Κύθνος

Κύθνος

Αεροφωτογραφία της βόρειας Κύθνου
Γεωγραφία
Αρχιπέλαγος	Αιγαίο Πέλαγος
Νησιωτικό σύμπλεγμα	Κυκλάδες
Έκταση	99,432 km²
Υψόμετρο	336 μ
Υψηλότερη κορυφή	Προφήτης Ηλίας
Χώρα
Ελλάδα
Περιφέρεια	Νοτίου Αιγαίου
Νομός	Κυκλάδων
Πρωτεύουσα	Κύθνος
Δημογραφικά
Πληθυσμός	1.310 (απογραφής 2011)
Πρόσθετες πληροφορίες
Ιστοσελίδα	Δήμος Κύθνου
Σχετικά πολυμέσα

Η Κύθνος είναι νησί των Δυτικών Κυκλάδων ανάμεσα στην Κέα και τη Σέριφο. Απέχει 56 ναυτικά μίλια (104 χλμ.) από το λιμάνι του Πειραιά και 2 ώρες από το λιμάνι του Λαυρίου. Ονομάζεται και Θερμιά (τα Θερμιά), τουλάχιστον από τον 12ο αιώνα οπότε και αναφέρεται «Επισκοπή Κέας και Θερμίων». Το όνομα αυτό οφείλεται στην ύπαρξη θερμών πηγών, οι οποίες βρίσκονται στον όρμο των Λουτρών. Τα λουτρά της Κύθνου λέγεται ότι απολάμβανε και ο βασιλιάς Όθωνας και η βασίλισσα Αμαλία του Ολδεμβούργου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός του νησιού ανέρχεται σε 1456 μόνιμους κατοίκους.

Όνομα

Πρώτοι κάτοικοι της Κύθνου στα αρχαία χρόνια αναφέρονται οι Δρύοπες, μυθικός βασιλιάς των οποίων αναφέρεται ο Κύθνος (γιος του θεού Απόλλωνα) εξ ου και το όνομα της νήσου, Ακόμα ήταν γνωστή ως Δρυοπίς ή Οφιούσα. Κατά τον Μεσαίωνα λεγόταν Θήραμνα (όπως ο Δανιήλ ο Θηράμνιος 1661), ενώ ο Νείλος Δοξαπατρής από το 1143 την αναφέρει με το όνομα Θερμιά, από τις θερμές πηγές που υφίστανται. Αργότερα οι Τούρκοι την αποκαλούσαν «Χαμάμ αντασί» (=νήσος των θερμών νερών). Και τέλος οι Ιταλοί την αποκαλούσαν «Φερμίνα».

Γενικά στοιχεία

Έχει έκταση 99,432 τ.χλμ. και μήκος ακτογραμμών περίπου 104 χιλιόμετρα. Διαθέτει 92 όρμους, ορμίσκους και παραλίες, οι περισσότερες από τις οποίες είναι προσιτές οδικά. Τα βουνά της νήσου δεν είναι μεγάλα, η υψηλότερη κορυφή είναι ο «Προφήτης Ηλίας» στο όρος Πέτρα με υψόμετρο 336 μ. ενώ στο ίδιο περίπου ύψος είναι και το ύψωμα των Αγίων Θεοδώρων. Παλαιότερα στην Κύθνο ευδοκιμούσε πολύ το κριθάρι που προπολεμικά η εξαγωγή του έφθανε το μισό εκατομμύριο οκάδες. Κύριος αγοραστής ήταν η ζυθοποιία Φιξ. Άλλα κύρια προϊόντα είναι το μέλι τα σύκα, το κρασί και τα αμύγδαλα. Το κλίμα θεωρείται πολύ υγιεινό και η διαμονή μάλλον ευχάριστη παρά τους ισχυρούς βόρειους ανέμους. Γενικά τα δένδρα στην Κύθνο σπανίζουν. Μικρή εξαίρεση αποτελούν η νοτιοανατολική πλευρά του Μέριχα με διάσπαρτα δέντρα κυρίως ευκαλύπτους και πεύκα ενώ το μοναδικό δασύλιο εμφανίζεται στη χερσόνησο της Παναγιάς Κανάλας με αρκετά πυκνά πεύκα να πλαισιώνουν το ομώνυμο μοναστήρι.

