Αρθούρος Α΄ της Βρετάνης
| Αρθούρος Α΄ της Βρετάνης | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Arzhur Iañ (Βρετονικά) |
| Γέννηση | 29 Μαρτίου 1187[1] Νάντη |
| Θάνατος | 3 Απριλίου 1203[2][3][1] Rouen Castle |
| Συνθήκες θανάτου | ανθρωποκτονία |
| Τόπος ταφής | Rouen Cathedral |
| Χώρα πολιτογράφησης | Δουκάτο της Βρετάνης Βασίλειο της Αγγλίας |
| Θρησκεία | Χριστιανισμός |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αριστοκράτης |
| Οικογένεια | |
| Γονείς | Γοδεφρείδος Β΄ της Βρετάνης[4] και Κωνσταντία της Βρετάνης[4] |
| Αδέλφια | Ελεονώρα της Βρετάνης (αδελφή) Ματθίλδη της Βρετάνης (αδελφή) Αλίκη της Βρετάνης (ετεροθαλής αδελφή από μητέρα) Αικατερίνη του Τουάρ (ετεροθαλής αδελφή από μητέρα) |
| Οικογένεια | Οίκος των Πλανταγενετών και Οίκος του Ανζού |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Δούκα της Βρετάνης (1196–1203) Κόμης του Ανζού (1199–1203) Κόμης του Ρίτσμοντ (1196–1203) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Αρθούρος Α΄ της Βρετάνης (γαλλικά: Arthur Ier de Bretagne, 29 Μαρτίου 1187 – 3 Απριλίου 1203) από τον Οίκο του Ανζού ήταν ο 4ος κόμης του Ρίτσμοντ και δούκας της Βρετάνης μεταξύ του (1196 - 1203). Ο Αρθούρος ήταν μεταθανάτιος γιος του Γοδεφρείδου Β΄ της Βρετάνης τέταρτου γιου του Ερρίκου Β΄ της Αγγλίας και της Κωνσταντίας της Βρετάνης. Ο θείος του Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος τον όρισε διάδοχο του στον Αγγλικό θρόνο (1190) ωστόσο πριν τον θάνατο του άλλαξε την προτίμηση του και όρισε διάδοχο τον μικρότερο αδελφό του, Ιωάννη τον Ακτήμονα. Ο θείος του προχώρησε σε εκστρατεία στη Γαλλία και τον συνέλαβε (1202), δεν είναι γνωστό τίποτα από τότε σχετικά με την τύχη του Αρθούρου, πιθανότατα δολοφονήθηκε από τον Ιωάννη (1203).
Πρώτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Αρθούρος σε βρεφική ηλικία ήταν δεύτερος σε σειρά διαδοχής στον θρόνο της Αγγλίας, ο παππούς του Ερρίκος Β΄ πέθανε όταν ήταν ο ίδιος δύο ετών (1189), τον διαδέχθηκε ο θείος του Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος. Όταν ο Ριχάρδος αναχώρησε για την Γ΄ Σταυροφορία η μητέρα του Κωνσταντία έβαλε στόχο να κάνει το Δουκάτο της Βρετάνης περισσότερο ανεξάρτητο. Ο μικρός Αρθούρος ορίστηκε διάδοχος του Αγγλικού θρόνου (11 Νοεμβρίου 1190), με την ίδια συνθήκη αρραβωνιάστηκε μία από τις κόρες του Ταγκρέδου της Σικελίας.