαγωνισμός ήταν νόμιμος και ανακάλεσε την απόφαση του Ζ΄Κλιμακίου, επιτρέποντας έτσι την υπογραφή της σύμβασης.[25]

Στις 14 Νοεμβρίου 2014, επί κυβερνήσεως Σαμαρά, τελικά υπεγράφη η σύμβαση παραχώρησης και εκμετάλλευσης της έκτασης του Ελληνικού μεταξύ του ΤΑΙΠΕΔ και της Lamda Development S.A., η οποία είχε αναδειχθεί νωρίτερα το ίδιο έτος ως ο προτιμητέος επενδυτής.[24] Ο, τότε στην αξιωματική αντιπολίτευση, ΣΥΡΙΖΑ ήταν αντίθετος στην επένδυση και στελέχη του, μετέπειτα υψηλόβαθμα στην κυβέρνηση Τσίπρα, κατήγγειλαν τη σύμβαση που υπογράφηκε μεταξύ του ΤΑΙΠΕΔ και της Lamda Development ως παράνομη και αντίθετη στο δημόσιο συμφέρον.[26][27][28] Τον Δεκέμβριο του 2014 η τότε Περιφερειάρχης Αττικής, προερχόμενη από τον ΣΥΡΙΖΑ, Ρένα Δούρου προσέφυγε στο Ελεγκτικό Συνέδριο ζητώντας την ακύρωση προηγούμενης απόφασης του Συνεδρίου με την οποία κρίθηκε ως νόμιμος ο διαγωνισμός για το Ελληνικό.[29]

Το συνολικό όφελος της επένδυσης για το Ελληνικό Δημόσιο, μαζί με τον προϋπολογισμό για τα έργα υποδομής, εκτιμάται ότι ανέρχεται στα 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ το σύνολο της επένδυσης αγγίζει τα 8 δισεκατομμύρια ευρώ.[11] Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της κατασκευής και λειτουργίας της επένδυσης θα δημιουργηθούν περίπου 50.000 νέες θέσεις εργασίας, ενώ ο επενδυτής θα αποδίδει στο Ελληνικό Δημόσιο άνω των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ σε φόρους σε ετήσια βάση.[22]

Καθυστερήσεις και κύρωση σύμβασης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την περίοδο 2015-2019, επί κυβερνήσεως Τσίπρα, σημειώθηκε μια σειρά από καθυστερήσεις στην έναρξη του έργου. Μέχρι και το πρώτο μισό του 2015 στελέχη της νέας κυβέρνησης εξέφραζαν δημόσια την αντίθεση τους στην αποκρατικοποίηση του Ελληνικού, γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση του επενδυτή.[28][30][31][32] Ωστόσο, στα μέσα του 2015 οι αποκρατικοποιήσεις, με βασική αυτήν της επένδυσης του Ελληνικού, αποτέλεσαν ένα από τα προαπαιτούμενα για το νέο πρόγραμμα στήριξης της Ελλάδας από τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς και την εκταμίευση των δόσεων με αποτέλεσμα η τότε κυβέρνηση να συμφωνήσει στην προώθησή υλοποίησης του έργου παρά την αντίθεση της.[28][33][34][35][36][37]

Από το 2016 και έπειτα οι καθυστερήσεις στην επένδυση του Ελληνικού σχετίζονταν με δικαστικές προσφυγές, εμπλοκή των αρχαιολογικών υπηρεσιών και καθυστέρηση της αδειοδότησης του καζίνο και της μετεγκατάστασης δημόσιων φορέων σε άλλο χώρο από την κυβέρνηση.[36][38]

Τον Σεπτέμβριο του 2016, η σύμβαση παραχώρησης που είχε υπογραφεί το 2014 μεταξύ του ΤΑΙΠΕΔ και της Lamda Development κυρώθηκε από την ελληνική Βουλή, αφού υπερψηφίστηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, τη Νέα Δημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ, το Ποτάμι, τους Ανεξάρτητους Έλληνες και την Ένωση Κεντρώων, ενώ καταψηφίστηκε από τη Χρυσή Αυγή και το ΚΚΕ.[39]

Τον Οκτώβριο του 2016, μετά από αίτημα διαφόρων οργανώσεων και φορέων που ζητούσαν τον χαρακτηρισμό πολλαπλών κτηρίων, εγκαταστάσεων και αεροσκαφών εντός του χώρου της επένδυσης ως νεώτερων μνημείων, το Συμβούλιο Νεώτερων Μνημείων τελικά αποφάσισε την κήρυξη ως μνημείου μόνο του υποστέγου «Παγόδα».[40][41] Στις αρχές του 2017, η «Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού» μαζί με κατοίκους της περιοχής και τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών, μεταξύ άλλων, προσέφυγαν στο ΣτΕ ζητώντας την κήρυξη περισσότερων κτηρίων στο Ελληνικό ως μνημείων. Την ίδια περίοδο, 18 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ με ερώτηση τους στη Βουλή ζήτησαν τον ορισμό αρχαιολογικών χώρων στο Ελληνικό.[42]

