Ελλάδος περιήγησις
 | |
| Συγγραφέας | Παυσανίας |
|---|---|
| Γλώσσα | Αρχαία Ελληνικά |
| Θέμα | γεωγραφία |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Το Ελλάδος περιήγησις (αρχαία ελληνικά: Ἑλλάδος περιήγησις), είναι έργο του αρχαίου Έλληνα γεωγράφου Παυσανία (περ. 110 – περ. 180).[1]
.jpg){kind=spacer}
Το έργο Ελλάδoς περιήγησις του Παυσανία περιλαμβάνει δέκα βιβλία. Καθένα από αυτά αφιερώνεται σε κάποιο μέρος της Ελλάδας. Η περιοδεία του ξεκινά από την Αττική (Ἀττικά) και συνεχίζει με την Αθήνα μαζί με τα προάστιά της (δήμους). Μετά, το έργο συνεχίζεται με την Κορινθία (Κορινθιακά), τη Λακωνία (Λακωνικά), τη Μεσσηνία (Μεσσηνιακά), την Ηλεία (Ἠλιακά), την Αχαΐα (Ἀχαϊκά), την Αρκαδία (Ἀρκαδικά), τη Βοιωτία (Βοιωτικά), τη Φωκίδα (Φωκικά), και τη Λοκρίδα (Λοκρῶν Ὀζόλων). Το έργο είναι κάτι περισσότερο από την απλή περιγραφή της τοπογραφίας: είναι μάλλον μια πολιτιστική γεωγραφία της αρχαίας Ελλάδας. Ο Παυσανίας δεν περιγράφει μόνο αρχιτεκτονικά και καλλιτεχνικά αντικείμενα, αλλά ανασκοπεί και το ιστορικό και μυθολογικό υπόβαθρο του πολιτισμού που τα δημιούργησε.[2]
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αν και ο συγγραφέας δεν ήταν φυσιοδίφης στο επάγγελμα, έχει την τάση να σχολιάζει τις φυσικές πτυχές του αρχαίου τοπίου. Ο Παυσανίας έγραψε για τα πεύκα που βρίσκονταν στην ακτή της Αρχαίας Ηλείας, τα αγριογούρουνα και τα ελάφια στα δρυοδάση της Σελιάνας (αρχαία Φελλόη) και τα κοράκια στις βελανιδιές στις Αλαλκομενών. Προς το τέλος του Ελλάδος περιήγησις, ο Παυσανίας αναφέρεται στους καρπούς και τα προϊόντα της φύσης, όπως οι χουρμάδες της αρχαίας Αυλίδας, οι αγριοφράουλες στο όρος Ελικώνας, το ελαιόλαδο στην Τιθορέα, τα «λευκά κοτσύφια» του όρους Κυλλήνη και οι χελώνες της Αρκαδίας.
