Κηφισιά Ερεχθηίδας

Κηφισιά Ερεχθηίδας
	Χάλκινος τράγος από το δήμο της Κηφισιάς, περίπου 5ος αιώνας π.Χ., Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι, Γαλλία.
Γενικά στοιχεία
Ονομασία	Κηφισιά
Άλλες ονομασίες	ΚΗΦΙΣΣΙΑ Κηφισία ή Κηφήσια
Κύριος οικισμός	Κηφισιά
Διοικητικά στοιχεία
Ταυτότητα	δήμος της αρχαίας Αττικής
Ονομασία δήμου	Δήμος Κηφισιάς
Ονομασία δημότη	Κηφισιεύς
Φυλή	Ερεχθηίδα
Τριττύς	Μεσογείων
Σύστημα εξουσίας	Πόλη–κράτος
Πολιτικό σύστημα	Αθηναϊκή Δημοκρατία
Τίτλος ηγέτη	δήμαρχος
Λήψη αποφάσεων	Αρχαία Βουλή & Δήμος
Αριθμός βουλευτών
1η περίοδος ; 508 – 307/306 π.Χ.	6
2η περίοδος ; 307/306–224/223 π.Χ.	8
3η περίοδος ; 224/223–201/200 π.Χ.	8
4η περίοδος ; 201/200 π.Χ.– 126/127	άγνωστος
5η περίοδος ; 126/127–3ος αιώνας	άγνωστος
Ιστορική εξέλιξη
Ίδρυση	508 ΠΚΕ
Λήξη	3ος αιώνας
Αντικαταστάθηκε από	Δήμος Κηφισιάς
Λατρευτικές παραδόσεις
Αρχαιολογία
Περιοχή
	Αρχαία Αττική; Σήμερα: Κηφισιά Αττικής
	Οι δήμοι της αρχαίας Αθήνας
	Σχετικά πολυμέσα
	π; σ; ε;

Η Κηφισιά ή Κηφισία ή Κηφήσια (αρχαία ελληνικά: Κηφισιά ή Κηφισία‎‎), (ο δήμος: Κηφισίας) ήταν αρχαίος οικισμός - πόλη και δήμος της Ερεχθηίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Αθήνας).

Ο Στράβων, αναφερόμενος στον ιστορικό Φιλόχορο και το έργο του «Ατθίς» (ή Ατθίδες ή Ιστορίαι) λέει ότι η Κηφισιά ήταν μια από τις δώδεκα πόλεις, οι οποίες ιδρύθηκαν στην Αθήνα από τον μυθικό βασιλιά της Αθήνας, Κέκροπα και αργότερα ο Θησέας την ένωσε με την πόλη της αρχαίας Αθήνας.^[1]

Ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο δήμος πήρε το όνομά του, όπως άλλωστε και ο αρχαίος δήμος της Επικηφισιάς, από τη δευτερεύουσα θεότητα της αρχαίας Αττικής, του μυθικού ήρωα Κηφισού, η οποία ήταν αλληγορική προσωποποίηση του ομώνυμου ποταμού Κηφισού.

Τοποθεσία του αρχαίου δήμου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο δήμος της Κηφισιάς, ήταν δήμος των Μεσογείων.^[2] Βρισκόταν περίπου 14,5 χιλιόμετρα από την αρχαία Αθήνα, δυτικά του Πεντελικού όρους, το οποίο τον διαχώριζε από τον δήμο του Μαραθώνα) και βρισκόταν σχεδόν μπροστά από τον δήμο των Αχαρνών. Ο αρχαίος δήμος βρισκόταν στην ίδια περιοχή, στην οποία βρίσκεται η σημερινή πόλη της Κάτω Κηφισιάς^[3] όπως και ο σύγχρονος Δήμος Κηφισιάς.

Προσανατολισμός Δήμου
Βορειοδυτικά: Περγασή	Βόρεια: Δασική έκταση του Πεντελικού όρους	Βορειοανατολικά: Πεντελικό όρος
Δυτικά: Αχαρναί	Κηφισιά Ερεχθηίδας	Ανατολικά: Τρινέμεια
Νοτιοδυτικά: Συπαληττός	Νότια: Άθμονον	Νοτιοανατολικά: Πρόποδες του Πεντελικού όρους

Η συμμετοχή του δήμου στην αρχαία Βουλή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,^[4] ως μέλος της Ερεχθηίδας φυλής, συμμετείχε με 6 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη (307/306 – 224/223 π.Χ.) και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος αντιπροσωπευόταν με 8 βουλευτές στη Βουλή των 600. Κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.

