Μετάβαση στο περιεχόμενο

Βασίλι Ζάιτσεφ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βασίλι Ζάιτσεφ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση23  Μαρτίου 1915[1][2]
Yeleninka
Θάνατος15 Δεκεμβρίου 1991 (76 ετών)
Κίεβο
Τόπος ταφήςΛόφος Μαμάγιεφ
Χώρα πολιτογράφησηςΈνωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Θρησκείααθεϊσμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΡωσικά[3]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταελεύθερος σκοπευτής
αυτοβιογράφος
στρατιωτικός
Περίοδος ακμής1937
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΚομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςλοχαγός/Σοβιετικό Πολεμικό Ναυτικό, Πολεμικό ναυτικό και πεζικό
Πόλεμοι/μάχεςΑνατολικό Μέτωπο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, Μάχη του Στάλινγκραντ, Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και Odesa offensive
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσειςτάγμα του Λένιν
μετάλλιο για τη νίκη επί της Γερμανίας στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο
τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου
Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης
τάγμα του Πατριωτικού Πολέμου 1ου βαθμού
μετάλλιο "Για το θάρρος"
Μετάλλιο «Για την υπεράσπιση του Στάλινγκραντ»
Ιωβηλαίο μετάλλιο για την 100ή επέτειο από τη γέννηση του Βλαντίμιρ Ιλίτς Λένιν
μετάλλιο «Για την επέτειο των 20 χρόνων της Νίκης στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο 1941-1945»
μετάλλιο «Για την επέτειο των 30 χρόνων της Νίκης στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο 1941-1945»
μετάλλιο «Για την επέτειο των 40 χρόνων της Νίκης στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο 1941-1945»
μετάλλιο για την 30η επέτειο του Σοβιετικού στρατού και ναυτικού
Επίτιμος πολίτης του Βόλγκογκραντ
τάγμα του Πατριωτικού Πολέμου
μετάλλιο για τα «50 χρόνια των Ενόπλων Δυνάμεων της ΕΣΣΔ»
μετάλλιο για τα «60 χρόνια των Ενόπλων Δυνάμεων της ΕΣΣΔ»
μετάλλιο για τα «70 χρόνια των Ενόπλων Δυνάμεων της ΕΣΣΔ»
Guards unit
Badge "25 Years of Victory in the Great Patriotic War"
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Βασίλι Γκριγκόριεβιτς Ζάιτσεφ (ρωσικά: Василий Григорьевич Зайцев‎‎· 23 Μαρτίου 1915 - 15 Δεκεμβρίου 1991) ήταν Σοβιετικός σκοπευτής κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μέχρι τις 10 Νοεμβρίου 1942 σκότωσε 32 στρατιώτες των δυνάμεων του Άξονα, με τυπικό τουφέκι. Μεταξύ 10 Νοεμβρίου 1942 και 17 Δεκεμβρίου 1942, κατά τη διάρκεια της Μάχης του Στάλινγκραντ, σκότωσε 225 στρατιώτες του εχθρού συμπεριλαμβανομένων 11 σκοπευτών.[4]

Ο Ζάιτσεφ έγινε διάσημος κατά τη διάρκεια του πολέμου και αργότερα του απονεμήθηκε ο τίτλος του ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης. Η ζωή και η στρατιωτική του σταδιοδρομία αποτέλεσαν αντικείμενο πολλών βιβλίων και ταινιών: τα κατορθώματά του περιγράφονται λεπτομερώς στο βιβλίο του Γουίλιαμ Κρεγκ Εχθρός προ των πυλών: Η μάχη για το Στάλινγκραντ που δημοσιεύθηκε το 1973. Απεικονίστηκε από τον Τζουντ Λο στην ταινία Εχθρός προ των Πυλών (2001). Ο χαρακτήρας του Ζάιτσεφ εμφανίζεται επίσης στο ιστορικό μυθιστόρημα του Ντείβιντ Λ.Ρόμπινς το 1991, Πόλεμος των αρουραίων.

