Βήσσανη Ιωαννίνων

Βήσσανη
	Βήσσανη
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Ηπείρου
Δήμος	Πωγωνίου
Γεωγραφία και στατιστική
Νομός	Ιωαννίνων
Υψόμετρο	754
Πληθυσμός	426 (2001)
Άλλα
Ταχ. κωδ.	44012

Συντεταγμένες: 39°56′32″N 20°31′55″E / 39.94222°N 20.53194°E / 39.94222; 20.53194

Το χωριό Βήσσανη Ιωαννίνων βρίσκεται σε υψόμετρο 754 μέτρων και σε απόσταση 55 χλμ. από τα Ιωάννινα^[1]. Έχει πραγματικό πληθυσμό 426 κατοίκους (2001) και ανήκει στην περιοχή του Πωγωνίου^[2].

Ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σχετικά με την προέλευση του ονόματος του χωριού, οι απόψεις διίστανται. Στα σχόλια των ομηρικών επών αναφέρεται ότι το τοπωνύμιο Βήσσα άλλοτε γράφεται με ένα και άλλοτε με δυο σίγμα, προερχόμενο από τη νωπή φύση του εδάφους.^[3]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το χωριό που ιδρύθηκε κατά το 14ο αιώνα, αναπτύχθηκε κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας και διατηρεί στοιχεία της παραδοσιακής του αρχιτεκτονικής.

Στη Βήσσανη υπήρχε σχολείο ήδη πριν το 1770, ενώ ακόμη το Παρθεναγωγείο και ο ερειπωμένος πια σταθμός Χωροφυλακής λίγο πιο έξω από το χωριό, στην περιοχή των Πηγαδιών δείχνουν την άλλοτε ευημερούσα ζωή της κοινότητας.

Στο κέντρο του οικισμού βρίσκεται ο ναός του Αγίου Νικολάου, τρίκλιτη βασιλική από το 1791 με τοιχογραφίες^[4]. Έξω από το χωριό και σε απόσταση 1,5 χλμ περίπου, βρίσκεται μέσα σε περιοχή με βελανιδιές, η Ιερή Μονή Άβελ^[5], μονόκλιτη βασιλική με τρούλο, η οποία χρονολογείται από το 1770, σύμφωνα με την επιγραφή του ιδρυτή της, γαιοκτήμονα Άβελη, από τον οποίο πιθανότατα πήρε και την ονομασία της.^[6]. Οι αγιογραφίες της είναι από τους ζωγράφους των Χιονάδων.

Τα σπίτια των Βησσανιωτών αντανακλούν την πάλαι ποτέ οικονομική και πνευματική πρόοδο της περιοχής. Είναι χτισμένα από Ηπειρώτες μαστόρους από τα μαστοροχώρια της Πυρσόγιαννης και της Βούρμπιανης. Ήταν συνήθως χτισμένα μέσα σε πλακόστρωτη αυλή, περιστοιχισμένη με οβρό (μαντρότοιχο) και εξώπορτα ξύλινη που είχε δίκλιτη στέγη.

Το Παρθεναγωγείο και το Αρρεναγωγείο αποτελούν διατηρητέα κτίρια του χωριού^[7]. Η Βήσσανη είναι επίσης γνωστή και από το πασίγνωστο δημοτικό τραγούδι "Κοντούλα λεμονιά".

Στον οικισμό γεννήθηκε ο χημικός και πανεπιστημιακός Δημήτριος Κ. Δάλμας (1886-1967)^[8].