[5][6] Ο Ερρίκος ΣΤ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας κατέκτησε το Βασίλειο της Σικελίας (1194) και ο αρραβώνας του Αρθούρου ακυρώθηκε. Ακολούθησε νέο σχέδιο με στόχο να παντρευτεί η αδελφή του Ελεονώρα της Βρετάνης τον δελφίνο Λουδοβίκο, γιο και διάδοχο του βασιλιά της Γαλλίας Φιλίππου Αυγούστου, το σχέδιο απέτυχε επίσης. Η μητέρα του Κωνσταντία αναγκάστηκε να ανακηρύξει τον γιο της Αρθούρο συγκυβερνήτη της στη Βρετάνη όταν ο ίδιος ήταν 9 ετών (1196). Την ίδια χρονιά ο Ριχάρδος κάλεσε τον Αρθούρο και τη μητέρα του στη Νορμανδία αλλά ο θετός του πατέρας Ρανούλφος του Μπλαντεβίλ, 4ος κόμης του Τσέστερ και δεύτερος σύζυγος της μητέρας του απήγαγε την Κωνσταντία.[7] Ο Ριχάρδος βάδισε στη Βρετάνη, ελευθέρωσε τον Αρθούρο και τον μετέφερε με ασφάλεια να μεγαλώσει μαζί με τον Λουδοβίκο. Ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος ανακήρυξε ωστόσο διάδοχο λίγο πριν τον θάνατο του τον μικρότερο αδελφό του Ιωάννη τον Ακτήμονα, οι λόγοι ήταν ότι ο Αρθούρος ήταν μόλις 12 ετών και εξαρτημένος από τον βασιλιά της Γαλλίας. Ο Ιωάννης ο Ακτήμονας στέφτηκε αμέσως βασιλιάς της Αγγλίας αλλά η Γαλλική αριστοκρατία δεν τον αναγνώρισε σαν επικυρίαρχο του, ο μικρός Αρθούρος δήλωσε υποτελής του Γάλλου βασιλιά Φιλίππου Αυγούστου. Ο Φίλιππος Αύγουστος αναγνώρισε τα δικαιώματα του Αρθούρου στο Ανζού, το Μαιν και το Πουατού.[8] Ο Αρθούρος Α΄ ανακηρύχτηκε με τον θάνατο του Ριχάρδου δούκας της Βρετάνης, κόμης του Ανζού και κόμης του Ρίτσμοντ. Ο Ιωάννης ο Ακτήμονας έπεισε τελικά τον Σενεσάλιο του Ανζού Γουλιέλμο ντε Ρος να αποστατήσει από τον Αρθούρο, τον παρουσίασε σαν μαριονέτα των Καπετιδών, ο Γουλιέλμος μετέφερε τον Αρθούρο και τη μητέρα του αιχμαλώτους στο Λε Μαν. Ο υποκόμης Αιμερί ωστόσο τους απελευθέρωσε και δραπέτευσαν στην αυλή του στο Ανζέ στην αρχή και κατόπιν στην αυλή του βασιλιά Φιλίππου Αυγούστου.[9]
Σύγκρουση με τον Ιωάννη τον Ακτήμονα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τον Μάιο του 1200 ο Ιωάννης ο Ακτήμονας και ο Φίλιππος Αύγουστος υπέγραψαν τη "Συνθήκη του Γκουλέτ" με στόχο να διευθετήσουν την εξουσία των Νορμανδών βασιλέων της Αγγλίας σε Γαλλικά εδάφη, ιδιαίτερα τη Βρετάνη. Ο Φίλιππος Αύγουστος αναγνώρισε τον Ιωάννη τον Ακτήμονα νόμιμο βασιλιά της Αγγλίας και διάδοχο του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου εγκαταλείποντας την υποστήριξη που είχε μέχρι τότε στον μικρό Αρθούρο, ο Ιωάννης ο Ακτήμονας με τη σειρά του αναγνώρισε τον Φίλιππο Αύγουστο ανώτατο επικυρίαρχο στην Ανδεγαυική Αυτοκρατορία. Ο Φίλιππος αναγνώρισε τον Ιωάννη κυρίαρχο στο Ανζού και στο Δουκάτο της Βρετάνης, πληρώθηκε σαν αντάλλαγμα με 20.000 στερλίνες. Μετά την υπογραφή της "Συνθήκης του Γκουλέτ" ο Αρθούρος ένοιωσε προδομένος από τον Φίλιππο και κατέφυγε στον θείο του Ιωάννη τον Ακτήμονα, τον αντιμετώπισε στην αρχή φιλικά, αργότερα ο Ιωάννης έγινε καχύποπτος και ο Αρθούρος δραπέτευσε στο Ανζέ. Μερικές πηγές αναφέρουν ότι τον Απρίλιο του 1202 ο Αρθούρος αρραβωνιάστηκε ξανά τη Μαρία της Γαλλίας (π. 1198-1224) κόρη του βασιλέως Φιλίππου Αυγούστου με την Αγνή της Μερανίας.