Λαγκάδα Δυτικής Μάνης
Συντεταγμένες: 36°46′47.136″N 22°20′26.909″E / 36.77976000°N 22.34080806°E
Λαγκάδα | |
---|---|
Διοίκηση | |
Χώρα | Ελλάδα |
Περιφέρεια | Πελοποννήσου |
Περιφερειακή Ενότητα | Μεσσηνίας |
Δήμος | Δυτικής Μάνης |
Δημοτική Ενότητα | Λεύκτρου |
Πληθυσμός | |
Μόνιμος | 75 |
Έτος απογραφής | 2021 |
Σχετικά πολυμέσα | |
Η Λαγκάδα Δυτικής Μάνης ή Λαγκάδα Μεσσηνίας[1] είναι οικισμός που υπάγεται στον Δήμο Δυτικής Μάνης. Ανήκε στον πρώην Δήμο Λεύκτρου μέχρι την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης το 2010.[2][3][4] Είναι ένας από τους δύο χαρακτηρισμένους παραδοσιακούς οικισμούς της Μεσσηνίας μαζί με τις Θαλάμαι (Κουτήφαρι) και ένας από τους 118 παραδοσιακούς οικισμούς στην Πελοποννήσο.[5][6][7] Στη διαμόρφωση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής συνέβαλαν οι Μανιάτες μάστορες στο σκάλισμα της πέτρας ή αλλιώς «πετροφάοι», όπως ο τεχνίτης Ιωάννης Κισκύρας από τη Λαγκάδα το 1820.[8] Ακόμα, από την Λαγκάδα καταγόταν ο αγιογράφος Αναγνώστης ο οποίος έχει αγιογραφήσει πλήθος εκκλησιών στην ευρύτερη περιοχή.[9][10][11][12][13] Απέχει από την Καλαμάτα 57χλμ.[14]
Ονομασία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο οικισμός είναι αμφιθεατρικά χτισμένος ανάμεσα στα δύο λαγκάδια Εμπλουτσός και Βαθύ Λαγκάδι, στα οποία οφείλει το όνομά του.[5][13] Κατά άλλη εκδοχή, το χωριό πήρε το όνομά του από τα σπίτια, τα οποία είναι χτισμένα στις πλαγιές ενός χειμάρρου.[15]
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ιστορία της ξεκινά επί Μάρκου Αυρηλίου, με την κατάληψη του διπλανού οικισμού Θαλάμες που μέχρι τότε ανήκε στη Σπάρτη, από τους Ρωμαίους. Οι Ρωμαίοι εγκατέστησαν τους στάβλους τους στην Λαγκάδα και τη σωματοφυλακή τους στον οικισμό Σωματιανά, απ' όπου προέρχεται και η ονομασία τους. Με τον καιρό λοιπόν δημιουργήθηκε ο οικισμός που κατοικήθηκε από Ρωμαίους πολίτες των οποίων τα ονόματα εξελληνίστηκαν, κρατώντας όμως μέχρι σήμερα τη λατινική τους ρίζα.[5][16] Το 1336 παραχωρήθηκε στον ευγενή Νικολό Ατσαγιόλι και μετέπειτα Βάιλο του Πριγκιπάτου της Αχαΐας, ως φέουδό του. Το 1503 κυριάρχησε στη Λαγκάδα η οικογένεια του Βούλτσου[15][17][18] ή Μπούλτσου, εξού και η ονομασία της περιοχής Μπουλτσιάνικα στο Βόρειο μέρος του χωριού.[13] Το 1805 επισκέφτηκε το χωριό κατά τη διάρκεια της περιήγησής του στον ελλαδικό χώρο, ο Άγγλος στρατιωτικός, τοπογράφος και αρχαιολόγος Ουίλιαμ Μάρτιν Ληκ, ο οποίος κάνει αναφορά στον οικισμό.[19]
Αξιοθέατα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Υπάρχει πλήθος Ιερών Ναών και Μονών στον οικισμό, όπως ο Ιερός Ναός Προφήτη Ηλία, ο Ιερός Ναός Παναγίας Φανερωμένης, η Ιερά Μονή Παναγίας του Καβελλάρη χτισμένη το 1673,[20] η Ιερά Μονή Προφήτη Ηλία, ο Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής, ο Ιερός Ναός Αγίου Στρατήγου, ο Ιερός Ναός Αγίων Πάντων, ο Ιερός Ναός Κοίμησης Θεοτόκου κ.α.[13][21] Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει στον Ιερό Ναό Εισοδίων Θεοτόκου, όπου φυλάσσονται σε λάρνακα τα οστά του εκχριστιανιστή της Μάνης, που καταγόταν από την Αρμενία, Άγιου Νίκωνα του Μετανοείτε που πέθανε στην Λαγκάδα.[5][22][23]