Ο Ζάιτσεφ γεννήθηκε στο Γιελενίνσκογιε, στο Κυβερνείο του Αρινμπούρκ, σε μια αγροτική οικογένεια ρωσικής εθνότητας[4]. Μεγάλωσε στην περιοχή των Ουράλιων Ορέων, όπου έμαθε σκοποβολή κυνηγώντας ελάφια και λύκους μαζί με τον παππού και τον μεγαλύτερο αδερφό του. Έφερε στο σπίτι το πρώτο του τρόπαιο σε ηλικία 12 ετών. Αυτό το τρόπαιο ήταν ένας λύκος που πυροβόλησε με μία σφαίρα από το πρώτο του τουφέκι, ένα μεγάλο τουφέκι τύπου Μπερντάν, το οποίο τότε ήταν μετά βίας ικανός να κουβαλήσει στην πλάτη του λόγω του βάρους του τουφεκίου.

Ολοκλήρωσε επτά τάξεις του γυμνασίου. Το 1930 αποφοίτησε από ένα κολέγιο κατασκευών στην πόλη Μαγκνιτογκόρσκ, όπου έλαβε την ειδικότητα του εφαρμοστή. Αποφοίτησε από μαθήματα λογιστικής.

Από το 1937 άρχισε να υπηρετεί στο Στόλο του Ειρηνικού, όπου στρατολογήθηκε ως υπάλληλος του τμήματος πυροβολικού. Αφού σπούδασε στη Στρατιωτική Οικονομική Σχολή, διορίστηκε επικεφαλής της χρηματοοικονομικής μονάδας στο Στόλο του Ειρηνικού, στον Κόλπο Πρεομπραζένιε. Κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του εκεί ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Στρατιωτική σταδιοδρομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ζάιτσεφ υπηρέτησε στο Σοβιετικό Ναυτικό ως υπάλληλος στο Βλαδιβοστόκ. Όταν η Ναζιστική Γερμανία εισέβαλε στη Σοβιετική Ένωση κατά τη διάρκεια της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα, ο Ζάιτσεφ, παρομοίως με πολλούς από τους συντρόφους του, προσφέρθηκε να μεταφερθεί στην πρώτη γραμμή. Ήταν επικεφαλής αξιωματικός στο Πολεμικό Ναυτικό και έλαβε τον βαθμό ανώτερου ανθυπασπιστή κατά τη μεταφορά του στο στρατό. Είχε υποβάλλει πέντε φορές αίτημα να τον στείλουν στο μέτωπο και τελικά, ο διοικητής δέχτηκε το αίτημά του. Εντάχθηκε στο 1047ο σύνταγμα τουφεκιοφόρων της 284ης μεραρχίας τουφεκιοφόρων «Τομσκ», το οποίο έγινε μέρος της 62ης στρατιάς στο Στάλινγκραντ στις 17 Σεπτεμβρίου 1942.[5]

Η ακρίβεια του Ζάιτσεφ στις βολές με τα τουφέκια ,τον οδήγησε να γίνει ελεύθερος σκοπευτής αφού συνδύαζε όλες τις ιδιότητες που συνυπάρχουν σε έναν ελεύθερο σκοπευτή. Ήξερε πώς να επιλέξει τις καλύτερες θέσεις και να τις καλύψει. Συνήθως κρυβόταν από στρατιώτες του εχθρού σε θέσεις όπου δεν μπορούσαν καν να τις φανταστούν. Ήδη από τις πρώτες μάχες με τον εχθρό, ο Ζάιτσεφ έδειξε ότι ήταν εξαιρετικός σκοπευτής. Από απόσταση 800 μέτρων από ένα παράθυρο, πυροβόλησε με ένα συνηθισμένο τουφέκι και σκότωσε τρεις στρατιώτες του εχθρού.

