Άρθουρ Πεν
| Άρθουρ Πεν | |
|---|---|
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Arthur Hiller Penn (Αγγλικά) |
| Γέννηση | 27 Σεπτεμβρίου 1922[1][2][3] Φιλαδέλφεια[4] |
| Θάνατος | 28 Σεπτεμβρίου 2010[5][1][2] Μανχάταν[6] |
| Αιτία θανάτου | καρδιακή ανεπάρκεια |
| Συνθήκες θανάτου | φυσικά αίτια |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής |
| Σπουδές | Κολέγιο Black Mountain |
| Ιδιότητα | σκηνοθέτης κινηματογράφου, παραγωγός ταινιών, σεναριογράφος, θεατρικός σκηνοθέτης, τηλεοπτικός παραγωγός[7] και σκηνοθέτης[8] |
| Τέκνα | Matthew Penn |
| Αδέλφια | Ιρβιν Πεν |
| Βραβεύσεις | βραβείο Τόνυ καλύτερης σκηνοθεσίας σε θεατρικό έργο (1960) και Τιμητική Χρυσή Άρκτος (2007) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Άρθουρ Χίλερ Πεν (27 Σεπτεμβρίου 1922 – 28 Σεπτεμβρίου 2010) [9] ήταν Αμερικανός σκηνοθέτης και παραγωγός κινηματογράφου, τηλεόρασης και θεάτρου. Στενά συνδεδεμένος με το αμερικανικό Νέο Κύμα, ο Πεν σκηνοθέτησε ταινίες με αναγνωρισμένους κριτικούς κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, όπως το δράμα Η καταδίωξη (1966), τη βιογραφική αστυνομική ταινία Μπόνι και Κλάιντ (1967) και την κωμωδία Το εστιατόριο της Αλίκης (1969). Έλαβε επίσης την προσοχή για τον αναγνωρισμένο ριζοσταστικό γουέστερν Το μεγάλο ανθρωπάκι (1970). Τα Επτά αινίγματα για τον ντετέκτιβ Χάρι (1975) και Οι φυγάδες του Μιζούρι (1976) ήταν εμπορικές αποτυχίες, αν και το πρώτο απέσπασε θετικές κριτικές.
Στη δεκαετία του 1990, ο Πεν επέστρεψε στη σκηνή και την τηλεοπτική σκηνοθεσία και παραγωγή, αναλαμβάνοντας ανάμεσα σε άλλα και ρόλο παραγωγού στην αστυνομική σειρά Νόμος και τάξη. [10] Μέχρι τον θάνατό του το 2010, είχε προταθεί για τρία Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας, ένα BAFTA, μια Χρυσή Σφαίρα, δύο Έμμυ Ζώνης Υψηλής Τηλεθέασης και δύο Βραβεία Σωματείου Σκηνοθετών της Αμερικής. Ήταν αποδέκτης πολλών τιμητικών διακρίσεων, όπως μιας Τιμητικής Χρυσής Άρκτου, ενός βραβείου Τόνυ και ενός βραβείου Ακίρα Κουροσάβα από το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σαν Φρανσίσκο.
