Κίτσεβο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 41°30′51″N 20°57′47″E / 41.51417°N 20.96306°E / 41.51417; 20.96306

Κίτσεβο

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Κίτσεβο
41°30′51″N 20°57′47″E
ΧώραΒόρεια Μακεδονία
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Κίτσεβο
Έκταση48 km²
Υψόμετρο620 μέτρα
Πληθυσμός23.428 (2021)
Ταχ. κωδ.6250
Τηλ. κωδ.045
Ζώνη ώραςώρα Κεντρικής Ευρώπης
θερινή ώρα Κεντρικής Ευρώπης
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Κίτσεβο (σλαβομακεδονικά: Кичево‎‎, ΔΦΑ ˈkitʃɛvɔ· ελληνικά: Κίτσαβις· αρχαία ελληνικά: Ωξάνα· αλβανικά: Kërçovë ή Kërçova) είναι πόλη της δυτικής Βόρειας Μακεδονίας σε μία κοιλάδα που απλώνεται στις ΝΑ υπώρειες του όρους Μπίστρα, ανάμεσα στις πολεις Οχρίδα και Γκόστιβαρ. η πρωτεύουσα Σκόπια απέχει 112 χλμ. Η πόλη είναι έδρα του Δήμου Κίτσεβο.

Δημογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο δήμος του Κίτσεβο έχει 56.734 κατοίκους και η πόλη 27.076. Η μεγαλύτερη εθνοτική ομάδα στην πόλη του Κίτσεβο είναι οι Σλαβομακεδόνες, 15.031 (55,5%), ακολουθούμενη από τους Αλβανούς, 7.641 άτομα (28,2%), τους Τούρκους, 2.406 (8,9%) και τους Ρομά με 4,9%.[1]

Ορθόδοξοι Χριστιανοί ήταν 15.139 (55,9%) του πληθυσμού της πόλης, σύμφωνα με την απογραφή του 2002, ενώ οι Μουσουλμάνοι ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη θρησκευτική ομάδα στην πόλη, που αριθμούσε 11.759 (43,4%).

Οι περισσότερο ομιλούμενες μητρικές γλώσσες είναι η Σλαβομακεδονική (62,5%), η Αλβανική (28,2%), η Τουρκική (8,0%) και των Ρομά 0,4%.

Πληθυσμός της πόλης του Κίτσεβο κατά εθνοτικές ομάδες 1948-2002[2]
Eθνοτική
ομάδα
απογραφή 1948 απογραφή 1953 απογραφή 1961 απογραφή 1971 απογραφή 1981 απογραφή 1994 απογραφή 2002
Αριθμός % Αριθμός % Αριθμός % Αριθμός % Αριθμός % Αριθμός % Αριθμός %
Σλαβομακεδόνες .. .. 3,747 39.2 6,809 66.0 9,900 64.3 13,236 58.9 15,255 60.7 15,031 55.5
Αλβανοί .. .. 232 2.4 681 6.6 2,284 14.9 4,516 20.1 5,902 23.5 7,641 28.2
Τούρκοι .. .. 4,749 49.7 2,079 20.2 2,041 13.3 2,175 9.7 2,175 8.7 2,406 8.9
Ρομά .. .. 54 0.6 0 0.0 17 0.1 304 1.3 1,235 4.9 1,329 4.9
Σέρβοι .. .. 484 5.1 394 3.8 305 2.0 203 0.9 96 0.4 82 0.3
Βλάχοι .. .. 4 0.1 0 0.0 0 0.0 5 0.0 15 0.1 75 0.3
Βόσνιοι Μουσουλμάνοι .. .. 0 0.0 0 0.0 0 0.0 0 0.0 0 0.0 7 0.0
Αλλοι .. .. 297 3.1 394 3.5 846 5.5 2,040 9.1 451 1.8 496 1.8
Total 7,280 9,567 10,324 15,393 22,479 25,129 27,076

Ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το όνομα της πόλης στη Σλαβομακεδονική και άλλες Νοτιοσλαβικές γλώσσες είναι Κίτσεβο (Кичево). Η πόλη αναφέρεται για πρώτη φορά ως Ωξάνα κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Περσέα της Μακεδονίας, κατά τη διάρκεια του γ΄ μακεδονικού πολέμου (171-168 ΠΚΕ).

Μεταγενέστερο γραπτό αρχείο του 1018, αναφέρει την πόλη ως Κίτσαβιν (Κίτσαβις)[3] όπως αναφερεται σε χειρόγραφα του Βυζαντινού αυτροκράτορα Βασίλειος Β΄[4] Υπό την κυριαρχία του Πρίγκιπα Μάρκο ήταν γνωστή ως Κατίν Γκραντ, παίρνοντας το όνομα της αδελφής του Κατίνα.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Κίτσεβο στα 1930

Το Κίτσεβο πρωτοαναφέρθηκε σε έγγραφα του Βασιλείου Β' το 1018 και σε έγγραφα του 11ου αι. του αρχιεπισκόπου Οχρίδας Θεοφύλακτου.

Όταν η περιοχή κατακτήθηκε από την Οθωμανική αυτοκρατορία, το Κίτσεβο έγινε στρατιωτικό και διαχειριστικό κέντρο της περιοχής. Αξιοσημείωτο μνημείο αυτής της περιόδου είναι ένας πύργος ρολόι που χρίστηκε στους πρόποδες του παρακείμενου λόφου Κίτσεβσκο Καλέ.