Κατά την περίοδο από τις 10 Νοεμβρίου έως τις 17 Δεκεμβρίου 1942, στις μάχες για το Στάλινγκραντ, σκότωσε 225 εχθρικούς στρατιώτες και αξιωματικούς, συμπεριλαμβανομένων 11 ελεύθερων σκοπευτών. Ο Ζάιτσεφ στα απομνημονεύματά του αναφέρει την μονομαχία του με έναν Στρατηγό Κένιγκ (σύμφωνα με τον Άλαν Κλαρκ -ήταν ο επικεφαλής της σχολής ελεύθερων σκοπευτών στο Τσόσεν,ο SS Standartenfuehrer (Συνταγματάρχης )Χάιντς Τόρβαλντ),[6] ο οποίος είχε σταλθεί στο Στάλινγκραντ με ειδική αποστολή να καταπολεμήσει τους σοβιετικούς σκοπευτές. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ο Ζάιτσεφ στρατολόγησε και εκπαίδευσε άλλους σκοπευτές για να γίνουν ελεύθεροι σκοπευτές στο Στάλινγκραντ.[7]

Ο Ζάιτσεφ πολέμησε στη μάχη του Στάλινγκραντ μέχρι τον Ιανουάριο του 1943 όταν μια έκρηξη νάρκης τον τραυμάτισε στα μάτια. Μεταφέρθηκε με αεροπλάνο στη Μόσχα και μόνο στις 10 Φεβρουαρίου 1943, μετά από αρκετές εγχειρήσεις, που εκτελέστηκαν εκεί από τον καθηγητή Βλαντιμίρ Φιλάτοφ, η όραση του αποκαταστάθηκε. Στις 22 Φεβρουαρίου 1943 τού απονεμήθηκε ο τίτλος του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης.

Επέστρεψε στο μέτωπο με το βαθμό του λοχαγού και συμμετείχε στην απελευθέρωση του Ντονμπάς, στη μάχη για το Δνείπερο, πολέμησε κοντά στην Οδησσό, στο Δνείστερο, στο Κίεβο και τελείωσε τον πόλεμο συμμετέχοντας στη Μάχη στα Υψώματα Ζέελοβ στη Γερμανία.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου ο Ζάιτσεφ έγραψε δύο εγχειρίδια για ελεύθερους σκοπευτές όπου ανέλυσε επίσης την τεχνική των «έξι».

Μεταπολεμικά χρόνια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τον πόλεμο, ο Ζάιτσεφ εγκαταστάθηκε στο Κίεβο, όπου σπούδασε σε πανεπιστήμιο κλωστοϋφαντουργίας πριν αρχίσει να εργάζεται ως μηχανικός. Κατά τη διάρκεια της μεταπολεμικής περιόδου, έπεσε θύμα της μεταπολεμικής παράνοιας «κατασκοπείας», καθώς κρατήθηκε σε προδικαστικό κέντρο κράτησης το 1951 με 1953. Τελικά έγινε διευθυντής ενός εργοστασίου κλωστοϋφαντουργίας στο Κίεβο και παρέμεινε σε αυτήν την πόλη μέχρι που πέθανε στις 15 Δεκεμβρίου 1991 σε ηλικία 76 ετών, έντεκα ημέρες πριν από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Αρχικά θάφτηκε στο Κίεβο[8] παρά το τελευταίο αίτημά του να ταφεί στο Βόλγκογκραντ.

Στις 31 Ιανουαρίου 2006, ο Βασίλι Ζάιτσεφ επαναενταφιάστηκε με πλήρη στρατιωτική τιμή στο μνημείο του Στάλινγκραντ στο λόφο Μαμάγιεφ στο Βόλγκογκραντ.[4] Η τελευταία επιθυμία του Ζάιτσεφ ήταν να ταφεί στο μνημείο των υπερασπιστών του Στάλινγκραντ. Το φέρετρο του μεταφέρθηκε δίπλα σε ένα μνημείο όπου γράφτηκε το περίφημο απόσπασμα του: «Για εμάς δεν υπήρχε γη πέρα από το Βόλγα».

