Γκύντερ Γκρας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Γκίντερ Βίλελμ Γκρας)
Γκύντερ Γκρας
ΌνομαΓκύντερ Γκρας
Γέννηση16 Οκτωβρίου 1927
Ελεύθερη πόλη του Ντάντσιχ (σημερινή Πολωνία)
Θάνατος13 Απριλίου 2015 (87 ετών)
Λίμπεκ, Γερμανία
Επάγγελμα/
ιδιότητες		στιχουργός, σεναριογράφος, ποιητής[1], γλύπτης[2], μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας[1][2], δοκιμιογράφος, αυτοβιογράφος, ζωγράφος[1][2], καλλιτέχνης γραφικών τεχνών[1][2], altar server, εικονογράφος[3], συγγραφέας[1][2], χαράκτης[4], φωτογράφος[5], καλλιτέχνης[2] και λιμπρετίστας[2]
ΕθνικότηταΓερμανός
ΥπηκοότηταΕλεύθερη Πόλη του Ντάντσιχ και Γερμανία
Σχολές φοίτησηςΑκαδημία Καλών Τεχνών του Ντύσσελντορφ, Πανεπιστήμιο Τεχνών του Βερολίνου και Pestalozzischule
Αξιοσημείωτα έργαΗ τριλογία του Ντάντσιχ (Το τενεκεδένιο ταμπούρλο, Γάτα και ποντίκι, Σκυλίσια χρόνια) κ.α.
Σύζυγος(οι)Anna Schwarz (1954, 1978), Ute Grass (1979) και Anna Grass
ΤέκναHelene Grass
Commons page Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Γκύντερ Γκρας και Γκίντερ Γκρας[6][7][8][9] (γερμανικά: Günter Grass, 16 Οκτωβρίου 1927 – 13 Απριλίου 2015) ήταν ένας από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς Γερμανούς συγγραφείς, ο οποίος βραβεύτηκε το 1999 με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Εκτός από τα μυθιστορήματα με τα οποία έγινε γνωστός σε ολόκληρο τον κόσμο, έγραψε θεατρικά έργα και ασχολήθηκε με την ποίηση. Συγχρόνως είχε έντονη ανάμειξη στην πολιτική ζωή της Γερμανίας, προσκείμενος στην Αριστερά.[10][11]

Η ζωή του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκύντερ Γκρας γεννήθηκε στις 16 Οκτωβρίου του 1927 στο Ντάντσιχ, (σημερ. Πολωνία), από Γερμανό προτεστάντη πατέρα και καθολική μητέρα, πολωνικής καταγωγής και ανατράφηκε ως καθολικός. Αφού προσπάθησε ανεπιτυχώς, όταν ήταν δεκαπέντε χρονών, να καταταγεί στα γερμανικά υποβρύχια, για να ξεφύγει από το ασφυκτικό οικογενειακό περιβάλλον του, όπως ο ίδιος υποστήριξε σε συνέντευξή του το 2006, εντάχθηκε πρώτα στο Reichsarbeitdienst και το 1944 στα Waffen-SS (ένοπλος κλάδος της SS). Ως μέλος των Waffen-SS συμμετείχε στις επιχειρήσεις της 10ης Μεραρχίας Θωρακισμένων SS "Frundsberg" από τον Φεβρουάριο του 1945 μέχρι τον Απρίλιο του ίδιου έτους, οπότε τραυματίστηκε, συνελήφθη από Αμερικανούς στρατιώτες και στάλθηκε σε στρατόπεδο αιχμαλώτων.

Μετά τον πόλεμο εργάστηκε για δύο χρόνια σε ορυχείο και έλαβε εκπαίδευση λιθοξόου. Αργότερα σπούδασε γλυπτική και γραφιστική, πρώτα στην Ακαδημία Τεχνών του Ντίσελντορφ (Künstakademie Düsseldorf) και έπειτα στο Βερολίνο. Από τα μέσα της δεκαετίας του '50 ξεκινά και το λογοτεχνικό του έργο, που θα τον κάνει παγκοσμίως γνωστό. Από το 1983 έως το 1986 διετέλεσε Πρόεδρος της Ακαδημίας Τεχνών του Βερολίνου.

Ο Γκύντερ Γκρας νυμφεύθηκε δύο φορές, το 1954 και το 1979.

