Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ανδρέας Τζήμας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Ανδρέας Τζίμας)
Ανδρέας Τζήμας
Ο Ανδρέας Τζήμας μιλά στη Θεσσαλονίκη (φωτ. Σπύρου Μελετζή).
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1  Σεπτεμβρίου 1909
Καστοριά
Θάνατος1  Δεκεμβρίου 1972
Πράγα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
ΣπουδέςΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΠαλλαϊκό Μέτωπο και Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας
Ποινική κατάσταση
Κατηγορίες εγκλήματοςΙδιώνυμο
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΒ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Βουλής των Ελλήνων (εκλογική περιφέρεια Φλώρινας)
δεδομένα

Ο Ανδρέας Τζήμας (Καστοριά, 1 Σεπτεμβρίου 1909 - Πράγα, 1 Δεκεμβρίου 1972)[1], επίσης γνωστός με το ψευδώνυμο Βασίλης Σαμαρινιώτης, ήταν Έλληνας πολιτικός και αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης. Ήταν ηγετικό στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος (ΚΚΕ), πολιτικός επίτροπος του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ), μέλος (ως πολιτικός επίτροπος) της τριανδρίας του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ) μαζί με τον Άρη Βελουχιώτη και τον Στέφανο Σαράφη.[2]

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ανδρέας Τζήμας ήταν Βλάχος.[3] Καταγόταν από τη Σαμαρίνα του τότε νομού Κοζάνης, αλλά γεννήθηκε στην Καστοριά. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και άσκησε δικηγορία στη Φλώρινα. Από τα φοιτητικά του χρόνια εντάχθηκε στην ΟΚΝΕ και στη συνέχεια στο ΚΚΕ. Εκλέχθηκε βουλευτής Φλώρινας στις βουλευτικές εκλογές του 1936, τις τελευταίες εθνικές εκλογές του Μεσοπολέμου, εκπροσωπώντας ως βουλευτής της αντιπολίτευσης το Παλλαϊκό Μέτωπο,[4] επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Δεμερτζή. Με την κήρυξη ως παράνομου του εκλογικού σχήματος του Παλλαϊκού Μετώπου, που συγκρότησε το ΚΚΕ, επί της δικτατορικής κυβέρνησης Ιωάννη Μεταξά, συνελήφθη και φυλακίστηκε στη φυλακή του φρουρίου της Ακροναυπλίας.

Κατοχή - Αντίσταση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έχοντας μεγαλώσει στη Μακεδονία, ο Τζήμας ήταν πολύγλωσσος -μιλούσε ελληνικά, βλάχικα, ρώσικα, βουλγάρικα και σερβοκροάτικα- και προσποιήθηκε το Σλαβομακεδόνα,[5][6] με αποτέλεσμα να είναι ένας από τους 27 έγκλειστους Μακεδόνες κομμουνιστές πολιτικούς κρατούμενους που απελευθερώθηκαν στις 30 Ιουνίου 1941, έπειτα από παρέμβαση της βουλγαρικής κυβέρνησης, τότε συμμαχικής των Δυνάμεων του Άξονα κατά την Κατοχή της Ελλάδας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.[4]

Κατόπιν εντάχθηκε στον αντιστασιακό αγώνα και μαζί με τους πρώην συγκρατούμενούς του Ανδρέα Τσίπα, πρώην αναπληρωματικό μέλος της Κεντρικής Επιτροπής, και Κώστα Λαζαρίδη, συνδικαλιστή καπνεργάτη, τον Πέτρο Ρούσο, τον Παντελή Καραγκίτση και τη Χρύσα Χατζηβασιλείου, συγκρότησαν τη Νέα Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ.[4] Στη συνέχεια εκλέχθηκε στην Κεντρική Επιτροπή της 6ης Ολομέλειας του ΚΚΕ. Με την επιμονή του Τζήμα καθιερώθηκε ο Άρης Βελουχιώτης ως καπετάνιος του ΕΛΑΣ.

Τον Ιούλιο του 1943, εκπροσωπώντας τον ΕΛΑΣ μαζί με τον Στέφανο Σαράφη, υπέγραψε το Σύμφωνο των Εθνικών Ομάδων μαζί με άλλες αντιστασιακές οργανώσεις και τη Βρετανική Στρατιωτική Αποστολή (ΒΣΑ) στην κατεχόμενη Ελλάδα, για το συντονισμό της αντίστασης εναντίον των κατοχικών δυνάμεων. Το Μάιο του 1944 εκλέχτηκε μέλος του Εθνικού Συμβουλίου, εκπροσωπώντας την περιοχή της Φλώρινας.[7]

