Μετάβαση στο περιεχόμενο

Φάιφ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 56°15′N 3°12′W / 56.250°N 3.200°W / 56.250; -3.200

Φάιφ

Έμβλημα
ΧώραΗνωμένο Βασίλειο
Διοικητική υπαγωγήΣκωτία
ΠρωτεύουσαGlenrothes
Έκταση1.325,025 km² (2016)[1]
Πληθυσμός373.550 (2019)[2]
Γεωγραφικές συντεταγμένες56°15′0″N 3°12′0″W
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Φάιφ (αγγλικά: Fife, προφέρεται: [ˈfəif], σκωτικά γαελικά: Fìobha) είναι δημοτική περιοχή και ιστορική κομητεία της Σκωτίας. Βρίσκεται μεταξύ του Κόλπου του Τέι και του Κόλπου του Φορθ, ενώ στην ενδοχώρα συνορεύει με το Περθ και Κίνρος και το Κλακμανανσάιρ. Κατά παράδοση ήταν ένα από τα κύρια βασίλεια Πίκτων, γνωστό ως Fib, και αποκαλείται ακόμη Βασίλειο του Φάιφ στην Σκωτία.

Είναι υπολοχανία, και ήταν κομητεία της Σκωτίας μέχρι το 1975. Πολλές φορές χρησιμοποιούνταν η αγγλικοποιημένη ονομασία Φαϊφσάιρ (Fifeshire)[3] σε παλαιά έγγραφα και χάρτες που συνέθεταν Άγγλοι χαρτογράφοι και συγγραφείς. Οι κάτοικοι του Φάιφ είναι γνωστοί ως Φάιφερ (Fifer).

Το Φάιφ ήταν περιφέρεια χωρισμένη σε τρεις επαρχίες: Ντανφέρμλιν, Κιρκάλντυ και Βορειοανατολικό Φάιφ. Από το 1996 τα επαρχιακά συμβούλια συνενώθηκαν στο κεντρικό Συμβούλιο του Φάιφ.

Το Φάιφ είναι η τρίτη μεγαλύτερη αυτοδιοικητική περιοχή της Σκωτίας με βάση τον πληθυσμό. Έχει πληθυσμό περίπου 367.000 κατόικων, εκ των οποίων πάνω από το ένα τρίτο κατοικούν στις τρεις μεγάλες πόλεις, Ντανφέρμλιν, Κιρκάλντυ και Γκλενρόθις.[4]

Η ιστορική πόλη Σεντ Άντριους βρίσκεται στη βορειοανατολική ακτή του Φάιφ. Είναι γνωστή για το Πανεπιστήμιο του Σεντ Άντριους, ένα από τα αρχαιότερα πανεπιστήμια στον κόσμο και φημίζεται ως πατρίδα του γκολφ.[5]

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το ιστορικό κτίριο του Κομητειακού Συμβουλίου του Φάιφ στο Κούπαρ.

Το Φάιφ, έχοντας στα βόρεια τον Κόλπο του Τέι και στα νότια τον Κόλπο του Φορθ, είναι φυσική χερσόνησος της οποίας τα πολιτικά όρια έχουν αλλάξει ελάχιστα στο παρελθόν. Ο κατάλογος βασιλέων των Πικτών και τα έγγραφα του Ντε Σιτού Αλμπανί σχετικά με το χειρόγραφο του Πόπλετον αναφέρουν τον διαχωρισμό του βασιλείου των Πικτών σε επτά υποβασίλεια ή επαρχίες, εκ των οποίων το ένα ήταν το Φάιφ, αν και πλέον θεωρείται μεσαιωνική εφεύρεση.[6]:70–72 Η παλαιότερη καταγεγραμμένη αναφορά στην επωνυμία Βασίλειο του Φάιφ (The Kingdom of Fife) χρονολογείται από το 1678, σε πρόταση όπου ο όρος αντλείται από τα οιωνεί βασιλικά προνόμια του Κόμη του Φάιφ.[6]:132 Η αναφορά στο βασίλειο ίσως προέρχεται από κακή ερμηνεία αποσπάσματος του Γουίντουν.[6]:133 Το όνομα καταγράφεται ως Fib το 1150 μ.Χ. και Fif το 1165. Συγχεόταν συχνά με το Φόθριφ.