Πέθανε στις 13 Απριλίου 2015 σε μία κλινική στο Λίμπεκ της Γερμανίας[12].

Συγγραφικό έργο και πολιτική δράση του Γκρας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκύντερ Γκρας, για πάνω από μισό αιώνα αποτελεί ένα είδος «ηθικής συνείδησης» της Γερμανίας, καθώς με το σύνολο του λογοτεχνικού του έργου και τις δημόσιες παρεμβάσεις του προσπάθησε να εμποδίσει τον εφησυχασμό των συμπατριωτών του που μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ήθελαν να κλείσουν τους λογαριασμούς τους με το παρελθόν, ξεχνώντας τα ναζιστικά εγκλήματα.

Έγινε ιδιαίτερα γνωστός με το μυθιστόρημα του Το τενεκεδένιο ταμπούρλο που εκδόθηκε το 1959 και έγινε ταινία είκοσι χρόνια αργότερα. Ακολούθησαν το 1961 το Γάτα και ποντίκι και το 1963 το Σκυλίσια μέρα που μαζί με το Τενεκεδένιο ταμπούρλο αποτελούν την Τριλογία του Ντάντσιχ. Άλλα γνωστά του έργα, που μεταφράστηκαν και στα ελληνικά, όπως και η Τριλογία του Ντάντσιχ, είναι: Η πρόβα της εξέγερσης των πληβείων (1966), Ο Μπουτ το ψάρι (1977), Δυσοίωνα κοάσματα (1992), Γράφοντας μετά το Άουσβιτς (1993), Ένα ευρύ πεδίο (1995), Ο αιώνας μου (1999) και Σαν τον κάβουρα (2002).

Αν και δεν έγινε μέλος του Σοσιαλοδημοκρατικού Κόμματος, ο Γκύντερ Γκρας τάχθηκε υπέρ της σοσιαλοδημοκρατίας, υποστηρίζοντας ότι μόνο με μεταρρυθμίσεις και όχι με επαναστατική ανατροπή είναι δυνατή η οικονομική και κοινωνική αλλαγή. Έτσι, υποστήριξε την κυβέρνηση του Βίλι Μπραντ, ασκώντας της, όμως, έντονη κριτική.

Μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου ο Γκρας τάχθηκε ενάντια στην ένωση των δύο Γερμανιών και πρότεινε, για τουλάχιστον μια επταετία, μια Συνομοσπονδία των δύο Γερμανικών κρατών, η οποία μελλοντικά θα μπορούσε να αποκτήσει τη μορφή μιας ένωσης γερμανικών κρατών.

Υπερασπίστηκε τα δικαιώματα των τσιγγάνων, υποστηρίζοντας την ανάγκη χορήγησης σε αυτούς ευρωπαϊκού διαβατηρίου, που θα τους επιτρέπει τη διαμονή σε οποιοδήποτε ευρωπαϊκό κράτος. Δημιούργησε στη Ρουμανία ένα ίδρυμα για τους Ρομά, με την ονομασία «Εταιρία για τους απειλούμενους λαούς», το οποίο κάθε χρόνο βραβεύει όσους προσπαθούν να βελτιώσουν τη ζωή των τσιγγάνων. Για τον Γκύντερ Γκρας οι Τσιγγάνοι είναι αυτό που καμωνόμαστε ό,τι είμαστε εμείς: εκ γενετής γνήσιοι Ευρωπαίοι.

Αποκάλυψη της συμμετοχής του Γκύντερ Γκρας στα Waffen-SS και αντιδράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 12 Αυγούστου του 2006, σε μια συνέντευξή του στην εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung, που ήταν αφιερωμένη στο νέο και αυτοβιογραφικό του βιβλίο Ξεφλουδίζοντας το κρεμμύδι, ο Γκύντερ Γκρας αποκάλυψε ότι όταν ήταν δεκαεφτά χρονών, υπηρέτησε για διάστημα μικρότερο των δύο μηνών στα Waffen-SS. Μέχρι τότε ήταν γνωστό ότι στη διάρκεια του πολέμου είχε υπηρετήσει στην αντιαεροπορική άμυνα. Πάντως ο Γκρας διευκρίνισε ότι στο διάστημα αυτό δε συμμετείχε σε καμία εγκληματική δράση και δεν έριξε καμία σφαίρα.