Επιπλέον, ο Παυσανίας εκδηλώνει το ενδιαφέρον του για τη θρησκεία. Το έργο του έχει θεωρηθεί ενός είδους «αναζήτηση ταυτότητας»,[3] στο πλαίσιο των ελληνικών πεποιθήσεων και της ελληνικής κληρονομιάς. Ο Παυσανίας περιγράφει τη θρησκευτική τέχνη και την ιερή αρχιτεκτονική πολλών διάσημων σημείων όπως η Ολυμπία και οι Δελφοί. Ωστόσο, ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες ελληνικές περιοχές, τον γοήτευαν πολλά είδη ιερών λειψάνων, απεικονίσεις θεοτήτων και άλλα μυστηριώδη και ιερά πράγματα. Για παράδειγμα, στη Θήβα, ο Παυσανίας βλέπει τα ερείπια του σπιτιού του ποιητή Πινδάρου, τις ασπίδες των πολεμιστών που πέθαναν στην περιβόητη μάχη των Λεύκτρων, τα αγάλματα του Αρίωνα, του Ησιόδου, του Ορφέα και του Θάμυρι. Επισκέφτηκε επίσης το άλσος των Μουσών στον Ελικώνα και είδε τα πορτρέτα του Πολύβιου και της Κορίννας στην Τανάγρα της Αρκαδίας.[4]
Ο Παυσανίας ενδιαφερόταν κυρίως για τα απομεινάρια της αρχαιότητας, παρά για τη σύγχρονή του αρχιτεκτονική ή τους ιερούς χώρους. Όπως λέει ο Κρίστιαν Χάμπιτς, ένας σύγχρονος κλασικιστής που έγραψε πολλά επιστημονικά άρθρα για τον Παυσανία:
Προτιμά σίγουρα το ιερό από το βέβηλο και το παλιό από το νέο, και υπάρχουν πολύ περισσότερα για την κλασική τέχνη της Ελλάδας παρά για τη σύγχρονη, περισσότερα για θεούς, βωμούς και ναούς, παρά για αγάλματα πολιτικών ή δημόσιων κτιρίων.[5]
Το τέλος του έργου Ελλάδος περιήγησις παραμένει μυστήριο: κάποιοι πιστεύουν ότι ο Παυσανίας πέθανε πριν τελειώσει το έργο του[6] και άλλοι πιστεύουν ότι το έργο έχει σκόπιμα παράξενο τέλος. Ολοκληρώνει την Περιήγησή του με μια ιστορία για μια Ελληνίδα συγγραφέα, που πιστεύεται ότι είναι η Ανύτη της Τεγέας, η οποία βλέπει ένα θεϊκό όνειρο. Στο όνειρο, της λένε να παρουσιάσει το κείμενο του έργου Ελλάδος περιήγησις στο ευρύτερο ελληνικό κοινό.[7]
Υποδοχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Ελλάδος περιήγησις πέρασε σχεδόν απαρατήρητο. «Δεν διαβάστηκε», λέει ο Χάμπιτς, «δεν υπάρχει ούτε ένα απόσπασμά του, ούτε μια αναφορά στον συγγραφέα, ούτε ένας ψίθυρος πριν από τον έκτο αιώνα (Στέφανος ο Βυζάντιος) και μόνο τρεις ή δύο αναφορές σε αυτό σε όλη τη διάρκεια του Μεσαίωνα».[5] Τα μόνα σωζόμενα χειρόγραφα του Παυσανία είναι τρία αντίγραφα του δεκάτου πέμπτου αιώνα, και είναι γεμάτα κενά και λάθη, τα οποία φαίνεται να εξαρτώνται από ένα μόνο χειρόγραφο που κατάφερε να αντιγραφεί. Ο Νικολό ντε Νικολί, συλλέκτης αρχαίων χειρογράφων, είχε αυτό το αρχέτυπο στη Φλωρεντία γύρω στο 1418. Μετά τον θάνατό του το 1437, στάλθηκε στη βιβλιοθήκη του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία, για να εξαφανιστεί τελικά μετά το 1500.[8]
Μεταφράσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Ελλάδος περιήγησις του Παυσανία έχει μεταφραστεί στα αγγλικά από αρκετούς μελετητές. Μια ευρέως γνωστή έκδοση του κειμένου μεταφράστηκε από τον Ουίλιαμ Χένρι Σάμιουελ Τζόουνς και είναι διαθέσιμη μέσω της Κλασικής Βιβλιοθήκης Λεμπ.[4] Η μετάφραση του Ελλάδος περιήγησις από τον Πίτερ Λίβαϊ είναι δημοφιλής στους αγγλόφωνους, αλλά συχνά πιστεύεται ότι είναι ελεύθερη μετάφραση του αρχικού κειμένου: ο Λίβαϊ αναδιοργάνωσε το Ελλάδος περιήγησις ώστε να λειτουργεί σαν γενικός οδηγός για την ηπειρωτική Ελλάδα.[3] Ο σερ Τζέιμς Φρέιζερ εξέδωσε επίσης έξι τόμους με μετάφραση και σχόλια του Ελλάδος περιήγησις. Η μετάφρασή του παραμένει αξιόπιστο έργο για τους αναγνώστες του Παυσανία σήμερα.[9]
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Diller, Aubrey (1957). «The Manuscripts of Pausanias». Transactions and Proceedings of the American Philological Association 88: 169–188. doi:.