Το φρούριο του Κλάτσαρντ Κραιγκ, κοντά στο Νιούμπουργκ, κατελήφθη ως σημαντικό οχυρό των Πίκτων μεταξύ 6ου και 8ου αιώνα μ.Χ..[7]

Το Φάιφ ήταν σημαντικό βασιλικό και πολιτικό κέντρο από τη βασιλεία του Μάλκολμ Γ΄ και έπειτα, μιας και οι ηγέτες της Σκωτίας μετακινούνταν σταδιακά νότια προς τα αρχαία οχυρά γύρω από το Σκόουν. Ο Μάλκολμ είχε την κύρια οικία του στο Ντανφέρμλιν και η σύζυγος του Μαργαρίτα ήταν η βασική ευεργέτις του Αββαείου του Ντανφέρμλιν. Το Αββαείο αντικατέστησε το Άιονα ως τόπο ταφής των βασιλικών εκλεκτών της Σκωτίας, με τον Ροβέρτο Α΄ να είναι ένας εκ των οποίων έχουν ταφεί εκεί.[8][9]

Ο Κόμης του Φάιφ θεωρούνταν μέχρι τον 15ο αιώνα βασικός ομότιμος της Σκωτσέζικης βασιλείας, και διατηρούσε το δικαίωμα στέψης των μοναρχών του έθνους, κατοπτρίζοντας την αίγλη της περιοχής.[10]

Σταδιακά κατασκευάστηκε νέο βασιλικό παλάτι στο Φώκλαντ, το οποίο προηγουμένως ήταν οχυρό του Οίκου Μακντάφ, και χρησιμοποιήθηκε διαδοχικά από μονάρχες του Οίκου των Στιούαρτ, οι οποίοι προτιμούσαν το Φάιφ λόγω των πλούσιων κηνυγετικών εδαφών του.[11]

Ο βασιλιάς Ιάκωβος ΣΤ΄ της Σκωτίας περιέγραψε το Φάιφ ως "beggar's mantle fringed wi gowd",[12] δηλαδή το χρυσό κρόσσι που είναι η ακτή και η καδένα που είναι τα μικρά λιμάνια με τους ευδοκιμούντες αλιευτικούς στόλους και τους ισχυρούς δεσμούς με τις Κάτω Χώρες. Μετάξι, λινό, άνθρακας και αλάτι αποτελούσαν αντικείμενα εμπορίου. Αλάτι το οποίο θερμαινόταν από κάρβουνα της περιοχής ήταν χαρακτηριστικό των ακτών του Φάιφ στο παρελθόν. Τα ξεχωριστά κόκκινα κεραμίδια από πηλό υπάρχουν σε πολλές οροφές σπιτιών του Φάιφ, χρησιμοποιούνταν ως σκυροστρώματα στα εμπορικά πλοία και αντικατέστησαν τις προγενέστερες αχυροσκεπές.[13]

Το 1598, ο βασιλιάς Ιάκωβος ΣΤ΄ απασχόλησε ομάδα 12 ανδρών από το Φάιφ, οι οποίοι έγιναν γνωστοί ως τυχοδιώκτες του Φάιφ, για να αποικίσουν το νησί Λιούις σε μια προσπάθεια να αρχίσει ο «εκπολιτισμός» και η απογαελικοποίηση της περιοχής. Η προσπάθεια αυτή διήρκεσε μέχρι το 1609, όταν οι άποικοι, έχοντας δεχθεί την αντίσταση του ντόπιου πληθυσμού, αγοράστηκαν από τον Κένεθ Μακένζι, επικεφαλής της φυλής των Μακένζι.[14][15]

