Μαύρη σοκολάτα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μαύρη σοκολάτα με 70% κακάο

Η μαύρη σοκολάτα είναι μια μορφή σοκολάτας που περιέχει μόνο κακαόμαζα, βούτυρο κακάο και ζάχαρη. Η μαύρη σοκολάτα χωρίς προσθήκη γλυκαντικού είναι γνωστή ως πικρή σοκολάτα[1][2] ή σοκολάτα υγείας.[1][3] Όπως δύο ακόμα είδη σοκολάτας (γάλακτος και λευκή), η μαύρη σοκολάτα χρησιμοποιείται σε πλάκες σοκολάτας ή ως επικάλυψη στη ζαχαροπλαστική.

Τα βιομηχανικά πρότυπα για τα προϊόντα που μπορούν να φέρουν την ετικέτα "μαύρη σοκολάτα" διαφέρουν ανάλογα με τη χώρα και την αγορά.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εικόνα από κεραμικό των Μάγια που απεικονίζει δοχείο με σοκολάτα που βράζει

Η σοκολάτα παρασκευάζεται από τους σπόρους του τροπικού κακαόδεντρου. Ως παρασκεύασμα, υπάρχει εδώ και πάνω από 3.000 χρόνια.[4] Αναπτύχθηκε γύρω στο 1900 π.Χ.[5] στην Κεντρική και Νότια Αμερική ως ποτό.[6] Αργότερα, χρησιμοποιοήθηκε από τους Μάγια ως ποτό για τελετουργικούς σκοπούς.[7]

Οι Ισπανοί γνώρισαν τη σοκολάτα στις αρχές του 1500 και την εισήγαγαν στην Ευρώπη. Πρόσθεταν μέλι και ζάχαρη από ζαχαροκάλαμο για να γίνει πιο γλυκιά, καθώς και άλλα πρόσθετα αρώματα. Χρησιμοποιούσαν επίσης βραστό νερό για να φτιάξουν τα πρώτα ζεστά ροφήματα σοκολάτας.[8] Αμέσως μετά, στα τέλη του 1600, προστέθηκε και το γάλα προστέθηκε στο ρόφημα μαύρης σοκολάτας από τον Χανς Σλόουν, ο οποίος εκείνη την εποχή διέμενε στην Τζαμάικα.[4] Η σοκολάτα σε στερεή μορφή παρασκευάστηκε τον 18ο αιώνα και άρχισε να παράγεται μαζικά τον 19ο αιώνα, χάρη σε αρκετές καινοτομίες, ιδίως των Κόνραντ Γιοχάνες βαν Χάουτεν[9] και Ρόντολφ Λιντ.[10]

Στα τέλη του 19ου αιώνα, χάρη στις καινοτομίες των Ντάνιελ Πέτερ και Ανρί Νεστλέ, η σοκολάτα γάλακτος έγινε ένα νέο είδος σοκολάτας, ο οποίος γρήγορα κέρδισε πολλούς οπαδούς. Ως αποτέλεσμα, επινοήθηκε ο όρος μαύρη σοκολάτα για να διακρίνει την παραδοσιακή σοκολάτα από τη νέα μορφή. Στα τέλη του 20ού αιώνα, η μαύρη σοκολάτα επανέκτησε τη δημοτικότητά της λόγω των θεωρούμενων πλεονεκτημάτων για την υγεία σε σχέση με τη σοκολάτα γάλακτος.[4]

Θρεπτική αξία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα θρεπτικά συστατικά μιας μαύρης σοκολάτας (τυχαίο δείγμα) τύπου κουβερτούρα με περιεκτοκότητα σε κακάο 53% είναι τα εξής:[11]

Διατροφικές πληροφορίες ανά 100 γρ.[11]
Ενέργεια 549kcal
Λιπαρά 37,7γρ
Εκ των οποίων κορεσμένα 20,9γρ
Υδατάνθρακες 50,6γρ
Εκ των οποίων σάκχαρα 46,7γρ
Διαιτητικές ίνες 7,4γρ
Πρωτεΐνες 4,9γρ
Αλάτι 0,03γρ

Ανά 100 γραμμάρια, η μαύρη σοκολάτα παρέχει 549 θερμίδες αποτελώντας πλούσια πηγή (με περισσότερο από το 20% της προτεινόμενης ημερήσιας πρόσληψης) αρκετών μετάλλων, όπως σίδηρος, χαλκός, μαγγάνιο, μαγνήσιο, φώσφορος και ψευδάργυρος.[12] Περιέχει επίσης μέτρια ποσότητα βιταμίνης Β12.