Τον Μάιο του 2017, ο δασάρχης Πειραιά ανακήρυξε ως δασική περιοχή μια έκταση 37 στρεμμάτων κοντά στην παραλιακή ζώνη του Αγ. Κοσμά, σε περιοχή που ο επενδυτής σχεδίαζε την ανέγερση συμπλέγματος ακινήτων αναψυχής με ξενοδοχείο, καζίνο και καταστήματα, με αποτέλεσμα νέες καθυστερήσεις στην πρόοδο του έργου.[43] Το ΤΑΙΠΕΔ και η Ελληνικό ΑΕ προσέφυγαν κατά της απόφασης του δασαρχείου και τελικά, τον Οκτώβριο του 2017, η Τεχνική Επιτροπή Εξέτασης Αντιρρήσεων Πειραιά αποχαρακτήρισε τη συγκεκριμένη έκταση από δασική.[44]

Τον ίδιο μήνα, στις 3 Οκτωβρίου 2017, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) υπό την προεδρία της Μαρίας Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, κήρυξε ως αρχαιολογικό χώρο χωρίς περιορισμούς δόμησης μία έκταση 280 στρεμμάτων στον Άγιο Κοσμά, στο λόφο Χασάνι, στο ρέμα Τραχώνων, αλλά και στον σταθμό του μετρό Αργυρούπολης και στο αμαξοστάσιο του τραμ, στα βορειοδυτικά του συνολικού οικοπέδου του χώρου του παλαιού αεροδρομίου, σε περιοχή που το επενδυτικό σχέδιο προέβλεπε την ανέγερση ενός εμπορικού κέντρου και πολυτελών κατοικιών. Το ΚΑΣ ενέκρινε ακόμα το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΣΟΑ) και τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) εκφράζοντας παρόλα αυτά επιφύλαξη για το ύψος των κτηρίων που θα ανεγερθούν, το οποίο όμως αποτελεί αδιαπραγμάτευτο τμήμα της επένδυσης. Τους προηγούμενους μήνες το ΚΑΣ αρχικά επεδίωκε την κήρυξη σημαντικά μεγαλύτερης έκτασης ως αρχαιολογικού χώρου, επικαλούμενο νομοθεσία για την προστασία των αρχαιοτήτων και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Μετά την ανακοίνωση της απόφασης του ΚΑΣ, η επενδύτρια εταιρεία Lamda Development εξέφρασε εκ νέου την ανησυχία της για την πορεία του έργου υποστηρίζοντας ότι προτίθεται να συζητήσει μόνο ήσσονος σημασίας αλλαγές στις υπογραφείσες συμβάσεις.[36][45][46][47]

Τον Μάρτιο του 2018, με Προεδρικό Διάταγμα το οποίο είχε νωρίτερα κριθεί με απόφαση του ΣτΕ, εγκρίθηκε το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης του Ελληνικού. Τον Σεπτέμβριο του 2019 εκδόθηκε από το Κεντρικό Συμβούλιο Διοίκησης η τελευταία από τις τέσσερις Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ) που απαιτούνται για την έγκριση των πολεοδομικών μελετών για την έναρξη της υλοποίησης του έργου.[48]

Εγκαταστάσεις και Υποδομές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο σχεδιασμός του έργου περιλαμβάνει ένα μητροπολιτικό πάρκο 2.000.000 τ.μ. το οποίο θα συνδέεται με μια νέα, ελεύθερη παραλία μήκους ενός χιλιομέτρου και πλάτους 50 μέτρων, τη δημιουργία μιας σύγχρονης πόλης, καθώς και σημεία τουριστικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος, ξενοδοχειακές μονάδες, εμπορικές και επιχειρηματικές δραστηριότητες, αθλητικές εγκαταστάσεις και χώρους αναψυχής και ευεξίας.[49]

Επίσης, ο πρώην κύριος διάδρομος προσγείωσης διατηρείται σαν χώρος κίνησης των πεζών. Όλα τα κτήρια του αεροδρομίου και της πρώην Αμερικανικής Βάσης θα κατεδαφιστούν, εκτός από το κτήριο του FΙR και το κτίριο του πρώην ανατολικού αερολιμένα (κτίριο Σαάρινεν). Στο έργο περιλαμβάνονται και επεκτάσεις του τραμ, καθώς και η βύθιση της λεωφόρου Ποσειδώνος ώστε να επιτευχθεί η ενοποίηση του πάρκου με τις εγκαταστάσεις του Αγίου Κοσμά και με το Γκολφ της Γλυφάδας.