Στο νησί υπάρχουν δύο μεσόγεια χωριά, η Χώρα ή Μεσαριά που αποτελεί και την πρωτεύουσα του νησιού, με 806 κατοίκους και η Δρυοπίδα ή Χωριό με 797 κατοίκους (απογραφή 2001). Επιπλέον υπάρχουν τρεις κύριοι παραθαλάσσιοι οικισμοί: το κύριο λιμάνι Μέριχας με 250 κατοίκους περίπου, τα Λουτρά με τις ιαματικές πηγές και η Παναγία Κανάλα με την ομώνυμη εκκλησία. Η περιοχή αυτή της Κανάλας είναι από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς του καλοκαιριού καθώς παραθερίζουν εκεί πλήθος τουριστών. Φημίζεται ακόμη, ως το πιο «πράσινο» σημείο του νησιού. Εκτός από αυτούς υπάρχουν και αρκετοί μικρότεροι οικισμοί όπως: Αγ. Δημήτριος, Επισκοπή, Αγ. Στέφανος, Φλαμπούρια, Καλό Λιβάδι, Αγ. Ειρήνη και Απόκρουση. Έχει σχεδόν καθημερινή συγκοινωνία με τον Πειραιά, το λιμάνι του Λαυρίου και την πρωτεύουσα των Κυκλάδων Ερμούπολη (Σύρος) καθώς και με άλλα νησιά των δυτικών Κυκλάδων, με συμβατικά κυρίως πλοία και ταχύπλοα τους καλοκαιρινούς μήνες. Στην αριστερή πλευρά του Μέριχα ακριβώς πάνω από τη θάλασσα, υψώνεται ο ναός των Αγίων Ακινδύνων (Άι-Κιντύνης, κατά τους ντόπιους).Οι Άγιοι – Ακίνδυνος, Πηγάσιος, Ανεμπόδιστος, Ελπιδοφόρος και Αφθόνιος – είναι οι προστάτες του λιμανιού και των καραβιών του. Κάθε χρόνο, στις 2 Νοεμβρίου οι κάτοικοι του Μέριχα αλλά και όλου του νησιού διοργανώνουν ένα από τα μεγαλύτερα πανηγύρια του νησιού, για να τιµήσουν τους πέντε Μάρτυρες.

Στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού βρίσκεται ο οικισμός Κανάλα που έχει πάρει το όνομα του από την Παναγιά Κανάλα. Ο ναός της Παναγίας της Κανάλας χτίστηκε το 1869 στη θέση του αρχικού ναού μετά από την εύρεση της εικόνας από ντόπιους ψαράδες. Η παράδοση λέει ότι η εικόνα ανασύρθηκε από τα δύχτια ψαράδων στο στενό (κανάλι) ανάμεσα στην Κύθνο και τη Σέριφο, εξού και η ονομασία Κανάλα. Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας στην Κανάλα είναι ένα εξαιρετικό έργο της Κρητικής σχολής και την αγιογράφησε ο ιερέας Εμμανουήλ Σκορδίλης το 1575. Την Παναγιά την Κανάλα την αναφέρει και ο Νίκος Γκάτσος στο περίφημο Κυκλαδίτικο που έχει μελοποιήσει ο Μάνος Χατζιδάκις καθώς και ο Κωστής Παλαμάς στο ποίημά του «Οι τρείς Αδελφές» το οποίο αναφέρεται στις τρεις σημαντικότερες Παναγίες του νησιού: Παναγία Κανάλα, Στρατηλάτισσα και Φλαμπουριανή.