[10] Μετά την επιστροφή του στη Γαλλία και με την υποστήριξη του Φιλίππου Β΄ ο Αρθούρος προχώρησε σε εκστρατεία στη Νορμανδία εναντίον του Ιωάννη του Ακτήμονα (1202), το Πουατού επαναστάτησε με την υποκίνηση του. Ο δούκας της Βρετάνης πολιόρκησε τη γιαγιά του και μητέρα του Ιωάννη Ελεονώρα της Ακουιτανίας στον Πύργο του Μιραμπώ, αλλά ο Ιωάννης βάδισε στο Μιραμπώ και αιφνιδίασε τον Αρθούρο (31 Ιουλίου 1202).[11] Ο Αρθούρος συνελήφθη από τους βαρόνους του Ιωάννη (1 Αυγούστου 1202), φυλακίστηκε στο "κάστρο του Φαλαίζ", στο Φαλαίζ της Νορμανδίας.
Φυλάκιση και πιθανή δολοφονία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο "κάστρο του Φαλαίζ" ο μικρός Αρθούρος βρισκόταν υπό την επιτήρηση του Ούμπερτ του Μπεργκ. Ο Ιωάννης ο Ακτήμονας έστειλε δυο υπηρέτες να τυφλώσουν και να ακρωτηριάσουν τον δούκα, ο Ούμπερτ ντε Μπεργκ δεν ήθελε να το επιτρέψει αλλά φοβόταν τον Ιωάννη και διέδοσε ότι πέθανε από φυσικές αιτίες. Τα νέα έφτασαν στη Βρετάνη και αμέσως ξέσπασαν πλήθος από φήμες ότι ο Αρθούρος είχε δολοφονηθεί.[12] Την επόμενη χρονιά ο Αρθούρος μεταφέρθηκε στη Ρουέν υπό την επιτήρηση του Ουίλιαμ ντι Μπράος.[13] Ο Αρθούρος εξαφανίστηκε μυστήρια τον Απρίλιο του 1203 την εποχή που ο Γάλλος βασιλιάς Φίλιππος Αύγουστος είχε πετύχει μια μεγάλη σειρά από νίκες απέναντι στον Ιωάννη τον Ακτήμονα.[13] Η μυστήρια εξαφάνιση του Αρθούρου έφερε μια μεγάλη σειρά από φήμες, σύμφωνα με μία από αυτές ο Ιωάννης ο Ακτήμονας σκότωσε τον ανεψιό του με τα χέρια του και πέταξε το πτώμα του στον Σηκουάνα με μια πέτρα στον λαιμό, τα "Χρονικά του Μαργκάμ" γράφουν σχετικά με τον θάνατο του Αρθούρου :
"Ο βασιλιάς Ιωάννης συνέλαβε τον Αρθούρο και τον κράτησε κάποιο χρονικό διάστημα ζωντανό στη φυλακή. Την Πέμπτη πριν το Πάσχα μετά από ένα γεύμα ο βασιλιάς ήταν τύφλα στο μεθύσι και κυριεύτηκε από δαιμόνια, σκότωσε τον Αρθούρο, του έδεσε μια πέτρα και τον πέταξε στον Σηκουάνα. Την επόμενη μέρα συνέλεξε το πτώμα του Αρθούρου ένας ψαράς με τα δίκτυα του, το μετέφερε κρυφά από τον τύραννο στη μονή του Πρες όπου το έθαψε".[14]
Οι περισσότερες φήμες που κυκλοφορούσαν εκείνη την εποχή αναφέρουν σαν δολοφόνο τον Ουίλιαμ ντι Μπράος, στη συνέχεια ανέβηκε σημαντικά στην εύνοια του Ιωάννη του Ακτήμονα, πήρε πολλά εδάφη και τίτλους. Πολλά χρόνια μετά την εξαφάνιση του Αρθούρου, σε μια σύγκρουση ανάμεσα στον βασιλιά και τον Ουίλιαμ ντι Μπράος η χήρα του Μαώ κατηγόρησε τον Ιωάννη τον Ακτήμονα σαν δολοφόνο.