Το Φάιφ έγινε κέντρο βαριάς βιομηχανίας τον 19ο αιώνα. Ο άνθρακας είχε εξορυχθεί από την περιοχή από τουλάχιστον τον 12ο αιώνα, αλλά ο αριθμός των ορυχείων αυξήθηκε δέκα φορές λόγω αυξημένων απαιτήσεων για άνθρακα στην Βικτωριανή περίοδο. Οι προηγουμένως αγροτικές περιοχές όπως το Κάουντενμπιθ γρήγορα μετατράπηκαν σε πόλεις μιας και χιλιάδες πληθυσμού μετακόμισαν στο Φάιφ για να εργαστούν στα ορυχεία.[16] Το άνοιγμα των σιδηροδρομικών γεφυρών του Φορθ και του Τέι που συνέδεσαν το Φάιφ με το Νταντί και το Εδιμβούργο και επέτρεψαν την ταχεία μεταφορά αγαθών.[17] Κατασκευάστηκαν σύγχρονα λιμάνια στο Μέτχιλ, το Μπερντάιλαντ και το Ροσάιτ.[18] Το Κιρκάλντυ έγινε παγκόσμιο κέντρο παραγωγής μουσαμά.[19][20] Στο μεταπολεμικό Φάιφ δημιουργήθηκε η δεύτερη νέα πόλη της Σκωτίας, το Γκλενρόθις. Αρχικά βρισκόταν γύρω από ορυχεία άνθρακα, αλλά εν τέλει προσέλκυσε πληθώρα εταιρειών υψηλής τεχνολογίας.[21] Επίσης, το Συμβούλιο του Φάιφ και η Αστυνομία του Φάιφ έχουν τις έδρες τους στην πόλη αυτή.

Υπάρχουν αρκετά αξιοσημείωτα ιστορικά κτίρια στο Φάιφ, εκ των οποίων μερικά διαχειρίζονται από το Εθνικό Κληροδότημα για τη Σκωτία ή την Ιστορική Σκωτία. Σε αυτά περιλαμβάνονται το Αββαείο του Ντανφέρμλιν, το παλάτι του Κάλρος, το Κάστρο Ρεϊβενσκραίγκ στο Κιρκάλντυ, η περιοχή του λιμανιού του Ντάισαρτ, το Κάστρο Μπάλγκονι κοντά στο Κοουλτάουν, το Παλάτι Φώκλαντ, το Κάστρο Κέλι κοντά στο Πίτενγουιμ, ο Λόφος του Τάρβιτ, το Κάστρο του Σεντ Άντριους, ο Καθεδρικός Ναός του Σεντ Άντριους και ο Πύργος του Σεντ Ρουλ.

Διακυβέρνηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Fife House, έδρα του Συμβουλίου του Φάιφ
Χάρτης των ενοριών του Φαϊφσάιρ και του Κινρος-σάιρ. Με κόκκινο χρώμα τα όρια των ενοριών.

Το Φάιφ εκπροσωπείται από πέντε βουλευτές στο Κοινοβούλιο της Σκωτίας και τέσσερις βουλευτές στο Κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου. Από τις εκλογές του 2015, και οι τέσσερις έδρες στο Βρετανικό Κοινοβούλιο ανήκουν στο Σκωτικό Εθνικό Κόμμα.[22] Τέσσερις έδρες στο Σκωτσέζικο Κοινοβούλιο ανήκουν στο Σκωτικό Εθνικό Κόμμα και μια στους Σκωτσέζους Φιλελεύθερους Δημοκράτες.[23]

Το διοικητικό κέντρο του Συμβουλίου του Φάιφ και η Διοίκηση της Αστυνομίας της Σκωτίας βρίσκονται στο Γκλενρόθις. Οι συνεδριάσεις του Συμβουλίου λαμβάνουν χώρα στο Fife House (πρώην Glenrothes House) στο κέντρο της πόλης. Η δυτική πτέρυγα του κτιρίου κατασκευάστηκε από την Glenrothes Development Corporation (GDC) ως γραφεία της εταιρείας το 1969, και αργότερα άρχισαν να χρησιμοποιούνται ως γραφεία του Περιφερειακού Συμβουλίου του Φάιφ.[24] Το πρώην διοικητικό κέντρο ήταν το Κούπαρ.[25] Αξιοσημείωτο γεγονός αποτελεί πως το συμβούλιο του Φάιφ ήταν το μοναδικό με εκλεγμένο επικεφαλής από τον κομμουνιστικό χώρο στο Ηνωμένο Βασίλειο.[26]

Γεωγραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Φάιφ είναι χερσόνησος στην ανατολική Σκωτία που στα βόρεια βρέχεται από τον Κόλπο του Τέι, στα ανατολικά από την Βόρεια Θάλασσα και νότια από τον Κόλπο του Φορθ. Η διαδρομή προς τα δυτικά παρεμποδίζεται από τους λόφους Όκιλ. Σχεδόν ολόκληρη η οδική κυκλοφορία εντός και εκτός του Φάιφ πρέπει να περάσει πάνω από μια από τις τρεις γέφυρες, νότια στην Οδική Γέφυρα Φορθ, δυτικά στην Γέφυρα Κινκαρντάιν ή βορειοανατολικά στην Οδική Γέφυρα Τέι, με εξαίρεση την οδό M90.