Στη λαϊκή κουλτούρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Zάιτσεφ ( αριστερά) στο Στάλινγκραντ, Δεκέμβριος 1942

Η ταινία Εχθρός προ των πυλών (2001) με πρωταγωνιστή τον Τζουντ Λο στον ρόλο του Ζάιτσεφ, βασίστηκε σε μέρος του βιβλίου του Γουίλιαμ Κρεγκ Εχθρός προ των πυλών: Η μάχη για το Στάλινγκραντ που δημοσιεύθηκε το 1973, στο οποίο περιλαμβάνεται μια «μονομαχία ελεύθερων σκοπευτών» μεταξύ του Ζάιτσεφ και ενός ελεύθερου σκοπευτή της Βέρμαχτ, του Ταγματάρχη Έρβιν Κένιγκ. Στα δικά του απομνημονεύματα ο Ζάιτσεφ γράφει ότι το περιστατικό αυτό συνέβη σε διάρκεια τριών ημερών μονομαχίας και ότι ο σκοπευτής που σκότωσε ήταν ο επικεφαλής μιας σχολής ελεύθερων σκοπευτών κοντά στο Βερολίνο. Ωστόσο, ο ιστορικός Άντονι Μπίβορ δηλώνει ότι τα ρωσικά αρχεία του Υπουργείου Άμυνας έρχονται σε αντίθεση με αυτό και η μονομαχία είχε δημιουργηθεί ως σοβιετική προπαγάνδα.[9]

Το ιστορικό μυθιστόρημα του Ντείβιντ Λ.Ρόμπινς, Πόλεμος των αρουραίων (1991) περιλαμβάνει τη μονομαχία ελεύθερων σκοπευτών στο Στάλινγκραντ μεταξύ του Ζάιτσεφ κι ενός Γερμανού αντιπάλου, του συνταγματάρχη Χάιντς Τόρβαλντ, ο οποίος αναγνωρίστηκε ως πραγματικός μαχητής στην εισαγωγή του βιβλίου από τον συγγραφέα.[10] Ο Ραμόν Ροσάνας έγραψε ένα κόμικ για τη σύγκρουση μεταξύ Ζάιτσεφ και Κένιγκ.[11]

Ο τάφος του Ζάιτσεφ στο λόφο Μαμάγιεφ στο Βόλγκογκραντ
  1. 1,0 1,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 46111145. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 TracesOfWar. 34708.
  3. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0162830. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  4. 4,0 4,1 4,2 «Зайцев Василий Григорьевич». www.warheroes.ru. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2020. 
  5. Sharp, Charles C. Sharp (1996). "Red Swarm". Soviet Rifle Divisions Formed From 1942 to 1945, Soviet Order of Battle World War II.
  6. Barbarossa by Alan Clark,σελ. 244-245
  7. Zaitsev, Vassili (March 3, 2017). Notes of a Russian Sniper. 5206 S harper Ave, Chicago, IL: Frontline Books
  8. «Василий Зайцев будет похоронен на сталинградской земле». Правда.Ру (στα Ρωσικά). 31 Ιανουαρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2020. 
  9. Beevor, Antony (2018-05-29). «Antony Beevor: the greatest war movie ever – and the ones I can't bear» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/film/2018/may/29/antony-beevor-the-greatest-war-movie-ever-and-the-ones-i-cant-bear. Ανακτήθηκε στις 2020-11-14. 
  10. Robbins, David L. (1991). War of the Rats. Bantam.
  11. JIMÉNEZ (@vinetabocadillo), JESÚS (19 Αυγούστου 2013). «Ramón Rosanas lleva al cómic al famoso francotirador ruso Vasili Záitsev». RTVE.es (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2020.