Πριν από το τέλος του πολέμου έπεσε σε δυσμένεια καθώς με δική του πρωτοβουλία υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας με τους Γιουγκοσλάβους μαχητές, με αποτέλεσμα να λέγεται ότι διαγράφηκε μέχρι και από μέλος του ΚΚΕ.[εκκρεμεί παραπομπή] Κατά την Απελευθέρωση το Κομμουνιστικό Κόμμα διερευνούσε την πιθανότητα ένοπλης σύγκρουσης με τις κυβερνητικές δυνάμεις. Ο Τζήμας συμμετείχε στην αποστολή του ΚΚΕ ως πολιτικός επίτροπος του ΕΛΑΣ και αντιπρόσωπος του ΕΑΜ[8][9], με επικεφαλής τον Πέτρο Ρούσο, στην τότε Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας για να διερευνήσει τις διαθέσεις του Τίτο σε περίπτωση ένοπλης σύγκρουσης του ΕΑΜ με τους κυβερνητικές δυνάμεις. Κατά τη διάρκεια της αποστολής, ξέσπασαν στην Αθήνα τα Δεκεμβριανά και η αποστολή επέστρεψε άπραγη χωρίς να λάβει τις απαραίτητες εγγυήσεις από τις κομμουνιστικές κυβερνήσεις της Ανατολικής Ευρώπης.

Ο Τζήμας θεωρούταν εντός του ΚΚΕ ως οπαδός της κατάληψης της εξουσίας από το ΕΑΜ.[10]

Μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου βρέθηκε στη Γιουγκοσλαβία και από εκεί στην Ουγγαρία, όπου φυλακίστηκε σαν "τιτοϊκός πράκτορας". Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στην Τσεχοσλοβακία, όπου πέθανε αγνοημένος το 1972.

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α' Τόμος 1918-1949, Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2012
  • Ιστορία της Αντίστασης 1940-1945, Εκδόσεις Αυλός, Αθήνα 1979

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Ιωάννα Παπαθανασίου (23 Αυγούστου 2009). «Αντρέας Τζήμας- Σαμαρινιώτης». Εταιρία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων (ΕΔΙΑ) 1940 – 1974 Κεντρικής - Δυτικής Μακεδονίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2013. 
  2. ↑ Γιώργης Έξαρχος (2001). Οι Ελληνόβλαχοι (Αρμάνοι). Καστανιώτη. σελ. 195. ISBN 960-03-2784-Χ Check |isbn= value: invalid character (βοήθεια). Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2013. 
  3. ↑ Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος (1996). Λεηλασία Φρονημάτων Α΄: Το Μακεδονικό ζήτημα στην κατεχόμενη Δυτική Μακεδονία 1941-1944 (β΄ έκδοση). Θεσσαλονίκη: Βάνιας. σελ. 37. Στοὐς ἀπελευθερωθέντες λοιπόν συμπεριλαμβάνονταν ὁ Ἀνδρέας Τζήμας, Βλάχος ἀπό τή Σαμαρίνα, ἐγκατεστημένος ὄμως στήν Καστοριά 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Θανάσης Χατζής (1983). Η νικηφόρα επανάσταση που χάθηκε. 1. Δωρικός. σελ. 117. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2013. 
  5. ↑ Φλάισερ, Χάγκεν (1987). Στέμμα και Σβάστικα: Η Ελλάδα της Κατοχής και της Αντίστασης 1941-1944. 1. Αθήνα: Παπαζήση. σελ. 143. 
  6. ↑ Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος (1996). Λεηλασία Φρονημάτων Α΄: Το Μακεδονικό ζήτημα στην κατεχόμενη Δυτική Μακεδονία 1941-1944 (β΄ έκδοση). Θεσσαλονίκη: Βάνιας. σελ. 156. 
  7. ↑ «Η "Κυβέρνηση του Βουνού"». evrytan.gr. 6 Μαΐου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2013. CS1 maint: Unfit url (link)
  8. ↑ Νικόλαος Μέρτζος (1981). Σβαρνούτ. Το προδωμένο αντάρτικο (3 έκδοση). Ερωδιός. σελ. 151. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2013. 
  9. ↑ Γιάννης Ιωαννίδης (1979). Α. Παπαπαναγιώτου, επιμ. Γιάννης Ιωαννίδης, Αναμνήσεις. Προβλήματα της πολιτικής του ΚΚΕ στην Εθνική Αντίσταση, 1940-1945. Αθήνα: Θεμέλιο. σελ. 515. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2013. 
  10. ↑ *Κομπιλάκου Βασιλική, Η εθνική αντίσταση στην περιοχή της ορεινής Παρνασσίδας μέσα από τις προφορικές μαρτυρίες και τις πρωτογενείς πηγές Αρχειοθετήθηκε 2018-07-24 στο Wayback Machine., διδακτορική διατριβή, Πάντειο Πανεπιστήμιο, τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, σελίδα 8
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ανδρέας_Τζήμας&oldid=9723615"