[15] Οι Βρετόνοι όπως και ο βασιλιάς Φίλιππος Αύγουστος δεν έμαθαν ποτέ τι συνέβη πραγματικά και αν ήταν ο Αρθούρος ζωντανός ή νεκρός, δεν άφησε κανένα παιδί. Η διαδοχή στο δουκάτο της Βρετάνης ήταν περίπλοκη υπόθεση που απασχόλησε τόσο τον Ιωάννη τον Ακτήμονα όσο και τον Φίλιππο Αύγουστο, δεν είχε αφήσει παιδιά γι΄αυτό έγινε αντικείμενο διαμάχης ανάμεσα στις αδελφές του. Η αδελφή του Ελεονώρα που λεγόταν "Ισχυρή Κυρία της Βρετάνης" ήταν φυλακισμένη του Ιωάννη του Ακτήμονα επειδή τη θεωρούσε απειλή για τον θρόνο του, παρέμεινε φυλακισμένη και όταν τον διαδέχθηκε ο γιος του Ερρίκος Γ΄ της Αγγλίας. Δεν παντρεύτηκε ποτέ και δεν απέκτησε παιδιά, οι Βρετόνοι υποχρεώθηκαν να την αποκλείσουν από τη διαδοχή επειδή ήταν φυλακισμένη και ζούσε στην Αγγλία. Τον Αρθούρο Α΄ διαδέχτηκε στον θρόνο της Βρετάνης η μικρότερη ετεροθαλής αδελφή της Αλίκη της Βρετάνης, κόρη της μητέρας του Κωνσταντίας με τον τρίτο σύζυγο της Γκυ του Τουάρ.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 p10215.htm#i102149.
- ↑ «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Arthur-I. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ (Αγγλικά) Find A Grave. 26789678. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
- ↑ Carley & Riddy 1998, σ. 28
- ↑ McAuliffe 2012, σ. 74
- ↑ Everard 2004, σ. 146
- ↑ Everard 2004, σ. 167
- ↑ Gillingham 1984, σ. 88
- ↑ McDougall 2017, σ. 226
- ↑ Seel 2012, σ. 47
- ↑ Dan Jones (25 March 2014). The Plantagenets: The Warrior Kings and Queens Who Made England. Penguin Books. σ. 164
- ↑ 13,0 13,1 Dan Jones (25 March 2014). The Plantagenets: The Warrior Kings and Queens Who Made England. Penguin Books. σ. 166
- ↑ Dan Jones (25 March 2014). The Plantagenets: The Warrior Kings and Queens Who Made England. Penguin Books. σσ. 166-167
- ↑ Dan Jones (25 March 2014). The Plantagenets: The Warrior Kings and Queens Who Made England. Penguin Books. σ. 192
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Carley, James P.; Riddy, Felicity, eds. (1998). Arthurian Literature XVI. D.S. Brewer.
- Everard, J. A. (2004). Brittany and the Angevins: Province and Empire 1158–1203. Cambridge University Press.
- Gillingham, John (1984). The Angevin Empire. Hodder Arnold.
- Legge, M. Dominica (1982), "William the Marshal and Arthur of Brittany", Historical Research, volume 55
- McAuliffe, Mary (2012). Clash of Crowns: William the Conqueror, Richard Lionheart, and Eleanor of Aquitaine. Rowman & Littlefield Publishers, Inc.
- McDougall, Sara (2017). Royal Bastards: The Birth of Illegitimacy, 800-1230. Oxford University Press.
- Powicke, F. M. (October 1909), "King John and Arthur of Brittany", The English Historical Review, volume 24, pp. 659–674
- Seel, Graham E. (2012). King John: An Underrated King. Anthem Press.
.svg)