Βήσσανη Ιωαννίνων
΄
Συντεταγμένες: 39°56′32″N 20°31′55″E / 39.94222°N 20.53194°E
| Βήσσανη | |
|---|---|
 |
|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Δήμος | Πωγωνίου |
| Γεωγραφία και στατιστική | |
| Νομός | Ιωαννίνων |
| Υψόμετρο | 754 |
| Πληθυσμός | 426 (2001) |
| Άλλα | |
| Ταχ. κωδ. | 44012 |
Το χωριό Βήσσανη Ιωαννίνων βρίσκεται σε υψόμετρο 754 μέτρων και σε απόσταση 55 χλμ. από τα Ιωάννινα[1]. Έχει πραγματικό πληθυσμό 426 κατοίκους (2001) και ανήκει στην περιοχή του Πωγωνίου[2].
Πίνακας περιεχομένων
Ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σχετικά με την προέλευση του ονόματος του χωριού, οι απόψεις διίστανται. Στα σχόλια των ομηρικών επών αναφέρεται ότι το τοπωνύμιο Βήσσα άλλοτε γράφεται με ένα και άλλοτε με δυο σίγμα, προερχόμενο από τη νωπή φύση του εδάφους.[3]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το χωριό που ιδρύθηκε κατά το 14ο αιώνα, αναπτύχθηκε κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας και διατηρεί στοιχεία της παραδοσιακής του αρχιτεκτονικής.
Στη Βήσσανη υπήρχε σχολείο ήδη πριν το 1770, ενώ ακόμη το Παρθεναγωγείο και ο ερειπωμένος πια σταθμός Χωροφυλακής λίγο πιο έξω από το χωριό, στην περιοχή των Πηγαδιών δείχνουν την άλλοτε ευημερούσα ζωή της κοινότητας.
Στο κέντρο του οικισμού βρίσκεται ο ναός του Αγίου Νικολάου, τρίκλιτη βασιλική από το 1791 με τοιχογραφίες[4]. Έξω από το χωριό και σε απόσταση 1,5 χλμ περίπου, βρίσκεται μέσα σε περιοχή με πλατάνια, η Ιερή Μονή Άβελ, μονόκλιτη βασιλική με τρούλο, η οποία χρονολογείται από το 1770, σύμφωνα με την επιγραφή του ιδρυτή της, γαιοκτήμονα Άβελη, από τον οποίο πιθανότατα πήρε και την ονομασία της.[5]. Οι αγιογραφίες της είναι από τους ζωγράφους των Χιονάδων.
Τα σπίτια των Βησσανιωτών αντανακλούν την πάλαι ποτέ οικονομική και πνευματική πρόοδο της περιοχής. Είναι χτισμένα από Ηπειρώτες μαστόρους από τα μαστοροχώρια της Πυρσόγιαννης και της Βούρμπιανης. Ήταν συνήθως χτισμένα μέσα σε πλακόστρωτη αυλή, περιστοιχισμένη με οβρό (μαντρότοιχο) και εξώπορτα ξύλινη που είχε δίκλιτη στέγη.
Το Παρθεναγωγείο και το Αρρεναγωγείο αποτελούν διατηρητέα κτίρια του χωριού[6].
Η Βήσσανη είναι επίσης γνωστή και από το πασίγνωστο δημοτικό τραγούδι "Κοντούλα λεμονιά"
Mωρή κοντού- μωρή κοντούλα λεμονιά
με τα πολλά λεμό- λεμόνια, Bησσανιώτισσα
απ’ τον καημό σου αρρώστησα
κι ούτε γιατρό δε φώναξα.
Πότε μικρή μεγάλωσες κι απόλυκες κλωνάρια
συ μ’ έκαμες κι αρρώστησα και το γιατρό δε φώναξα.
Xαμήλωσε τους κλώνους σου να κόψω ένα λεμόνι
Bησσανιώτισσα
απ’ τον καημό σ’ αρρώστησα.
Για να ντο ζήψω να ντο πιώ να μου διαβούν οι πόνοι
σε φίλησα κι αρρώστησα
κι ούτε γιατρό δε φώναξα.''
Η Βήσσανη σήμερα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Βήσσανη δυστυχώς ακολουθεί την πορεία πολλών άλλων χωριών της Ελλάδος με την ολοένα αυξανόμενη δημογραφική συρρίκνωση. Πολλοί όμως Βησσανιώτες που ζουν στα Γιάννενα, στην Αθήνα ή και στην Γερμανία επιστρέφουν συχνά στον τόπο τους για διακοπές και ξεκούραση και έτσι το χωριό ξαναζωντανεύει. Αξιοσημείωτο επίσης γεγονός στην κοινότητα είναι το περίφημο ετήσιο τριήμερο πανηγύρι, με τον μεγάλο χορό κάτω από τον πλάτανο της πλατείας, τη μέρα της Κοίμησης της Θεοτόκου (15 Αυγούστου), όπου συρρέει πλήθος κόσμου από τις γύρω περιοχές. Στο χωριό υπάρχει ξενώνας και κοινοτικό καφενείο.
Σήμερα η Βήσσανη αποτελεί Τοπικό Διαμέρισμα του Δήμου Πωγωνίου.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Χιλιομετρικές αποστάσεις Ν. Ιωαννίνων
- ↑ Διοικητική διαίρεση
- ↑ Eustathius (Thessalonicensis), Gottfried Stallbaum, Matthaeus Devarius (1827). Commentarii ad Homeri Iliadem et Odysseam: Commentarii ad Homeri Iliadem. Τόμος Α'. Βιβλιοθήκη της Πολιτείας της Βαυαρίας: Weigel, σελ. 224. http://books.google.gr/books?id=NYlAAAAAcAAJ&pg=PA224&img=1&zoom=3&hl=el&sig=ACfU3U0H-KZNE7tN8QU1r-hqJOw1FsFCAw&ci=112%2C931%2C790%2C136&edge=0.
- ↑ Churches and Monasteries of Epirus -Ag. Nikolaos
- ↑ Εκκλησίες και μοναστήρια της Ηπείρου
- ↑ Διατηρητέα κτίρια από το Υπουργείο Πολιτισμού
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Οικονόμου Αικατερίνη, 1950, Ηπειρώτικα έθιμα: Ο γάμος εις την Βήσσανην και τα άλλα χωριά του Πωγωνίου, Αθήνα.
- Κουτσουμπίνας, Λ., 1977. Νεκρές πολιτείες του Πωγωνίου. Συμβολή στην ιστορία του τόπου, Γιάννινα, Εκδόσεις Β. Κυριακίδης.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Περιφέρεια Ηπείρου, Ήπειρος, Ιστορία και πολιτισμός, ΠΕΠ Ηπείρου, Αθήνα, 2007
- ΕΜΠ - Δήμος Δελβινακίου - Δ.Δ. Βήσσανης
- Τουριστική παρουσίαση νομού Ιωαννίνων
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αδελφότητα Βησσανιωτών
- Πολιτιστικός Σύλλογος Βήσσανης
- Συλλογή λαογραφικής ύλης εκ του χωρίου Βήσσανη (επαρχία Πωγωνίου) Ιωαννίνων