Η Βήσσανη σήμερα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βήσσανη δυστυχώς ακολουθεί την πορεία πολλών άλλων χωριών της Ελλάδος με την ολοένα αυξανόμενη δημογραφική συρρίκνωση. Πολλοί όμως Βησσανιώτες που ζουν στα Γιάννενα, στην Αθήνα ή και στην Γερμανία επιστρέφουν συχνά στον τόπο τους για διακοπές και ξεκούραση και έτσι το χωριό ξαναζωντανεύει. Αξιοσημείωτο επίσης γεγονός στην κοινότητα είναι το περίφημο ετήσιο τριήμερο πανηγύρι, με τον μεγάλο χορό κάτω από τον πλάτανο της πλατείας, τη μέρα της Κοίμησης της Θεοτόκου (15 Αυγούστου), όπου συρρέει πλήθος κόσμου από τις γύρω περιοχές. Στο χωριό υπάρχει ξενώνας και κοινοτικό καφενείο.

Σήμερα η Βήσσανη αποτελεί Τοπικό Διαμέρισμα του Δήμου Πωγωνίου.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ «Χιλιομετρικές αποστάσεις Ν. Ιωαννίνων». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2010.
↑ Διοικητική διαίρεση
↑ Eustathius (Thessalonicensis), Gottfried Stallbaum, Matthaeus Devarius (1827). Commentarii ad Homeri Iliadem et Odysseam: Commentarii ad Homeri Iliadem. Τόμος Α'. Βιβλιοθήκη της Πολιτείας της Βαυαρίας: Weigel. σελ. 224. CS1 maint: Uses authors parameter (link)
↑ Churches and Monasteries of Epirus -Ag. Nikolaos^{[νεκρός σύνδεσμος]}
↑ Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΕΓΝΑΤΙΑΣ-(ΙΙΙ)-Θεομητορικές Μονές του Νομού Ιωαννίνων.
↑ Εκκλησίες και μοναστήρια της Ηπείρου^{[νεκρός σύνδεσμος]}
↑ Διατηρητέα κτίρια από το Υπουργείο Πολιτισμού
↑ Ιωάννης Δ. Κανδήλης, Οι Θεμελιωταί των Φυσικών Επιστημών στη Νεώτερη Ελλάδα και η εποχή τους, Αθήνα 1976, σελ. 51, 66.

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οικονόμου Αικατερίνη, 1950, Ηπειρώτικα έθιμα: Ο γάμος εις την Βήσσανην και τα άλλα χωριά του Πωγωνίου, Αθήνα.
Κουτσουμπίνας, Λ., 1977. Νεκρές πολιτείες του Πωγωνίου. Συμβολή στην ιστορία του τόπου, Γιάννινα, Εκδόσεις Β. Κυριακίδης.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περιφέρεια Ηπείρου, Ήπειρος, Ιστορία και πολιτισμός, ΠΕΠ Ηπείρου, Αθήνα, 2007
ΕΜΠ - Δήμος Δελβινακίου - Δ.Δ. Βήσσανης
Τουριστική παρουσίαση νομού Ιωαννίνων

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

[1] «Χιλιομετρικές αποστάσεις Ν. Ιωαννίνων». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2010.

[2] Διοικητική διαίρεση

[3] Eustathius (Thessalonicensis), Gottfried Stallbaum, Matthaeus Devarius (1827). Commentarii ad Homeri Iliadem et Odysseam: Commentarii ad Homeri Iliadem. Τόμος Α'. Βιβλιοθήκη της Πολιτείας της Βαυαρίας: Weigel. σελ. 224. CS1 maint: Uses authors parameter (link)

[4] Churches and Monasteries of Epirus -Ag. Nikolaos^{[νεκρός σύνδεσμος]}

[5] Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΕΓΝΑΤΙΑΣ-(ΙΙΙ)-Θεομητορικές Μονές του Νομού Ιωαννίνων.

[6] Εκκλησίες και μοναστήρια της Ηπείρου^{[νεκρός σύνδεσμος]}

[7] Διατηρητέα κτίρια από το Υπουργείο Πολιτισμού

[8] Ιωάννης Δ. Κανδήλης, Οι Θεμελιωταί των Φυσικών Επιστημών στη Νεώτερη Ελλάδα και η εποχή τους, Αθήνα 1976, σελ. 51, 66.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]