Γλυκοπατάτα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γλυκοπατάτα
Φρέσκοι ριζοκόνδυλοι γλυκοπατάτας
Φρέσκοι ριζοκόνδυλοι γλυκοπατάτας
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Τάξη: Στρυχνώδη (Solanales)
Οικογένεια: Περιπλοκοειδή (Convolvulaceae)
Γένος: Ιπόμοια (Ipomoea)
Είδος: I. batatas
Διώνυμο
Ιπόμοια η μπατάτας (Ipomoea batatas)
L.

Η γλυκοπατάτα είναι ποώδες, πολυετές φυτό, το οποίο ανήκει στο γένος Ιπόμοια (Ipomoea) και στην οικογένεια των Περιπλοκοειδών. Η καταγωγή της είναι από τη Νότια Αμερική και καλλιεργείται για τις πλούσιες σε άμυλο και σάκχαρα ρίζες του. Στην Ευρώπη φαίνεται ότι έφτασε μετά από την εξερεύνηση της Αμερικής από τον Κολόμβο.

Είναι λάθος να συνδέεται η γλυκοπατάτα με την κοινή πατάτα γιατί δεν έχει καμία σχέση.

Οι βλαστοί της γλυκοπατάτας είναι μακριοί, έρποντες ή αναρριχώμενοι και φέρουν μεγάλα φύλλα, μακριά, συνήθως σχήματος καρδιάς με χρώμα βαθύ πράσινο. Το φυτό για να ανθίσει απαιτεί μικρή διάρκεια της ημέρας. Τα άνθη του φύονται κατά ταξιανθίες έχουν χρώμα κόκκινο, σχήμα χοανοειδές με πλατύ έλασμα και φύονται από τις μασχάλες των φύλλων.

Γλυκοπατάτες

Η ρίζα που είναι το φαγώσιμο τμήμα του φυτού έχει χρώμα καφέ, κίτρινο, πορτοκαλί ή κόκκινο εξωτερικά και κίτρινο, λευκό, πορτοκαλί και ορισμένες φορές κόκκινο εσωτερικά. Το σχήμα της είναι ατρακτοειδές έως μακρύ ή κονδυλώδες. Οι ποικιλίες που έχουν πορτοκαλί σάρκα είναι πλούσιες σε καροτένιο εκτός βέβαια από όλες τις ποικιλίες που είναι πλούσιες σε άμυλο.

Η γλυκοπατάτα πολλαπλασιάζεται με βλαστούς ή μοσχεύματα καθώς ενώ βγάζει άνθη δεν σχηματίζει καρπούς και σπόρια, προτιμά δε τα ελαφριά αμμοπηλώδη εδάφη. Για να υπάρχουν καλές αποδόσεις χρειάζεται θερμός καιρός για περίπου πέντε μήνες. Οι γλυκοπατάτες τρώγονται βραστές ή ψητές σκέτες, αλλά και σε γαρνιτούρες, ως ορεκτικό, ως επιδόρπιο με προσθήκη ζάχαρης άχνης, σε γέμισμα διαφόρων πιτών κ.λπ. Χρησιμοποιούνται επίσης και για την παραγωγή αλκοόλης και αλκοολούχων ποτών.

Σήμερα καλλιεργείται σε μεγάλη κλίμακα στην Αμερική, Αφρική και στα νησιά του Ειρηνικού. Η Κίνα έχει τη μεγαλύτερη παραγωγή γλυκοπατάτας στον κόσμο. Ακολουθούν η Βραζιλία, η Ινδονησία, η Ουγκάντα και η Νότια Αφρική.

Στην Ελλάδα καλλιεργείται σε μικρή έκταση στα νησιά και στην Πελοπόννησο.

Θρεπτικά συστατικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύγκριση με άλλα τρόφιμα όπως παρακάτω.