Ιστορικά Διατηρητέα Μνημεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην Λαγκάδα υπάρχουν τα εξής χαρακτηρισμένα Ιστορικά Διατηρητέα Μνημεία από το Υπουργείο Πολιτισμού:
- Πολεμόπυργος του Καπιτσίνου του 19ου αιώνα,[24][25][26][27]
- Πύργος του Οικονομέα του 1757,[27][28][29]
- Βυζαντινή εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος του 14ου αιώνα,[24][30]
- Κοιμητηριακός ναός της Αγ. Σοφίας του 14ου αιώνα,[24][31][32][33][34]
- Πύργος «Γουλά» Μιχαλιτσιάνων,[18][35]
- Τριώροφη κατοικία του Κισκήρα του 1859.[13][36]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Αργύρης Αγγελόπουλος (9 Φεβρουαρίου 2009). «Λαγκάδα Μεσσηνίας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαΐου 2023.
- ↑ «Εφημερίδα της Κυβερνήσεως φύλλο 87» (PDF). 7 Ιουνίου 2010. σελ. 1792. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουλίου 2010.
- ↑ «Βασικά Στοιχεία για την Αποκεντρωμένη Διοίκηση». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης (13 Νοεμβρίου 2015). «Αποκεντρωμένη Διοίκηση - Αυτοδιοίκηση | Το Πρόγραμμα Καλλικράτης». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2018.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Ηλίας Γεωργόπουλος (6 Μαΐου 2015). «197 χωριά της Μεσσηνίας σας καλούν να τα γνωρίσετε».
- ↑ Ν.Καλαποθαράκος. «Οι παραδοσιακοί οικισμοί της Μάνης στην απαρχή καταστροφής τους». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «ΦΕΚ 594 Δ, 19-10.13-11-1978 (Περί χαρακτηρισμού ως παραδοσιακών οικισμών τινων του κρατους και καθορισμού των όρων και περιορισμών δόμησης των οικοπέδων αυτών) σελ 6332». Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας. 13 Νοεμβρίου 1978.
- ↑ Κωνσταντινόπουλος, Χρήστος Γ. (1987). Η μαθητεία στις κομπανίες των χτιστών της Πελοποννήσου. Αθήνα: Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς. σελ. 18. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2015.
- ↑ Αγιογράφος στο ναό Αγίου Γεωργίου (1750), αγιογράφος στον Προφήτη Ηλία (1758), Ιστοριογράφος στον ναό Χρυσοστόμου στο Σκουτάρι στα 1750 ο Αναγνώστης από Λαγκάδα. Λακωνικαί Σπουδαί τόμ. Ζ΄,σελ 127, 17 Οκτ 2014
- ↑ Ναός Θεοτόκου στα Ξανθιάνικα Μηλέας, ίσως τους Αγίους Θεοδώρους Κάμπου «Δια χειρός Νικολάου από Νομιτζή και Αναγνώστη από Λαγκάδα». Λακωνικαί Σπουδαί τόμ. Ζ΄,σελ 134, 17 Οκτ 2014
- ↑ Βικτώρια Κεπετζή (1992). «Ειδήσεις για τη ζωγραφική ναών και οικισμών του 17ου και 18ου αι. στην Ανατολική Μάνη.». Δωδέκατο συμπόσιο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής αρχαιολογίας και τέχνης (PDF). Αθήνα: Χριστιανική και αρχαιολογική εταιρεία. σελ. 26. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2015.