- Elsner, John (1992). «Pausanias: a Greek pilgrim in the Roman world». Past and Present 135 (1): 3–29. doi:.
- Fowler, Harold N. (1 September 1898). «Pausanias's Description of Greece». American Journal of Archaeology 2 (5): 357–366. doi:.
- Habicht, Christian (1985). «An Ancient Baedeker and His Critics: Pausanias' 'Guide to Greece'». Proceedings of the American Philosophical Society 129 (2): 220–224. https://archive.org/details/sim_proceedings-of-the-american-philosophical-society_1985-06_129_2/page/220.
- Habicht, Christian (April 1984). «Pausanias and the Evidence of Inscriptions». Classical Antiquity 3 (1): 40–56. doi:.
- Habicht, Christian (1985). Pausanias' Guide to Ancient Greece. University of California Press. doi:10.1525/9780520342200. ISBN 978-0-520-34220-0.
- Howard, Michael C. (2012). Transnationalism in Ancient and Medieval Societies: The Role of Cross-Border Trade and Travel. McFarland. p. 178.
- Hutton, William. Describing Greece: Landscape and Literature in the Periegesis of Pausanias. Cambridge, MA: Cambridge University Press, 2008.
- Jacob, Christian; Mullen-Hohl, Anne (1980). «The Greek Traveler's Areas of Knowledge: Myths and Other Discourses in Pausanias' Description of Greece». Yale French Studies (59): 65–85. doi:. https://archive.org/details/sim_yale-french-studies_1980_59/page/n66.
- MacCormack, S. (November 2010). «Pausanias and his commentator Sir James George Frazer». Classical Receptions Journal 2 (2): 287–313. doi:.
- Pausanias (1918). Description of Greece. 1. Harvard University Press. ISBN 978-0-434-99093-1.
- Sidebottom, H. (December 2002). «Pausanias: Past, Present, and Closure». The Classical Quarterly 52 (2): 494–499. doi:.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Pausania detto il Periegeta». Summa Gallicana. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2023.
- ↑ Habicht, Christian (April 1984). «Pausanias and the Evidence of Inscriptions». Classical Antiquity 3 (1): 40–56. doi:.
- ↑ 3,0 3,1 Elsner, John (1992). «Pausanias: a Greek pilgrim in the Roman world». Past and Present 135 (1): 3–29. doi:.
- ↑ 4,0 4,1 Pausanias. Description of Greece. Translated by Jones W H S. 5. Vol. 1-5. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 1918.
- ↑ 5,0 5,1 Habicht, Christian (1985). «An Ancient Baedeker and His Critics: Pausanias' 'Guide to Greece'». Proceedings of the American Philosophical Society 129 (2): 220–224. https://archive.org/details/sim_proceedings-of-the-american-philosophical-society_1985-06_129_2/page/n113.
- ↑ Habicht, Christian (1985). Pausanias' Guide to Ancient Greece. University of California Press. ISBN 978-0-520-34220-0.
- ↑ Sidebottom, H. (December 2002). «Pausanias: Past, Present, and Closure». The Classical Quarterly 52 (2): 494–499. doi:.
- ↑ Diller, Aubrey (1957). «The Manuscripts of Pausanias». Transactions and Proceedings of the American Philological Association 88: 169–188. doi:.
- ↑ MacCormack, S. (November 2010). «Pausanias and his commentator Sir James George Frazer». Classical Receptions Journal 2 (2): 287–313. doi:.