Υπάρχουν χαρακτηριστικά ανενεργών ηφαιστείων, όπως το Λόμοντ Χιλς[27] το οποίο βρίσκεται πάνω από γεωργικές εκτάσεις, και το Λάργκο Λόου, στόμιο ηφαιστείου που βρίσκεται ανατολικά.[28] Με ύψος 522 μέτρων (1.713 πόδια), το Ουέστ Λόμοντ είναι το υψηλότερο σημείο του Φάιφ. Η ακτή είναι ομαλή με μικρούς λιμένες, από τις βιομηχανικές προβλήτες στο Μπερντάιλαντ και το Ροσάιτ μέχρι τα ψαροχώρια του Ιστ Νιουκ όπως το Ανστρούθερ και το Πίτενγουιμ. Η μεγάλη περιοχή επίπεδης γης βόρεια από το Λόμοντ Χιλς, στην οποία διαρρέει ο ποταμός Έντεν, είναι γνωστή ως Κοιλάδα του Φάιφ.[20]

Άποψη των γεωργικών εκτάσεων του Βορειοανατολικού Φάιφ προς το Λόμοντ Χιλς.

Βόρεια του Λόμοντ Χίλς υπάρχουν χωριά και μικρές πόλεις κυρίως σε γεωργικό περιβάλλον. Οι περιοχές νότια και δυτικά του Φάιφ, συμπεριλαμβανομένων των Ντανφέρμλιν, Γκλενρόθις, Κιρκάλντυ και η επαρχία Λέβενμαουθ είναι ελαφρώς βιομηχανοποιημένες και πιο πυκνοκατοικημένες. Οι μοναδικές περιοχές που διαθέτουν βαριά βιομηχανία είναι το Ροσάιθ, γύρω από το ναυπηγείο και πιθανώς η μονάδα κλασματοποίησης της Mossmorran Natural Gas Liquids στα περίχωρα του Κάουντενμπιθ.

Η ανατολική γωνιά του Φάιφ, σε γενικές γραμμές ανατολικά της γραμμής μεταξύ Λέβεν και Σεντ Άντριους ονομάζεται Ιστ Νιουκ (ή γωνία) του Φάιφ εντός Σκωτίας, με μικρούς οικισμούς γύρω από προστατευμένους κόλπους και ξεχωριστή «Ολλανδική» αρχιτεκτονική – μια περιοχή στην οποία η επαγγελματικές τάξεις του Εδιμβούργου αναζήτησαν εξοχικές κατοικίες μετά την κατασκευή της Οδικής Γέφυρας Φορθ.[29] Η αλιεία στη βάση της οποίας κατασκευάστηκαν οι οικισμοί του Ιστ Νιουκ έχει συρρικνωθεί τα τελευταία χρόνια με τον βασικό αλιευτικό στόλο να επιχειρεί από το Πίτενγουιμ και το λιμάνι του Ανστρούθερ να χρησιμοποιείται κυρίως ως μαρίνα σκαφών αναψυχής.[30]