Η αποκάλυψη αυτή για το παρελθόν του Γκρας προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις ορισμένων ιστορικών και δημοσιογράφων.

Ο Γιοακίμ Φεστ (Joachim Fest), συντηρητικός Γερμανός δημοσιογράφος, ιστορικός και βιογράφος του Χίτλερ, δήλωσε στην εφημερίδα Der Spiegel ότι αυτή η αποκάλυψη ήρθε πολύ αργά και αναρωτήθηκε πώς ένας άνθρωπος που για δεκαετίες αποτελούσε την ηθική συνείδηση της Γερμανίας μπόρεσε να κρύψει μια τέτοια πληροφορία. Ο Rolf Hochhuth, Γερμανός συγγραφέας, ιδιαίτερα αμφιλεγόμενος καθώς υπερασπίστηκε τον αρνητή του Ολοκαυτώματος Ντέιβιντ Ίρβινγκ, δήλωσε ότι είναι αηδιαστικό το γεγονός ότι ο Γκύντερ Γκρας, ενώ υπήρξε μέλος των Waffen-SS, είχε επικρίνει τον Χέλμουτ Κολ και τον Ρόναλντ Ρίγκαν για την επίσκεψή τους το 1985 στο στρατιωτικό νεκροταφείο στο Μπίντμπουργκ, καθώς εκεί είναι θαμμένα πολλά μέλη των SS. Για υποκρισία έκανε λόγο ο Γερμανός ιστορικός Michael Wolffsohn ενώ ο Λεχ Βαλέσα αρχικά επέκρινε τον Γκύντερ Γκρας, αργότερα όμως άλλαξε θέση.

Υπήρξαν όμως και πολλοί συγγραφείς και διανοούμενοι που στήριξαν τον Γκρας καθώς η συμμετοχή του στα SS έγινε σε πολύ νεαρή ηλικία και για μικρό χρονικό διάστημα και ο Γκρας για δεκαετίες άσκησε έντονη κριτική στο ναζιστικό παρελθόν της Γερμανίας. Μεταξύ αυτών που τον υπερασπίστηκαν ήταν ο Τζαν Ενρίκο Ρουσκόνι, καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο και οι συγγραφείς Μάριο Βάργκας Λιόσα, Κλαούντιο Μαγκρίς και Τζον Ίρβινγκ.

Έργα μεταφρασμένα στα Ελληνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 1957: Hochwasser (Κατακλυσμός), δίπρακτο θεατρικό έργο
    • —μτφ. Χάρης Σταθάτος (εκδ. "Δωδώνη", χ.χ.)
  • Danziger Trilogie (Η τριλογία του Ντάντσιχ):
1. 1959: Die Blechtrommel (Το τενεκεδένιο ταμπούρλο), μυθιστόρημα. Έργο που τιμήθηκε με το βραβείο «du Meilleur Livre Étranger» το 1962 και στο οποίο ουσιαστικά οφείλεται το Νόμπελ Λογοτεχνίας
—μτφ. Θ. Δ. Φραγκόπουλος (εκδ. "Εστία", 1985)
—μτφ. Τούλα Σιετή (εκδ. "Οδυσσέας", 2001)
2. 1961: Katz und Maus (Γάτα και ποντίκι), νουβέλα
—μτφ. Αγγέλα Βερυκοκκάκη-Αρτέμη (εκδ. "Διογένης", 1972)
—μτφ. Έμη Βαϊκούση (εκδ. "Καστανιώτης", 2012)
3. 1963: Hundejahre (Σκυλίσια χρόνια), μυθιστόρημα
—μτφ. Αγγέλα Βεερυκοκκάκη-Αρτέμη (εκδ. "Διογένης", 1972)
  • 1966: Die Plebejer proben den Aufstand (Η πρόβα της εξέγερσης των πληβείων), τετράπρακτο θεατρικό έργο
—μτφ. Θ. Δ. Φραγκόπουλος (εκδ. "Δωδώνη", 1995)
  • 1977: Der Butt (Ο Μπουτ, το ψάρι), μυθιστόρημα.
—μτφ. Θοδωρής Κοκορόγιαννης (εκδ. "Οδυσσέας", 1992)
  • 1992: Unkenrufe (Δυσοίωνα κοάσματα), μυθιστόρημα
—μτφ. Ιάκωβος Κοπερτί (εκδ. "Οδυσσέας", 1994)
  • 1996: Ein weites Feld (Ένα ευρύ πεδίο), μυθιστόρημα
—μτφ. Γιάννης Κοιλής (εκδ. "Οδυσσέας", 1996)
  • 1999: Mein Jahrhundert (Ο αιώνας μου), μυθιστόρημα
—μτφ. Τούλα Σιετή (εκδ. "Οδυσσέας", 1999)
  • 2006: Beim Häuten der Zwiebel (Ξεφλουδίζοντας το κρεμμύδι), αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα
—μτφ. Τούλα Σιετή (εκδ. "Οδυσσέας", 2007)
  • 2008: Die Box (Ιστορίες σκοτεινού θαλάμου), προσωπικές μαρτυρίες και αφηγήσεις
—μτφ. Τούλα Σιετή (εκδ. "Οδυσσέας", 2009)

Επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Γράφοντας μετά το Άουσβιτς: συλλογή από τους λόγους, τα γράμματα και τις ομιλίες του συγγραφέα. Έκδοση από University Studio Press, 2005 σε μετάφραση της Νίκης Eideneier.
  • Τέσσερις νομπελίστες ποιητές: συλλογικό έργο, ανθολόγηση ποιημάτων των Νέλλυ Ζαχς (Nelly Sachs), Jaroslav Seifert, Günter Grass, Ελφρίντε Γέλινεκ (Elfriede Jelinek). Ανθολόγηση και μετάφραση Σωτήρης Γυφτάκης για τις εκδ. "Λεξίτυπον", 2007 ·

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/35530. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 118541579. Ανακτήθηκε στις 27  Ιουλίου 2022.
  3. ↑ Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  4. ↑ 68583. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  5. ↑ Société des auteurs dans les arts graphiques et plastiques: «Liste des auteurs au 07/01/2019». ADAGP/CISAC membership list at 07/01/2019. Société des auteurs dans les arts graphiques et plastiques. 2019. Ανακτήθηκε στις 20  Σεπτεμβρίου 2020.
  6. ↑ Τρούσας, Φώντας (13 Απριλίου 2020). «Γκίντερ Γκρας: Λόγος εναντίον της συνήθειας». LiFO. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2024. 
  7. ↑ Αστερίου, Χρήστος (19 Απριλίου 2015). «Γκίντερ Γκρας». Η Καθημερινή (στα greek). Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2024. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  8. ↑ Αϊβαλιώτης, Γιώργος (13 Απριλίου 2015). «Γερμανία: Η γεμάτη αντιθέσεις ζωή του Γκίντερ Γκρας και το ποίημα για την Ελλάδα». euronews. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2024. 
  9. ↑ Δρουμπούκη, Άννα Μαρία (2014). Μνημονικοί τόποι και δημόσια ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα – μια συγκριτική προσέγγιση. Αθήνα: ΕΚΠΑ. σελ. 12. 
  10. ↑ «Γκίντερ Γκρας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2015. 
  11. ↑ «Γκίντερ Γκρας, ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΣΤΕΡΙΟΥ* | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2015. 
  12. ↑ «German author Guenter Grass dies». BBC. 13 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2015. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Ένθετο Ελευθεροτυπίας Βιβλιοθήκη, 22 Σεπτεμβρίου 2006, «Γκύντερ Γκρας - Η ομολογία και η ιστορία»
  2. Αφιέρωμα της εφημερίδας Ελευθεροτυπία για τους Τσιγγάνους, 11 Μαρτίου 2000
  3. http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_27/05/2012_444097
  4. http://lyricstranslate.com/el/Guenther-Grass-Guenther-Grass-Europas-Schande-lyrics.html
  5. https://web.archive.org/web/20120920074424/http://www.radiobremen.de/nordwestradio/sendungen/nordwestradio_journal/audio88366-popup.html


π • σ • ε Βραβευμένοι με Νόμπελ Λογοτεχνίας 1976–2000
  • Υπόλοιπες περίοδοι: (1901-1925)
  • (1926-1950)
  • (1951–1975)
  • (2001–2025)
    • Καθιερωμένοι όροι
    Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γκύντερ_Γκρας&oldid=10442012"