Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός της Μακεδονίας
| Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός της Μακεδονίας Народноослободителна Војска на Македонија Ναροντνοοσλομποντιτελνα Βοϊσκα να Μακεντόνιγια | |
|---|---|
.svg) Σημαία του Ομόσπονδου Κράτους της Μακεδονίας, που χρησιμοποιούσε ο ΛΑΣΜ | |
| Ενεργό | 1941 – 1943 (Διμοιρίες Παρτιζάνων) 1943 – 1945 |
| Πίστη | .svg){kind=small} Γιουγκοσλάβοι Παρτιζάνοι(Συμμαχικές δυνάμεις) |
| Δύναμη | 1.000 (1941) – 8.000 (Αύγουστος 1944)[1][2] με 66.000 (τέλη 1944)[3] έως και 100.000 (Απρίλιος 1945)[4] |
| Επέτειοι | 18 Αυγούστου 11 Οκτωβρίου |
| Συμπλοκές | Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος στην Γιουγκοσλαβική Μακεδονία |
| Διοίκηση | |
| Αξιοσημείωτοι διοικητές | Μιρτσε Ατσεφ Μιχαηλο Αποστολσκι Μετοντιγια Αντονοφ Τσεντο Σβετοζάρ Βουκμάνοβιτς Τέμπο |
Ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός της Μακεδονίας (σλαβομακεδονικά: Народноослободителна Војска на Македонија, Ναροντνοοσλομποντιτελνα Βοϊσκα να Μακεντόνιγια, НВМ), συχνά αναφερόμενος ως Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός της Μακεδονίας, ήταν ένας κομμουνιστικός αντιστασιακός στρατός που σχηματίστηκε στη σημερινή Βόρεια Μακεδονία κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην Γιουγκοσλαβική Μακεδονία. Ο όρος χρησιμοποιείται επίσης για να υποδηλώσει τη συμμετοχή των Σλαβομακεδόνων στους Γιουγκοσλάβους Παρτιζάνους καθώς και άλλων κομμουνιστικών οργανώσεων αντίστασης που λειτουργούσαν στη Μακεδονία κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Το πλήρες επίσημο όνομα του κινήματος ήταν ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός και οι Διμοιρίες Παρτιζάνων της Γιουγκοσλαβίας[5] (НВМ и ПОЈ) (σερβοκροατικά: Ναροντνοοσλοπμοντιλατσκα βοϊσκα ι παρτιζανσκι οντραντι Γιουγοσλαβιγιε, σλοβένικα: Ναροντνοοσβομποντιλνα βοϊσκα ιν παρτιζανσκι οντρεντι Γιουγκοσλαβιγιε, σλαβομακεδόνικα: Народноослободителна војска и партизански одреди на Југославија (Ναροντνοοσλομποντιτελνα βοϊσκα ι παρτιζανσκι οντρντι να Γιουγκοσλαβιγια)).
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η αντίσταση κατά του Άξονα ξεκίνησε στις 11 Οκτωβρίου 1941, με την εμφάνιση των Μακεδονικών Παρτιζάνων στρατιωτικών μονάδων οι οποίες, κατά τη διάρκεια του πολέμου, εξελίχτηκαν στον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό της Μακεδονίας. Η ημερομηνία της δημιουργίας της κύριας μονάδας του, του τάγματος του Μιρτσε Ατσεφ, στις 18 Αυγούστου 1943 στο Όρος Σλαβεϊ,[6] μεταξύ Οχρίδας, Λίμνης Οχρίδας και Κιτσέβου, γιορτάζεται επίσημα στη Βόρεια Μακεδονία ως Ημέρα του Ενόπλων Δυνάμεων της Βόρειας Μακεδονίας.
Στις 11 Νοεμβρίου 1943 δημιουργήθηκε στη βορειοδυτική Μακεδονία η 1η Μακεδονική Κοσοβάρικη Ταξιαρχία, με τη συγχώνευση δύο ταγμάτων από την Μακεδονία του Βαρδάρη και ενός τάγματος από το Κοσσυφοπέδιο. Η δεύτερη, μεγαλύτερη σλαβομακεδονική στρατιωτική μονάδα ήταν η 2η Μακεδονική Ταξιαρχία, που σχηματίστηκε στις 22 Δεκεμβρίου 1943, δίπλα στα σύνορα της ελληνικής Μακεδονίας.[7] Στις 26 Φεβρουαρίου 1944 στο χωριό Ζεγκλιανε, κοντά στο Κουμάνοβο, ιδρύθηκε η 3η Μακεδονική Ταξιαρχία. Αυτές οι τρεις ταξιαρχίες ήταν ο πυρήνας του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού της Μακεδονίας, ο οποίος μετά από συνεχείς μάχες έγινε ισχυρότερος αριθμητικά. Από 7.000 παρτιζάνους στα τέλη του 1943, μέχρι τις τελικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στον εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας τον Απρίλιο του 1945, ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός της Μακεδονίας είχε αυξηθεί σε τρία Σώματα, επτά μεραρχίες και τριάντα ταξιαρχίες, με συνολικά 100.000 τακτικούς στρατιώτες.[8]
Ο στρατός ήταν υπό την ηγεσία του Κεντρικού Αρχηγείου του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού και των Παρτιζάνων Μονάδων της Μακεδονίας, με επικεφαλής τον Μιχαηλο Αποστολσκι.[9]
Διοικητές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Μιρτσε Ατσεφ
- Κουζμαν Γιοσιφοφσκι Πιτου
- Μιχαηλο Αποστολσκι
- Μετοντιγια Αντονοφ Τσεντο
- Σβετοζάρ Βουκμάνοβιτς Τέμπο
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ένοπλες Δυνάμεις της Βόρειας Μακεδονίας
- Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος στην Γιουγκοσλαβική Μακεδονία
- Ένωση Κομμουνιστών Μακεδονίας
- Συμμαχικές δυνάμεις (Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος)
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Bulgaria During the Second World War, Marshall Lee Miller, Stanford University Press, 1975, σελ. 202.
- ↑ Who Are the Macedonians? Hugh Poulton, C. Hurst & Co. Publishers, 2000. σελ. 104.
- ↑ The Slavonic and East European review, School of Slavonic and East European Studies, University of London, 1991, σελ. 304.
- ↑ Зимските операции на Македонска војска 1943/44 – Раде Гогов, носител на "Партизанска споменица 1941".
- ↑ Trifunovska, Snežana (1994). Yugoslavia Through Documents:From Its Creation to Its Dissolution. Martinus Nijhoff Publishers. σελ. 209.>
- ↑ «НОБ на Македонија» Јован Поповски. Σκόπια, 1962
- ↑ «Историја на Македонскиот Народ» Александар Стојановски, Иван Катарџиев, Данчо Зографски. Σκόπια, 1988
- ↑ Зимските операции на Македонска војска 1943/44 – Раде Гогов, носител на "Партизанска споменица 1941" «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2008.
- ↑ History of the Army of the Republic of Macedonia – World War II Αρχειοθετήθηκε 2007-10-10 στο Wayback Machine. – Υπουργείο Αμύνης της Βόρειας Μακεδονίας Επίσημος ιστότοπος
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Η Μακεδονία κατά τη διάρκεια του Β΄ΠΠ (στα αγγλικά)