Θρεπτικά συστατικά των κυρίων βασικών τροφών[1]
ΤΡΟΦΙΜΑ Καλαμπόκι[Σ1] Λευκό ρύζι[Σ2] Καστανό ρύζι[Σ3] Σιτάρι[Σ4] Πατάτα[Σ5] Κασάβα[Σ6] Σόγια[Σ7] Γλυκοπατάτα[Σ8] Σόργο[Σ9] Γιάμ[Σ10] Μπανανοειδή[Σ11]
Συστατικό (ανά 100 γραμμάρια) Ποσότητα Ποσότητα Ποσότητα Ποσότητα Ποσότητα Ποσότητα Ποσότητα Ποσότητα Ποσότητα Ποσότητα Ποσότητα
Νερό (g) 10 12 10 13 79 60 68 77 9 70 65
Ενέργεια (kJ) 1528 1528 1549 1369 322 670 615 360 1419 494 511
Πρωτεΐνες (g) 9,4 7,1 7,9 12,6 2,0 1,4 13,0 1,6 11,3 1,5 1,3
Λίπος (g) 4,74 0,66 2,92 1,54 0,09 0,28 6,8 0,05 3,3 0,17 0,37
Υδατάνθρακες (g) 74 80 77 71 17 38 11 20 75 28 32
Ίνες (g) 7,3 1,3 3,5 12,2 2,2 1,8 4,2 3 6,3 4,1 2,3
Ζάχαρη (g) 0,64 0,12 0,85 0,41 0,78 1,7 0 4,18 0 0,5 15
Ασβέστιο (mg) 7 28 23 29 12 16 197 30 28 17 3
Σίδηρος (mg) 2,71 0,8 1,47 3,19 0,78 0,27 3,55 0,61 4,4 0,54 0,6
Μαγνήσιο (mg) 127 25 143 126 23 21 65 25 0 21 37
Φώσφορος (mg) 210 115 333 288 57 27 194 47 287 55 34
Κάλιο (mg) 287 115 223 363 421 271 620 337 350 816 499
Νάτριο (mg) 35 5 7 2 6 14 15 55 6 9 4
Ψευδάργυρος (mg) 2,21 1,09 2,02 2,65 0,29 0,34 0,99 0,3 0 0,24 0,14
Χαλκός (mg) 0,31 0,22 0,43 0,11 0,10 0,13 0,15 - 0,18 0,08
Μαγγάνιο (mg) 0,49 1,09 3,74 3,99 0,15 0,38 0,55 0,26 - 0,40 -
Σελήνιο (μg) 15,5 15,1 70,7 0,3 0,7 1,5 0,6 0 0,7 1,5
Βιταμίνη C (mg) 0 0 0 0 19,7 20,6 29 2,4 0 17,1 18,4
Θειαμίνη (B1)(mg) 0,39 0,07 0,40 0,30 0,08 0,09 0,44 0,08 0,24 0,11 0,05
Ριβοφλαβίνη (B2)(mg) 0,20 0,05 0,09 0,12 0,03 0,05 0,18 0,06 0,14 0,03 0,05
Νικοτινικό οξύ (B3) (mg) 3,63 1,6 5,09 5,46 1,05 0,85 1,65 0,56 2,93 0,55 0,69
Παντοθενικό οξύ (B5) (mg) 0,42 1,01 1,49 0,95 0,30 0,11 0,15 0,80 - 0,31 0,26
Βιταμίνη Β6 (mg) 0,62 0,16 0,51 0,3 0,30 0,09 0,07 0,21 - 0,29 0,30
Φυλλικό οξύ (B9) (μg) 19 8 20 38 16 27 165 11 0 23 22
Βιταμίνη Α (IU) 214 0 0 9 2 13 180 14187 0 138 1127
Βιταμίνη E, άλφα τοκοφερόλη (mg) 0,49 0,11 0,59 1,01 0,01 0,19 0 0,26 0 0,39 0,14
Βιταμίνη Κ1 (μg) 0,3 0,1 1,9 1,9 1,9 1,9 0 1,8 0 2,6 0,7
Βήτα καροτίνη (μg) 97 0 5 1 8 0 8509 0 83 457
Λουτεΐνη και Ζεαξανθίνη (μg) 1355 0 220 8 0 0 0 0 0 30
Κορεσμένα λιπαρά οξέα (g) 0,67 0,18 0,58 0,26 0,03 0,07 0,79 0,02 0,46 0,04 0,14
Μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (g) 1,25 0,21 1,05 0,2 0,00 0,08 1,28 0,00 0,99 0,01 0,03
Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (g) 2,16 0,18 1,04 0,63 0,04 0,05 3,20 0,01 1,37 0,08 0,07
Σ1 κίτρινο καλαμπόκι Σ2 ρύζι λευκό μακρύκοκκο χωρίς προσθήκες, ωμό
Σ3 ρύζι καφέ μακρύκοκκο ωμό Σ4 σιτάρι σκληρό
Σ5 πατάτα, φλούδα, ωμή Σ6 κασάβα ωμή
Σ7 σόγια πράσινη ωμή Σ8 γλυκοπατάτα ωμή
Σ9 σόργο ωμό Σ10 γιάμ ωμό
Σ11 μπανάνα

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Nutrient data laboratory». United States Department of Agriculture. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2014. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]