Τα πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Πεν ήταν μέλος μιας οικογένειας Ρωσοεβραίων [11] στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνιας. Ήταν γιος μιας νοσοκόμας και ενός ωρολογοποιού. [12] Ήταν μικρότερος αδερφός του Ίρβινγκ Πεν, επιτυχημένου φωτογράφου μόδας. Σε παιδική ηλικία, μετακόμισε με τη μητέρα του μετά τον χωρισμό της από τον πατέρα του. Λίγο καιρό αργότερα, επέστρεψε στον άρρωστο πατέρα του, καταλήγοντας να διευθύνει το ωρολογοποιείο του. Στα 19 του, επιστρατεύτηκε στον στρατό των Ηνωμένων Πολιτειών κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (1943-1946), υπηρετώντας στο πεζικό στη Μάχη των Αρδεννών. [13] [14] [15] [16] [17] [18] Ενώ βρισκόταν στη Βρετανία, άρχισε να ενδιαφέρεται για το θέατρο. Άρχισε να σκηνοθετεί και να συμμετέχει σε παραστάσεις που ανέβαιναν για τους στρατιώτες στην Αγγλία εκείνη την εποχή. [17] Καθώς ο Πεν μεγάλωνε, άρχισε να ενδιαφέρεται όλο και περισσότερο για τον κινηματογράφο, ειδικά αφού είδε την ταινία του Όρσον Γουέλς Πολίτης Κέιν. Αργότερα γράφτηκε στο Black Mountain College στη Βόρεια Καρολίνα. [19]
Σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αφού έκανε όνομα ως σκηνοθέτης ποιοτικών τηλεοπτικών δραμάτων, ο Πεν έκανε το κινηματογραφικό του ντεμπούτο με τη μεγάλου μήκους ταινία Ο δραπέτης των εφτά πολιτειών (1958) για την Warner Brothers. Ήταν μια επανάληψη του θρύλου του Μπίλι δε Κιντ που διακρίθηκε για την ερμηνεία του παράνομου από τον Πολ Νιούμαν ως ψυχολογικά προβληματικού νεαρού (ο ρόλος προοριζόταν αρχικά για τον Τζέιμς Ντιν). Η παραγωγή ολοκληρώθηκε σε 23 μόλις ημέρες, αλλά η Warner Brothers επανεπεξεργάστηκε την ταινία ενάντια στις επιθυμίες του Πεν δίνοντας νέο τέλος το οποίο ο ίδιος δεν ενέκρινε. Η ταινία απέτυχε εμπορικά στη Βόρεια Αμερική, αλλά έτυχε ευνοϊκής υποδοχής στην Ευρώπη. [20]
Η δεύτερη ταινία του Πεν ήταν Το θαύμα της Άννι Σάλιβαν (1962), η ιστορία του αγώνα της Σάλιβαν να διδάξει στην τυφλή και κωφή Έλεν Κέλερ να επικοινωνεί. Η ταινία απέσπασε δύο βραβεία Όσκαρ για τις πρωταγωνίστριες Αν Μπάνκροφτ και Πάτι Ντιουκ. Ο Πεν είχε κερδίσει βραβείο Τόνυ για τη σκηνοθεσία της θεατρικής παραγωγής, σε σενάριο γραμμένο από τον Γουίλιαμ Γκίμπσον, με πρωταγωνιστές επίσης τις Μπάνκροφτ και Ντιουκ. [21]
Ο Πεν άρχισε να εργάζεται στην ταινία Το τρένο στη Γαλλία τον Ιούνιο και τον Αύγουστο του 1963 όταν ο σταρ Μπαρτ Λάνκαστερ ζήτησε την απόλυση του Πεν μετά από τρεις ημέρες γυρισμάτων [22] ο Τζον Φρανκενχάιμερ κλήθηκε να αναλάβει την ταινία.
Το 1965 ο Πεν σκηνοθέτησε την ταινία Mickey One. Επηρεασμένη από τη γαλλική Νουβέλ Βαγκ, η ταινία ήταν η ονειρική ιστορία ενός σταντ απ κωμικού (τον οποίο ερμήνευσε ο Γουόρεν Μπίτι). [23]
Η επόμενη ταινία του Πεν ήταν Η καταδίωξη (1966), ένα θρίλερ που ακολουθεί γεγονότα σε μια μικρή διεφθαρμένη πόλη του Νότου την ημέρα που επιστρέφει ένας δραπέτης, τον οποίο υποδύεται ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ. Αν και δεν είχε μεγάλη επιτυχία, Η καταδίωξη, ωστόσο, έπιασε τον ρυθμό των ταραγμένων εποχών, με μια ιστορία για τον ρατσισμό, τη διαφθορά και τη βία της αμερικανικής κοινωνίας. Την ίδια χρονιά, σκηνοθέτησε τη σκηνική εκδοχή του θρίλερ Περίμενε μέχρι να νυχτώσει με πρωταγωνιστές τη Λι Ρέμικ καιτον Ρόμπερτ Ντιβάλ.