- ↑ «Αγιογράφοι στην Έξω Μάνη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 «Δημοτική ενότητα Λεύκτρου - Τοπική κοινότητα Λαγκάδας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «Καλαμάτα - Λαγκάδα». Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2015.
- ↑ 15,0 15,1 Πετροπουλέας, Μιχάλης (1998). Μνημόνιο της Οικογένειας των Πετροπουλέων. Ιδιωτική. σελ. 50.
- ↑ «Χωριά του Δήμου Δυτικής Μάνης». 22 Απριλίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ Ντίνος Κονόμος. «(Τεύχος Α' 1478 – 1800)». Ζάκυνθος: Πεντακόσια Χρόνια (1478 – 1978), τόμος τρίτος, Πολιτική Ιστορία. σελ. 30.
- ↑ 18,0 18,1 Δρ Μεντης Κωνσταντίνου. «Ιστορικό και Πολιτισμικό Αρχείο Μάνης - Λαγκάδα Μεσσηνιακής Μάνης - Αξιοθέατα». Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2015.
- ↑ Leake, William Martin (1830). Travels in the Morea, Volume I. London: John Murray. σελ. 320. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2015.
- ↑ Γιώργος Ρούβαλης (22 Οκτωβρίου 2015). «Βενετσιάνοι Μισθοφόροι Stradioti στη Ναυπλία - Καβαλλάρης».
- ↑ «Πλάτσα >ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ -Η Λαγκαδά». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «Άγιος Νίκων Ο Μετανοείτε». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2015.
- ↑ «Μάνη: Θαλάμαι ή Κουτήφαρι, Λαγκάδα, Αγ. Νίκων ή Πολιάνα». Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ 24,0 24,1 24,2 Θεόφιλος Μπασγιουράκης (Ιούλιος 2013). «Περιοδικό «Ελληνικό Πανόραμα», σελ 82-119, τεύχος 94». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιανουαρίου 2016.
- ↑ «Πολεμόπυργος του Καπιτσίνου». Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2015.
- ↑ «Πύργος Καπιτσίνου». Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2015.
- ↑ 27,0 27,1 «Μανιάτικοι Πύργοι - Πύργος Οικονομέα -Πύργος Καπιτσίνου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2015.
- ↑ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού (10 Ιανουαρίου 2008). «Αρχαιολογικοί Χώροι και Μνημεία που αντιστοιχούν στο ΦΕΚ - Πύργος ιδιοκτησίας Ελένης Οικονομέα». ΥΑ ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/38733/807/20-7-1984 - ΦΕΚ 846/Β/29-11-1984.
- ↑ «Δύο Πύργοι στη Λαγκάδα». 22 Απριλίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016.
- ↑ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. «Μεταμόρφωση του Σωτήρος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2015.
- ↑ «Εργασίες αποκατάστασης σε 3 Ιερούς ναούς από την 26η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων». 15 Ιουλίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016.
- ↑ Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας (24 Απριλίου 2012). «Χρηματοδότηση και κατανομή έργων ΕΣΠΑ» (PDF).
- ↑ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. «Αγία Σοφία». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2015.
- ↑ «Αγία Σοφία Λαγκάδας». 9 Ιουλίου 2015.
- ↑ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού (12 Αυγούστου 2003). «Πύργος "Γουλά" Μιχαλιτσιάνων στη Λαγκάδα». ΥΑ ΥΠΠΟ/ΓΔΑ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/ΚΗΡ/10943/325/15-6-2001, ΦΕΚ 849/Β/4-7-2001.
- ↑ «Οι Πύργοι της Μάνης - 7/16». Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2015.