Τιθορέα
Συντεταγμένες: 38°35′3.01″N 22°40′3.54″E / 38.5841694°N 22.6676500°E
| Τιθορέα Φθιώτιδας | |
|---|---|
 | |
Χάρτης  | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφέρεια | Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Φθιώτιδας |
| Δήμος | Αμφίκλειας - Ελάτειας |
| Δημοτική Ενότητα | Τιθορέας |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Στερεά Ελλάδα |
| Νομός | Φθιώτιδας |
| Υψόμετρο | 440 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 532 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Βελίτσα |
| Ταχ. κώδικας | 35015 |
| Τηλ. κωδικός | 2234 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Τιθορέα είναι οικισμός στη Στερεά Ελλάδα και την Περιφερειακή Ενότητα Φθιώτιδας.[1]
Γεωγραφικά - ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Τιθορέα είναι κτισμένη στις ανατολικές πλαγιές του Παρνασσού, σε υψόμετρο 440 μέτρων.[1] Μέχρι το 1926 ονομαζόταν Βελίτσα[2] οπότε μετονομάστηκε σε Τιθορέα, λόγω της αρχαίας φωκικής πόλης Τιθορέας, που βρισκόταν στην ίδια ακριβώς τοποθεσία. Τα ερείπια της αρχαίας Τιθορέας διακρίνονται ακόμα ανάμεσα στα σύγχρονα σπίτια του οικισμού, ενώ διασώζεται σε πολύ καλή κατάσταση το τείχος που περιέβαλλε την πόλη. Ο πληθυσμός της, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, είναι 630 κάτοικοι.[3] Η Τιθορέα γνωρίζει τουριστική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια λόγω της μικρής απόστασης που την χωρίζει από τα χειμερινά θέρετρα του Παρνασσού.
Η αρχαία Τιθορέα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η αρχαία Τιθορέα ήταν αρχαία φωκική πόλη, κτισμένη στις ανατολικές πλαγιές του Παρνασσού, στην ίδια θέση όπου ευρίσκεται σήμερα το ομώνυμο χωριό. Η αρχαία πόλη κτίστηκε μετά την καταστροφή των γειτονικών Φωκικών πόλεων από τον στρατό του Ξέρξη. Όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος, οι κάτοικοι των κατεστραμμένων πόλεων που βρίσκονταν στις όχθες του Κηφισού κατέφυγαν στις πλαγιές του Παρνασσού στην περιοχή της Τιθορέας.[4] Μετά την απομάκρυνση των Περσών οι Φωκείς οχύρωσαν την περιοχή της Τιθορέας η οποία από φρούριο σταδιακά εξελίχθηκε σε μία ακμάζουσα πόλη που αφομοίωσε τον πληθυσμό των παλαιότερων γειτονικών πόλεων—του Νεώνα της Τριταίας και των παραποτάμιων. Στην μέγιστη ακμή της η Τιθορέα έφτασε τον τρίτο αιώνα π.Χ., οπότε και έκοψε δικό της νόμισμα[5][6].
Περίοδος Ελληνικής επανάστασης του 1821
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Τιθορέα συμμετείχε ενεργά στην Επανάσταση του 1821. Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος χρησιμοποίησε σαν ορμητήριό του μια σπηλιά στη νοτιοανατολική απόκρημνη πλευρά του χωριού ενώ ο Γεώργιος Καραϊσκάκης έστησε στον κεντρικό δρόμο του Χωριού (στην οικία Ιωάννη Καραγεώργου) το αρχηγείο του.[7]
Νεότερη εποχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Την περίοδο της γερμανοϊταλικής κατοχής, στις 24 Απριλίου 1943 οι Ιταλοί έκαψαν σχεδόν το σύνολο των σπιτιών του χωριού αναγκάζοντας τους κατοίκους του να καταφύγουν στις σπηλιές και τα εξωκλήσια του Παρνασσού (Αγιαρσαλή κτλ.).[7]
Διοικητικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 31 Αυγούστου 1912 συστάθηκε η Κοινότητας Βελίτσης στον νομό Φθιώτιδος και Φωκίδος. Ο οικισμός Βελίτσα μετονομάστηκε σε Τιθορέα στις 16 Νοεμβρίου 1926 και με τη νέα ονομασία ορίστηκε έδρα της νεοσύστατης Κοινότητας Κάτω Τιθορέας. Το 1943 η εν λόγω κοινότητα αποσπάστηκε υπήχθη στον νομό Φθιώτιδας και το 1997 ο οικισμός Τιθορέα προσαρτήθηκε στον ομώνυμο δήμο, με την κοινότητα να καταργείται.[8]
Διατελέσαντες πρόεδροι της Κοινότητας Τιθορέας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]...
- 1983-1986 Νικόλαος Χρας
- 1987-1990 Ανάργυρος Γιαλούρης
- 1991-1998 Κωνσταντίνος Καλαντζής
- Πηγή: ΕΕΤΑΑ
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 48. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 50.
- ↑ Πανδέκτης - Μετονομασίες
- ↑ ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10633 (σελ. 159 του pdf)
- ↑ Βικιθήκη Ιστορίαι (Ηροδότου)/Βιβλίο Η Ὡς δὲ [οἱ Πέρσαι] ἐκ τῆς Δωρίδος ἐς τὴν Φωκίδα ἐσέβαλον, αὐτοὺς μὲν τοὺς Φωκέας οὐκ αἱρέουσι. οἳ μὲν γὰρ τῶν Φωκέων ἐς τὰ ἄκρα τοῦ Παρνησοῦ ἀνέβησαν· ἔστι δὲ καὶ ἐπιτηδέη δέξασθαι ὅμιλον τοῦ Παρνησοῦ ἡ κορυφή, κατὰ Νέωνα πόλιν κειμένη ἐπ᾽ ἑωυτῆς· Τιθορέα οὔνομα αὐτῇ· ἐς τὴν δὴ ἀνηνείκαντο καὶ αὐτοὶ ἀνέβησαν
- ↑ «Γυμνάσιο Κάτω Τιθορέας, η ιστορία της Τιθορέας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2009.
- ↑ Arxaiologia.gr Άρθρο του αρχαιολόγου Φώτη Ντάσιου
- ↑ 7,0 7,1 «Σύντομο Ιστορικό Τιθορέας | Δήμος Αμφίκλειας-Ελάτειας». dimos-amfiklias-elatias.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2024.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2024.