Περιεκτικότητα σε μέταλλα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σοκολάτα, και ιδιαίτερα η μαύρη σοκολάτα, μπορεί να περιέχει αυξημένα επίπεδα τοξικών βαρέων μετάλλων, όπως κάδμιο, το οποίο μπορεί να περιέχεται στο έδαφος των κακαοφυτειών.[13] Για προϊόντα που περιέχουν πάνω από 50% κακάο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει όριο για το κάδμιο τα 0,8 mg/kg, ενώ για τη σοκολάτα που περιέχει μεταξύ 30%-50% κακάο, το όριο είναι 0,3 mg/kg.[13]

Σύμφωνα με μια μελέτη του οργανισμού καταναλωτών Consumer Reports το 2022, αρκετά προϊόντα μαύρης σοκολάτας περιείχαν υψηλά επίπεδα μολύβδου και καδμίου σε σύγκριση με τα μέγιστα επιτρεπόμενα επίπεδα ημερήσιας δόσης της Καλιφόρνιας.[14]

Επίδραση στον οργανισμό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο παραπάνω συνδυασμός διατροφικών συστατικών κάνει την κατανάλωση μαύρης σοκολάτας ευεργατική για τον ανθρώπινο οργανισμό,[15][16] κυρίως λόγω της περιεκτικότητάς της σε αντιοξειδωτικές ουσίες (φλαβονοειδή):[17][18][19][20] προκυανιδίνες, προανθοκυανιδίνες, κατεχίνες[21] και ισοφλαβόνες.[12] Σύμφωνα, μάλιστα, με ορισμένες έρευνες, η μαύρη σοκολάτα έχει αυξημένη αντιοξειδωτική δράση λόγω του μεγαλύτερου ποσοστού φλαβονοειδών,[22] εξού και συντελεί στη μείωση των φλεγμονών.[23] Τα φλαβονοειδή βοηθούν επίσης στη μείωση του σακχάρου στο αίμα αλλά και της λεγόμενης "κακής" χοληστερίνης (LDL).[23] Ως αποτέλεσμα, η κατανάλωση μαύρης σοκολάτας μπορεί να αποτρέψει την απόφραξη των αρτηριών δρώντας ευεργατικά στο κυκλοφορικό σύστημα και την καρδιά.[12]

Επιπρόσθετα, χάρη στη θρομβομίνη που περιέχει, έχει και διουρητική δράση, ενώ βοηθά και στην αύξηση της σεροτονίνης και των ενδομορφινών, που είναι οι ρυθμιστές της ανθρώπινης διάθεσης, δρώντας ως αγχολυτικό,[22] που συνεισφέρει στη μείωση του άγχους και την πρόληψη της κατάθλιψης.[23]