Συναντήθηκε ξανά με τον Γουόρεν Μπίτι για την γκανγκστερική ταινία Μπόνι και Κλάιντ (1967). Η ταινία έγινε παγκόσμιο φαινόμενο. Επηρεάστηκε έντονα από τη γαλλική Νουβέλ Βαγκ και η ίδια συνέχισε να κάνει τεράστια εντύπωση σε μια νεότερη γενιά κινηματογραφιστών. Πράγματι, ακολούθησε ισχυρή αναζωπύρωση στο υποείδος "love on the run" στον απόηχο της ταινίας, που κορυφώθηκε με το Badlands (1973), όπου ο Πεν μνημονεύεται στους τίτλους τέλους. Ο Μπίτι του είχε δώσει το 10% των πιθανών κερδών της ταινίας πριν ξεκινήσει η παραγωγή και η επιτυχία της ταινίας απέφερε στον Πεν πάνω από 2 εκατομμύρια δολάρια.
Την εποχή που είχε ολοκληρώσει το Μπόνι και Κλάιντ, ο Πεν διέμενε στο Στόκμπριτζ της Μασαχουσέτης, όταν έμαθε για ένα περιστατικού που είχε συμβεί στην πόλη δύο χρόνια νωρίτερα. Έτσι εμπνεύστηκε την ταινία Το εστιατόριο της Αλίκης, η οποία κυκλοφόρησε το 1969. [24] Η επόμενη ταινία του ήταν Το μεγάλο ανθρωπάκι (1970), η αφήγηση της ζωής ενός λευκού (τον υποδύεται ο Ντάστιν Χόφμαν) που υιοθετείται από τη φυλή των Τσεγιέν.
Το 1973 ο Πεν γύρισε μέρος μιας προωθητικής ταινίας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες με τίτλο Το θαύμα των Ολυμπιακών Αγώνων μαζί με αρκετούς άλλους σημαντικούς σκηνοθέτες όπως ο Τζον Σλέσιντζερ και ο Μίλος Φόρμαν. Η επόμενη ταινία του ήταν το Επτά αινίγματα για τον ντετέκτιβ Χάρι (1975) για έναν ιδιωτικό ντετέκτιβ (τον οποίο υποδύεται ο Τζιν Χάκμαν) πορ βρίσκεται στα ίχνη ενός δραπέτη. Ακολούθησαν Οι φυγάδες του Μιζούρι (1976), μια ταραχώδης, εκκεντρική ιστορία ενός κλέφτη αλόγων (Τζακ Νίκολσον) που έρχεται αντιμέτωπος με έναν εκκεντρικό κυνηγό επικηρυγμένων (τον οποίο υποδύεται ο Μάρλον Μπράντο).
Τη δεκαετία του 1980 η καριέρα του Πεν άρχισε να χάνει τη δυναμική της στους κριτικούς και το κοινό. Το Ήταν και οι τέσσερις φίλοι της (1981) ήταν μια τραυματική ματιά στη δεκαετία του 1960. Ο στόχος (1985) ήταν ένα κλασικό θρίλερ που επανένωσε τον σκηνοθέτη με τον Τζιν Χάκμαν και το Παγωμένη σαν τον θάνατο (1987) ήταν μια ταινία τρόμου/θρίλερ. [25] Στη συνέχεια, ο Πεν επέστρεψε στην τηλεόραση, μεταξύ άλλων ως παραγωγός στην αστυνομική σειρά Νόμος και τάξη.
Ο Πεν διατήρησε σχέση με το Πανεπιστήμιο του Γέιλ, διδάσκοντας περιστασιακά μαθήματα εκεί. [26]
Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1955, ο Πεν παντρεύτηκε την ηθοποιό Πέγκι Μάουρερ. Απέκτησαν δύο παιδιά: έναν γιο και μία κόρη.
Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Πεν πέθανε στο Μανχάταν στις 28 Σεπτεμβρίου 2010, μια μέρα μετά τα 88α γενέθλιά του, από συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια.[9]
Φιλμογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|