Οι κάτοικοι της αρχαίας Κηφισιάς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο δημότης της αρχαίας Κηφισιάς ονομαζόταν Κηφισιεύς ή Κηφησιεύς.^[5] Η περιοχή της Κηφισιάς ήταν το αγαπημένο μέρος καλοκαιρινών διακοπών του Ηρώδη του Αττικού, ο οποίος έχτισε εκεί τη βίλλα του, η οποία διέθετε μαυσωλείο των παιδιών του, κήπους και αγάλματα.^[6]

Η εξέλιξη ως τη σύγχρονη πόλη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κατοίκηση της Κηφισιάς συνεχίστηκε και στα χρόνια που ακολούθησαν την κλασική εποχή. Την αδιάσπαστη συνέχεια της κατοίκησης στην περιοχή έως σήμερα επιβεβαιώνουν, διάφορα σωζόμενα κατάλοιπα από την ρωμαϊκή και υστερορωμαϊκή εποχή. Η κατοίκηση του χώρου κατά τα υστερορωμαϊκά και βυζαντινά χρόνια συμπληρώνεται από μεγάλες αγροικίες και εξοχικές κατοικίες. Τον 19ο αιώνα πολλοί ταξιδιώτες ισχυρίζονταν ότι έβλεπαν στην περιοχή της Κηφισιάς ερείπια από τη δόμηση του αρχαίου δήμου κοντά σε περιοχή όπου υπήρχε βρύση με καθαρό νερό και σκιερά δέντρα. Πολλοί Αθηναίοι εκείνης της εποχής συνέχιζαν επίσης να πηγαίνουν εκεί για διακοπές κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Το 2001, η Κηφισιά υπολογίζονταν σε 66.484 κατοίκους και το 2011, με βάση την επίσημη απογραφή, σε 70.600 κατοίκους.

Προσωπικότητες από την αρχαία Κηφισιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από το δήμο της Κηφισιάς, όπως ο βουλευτής Βάθυλλος ο Κηφισιεύς, ο βουλευτής Βλέπης ο Κηφισιεύς, ο επιστάτης του Ερεχθείου Βροσυνίδης ο Κηφισιεύς, ο βουλευτής Δημοκλής ο Κηφισιεύς γιος του Δημοκλή, ο βουλευτής Δημόστρατος ο Κηφισιεύς, ο βουλευτής Δημοφάνης ο Κηφισιεύς, ο επιστάτης του Ερεχθείου Διόδης ο Κηφισιεύς, ο βουλευτής Διόδωρος ο Κηφισιεύς ο πρεσβύτερος και ο γιος του ο βουλευτής Διόδωρος ο Κηφισιεύς ο νεότερος, ο βουλευτής Διονύσιος ο Κηφισιεύς γιος του Αλεξάνδρου, ο βουλευτής Διονύσιος ο Κηφισιεύς γιος του Ζωπύρου, ο βουλευτής Διονυσόδωρος ο Κηφισιεύς, ο βουλευτής Διοφάνης ο Κηφισιεύς γιος του Διοφάνη, ο βουλευτής Δίωξις ο Κηφισιεύς γιος του Διώξιδος κ.α.^[7] Από τους πλέον γνωστούς, οι οποίοι είχαν κάποιου είδους σχέση με το δήμο ή την περιοχή του ήταν επίσης οι:

Μένανδρος, γεννήθηκε περίπου 342 π.Χ., (πιθανόν είχε πολιτογραφηθεί), ο οποίος διέθετε εξοχικό στην περιοχή της Κηφισιάς,
Ηρώδης ο Αττικός, ο οποίος είχε βίλλα στην Κηφισιά για τις καλοκαιρινές του διακοπές.

