Άνω Μούλια Ηρακλείου

Άνω Μούλια
Άνω Μούλια Άνω Μούλια
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Δήμος	Γόρτυνας
Γεωγραφία
Νομός	Ηρακλείου
Υψόμετρο	640

Τα Άνω Μούλια είναι χωριό της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου του δήμου Γόρτυνας με 353 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Βρίσκεται νότια της Αγίας Βαρβάρας και είναι κτισμένο αμφιθεατρικά, με πανοραμική θέα προς την πεδιάδα της Μεσαράς. Η απόστασή του από το Ηράκλειο είναι 33 χλμ. Οι κάτοικοι απασχολούνται με την ελαιοκομία και με την καλλιέργεια αμπελιών και σιτηρών. Παράγεται κρασί, σταφίδα και λάδι. Υπάρχει Δημοτικό σχολείο και νηπιαγωγείο.

Στο χωριό βρίσκονται οι ιεροί ναοί των Αγίων Αποστόλων (σταυροειδής με τρούλο) μέσα στο χωριό που έχει τοιχογραφίες από το 12ο-13ο αι. και τα εξωκλήσια του Αγίου Παντελεήμονα, της Παναγίας, του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Θεόδωρου με κατεστραμμένες τοιχογραφίες όπως επίσης και της Ανάληψης.

Ιστορικά στοιχεία

Κατά το Στέφανο Ξανθουδίδη η ονομασία του χωριού προέρχεται από το ρήμα μύλλω, που σημαίνει στα αρχαία ελληνικά συντρίβω, αλέθω.

Η πρώτη αναφορά στα Μούλια γίνεται σε έγγραφο του 1248, όπου αναφέρεται, ως Casale Mulia. Επίσης, το όνομα το βλέπουμε και σε έγγραφο του Δουκικού Αρχείου του Χάνδακα του 1379 με τη σημερινή του μάλιστα ονομασία ( Mulia). Στην τουρκική απογραφή του 1671 βρέθηκε να έχει 60 χαράτσια, δηλαδή υπόδουλους που ήταν υποχρεωμένοι να καταβάλλουν κεφαλικό φόρο στους Οθωμανούς. Μάλιστα ήταν στην ηλικία από 12 ετών και άνω και κατέβαλλαν το φόρο για να απαλλάσσονται από τη στράτευση. [1]

Το 1583 αναφέρεται από τον Καστροφύλακα με το όνομα ‘’’Muglia Apano’’’ με 119 κατ. (Κ 103).

Το 1881 τα Άνω Μούλια ανήκαν στο Δήμο Ζαρού και ονομάζονταν Μούλια, με 78 Χριστιανούς και 98 Μουσουλμάνους κατοίκους. Με την ίδια ονομασία αναφέρονται μέχρι το 1940, οπότε και απέκτησαν τη σημερινή τους ονομασία. Το 1928 έγιναν αγροτικός δήμος και είχαν 295 κατοίκους. Έπειτα και μέχρι το 1998 ήταν κοινότητα.

Βιβλιογραφία

• Το Ηράκλειον και ο Νομός του, Έκδοση Νομαρχίας Ηρακλείου.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Στοιχεία για το χωριό