Ο σχεδιασμός της ανάπλασης του Ελληνικού περιλαμβάνει μια σειρά σύγχρονων εγκαταστάσεων[50] μεταξύ των οποίων:

  • Μητροπολιτικό Πάρκο (έκτασης 2.000.000 τ.μ.)
  • Παραλία
  • Μαρίνα
  • Πύργο / Συγκρότημα Κατοικιών
  • Καζίνο (IRC)
  • Οικιστικές Αναπτύξεις και Συγκροτήματα
  • Επιχειρηματικό Κέντρο
  • Εμπορικό κέντρο επί της Λεωφ. Βουλιαγμένης
  • Συγκρότημα Αθλητικών Εγκαταστάσεων
  • Χώρο Εκθέσεων
  • Ενυδρείο
  • Ξενοδοχεία
  1. IEFIMERIDA.GR, NEWSROOM (9 Ιουνίου 2016). «Ελληνικό: Πώς το πρώην αεροδρόμιο θα μεταμορφωθεί σε Μητροπολιτικό Πάρκο | ΕΛΛΑΔΑ». iefimerida.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2019. 
  2. Κολώνας, Χρήστος (18 Νοεμβρίου 2018). «Ελληνικό: Ξεκλειδώνουν 85.000 θέσεις εργασίας». in.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2019. 
  3. «20 πράγματα που αξίζει να γνωρίζεις για το αεροδρόμιο του Ελληνικού». ΝΟΤΙΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ - www.nou-pou.gr (στα Αγγλικά). 9 Ιουλίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2019. 
  4. 4,0 4,1 Μάχη, Τράτσα (12 Ιουνίου 2011). «Πέντε προτάσεις για ένα «φιλέτο»». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2020. 
  5. 5,0 5,1 Μπουλουκος, Ρεπορταζ Π (25 Νοεμβρίου 2008). «Οαση πρασίνου γίνεται το Ελληνικό». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2020. 
  6. «Από που φυσάει στο Ελληνικό;, του Γιώργου Π. Τερζή | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2020. 
  7. 7,0 7,1 7,2 «Πολλοί οι μνηστήρες για το Ελληνικό, Της Τανιας Γεωργιοπουλου | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2020. 
  8. Team, ΤοΒΗΜΑ (3 Μαΐου 2011). «Χάρης Παμπούκης: «Το Κατάρ δεν έφυγε από... το Ελληνικό»». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2020. 
  9. Capital.gr. «Επίσκεψη Χ. Παμπούκη στο Κατάρ». Capital.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2020. 
  10. «Στήνουν «Ελληνικό Α.Ε.»». ΤΑ ΝΕΑ. 19 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2020. 
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 Newsroom (1 Δεκεμβρίου 2017). «Η Σύμβαση για το Ελληνικό – Ιστορική Αναδρομή». CNN.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2019. 
  12. Team, ΤοΒΗΜΑ (8 Ιουνίου 2011). «Χοσέ Ασεμπίγιο: Ολο το σχέδιο για το πάρκο στο Ελληνικό». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2020. 
  13. «Ελληνικό: Το καλοκαίρι η πρόσκληση ενδιαφέροντος». www.euro2day.gr (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2020. 
  14. 14,0 14,1 «ΝΟΜΟΣ 4062/2012 (Κωδικοποιημένος) - ΦΕΚ Α 70/30.03.2012». www.kodiko.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2020. 
  15. «ΣΥΡΙΖΑ Γλυφάδας: Η δημόσια περιουσία δεν ξεπουλιέται | VIMA Online». www.vimaonline.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2020. 
  16. «Οικοδομική κάλυψη μέχρι 40% προβλέπει το νομοσχέδιο για το Ελληνικό». Flashnews.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2020. 
  17. «Αποχώρησε η Qatari Diar από τον διαγωνισμό αξιοποίησης του Ελληνικού, Του Βαγγελη Μανδραβελη | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2020. 
  18. «Αεροδρόμιο Ελληνικού: τίτλοι τέλους». Athens Voice. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2020. 
  19. «Αλλάζουν οι όροι αποκρατικοποίησης του Ελληνικού, Του Βαγγελη Μανδραβελη | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2020. 
  20. 20,0 20,1 «Εντός του 2015 ξεκινά τα έργα στο Ελληνικό η Lamda Development, του Βαγγέλη Μανδραβέλη | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2020. 
  21. Team, ΤοΒΗΜΑ (31 Μαρτίου 2014). «Ελληνικό: Εγκρίθηκε από το ΤΑΙΠΕΔ η προσφορά της Lamda Development». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2020. 
  22. 22,0 22,1 «Στα 915 εκατ. ευρώ η τελική πρόταση της Lamda για την αξιοποίηση του Ελληνικού». ProtoThema. 26 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2020. 
  23. «Ελληνικό: Τι χωρίζει ΤΑΙΠΕΔ και Lamda Development». www.euro2day.gr (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2020. 
  24. 24,0 24,1 «Υπεγράφη η σύμβαση για το Ελληνικό». www.topontiki.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2020. 