Ιστορία

Στους αρχαίους χρόνους στην Κύθνο είχε ιδρυθεί μια ακμάζουσα ιωνική αποικία. Οι αρχαίοι Κύθνιοι ασχολούνταν και με τη ναυτιλία και στους Περσικούς πολέμους συμμετείχαν με μία τριήρη και μία πεντηκόντορο. Η αρχαία πολιτεία της Κύθνου φημιζόταν για την ευνομία της όπου και για το λόγο αυτό ο Αριστοτέλης αφιερώνει ειδική μελέτη για την Κύθνο στο έργο του «Περί Κυθνίων Πολιτείας», έργο που δεν διασώθηκε. Μετά το τέλος των Περσικών πολέμων, η Κύθνος συμμετείχε στην Αθηναϊκή Συμμαχία, ενώ αργότερα πέρασε στον έλεγχο των Μακεδόνων, οι οποίοι είχαν εγκαταστήσει φρουρά στο νησί. Επί ρωμαιοκρατίας η Κύθνος αποτέλεσε τόπο εξορίας σημαινόντων προσώπων. Επιπλέον κατά την αρχαιότητα στο νησί λειτουργούσαν αρκετοί ναοί, οι οποίοι είχαν ως επακόλουθο την προσέλευση στην Κύθνο επισκεπτών από διάφορες περιοχές (όπως π.χ. η Αίγυπτος, η Μικρά Ασία, η Ιταλία κ.ά.). Επίσης στην Κύθνο της αρχαιότητας γεννήθηκαν οι ζωγράφοι Τιμάνθης και Κυδίας.

Το 1791 λειτούργησε στην Χώρα της Κύθνου (Μεσσαριά) Ελληνικό σχολείο, το οποίο στεγάστηκε στη μονή Παναγίας του Νίκους, όπου δίδαξε αρχικά ο μοναχός Παρθένιος Κουλούρης από την Σίφνο. Ως πρώτος μαθητής του σχολείου και μετά από σπουδές στην Πατριαρχική Ακαδημία, ο ιερομόναχος Μακάριος Φιλιππαίος από την Κύθνο διαδέχθηκε τον Κουλούρη το 1809, συνεχίζοντας την διδασκαλία και στα χρόνια του Καποδίστρια. Το 1828 λειτούργησαν πέντε σχολεία στο νησί, συμπεριλαμβανομένων ιδιωτικών σχολείων, και ως το 1833 λειτουργούσαν πια δύο σχολεία. Το 1831 αναφέρεται άλλο ένα ιδιωτικό σχολείο στην Κύθνο, στο οποίο προσκλήθηκε ως δάσκαλος ο Γεώργιος Σερούιος από την Κέα όπου και δίδασκε ως τότε. Τα σχολεία της Κύθνου συντηρούνταν οικονομικά από συνεισφορά των κατοίκων και εισοδήματα από μοναστήρια του νησιού.

Το 1806 μια πειρατική επιδρομή, παρ' όλο που αποκρούστηκε, είχε ως αποτέλεσμα ομάδες Κυθνίων να μεταναστεύσουν στα παράλια της Μικράς Ασίας, από όπου μερικοί αργότερα επαναπατρίστηκαν φέρνοντας στο νησί έθιμα από τους τόπους που έζησαν.

Οι Κύθνιοι συμμετείχαν στην Επανάσταση του 1821 και κατά τη διάρκειά της φιλοξένησαν Έλληνες πρόσφυγες από περιοχές όπως η Χίος, τα Ψαρά και το Αϊβαλί. Το 1823 ξέσπασε λοιμός.Η Κύθνος εκπροσωπήθηκε στην Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου στην Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας από τους Μόσχο Φιλιππαίο (Χώρα) και Ν. Οικονομίδη Λεβαντή (Δρυοπίδα). Τα επόμενα χρόνια μέχρι και το 1832 την Κύθνο εκπροσώπησε στις Εθνοσυνελεύσεις ο Ν. Βάλληνδας.