Πόλεις και οικισμοί

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Κούπαρ έγινε πρωτεύουσα της κομητείας στη θέση του Κρέιλ στις αρχές του 13ου αιώνα.[31] Το Γκλενρόθις είναι πλέον το διοικητικό κέντρο, μετά από την απόφαση της τοποθέτησης εκεί των γραφείων του νεοσυσταθέντος Περιφερειακού Συμβουλίου του Φάιφ το 1975. Οι τρεις κύριες πόλεις του Φάιφ είναι το Κιρκάλντυ, το Ντανφέρμλιν και τον Γκλενρόθις. Σύμφωνα με υπολογισμούς του 2012, το Ντανφέρμλιν είναι ο μεγαλύτερος σε πληθυσμό οικισμός,[32] και ακολουθείται από Κιρκάλντυ και Γκλενρόθις. Οι επόμενες μεγαλύτερες πόλεις σε πληθυσμό είναι οι Σεντ Άντριους, Κάουντενμπιθ, Ροσάιθ, Μέτχιλ και Ντάλγκετυ Μπέι. Το υπόλοιπο τμήμα του Φάιφ αποτελείται από μικρότερες κωμοπόλεις όπως το Ινβερκίθινγκ, το Κινκαρντάιν, το Ανστρούθερ, το Λοχγκέλι, το Μπερντάιλαντ, το Λέβεν, το Νιούμπουργκ, το Τέιπορτ και του Κούπαρ, και χωριά όπως το Σπρινγκφιλντ, το Κινγκλάσι, το Κινγκχόρν, το Έλι, το Αουχτερούλ, το Κροσγκέιτς, το Μπάλινγκρυ και το Αουχτερμούχτυ. Η κομητεία είναι χωρισμένη σε ενορίες, οι οποίες δεν βρίσκονται μόνον σε μια πόλη ή έναν οικισμό.

Πολιτισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Παλάτι Φώκλαντ
Κτήμα στην Σκωτσέζικη Πεδιάδα. Λεπτομέρεια από το έργο Άποψη του Ντανφέρμλιν του Σλέζερ, 1693
Κοντινή άποψη του Λόμοντ Χιλς, από το Όχτερμουχτι.

Στο Φάιφ υπάρχου 4.961 προστατευόμενα κτίρια και 48 προστατευόμενες περιοχές.[33] Στις περιοχές ενδιαφέροντος περιλαμβάνονται το Παλάτι Φώκλαντ, το Κάστρο Κέλι, το Παλάτι του Ντανφέρμλιν, το Κάστρο του Σεντ Άντριους, το Παλάτι του Κάλρος και το Κάστρο Ρέιβενσκρεγκ του Κιρκάλντυ. Στο Φάιφ υπάρχει πληθώρα εκκλησιαστικών τοποθεσιών ιστορικού ενδιαφέροντος. Ο Καθεδρικός Ναός του Σεντ Άντριους ήταν έδρα της ισχυρής Αρχιεπισκοπής του Σεντ Άντριους, και αργότερα έγινε κέντρο της Σκωτσέζικης Μεταρρύθμισης[34], ενώ το Αββαείο του Ντανφέρμλιν ήταν ο χώρος ταφής πολλών βασιλέων της Σκωτίας. Τα αββαεία του Μπαλμερίνο και του Κάλρος ιδρύθηκαν αμφότερα τον 13ο αιώνα από Κιστερκιανούς, ενώ έναν αιώνα πριν ιδρύθηκε το Αββαείο Λιντόρες από Τιρονενσιανούς έξω από το Νιούμπουργκ. Όλα τους ήταν εξαιρετικά σημαντικές τοποθεσίες.

Το Φεστιβάλ Ποιητικών Στροφών[35], το Φεστιβάλ του Ιστ Νιουκ[36], το Φεστιβάλ Τεχνών του Πίτενγουιμ[37] είναι εκδηλώσεις εθνικής πολιτιστικής σημασίας. Λαμβάνουν επίσης χώρα και Μικρότερα φεστιβάλ όπως το Φεστιβάλ Τεχνών του Κούπαρ[38]. Το Θέατρο Μπάιρ[39] στο Σεντ Άντριους και το Θέατρο Άνταμ Σμιθ[40] στο Κιρκάλντυ, θεωρούνταν αμφότερα χώροι υποδοχής θεατρικών περιοδειών, με το δεύτερο να είναι επίσης η βάση της Όπερας του Φάιφ.

Σημαντικοί κάτοικοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αθλητισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Σεντ Άντριους στο Φάιφ είναι η πατρίδα του γκολφ, μιας και εφευρέθηκε στην πόλη αυτή, και ο Βασιλικός και Παλαιός Σύλλογος Γκολφ έχει ακόμη την αρμοδιότητα ανάπτυξης του αθλήματος στην πόλη.[78]

Αναφορικά με τις μεγαλύτερες αθλητικές ομάδες, το Φάιφ έχει τέσσερις ποδοσφαιρικούς συλλόγους. Κάουντενμπιθ, Ρέιθ Ρόβερς, Ντανφέρμλιν Αθλέτικ, Ιστ Φάιφ.

