Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γαζή Αχμέτ Εβρενός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γαζή Αχμέτ Εβρενός
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1330 (περίπου)
Beylik of Karasi
Θάνατος17  Νοεμβρίου 1417
Γιαννιτσά
Χώρα πολιτογράφησηςΟθωμανική Αυτοκρατορία
ΘρησκείαΙσλάμ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός
Οικογένεια
ΤέκναΑλί Μπέη Εβρενόσογλου
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΜάχη του Κοσσυφοπεδίου
Το Ιμαρέτ Κομοτηνής.

Ο Γαζή Αχμέτ Εβρενός (Gazi Evrenos Beg ή Hadji Gazi Evrenos), γνωστός και με τα ονόματα Ἐβρενέζ[1], Εβρενός, Ἀβρανέζης, Βρανέζης, Βρενέζ, Βρενέζης ή Βρενές[2]) (θάνατος 17 Νοεμβρίου 1417) ήταν Οθωμανός στρατηγός[1] απόγονος του γνωστού ελληνικής καταγωγής[3][4] οίκου των Evrenos Ogullari, ισλαμικού κλάδου των Ουρανών. Γεννήθηκε στο Παλαιόκαστρο (σημερινό Μπαλίκεσιρ, Balıkesir) [5] της Τουρκίας, και πέθανε στο Γενιτζέ-ι-Βαρντάρ (Yenice-i Vardar) [1] (σημερινά Γιαννιτσά).

Το Μαυσωλείο του Γαζή Εβρενός στα Γιαννιτσά μετά την αναπαλαίωση.

Το πραγματικό του όνομα ήταν Εβρενόζ (εκ του «Ουρανός»), αλλά μεταξύ των ελληνικών πληθυσμών αναφέρονταν και ως Εβρενέζ ή με παρόμοια ονόματα.[1] Υπηρέτησε στον οθωμανικό στρατό από το 1359. Γνώρισε πολύχρονη σταδιοδρομία ως στρατηγός, κσι διακρίθηκε υπό την αρχηγία του πρίγκιπα Σουλεϊμάν Πασά (γιου του σουλτάνου Ορχάν), και των σουλτάνων Μουράτ Α΄, Βαγιαζήτ Α΄ και Σουλεϊμάν Τσελεμπή. Συμμετείχε σε πολλές σημαντικές μάχες των Οθωμανών. Κατέκτησε τη βυζαντινή Θράκη και Μακεδονία, και κατέκτησε την Κόρινθο το 1397.[1]

Οι Βυζαντινοί ιστορικοί χαρακτηρίζουν με αρνητικό τρόπο τον Εβρενό. Ο αυτοκράτορας Μανουήλ Β΄ αναφέρει σε γραπτό του έργο το 1409 ότι ο Εβρενός ήταν αιμοβόρος με «απαράμιλλη» έχθρα για τους Χριστιανούς.[1]

Ο Γαζή Εβρένος μπέης υπήρξε ιδρυτής του οθωμανικού οίκου Εβρενόζογλου, τουρκικού κλάδου του βυζαντινού οίκου των Ουρανών. Υπήρξε επίσης και ο κύριος κατακτητής των Βαλκανίων (ως uc beyi, άρχοντας των συνόρων, «ακρίτας») με τη συμβολή (μάλλον συμπληρωματική) άλλων Οθωμανών πολέμαρχων, όπως οι Σεχζαντέ Μουσταφά, Χατζή Ιλ Μπεγί και Ουτς Μπεγί Τουραχάν. Θρυλείται, αλλά είναι βιολογικώς απίθανο, ότι γνώρισε μακροβιότητα 129 χρόνων.[6] Φαίνεται ότι μεταξύ των πολυάριθμων απογόνων του άρχοντα Εβρενός Γαζή, μεταξύ των οποίων και ο Γαζή Αχμέτ, προφανώς η μνήμη κάποιων χάθηκε στη λήθη, με τα κατορθώματά τους να ενσωματώνονται στα επιτεύγματα του ένδοξου προγόνου τους.

Στην Κομοτηνή ο Γαζή Εβρενός έκτισε το Ιμαρέτ Κομοτηνής κοντά στα ανατολικά τείχη του βυζαντινού κάστρου των Κουμουτζηνών, το οποίο διασώζεται μέχρι σήμερα και είναι εκκλησιαστικό μουσείο.[7][8]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Reinert, Steven W. (1991). «Evrenos». Oxford Dictionary of Byzantium. 2. New York/Oxford: Oxford University Press, σσ. 765. 
  2. Trapp, Erich; Walther, Rainer; Beyer, Hans-Veit; Sturm-Schnabl, Katja (1976–1996). «Ἐβρενέζ». Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit. 3. Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, σσ. 207–208. 
  3. Armies of the Ottoman Turks 1300-1774[νεκρός σύνδεσμος], Σελίδα 5
  4. P. Voutierides, “Neai Ellenikai Poleis-Yenitsa” Panathinaia 25 (1912-13), p. 210.
  5. Μπλιάτκας Θωμάς. Νάουσα, Νιάουστα, Neguš, Agoustos, Njaušta, Neaguš, Agostos, Naoussa, Něgušă, Niausa, Niaousa, Augusta. Bliatkas Thomas. σελίδες 24-25. ISBN 9789609337625. 
  6. Περιφέρεια Ηπείρου: Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων: Όπου η Ομορφιά Περισσεύει
  7. «Ιμαρέτ Κομοτηνής». Οδυσσεύς - Ιστοσελίδα Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2012. 
  8. «Εκκλησιαστικό Μουσείο Ιεράς Μητροπόλεως Μαρωνείας και Κομοτηνής». Οδυσσεύς - Ιστοσελίδα Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2012.