Στα χρόνια του Καποδίστρια η Κύθνος αναφέρεται ως ένα από τα πιο φτωχά νησιά των Κυκλάδων. Επί Όθωνα η Κύθνος ήταν τόπος εξορίας των πολιτικών του αντιπάλων.

Το 1835 αναπτύχθηκε η γεωργία και γινόταν, λόγω της καλής του ποιότητας, ακόμα και εξαγωγή κριθαριού προς την Αθήνα. Τον 19ο αιώνα άνθησαν στην Κύθνο η κεραμουργία και η αγγειοπλαστική, ενώ Κύθνιοι τεχνίτες έφευγαν τα καλοκαίρια για την Αθήνα και επέστρεφαν τον χειμώνα. Επίσης αναπτύχθηκαν ορυχεία που συνεργάζονταν με αντίστοιχες εταιρείες στο Λαύριο.

Στις αρχές του 20ού αιώνα αυξήθηκε πολύ η παραγωγή άριστης ποιότητας κριθαριού καθώς και σιμιγδαλιού και μεγάλωσαν οι εξαγωγές.

Στην Κατοχή πολλοί Κύθνιοι που ζούσαν στην Αθήνα επέστρεψαν στην πατρίδα τους ώστε να μπορέσουν να επιβιώσουν.

Αρχαιολογία

Ο Μαρουλάς, στη βορειοανατολική ακτή του νησιού, κοντά στα «Λουτρά», ήταν η παλαιότερη εγκατάσταση των Κυκλάδων. Οργανικά δείγματα που στάλθηκαν για χρονολόγηση πιστοποιούν ότι η θέση χρονολογείται στην 9η και 8η χιλιετία π.Χ., δηλαδή στη Μεσολιθική περίοδο. Οι ανασκαφές έφεραν στην επιφάνεια λείψανα κυκλικών κατασκευών, που πιθανώς είχαν χρησιμοποιηθεί ως χώροι διαμονής, καθώς και μερικούς τάφους.

Η σημαντικότερη αρχαιολογική τοποθεσία της Κύθνου είναι το Βρυόκαστρο ή Ρηγόκαστρο, όπου στην αρχαιότητα βρισκόταν η πόλη της Κύθνου και κατοικήθηκε από τον 10ο αι. π.Χ. μέχρι και την πρώτη περίοδο του Μεσαίωνα. Μεταξύ άλλων στο συγκεκριμένο αρχαιολογικό χώρο έχουν βρεθεί αρχαία ιερά όπως π.χ. (ο ναός του Θεού Απόλλωνα και της Θεάς Αρτέμιδος και το δίδυμο ιερό του Θεού Ασκληπιού και της Θεάς Αφροδίτης), καθώς και άλλες κατασκευές. Επίσης έχουν βρεθεί και παλαιοχριστιανικοί ναοί.

Λαογραφία

Έθιμα στον κύκλο του χρόνου

Κούνιες

Πασχαλινό - εαρινό έθιμο με αρχαία καταγωγή που διατηρείται ως σήμερα. Μια ξύλινη κούνια δένεται σε ένα δέντρο ή σε πασσάλους στο κέντρο του χωριού και κουνιούνται σε αυτήν νέοι και νέες οι οποίοι αντάλλασσαν μεταξύ τους επαινετικά δίστιχα.

Πρωτομαγιά

Την παραμονή της Πρωτομαγιάς το βράδυ έφτιαχναν με λουλούδια τον «Μάη» και τον τραγουδούσαν με ιδιαίτερο σκοπό μετά μουσικής. Πρόκειται για έθιμο που διατηρείται μέχρι σήμερα.