Οι δραστηριότητες της Εσωτερικής Μακεδονικής Επαναστατικής Οργάνωσης ξεκίνησαν από τον ιερέα Ιωσήφ από το μοναστήρι Μπογκοντόριτσα Πρετσίστα, στα περίχωρα της πόλης, με την υποστήριξη διδασκάλων από τα γειτονικά χωριά. Ο ιερέας Ιωσήφ και ο Πέρε Τόσεφ σχημάτισαν το πρώτο οπλισμένο απόσπασμα στο Κίτσεβο το 1878, υπό τον Νοτύκο Τάσεφ. Στις 2 Αυγούστου 1903, οι πολίτες του Κιτσέβου ενώθηκαν στο αγώνα για ανεξαρτησία, υπό τον Άρσο Βοεβόδα και τον Γιορντάν Πιπερκάτα.

Το Κίτσεβο, όπως επίσης το Γκόστιβαρ, το Σεβλίεβο, το στρατόπεδο της Σούμλας και το Κάρνομπατ, αποτέλεσαν τόπο εξορίας για 42.000 Έλληνες[5], ηλικίας κυρίως 17-60 ετών, που προέρχονταν από τα ελληνικά εδάφη της Ανατολικής Μακεδονίας που βρίσκονταν υπό βουλγαρική κατοχή (1916-1918). Η διαδικασία εκτοπισμού των Ελλήνων από τον βουλγαρικό στρατό κατοχής ξεκίνησε το καλοκαίρι του 1917 και διήρκεσε περισσότερο από δύο χρόνια. Τα καραβάνια των αιχμαλώτων μεταφέρονταν πεζή και στη συνέχεια με τρένα κάτω από αντίξοες συνθήκες. Ακόμη δυσμενέστερες όμως υπήρξαν οι συνθήκες διαβίωσής τους στη βουλγαρική ενδοχώρα με εξοντωτική συμμετοχή σε χειρωνακτικά έργα. Από τους αιχμαλώτους περίπου 12.000 δεν κατόρθωσαν τελικά να επιστρέψουν ζωντανοί.[6][7][8][9][10][11][12][13]

Το 1919 όλη η περιοχή ενσωματώθηκε στο Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων.

Κατά τον Β' Π.Π. το Κίτσεβο καταλήφθηκε από τις δυνάμεις της φασιστικής Ιταλίας. Στις 9 Σεπτεμβρίου, 1943 Αλβανοί και Σλαβομακεδόνες παρτιζάνοι αφόπλισαν την ιταλική φρουρά και ανέλαβαν τον έλεγχο της πόλης.[14]

Μνημεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μονή της αγ. Μπογκορόντιτσα Πρετσίστα

Η Μονή της Αγίας Μπογκορόντιτσα Πρετσίστα (Μονή της Άμμωμης Θεομήτορος) είναι σημαντικό μοναστήρι στα περίχωρα του Κιστέβου. Αφιερωμένο στην Παρθένο, Θεομήτορα το μοναστήρι γιορτάζει κατά την «Μάλα Μπογκορόντιτα», (Γέννηση της Παρθένου στις 21 Σεπτεμβρίου). Το μοναστήρι είναι αφιερωμένο στον Ευαγγελισμό, ενώ σε κελιά απεικονίζεται ένα μεσαιωνικό μοναστήρι γνωστό ως Μονή Κρίνσκι κατά το παρελθόν.

Ένα άλλο σημαντικό μοναστήρι είναι εκείνο του αγ. Γεωργίου, στα περίχωρα του Κιτσέβου.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Απογραφή, γλώσσα και θρησκεία στη πΓΔΜ
  2. «Censuses of population 1948 - 2002». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2017. 
  3. Βλ. επίσης Ε. 2003, Η Αρχιεπισκοπή Πρώτης Ιουστινιανής, ΑΠΘ, Γκρίζα Βιβλιογραφία
  4. Dalibor Brozović, Hrvatska enciklopedija, 1999, s.v. "Kičevo".
  5. Η Ελλάς του 1910-1920, Γεωργίου Βεντήρη : Αθήνα 1931, Identifier: 000074165, σ.σ.106-131
  6. Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία -του Ιακωβου Μιχαηλιδη, εφημερίδα Καθημερινή 25.09.2011
  7. Ιερά Μητρόπολις Δράμας - Ημερολόγιο αφιερωμένο στη μνήμη των θυματων της Β' Βουλγαρικής Κατοχής, επισυμβάσαν κατά τα έτη 1916-1918.
  8. Τετράδια Βουλγαρικῆς Κατοχῆς, Ἀνατολική Μακεδονία 1916-1918, ἐπιμέλεια Ν. Ρουδομέτωφ, τ. 2ος, Ἱστορικό Λογοτεχνικό Ἀρχεῖο Καβάλας, Καβάλα 2008.
  9. Β.Σ. Κάρτσιου, Ἡ Γενοκτονία τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας κατά τή 2η Βουλγαρική Κατοχή (1916-18), ἐκδ. Ἐρωδιός, Θεσσαλονίκη 2010.
  10. Δημ. Πασχαλίδη, Ἡ Ἔκθεση τοῦ Ν.Μπακόπουλου, Νομάρχη Δράμας κατά τή δεύτερη Βουλγαρική Κατοχή τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας(1916-18).
  11. Δ. Πασχαλίδη, Τά δεινοπαθήματα τῆς Χωριστῆς κατά τή δεύτερη βουλγαρική κατοχή τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας, Χωριστή 2006.
  12. Δημ. Πασχαλίδη,Ἡ Χωριστή Δράμας (Τσατάλτζα) κατά τή δεύτερη Βουλγαρική Κατοχή τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας (1916-18).
  13. Ἀρχιμ. Γαβριήλ, Ἀναμνήσεις καί Νοσταλγία, Θεσσαλονίκη 1958.
  14. Pearson, Owen (2006). Albania in Occupation and War: From Fascism to Communism 1940-1945. I.B.Tauris. σελ. 271. ISBN 1-84511-104-4. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]