Τέλος, ανάμεσα στα οφέλη της κατανάλωσης μαύρης σοκολάτας για τον άνθρωπο συγκαταλέγονται η υποβοήθηση της επικοινωνίας των εγκεφαλικών κυττάρων, με άμεση επίδραση στη βελτίωση της συμπεριφοράς αλλά και της μνήμης,[23] η προστασία από την εμφάνιση καρκίνου, η υποβοήθηση στην απώλεια βάρους, η αντιμετώπιση της διάρροιας και ορισμένων αλλεργικών αντιδράσεων, η πρόληψη της πρόωρης γήρανσης και η βελίωση των αθλητικών επιδόσεων.[21]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 «Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας». Ακαδημία Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2024. 
  2. ↑ «Λεξικό της κοινής νεοελληνικής». www.greek-language.gr. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2024. 
  3. ↑ Ρόδης, Λάμπρος (2011). «Σοκολάτα Υγείας Παυλίδη: 150 χρόνια... μπλε στη ζωή μας». Επιστημονικό Marketing: 42–43. https://ojs.lib.uom.gr/index.php/epimark/article/view/8969. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Tara Mchugh (16 Απριλίου 2016). «How dark chocolate is processed» (στα Αγγλικά). PhysOrg. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2019. 
  5. ↑ Watson, Traci (22 January 2013). «Earliest Evidence of Chocolate in North America». Science. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 March 2014. https://web.archive.org/web/20140306043647/http://news.sciencemag.org/2013/01/earliest-evidence-chocolate-north-america. Ανακτήθηκε στις 3 March 2014. 
  6. ↑ «History of Chocolate». history.com. History. 14 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2022. 
  7. ↑ «Chocolate: A Mesoamerican Luxury 250–900 C.E. (A.D.) – Making Chocolate». Field Museum. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2008. 
  8. ↑ Notter, Ewald (18 Ιανουαρίου 2011). The Art of the Chocolatier: From Classic Confections to Sensational Showpieces. John Wiley & Sons. ISBN 978-0-470-39884-5. 
  9. ↑ «History of Chocolate». Field Museum. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2014. 
  10. ↑ Klein, Christopher (14 Φεβρουαρίου 2014). «The Sweet History of Chocolate». History. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2014. 
  11. ↑ 11,0 11,1 Λάσκου, Παναγιώτα (2018). Γευσιγνωσία Σοκολάτας. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. σελ. 26. 
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Πρίτσα, Αγαθή· Σίσιου, Ελένη (2015). Οι υπερτροφές στη σύγχρονη διατροφή. Θεσσαλονίκη: ΤΕΙ Θεσσαλονίκης. σελ. 38-40. 
  13. ↑ 13,0 13,1 «Cadmium in chocolate» (PDF). European Commission. 1 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2023. 
  14. ↑ Kevin Loria (15 Δεκεμβρίου 2022). «Lead and cadmium could be in your dark chocolate» (στα Αγγλικά). Consumer Reports. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2023. 
  15. ↑ Γιαννούλη, Στυλιανή (2013). Η θρεπτική αξία της μαύρης σοκολάτας στην ανθρώπινη υγεία. Καλαμάτα: ΤΕΙ Πελοποννήσου. σελ. 21. 
  16. ↑ Δασκαλόπουλος, Θοδωρής. «Σοκολάτα, Η Τροφή των Θεών». psi-gr.tripod.com. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2024. 
  17. ↑ Σιάντωνα, Αναστασία (2013). Μελέτη πολυφαινόλων και αντιξειοδωτικής ικανότητας σοκολάτας. Λεμεσός: Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. 
  18. ↑ «Διατροφή: Ο πολύτιμος ρόλος των αντιοξειδωτικών». Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ. 6 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2024. 
  19. ↑ Μπόλκα, Σμαράγδα (2013). «Τα αντιοξειδωτικά της σοκολάτας.». ΤΕΙ Κρήτης. https://apothesis.lib.hmu.gr/handle/20.500.12688/208. 
  20. ↑ Κάλφας, Ιωάννης (19 Ιουλίου 2022). «Σοκολάτα : Ιστορία μιας απόλαυσης». Διατροφή. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2024. 
  21. ↑ 21,0 21,1 Υφαντή, Φλώρα (2022). «Διερεύνηση της άποψης και της αποδεκτικότητας των καταναλωτών για τα λειτουργικά τρόφιμα σε δείγμα υγιών εθελοντών» (Πειραματική). Λήμνος: Πανεπιστήμιο Αιγαίου. σελ. 55. 
  22. ↑ 22,0 22,1 Καγούδη, Μαρία (2022). Διατροφική παρέμβαση-κλινική μελέτη διερεύνησης της μεταγευματικής κατανάλωσης λειτουργικού καινοτόμου εδέσματος με μεσογειακές πρώτες ύλες σε βιοδείκτες στο πλάσμα υγιών εθελοντών (πειραματική). Μύρινα, Λήμνος: Πανεπιστήμιο Αιγαίου. σελ. 24-25. 
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 23,3 «Η επίδραση της σοκολάτας στον εγκέφαλο ξεκινά από την πρώτη δαγκωματιά!». Onmed.gr. 22 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2024. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μαύρη_σοκολάτα&oldid=10375872"