Λαζάνης

Την Τυρινή Κυριακή το απομεσήμερο διαπομπευόταν ο «Λάζάνης» που αποτελείται από ένα αχυρένιο είδωλο για τον οποίο λένε ότι «ήρθε να πάρει τα λαζάνια (μακαρόνια)». Το βράδυ της ίδιας μέρας θεωρούνταν γρουσουζιά το φτέρνισμα και γι' αυτό έσκιζαν λίγο κάποιο ρούχο αυτού που φτερνίστηκε. Το έθιμο διατηρείται έως σήμερα, με τον «Λάζάνη» να κατέχει τον ρόλο του βασιλιά Καρνάβαλου.

Μουσικοχορευτική παράδοση

Το βιολί και το λαούτο είναι τα κυριότερα μουσικά όργανα του νησιού, τα οποία αποτελούν την «Ζύα», όπως την ονομάζουν στο νησί. Η τσαμπούνα (ή κάιντα) είναι το χαρακτηριστικό όργανο που ακούγεται τις Απόκριες.

Κάθε γλέντι ξεκινάει με τα τραγούδια της «τάβλας» ή «του τραπεζιού», ακουστικά τραγούδια που τραγουδά όλη η παρέα. Οι χαρακτηριστικότεροι χοροί είναι ο καλαματιανός, ο συρτός και ο μπάλος, οι οποίοι χορεύονται σε ζευγάρια. Κάθε χορός ξεκινάει με τον καλαματιανό, συνεχίζεται με τον συρτό και καταλήγει σε μπάλο, τον πιο ιδιαίτερο από τους χορούς της Κύθνου. Αυτό που ξεχωρίζει τον θερμιώτικο μπάλο από τους υπόλοιπους είναι οι χαρακτηριστικές «βόλτες», που γίνονται με πιασμένα και τα δύο χέρια και γυρνώντας το ζευγάρι πλάτη με πλάτη. Ένας ακόμη χαρακτηριστικός χορός είναι ο καρσιλαμάς, ο οποίος έχει επιρροές από τη Μικρά Ασία και χορεύεται μόνο από άντρες αντικριστά.

Λαϊκή παράδοση

Μέσα στους θρύλος και τις δοξασίες της Κύθνου υπάρχουν πολλαπλές αναφορές για νεράιδες, βρυκόλακες, δράκους κλπ που ζούσαν σε διάφορα μέρη του νησιού όπως: αρχαία χαλάσματα, μύλοι, αλώνια, απομονωμένες παραλίες κλπ.

Γαστρονομία

Αντιπροσωπευτικά πιάτα της τοπικής κουζίνας είναι τα σφουγγάτα (τηγανιτά μπαλάκια που φτιάχνονται με κύριο συστατικό ξινό τυρί) και ο πούλος (πρόκειται για ένα ψωμάκι που το γεμίζουν με παστό χοιρινό κρέας). Επίσης το νησί διαθέτει και άλλα παραδοσιακά προϊόντα όπως ο κύθνιος τυρός.

Παραλίες

Η Κύθνος διαθέτει περισσότερες από 90 παραλίες.

Λουτρά: H Παραλία Λουτρά που βρίσκεται στο νησί της Κύθνου και συγκεκριμένα στον οικισμό Λουτρά έχει το χαρακτηριστικό να συνδυάζει δροσερά νερά στη μία άκρη της και καυτά στην άλλη. Το καυτό νερό που αναβλύζει στο νότιο τμήμα της προέρχεται από τη θερμή πηγή του Κακάβου όπως την ονομάζουν οι ντόπιοι η οποία εκβάλει στη θάλασσα και αναμειγνύεται με τα δροσερά νερά της. Σε αυτό το σημείο έχει σχηματιστεί μια μικρή πισίνα όπου η θερμοκρασία αγγίζει 25 βαθμούς κελσίου και παραμένει σταθερή καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. Η θερμοκρασία του νερού, της θερμής πηγής στο σημείο που αναβλύζει, είναι περίπου 52 βαθμοί C.