  25. ««Πράσινο φως» από το Ελεγκτικό Συνέδριο για το Ελληνικό | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2020. 
  26. «Όταν ο Τσίπρας έλεγε «Το Ελληνικό δεν πωλείται!»». Alfavita. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  27. «ΣΥΡΙΖΑ: Η σύμβαση του ΤΑΙΠΕΔ με τη Lamda Development είναι παράνομη | VIMA Online». www.vimaonline.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  28. 28,0 28,1 28,2 «Η αξιοποίηση του Ελληνικού, επόμενη δοκιμασία για ΤΑΙΠΕΔ και επενδυτές, του Βαγγέλη Μανδραβέλη | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  29. IEFIMERIDA.GR, NEWSROOM (15 Δεκεμβρίου 2014). «Η Δούρου προσφεύγει στο Ελεγκτικό Συνέδριο για το Ελληνικό | ΠΟΛΙΤΙΚΗ». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  30. aftodioikisi (6 Φεβρουαρίου 2015). ««Φρένο» στις αποκρατικοποιήσεις αεροδρομίων και Ελληνικού». Aftodioikisi.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  31. «Ετος αβεβαιότητας για ιδιωτικοποιήσεις 3,5 δισ. ευρώ το 2015, του Βαγγέλη Μανδραβέλη | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  32. «Η Lamda Development απαντά στον Π. Λαφαζάνη για το Ελληνικό». www.topontiki.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  33. «Προτεραιότητα για την κυβέρνηση η ολοκλήρωση της επένδυσης του Ελληνικού | VIMA Online». www.vimaonline.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  34. «Όλα τα μέτρα του τρίτου μνημονίου». Newsbeast.gr. 13 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  35. «Αποφασισμένη να προχωρήσει η Κυβέρνηση στην πώληση του Ελληνικού | VIMA Online». www.vimaonline.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2020. 
  36. 36,0 36,1 36,2 Capital.gr. «Ελληνικό: Ζητείται πολιτική λύση για το… δάσος με τα αρχαία». Capital.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  37. «Κυρίτσης: «Ως ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλουμε την επένδυση στο Ελληνικό, αλλά ... » | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  38. Newsroom (29 Αυγούστου 2017). «Χάνονται κρίσιμες ημερομηνίες για την επένδυση στο Ελληνικό». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  39. IEFIMERIDA.GR, NEWSROOM (21 Σεπτεμβρίου 2016). «Ψηφίστηκε από την Ολομέλεια με ευρεία πλειοψηφία η σύμβαση παραχώρησης του Ελληνικού | ΠΟΛΙΤΙΚΗ». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  40. Voria.gr. «Η επόμενη μέρα του Ελληνικού που εξακολουθεί να παραμένει «κολλημένο»». Η επόμενη μέρα του Ελληνικού που εξακολουθεί να παραμένει «κολλημένο». Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  41. «Μόνο ένα από τα οκτώ κτίρια του Ελληνικού κηρύχθηκε ως μνημείο». LiFO. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  42. «Ποιοί και γιατί σαμποτάρουν τη μεγάλη επένδυση στο Ελληνικό». The TOC. 16 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  43. «Δασική περιοχή κηρύχθηκαν 37 στρέμματα στο Ελληνικό, του Βαγγέλη Μανδραβέλη | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  44. «Δεν αποτελούν δάσος τα 37 στρέμματα στο Ελληνικό». Newsbeast.gr. 2 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  45. IEFIMERIDA.GR, NEWSROOM (3 Οκτωβρίου 2017). «Κατέληξε σε λύση το ΚΑΣ για το Ελληνικό -Κήρυξε αρχαιολογικό χώρο 280 στρέμματα | ΕΛΛΑΔΑ». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  46. Newsroom (3 Οκτωβρίου 2017). «Εκ νέου στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο το Ελληνικό». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  47. «Όλα τα σενάρια ανοιχτά για την επένδυση στο Ελληνικό | naftemporiki.gr». www.naftemporiki.gr. 10 Μαΐου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2020. 
  48. ««Έκλεισε» και η τελευταία ΚΥΑ - Άνοιξε ο δρόμος για το Ελληνικό | Liberal.gr». www.liberal.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2019. 
  49. «Η «εθνική» ευκαιρία του Ελληνικού, ΓΙΑΝΝΗΣ Α. ΑΙΣΩΠΟΣ* | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2019. 
  50. «Το Ελληνικό "δίνει ζωή" στην οικονομία». EMEAgr. 23 Αυγούστου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2019.