Φωτογραφικό υλικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κεφαλή της Αφροδίτης, από πεντελικό μάρμαρο, η οποία βρέθηκε στην Κηφισιά, περίπου 4ος αιώνας π.Χ., Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα.
Έφηβος από την Κηφισιά, σε ρωμαϊκό αντίγραφο του 2ου αιώνα, Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά.
Προτομή του Ηρώδη του Αττικού, από τη βίλα του στην Κηφισιά, περίπου 2ος αιώνας, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα.
Σαρκοφάγος στο ρωμαϊκό ταφικό μνημείο στην Κηφισιά (δεύτερο μισό 2ού αιώνα μ.Χ.).

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές - σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ Στράβων, «Γεωγραφικά», Θ', 1.20: [...] "Κέκροπα πρῶτον εἰς δώδεκα πόλεις συνοικίσαι τὸ πλῆθος, ὧν ὀνόματα Κεκροπία Τετράπολις Ἐπακρία Δεκέλεια Ἐλευσὶς Ἄφιδνα (λέγουσι δὲ καὶ πληθυντικῶς Ἀφίδνας) Θόρικος Βραυρὼν Κύθηρος Σφηττὸς Κηφισιά * * * πάλιν δ᾽ ὕστερον εἰς μίαν πόλιν συναγαγεῖν λέγεται τὴν νῦν τὰς δώδεκα Θησεύς". [...]
↑ [...] "Cephisia: (Κηφισιά; Kēphisiá). Attic mesogeia deme of the phyle Erechtheis, six (eight) bouleutaí , modern Kifissia [1. 38]. Location of the Attic dodekapolis (Philochorus in Str. 9,1,20; FGrH B Fr. 94). Suburb of Athens with abundant springs and forests, west of the Pentelicon (Harpocr. s.v. Κηφισιεύς; Diog. Laert. 3,41; Synes. Epist. 272) with a villa of Herodes [16] Atticus (Gell. NA 1,2,2; 18,10,2; Philostr. VS 2,1,12) [2. 197 fig. 251-254]. His family used to be attributed with a Roman tomb on the Plateia Platanou". [...], Lohmann, Hans (Bochum), Cephisia
↑ John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 125.
↑ Κηφισι και Κηφησ Attica (IG I-III), στην ιστοσελίδα: epigraphy.packhum.org
↑ Δανιήλ ο Μάγνης, "Λεξικόν Ιστορικομυθικόν και Γεωγραφικόν, συντεθέν υπό Δανιήλου Δημητρίου Μάγνητος του εκ του Πηλίου όρους εκ κωμοπόλεως Αγίου Λαυρεντίου, εις χρήσιν της ελληνικής νεολαίας". Εκ της Ελληνικής τυπογραφίας Φραγκίσκου Ανδρεώλα. Εν Βενετία 1834. Lexikon historikomythikon kai geographikon (etc.)(Historisch-mythologisches und geographisches Worterbuch etc.) neograece, Daniel Demetrios Magnes, Andreola, 1834, [...] "Κηφήσια, δήμος της Αττικής, εκ της Ερεχθηίδος φυλής (Κάτοικ. Κηφησιεύς)". [...], σελ. 207.
↑ Αύλος Γέλλιος, «Αττικές Νύχτες», (Aulo Gellio, Noctes Atticae, pp. I, 2; XVIII, 10)
↑ Δημότες της Κηφισιάς Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine.. Αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί στον τόπο (Place): KHFISIEUS (στα κεφαλαία αγγλικά), στις ιστοσελίδες: empressattica.com και atheniansproject.com του Προγράμματος «Αθηναίοι» = Athenians Project

Πηγές – βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρωτογενείς πηγές

Αύλος Γέλλιος, «Αττικές Νύχτες», (Aulo Gellio, Noctes Atticae, pp. I, 2; XVIII, 10)
Στράβων, «Γεωγραφικά», Θ', 1.20.
Ελληνικές επιγραφές - IG Κηφισι και Κηφησ, Attica (IG I-III).