Δήμος Κύθνου

Δήμος Κύθνου
Δήμος
Χώρα	Ελλάδα
Έδρα	Κύθνος
Διοίκηση
• Δήμαρχος	Σταμάτιος Γαρδέρης (2014-σήμερα)
Διοικητική υπαγωγή
• Αποκ. διοίκηση	Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου
• Περιφέρεια	Νοτίου Αιγαίου
• Περιφ. ενότητα	Κέας - Κύθνου
Διαμέρισμα	Νησιά Αιγαίου
Νομός	Νομός Κυκλάδων
Έκταση	100,2 km2
Πληθυσμός	1.456 (απογραφή 2011)
Ιστότοπος	https://dimos.kythnos.gr/

Ο δήμος Κύθνου περιλαμβάνει το νησί της Κύθνου καθώς και τις γύρω νησίδες. Βρίσκεται στο νομός Κυκλάδων.

Οικισμοί και νησίδες

Αναλυτικά οι οικισμοί και οι νησίδες που αποτελούν τον δήμο Κύθνου:

• Τοπική Κοινότητα Δρυοπίδος Κύθνου [ 787 ]
  • ο Άγιος Δημήτριος [ 33 ]
  • η Άοσα (ή Νάουσα) [ 4 ]
  • η Γαντρομάντρα [ 0 ]
  • η Δρυοπίς [ 325 ]
  • η Επισκοπή [ 8 ]
  • το Καλό Λιβάδι [ 0 ]
  • η Κανάλα [ 24 ]
  • οι Λεύκες [ 2 ]
  • το Λιοτρίβι [ 0 ]
  • ο Μέριχας [ 369 ]
  • το Πιπέρι (νησίδα) [ 0 ]
  • ο Σκύλος [ 6 ]
  • τα Φλαμπούρια [ 16 ]
• Τοπική Κοινότητα Κύθνου [ 669 ]
  • η Αγία Ειρήνη [ 8 ]
  • ο Άγιος Στέφανος [ 8 ]
  • η Απόκριση ή Απόκρουση [ 11 ]
  • η Κύθνος [ 561 ]
  • τα Λουτρά [ 81 ]

Με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το Πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011 ουδεμία μεταβολή επήλθε στο Δήμο, σύμφωνα με το άρθρο 1,§ 2.29.Γ. αυτού.

Πρόεδροι της Κοινότητας Κύθνου

...

• 1979-1982 Βιτάλης Μπαντής
• 1983-1986 Εμμανουήλ Κοζαδίνος
• 1987-1998 Δημήτριος Βασσάλος

Πηγή: ΕΕΤΑΑ

Δήμαρχοι Κύθνου

Ο Δήμος συστάθηκε το 1998. Έκτοτε Δήμαρχοι έχουν διατελέσει οι:

• 1999-2006: Γεώργιος Μαρτίνος
• 2007-2010: Αντώνιος Ζαμπέτας
• 2011-2014: Εμμανουήλ Φίλιππας
• 2014-σήμερα: Σταμάτιος Γαρδέρης (επανεκλογή το 2019)

Πηγή: ΕΕΤΑΑ

Απογραφή Πληθυσμού

Απογραφή	1991	2001	2011
Πληθυσμός	1632	1608	1456

Εικόνες

• 
  Ηλιοβασίλεμα στο λιμάνι του Μέριχα
• Παναγιά Κανάλα
  Παναγιά Κανάλα
• 
  Σοκάκι στη Δρυοπίδα
• 
  Εικόνα του λιμανιού του Μέριχα
• 
  Μέριχας
• 
  Παραλία Κολόνα
• 
  Χώρα Κύθνου

Σημειώσεις

Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για την Κύθνο παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός 2ος τόμος και ιδιαίτερα ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-421, που καλύπτει και όλες τις ΒΔ. Κυκλάδες και ειδικότερα ο ΧΕΕ-421/5, που είναι και ο λιμενοδείκτης του λιμένα Μέριχα.

Πρόσωπα

• Τιμάνθης, αρχαίος ζωγράφος.
• Κυδίας, αρχαίος ζωγράφος
• Ιγνάτιος Κοζαδίνος (1716-1786), μητροπολίτης Μαριουπόλεως
• Λεωνίδας Παρασκευόπουλος (1860-1936), Έλληνας στρατηγός
• Κωνσταντίνος Μαζαράκης - Αινιάν (1869-1949), Έλληνας στρατιωτικός
• Σταμάτης Γονίδης (1957), Έλληνας τραγουδιστής
• Γιαννούλης Λαρεντζάκης (1993), Έλληνας διεθνής καλαθοσφαιριστής.

Δείτε επίσης

• Κυθνιακά
• Αιολικό πάρκο Κύθνου
• Κάστρο Ωριάς ή Κάστρο Κατακεφάλου

Βιβλιογραφικές πηγές

• Κορδατζή-Πρασσά, Αναστασία (1996-01-01). Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΙΣ ΚΥΚΛΑΔΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ (1828-1832). Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), Σχολή Φιλοσοφική, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας. doi:10.12681/eadd/7433. http://didaktorika.gr/eadd/handle/10442/7433. 
• Βάλληνδα, Αντωνίου (1882). Κυθνιακά ήτοι της νήσου Κύθνου χωρογραφία και ιστορία μετά του βίου των συγχρόνων Κυθνίων εν ω ήθη και έθη και γλώσσα και γένη κλπ (PDF). Εν Ερμουπόλει: Τυπ. της "Προόδου". 
• Βάλληνδα, Αντωνίου (1896). Ιστορία της νήσου Κύθνου . Αθήνα.
• Χρυσού-Καρατζά, Κυριακή (2006). Τροφή και διατροφή στις Κυκλάδες (19ος-20ος αι.). Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). Σχολή Φιλοσοφική. Τμήμα Φιλολογίας. Τομέας Βυζαντινής Φιλολογίας και Λαογραφίας. doi:10.12681/eadd/21852. http://hdl.handle.net/10442/hedi/21852. 
• Χιλιαδάκης Στέλιος Ε., Οδηγοί Εταιρίας Ελλήνων Τουριστικών Συγγραφέων - Κύθνος. Αθήναι: Εμμ. Μαθιουδάκη
• Freely, John (2006). The Cyclades : discovering the Greek islands of the Aegean. London: I.B. Tauris. ISBN 1-4294-1495-2. 76938088. 
• Βενετούλιας, Γιώργης (2007). Του νησιού μου, παραδόσεις της Κύθνου. Αθήνα: Εν Πλω. ISBN 978-960-6719-13-4. 181641289. 
• Στράτου, Δώρα Ν. (1979). Ελληνικοί Παραδοσιακοί Χοροί Ζωντανός δεσμός με το παρελθόν. Αθήνα: Ο.Ε.Δ.Β. 
• Karamanes, Evangelos (2016). «Τοπικά παραδοσιακά προϊόντα και ανάπτυξη: οικολογία, τοπικά συστήματα, τοπικότητες» (στα αγγλικά). Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, τόμ. 33-34 (2009-2013) (Αθήνα). ISSN 1011-7946. https://www.academia.edu/39740740/%CE%A4%CE%BF%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%AC_%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B4%CE%BF%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AC_%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%8A%CF%8C%CE%BD%CF%84%CE%B1_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%80%CF%84%CF%85%CE%BE%CE%B7_%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%AC_%CF%83%CF%85%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B5%CF%82. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Δήμος Κύθνου
• Κύθνος-Βρυόκαστρο Αρχαιολογική ανασκαφή
• Παραλίες Κύθνου
• Ταξιδιωτικός οδηγός Κύθνου