Δευτερογενείς πηγές

Cephisia, στην ιστοσελίδα: referenceworks.brillonline.com,
Ουίλλιαμ Σμιθ, Το συγκεκριμένο λήμμα περιλαμβάνει περιεχόμενο από πηγή, η οποία αποτελεί, πλέον, κοινό κτήμα:
(Αγγλικά) Smith, William, επιμ. (1854–1857). «Attica - 27 (Cephisia)». Dictionary of Greek and Roman Geography. Λονδίνο: John Murray. Attica - 27 (Cephisia)
John S. Traill: The political organization of Attica: a study of the demes, trittyes, and phylai, and their representation in the Athenian Council,“Attica”. Princeton: American School of Classical Studies at Athens (ASCSA), 1975, ISBN 978-0-87661-514-0
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 125.
Peter Siewert, "Die Trittyen Attikas und die Heeresreform des Kleisthenes", C.H. Beck, München 1982, ISBN 3406080634, ISBN 9783406080630

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

«Kephisia». www.ancientworlds.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2014.
Traill, J. «Places: 579972 (Kephisia)». Pleiades. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017.

[1] Στράβων, «Γεωγραφικά», Θ', 1.20: [...] "Κέκροπα πρῶτον εἰς δώδεκα πόλεις συνοικίσαι τὸ πλῆθος, ὧν ὀνόματα Κεκροπία Τετράπολις Ἐπακρία Δεκέλεια Ἐλευσὶς Ἄφιδνα (λέγουσι δὲ καὶ πληθυντικῶς Ἀφίδνας) Θόρικος Βραυρὼν Κύθηρος Σφηττὸς Κηφισιά * * * πάλιν δ᾽ ὕστερον εἰς μίαν πόλιν συναγαγεῖν λέγεται τὴν νῦν τὰς δώδεκα Θησεύς". [...]

[2] [...] "Cephisia: (Κηφισιά; Kēphisiá). Attic mesogeia deme of the phyle Erechtheis, six (eight) bouleutaí , modern Kifissia [1. 38]. Location of the Attic dodekapolis (Philochorus in Str. 9,1,20; FGrH B Fr. 94). Suburb of Athens with abundant springs and forests, west of the Pentelicon (Harpocr. s.v. Κηφισιεύς; Diog. Laert. 3,41; Synes. Epist. 272) with a villa of Herodes [16] Atticus (Gell. NA 1,2,2; 18,10,2; Philostr. VS 2,1,12) [2. 197 fig. 251-254]. His family used to be attributed with a Roman tomb on the Plateia Platanou". [...], Lohmann, Hans (Bochum), Cephisia

[3] John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 125.

[4] Κηφισι και Κηφησ Attica (IG I-III), στην ιστοσελίδα: epigraphy.packhum.org

[5] Δανιήλ ο Μάγνης, "Λεξικόν Ιστορικομυθικόν και Γεωγραφικόν, συντεθέν υπό Δανιήλου Δημητρίου Μάγνητος του εκ του Πηλίου όρους εκ κωμοπόλεως Αγίου Λαυρεντίου, εις χρήσιν της ελληνικής νεολαίας". Εκ της Ελληνικής τυπογραφίας Φραγκίσκου Ανδρεώλα. Εν Βενετία 1834. Lexikon historikomythikon kai geographikon (etc.)(Historisch-mythologisches und geographisches Worterbuch etc.) neograece, Daniel Demetrios Magnes, Andreola, 1834, [...] "Κηφήσια, δήμος της Αττικής, εκ της Ερεχθηίδος φυλής (Κάτοικ. Κηφησιεύς)". [...], σελ. 207.

[6] Αύλος Γέλλιος, «Αττικές Νύχτες», (Aulo Gellio, Noctes Atticae, pp. I, 2; XVIII, 10)

[7] Δημότες της Κηφισιάς Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine.. Αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί στον τόπο (Place): KHFISIEUS (στα κεφαλαία αγγλικά), στις ιστοσελίδες: empressattica.com και atheniansproject.com του Προγράμματος «Αθηναίοι» = Athenians Project

[8] Ο Στράβων, σε κάποια χειρόγραφά του, αναφέρει το Φάληρο ως ενδέκατη πόλη, αλλά στα μεγαλύτερο μέρος του έργου του δεν αναφέρεται, οδηγώντας στο συμπέρασμα ότι η δωδέκατη πόλη ήταν μόνη της η πόλη της αρχαίας Αθήνας.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[1]