Ο Φάιφ Φλάιερς είναι ο παλαιότερος σύλλογος χόκεϊ επί πάγου στο Ηνωμένο Βασίλειο και αγωνίζεται στο κορυφαίο πρωτάθλημα της χώρας, το Elite Ice Hockey League.[79]

Στο Φάιφ υπάρχουν επίσης οκτώ σύλλογοι ράγκμπι γιούνιον. Οι Dunfermline RFC, και Fife Southern RFC με έδρα στο Ροσάιθ, οι Glenrothes RFC, και Howe of Fife RFC με έδρα στο Κούπαρ, οι Kirkcaldy RFC, Madras RFC, Waid Academy RFC και University of St Andrews RFC - ο παλαιότερος σύλλογος ράγκμπι στο Φάιφ, αλλά και τον κόσμο[80]. Η Fife Lions είναι η μοναδική ομάδα ράγκμπι λίγκ.

Η Kingdom Kangaroos είναι η μοναδική ομάδα Αυστραλιανού Ποδοσφαίρου στο Φάιφ, με τις προπονήσεις να λαμβάνουν χώρα τόσο σε Ροσάιθ όσο και Κιρκάλντυ.[81]

Μέσα ενημέρωσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις τοπικές εφημερίδες περιλαμβάνονται οι Fife Free Press στο Κιρκάλντυ, η Dunfermline Press στο Ντανφέρμλιν, η Glenrothes Gazette στο Γκλενρόθις, η East Fife Mail στο Λέβεν, η Fife Herald στο Κούπαρ, η St Andrews Citizen στο Σεντ Άντριους. Η DC Thompson εκδίδει τις εκδόσεις του Dundee Courier & Advertiser για το Φάιφ και το Δυτικό Φάιφ,[82] ενώ η Κομητειακή Έκδοση του Evening Telegraph πωλείται στο Φάιφ.

Ο μοναδικός ραδιοφωνικός σταθμός του Φάιφ είναι ο Kingdom FM. Ακόμη υπάρχει ραδιοφωνικός σταθμός της κοινότητας ο οποίος εκπέμπει κάθε απόγευμα με εκπομπές νέων, με την ονομασία. Άλλοι ραδιοφωνικοί σταθμοί, όπως το Radio Tay και το 97.3 Forth One του Εδιμβούργου, εκπέμπουν στο βόρειο και το νότιο τμήμα της επαρχίας αντίστοιχα.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ ons.maps.arcgis.com/home/item.html?id=a79de233ad254a6d9f76298e666abb2b.
  2. ↑ statistics.gov.scot/data/population-estimates-current-geographic-boundaries.
  3. ↑ Jack, John (1844). An historical account of St. Monance, Fifeshire, ancient and modern. Interspersed with a variety of Tales, etc. Edinburgh: Oliver & Boyd. σελ. 188. 
  4. ↑ «About Fife Council | Fife Council». www.myjobscotland.gov.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2017. 
  5. ↑ «The Town | St Andrews». www.visitstandrews.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2017. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Taylor, Simon· Gilbert Márkus (2012). The Place-Names of Fife, Volume 5. Donington, Lincs.: Shaun Tyas. ISBN 9781907730085. 
  7. ↑ Close-Brooks, Joanna (1986). «Excavation Summary by the Society of Antiquaries of Scotland» (PDF). ads.ahds.ac.uk. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2017. [νεκρός σύνδεσμος]
  8. ↑ Sibbald, Sir Robert (1803). The History, Ancient and Modern, of the Sheriffdoms of Fife and Kinross. London: R. Tullis. 
  9. ↑ Walcott, Mackenzie Edward C. (1860). The minsters and abbey ruins of the United Kingdom: their history, architecture, monuments, and traditions; with notices of the larger parish churches and collegiate chapels. London: Edward Stanford. σελ. 243. 
  10. ↑ Moffat, Alistair (2014). Bannockburn: The Battle for a Nation. Edinburgh: Birlinn. σελ. 54. ISBN 9780857907998. 
  11. ↑ Panton, James (2011). Historical Dictionary of the British Monarchy. Lanham, Maryland: Scarecrow Press. σελ. 195. ISBN 9780810874978. 
  12. ↑ Crofton, Ian (2012). A Dictionary of Scottish Phrase and Fable. Edinburgh: Birlinn. σελ. 79. ISBN 9780857906373. 
  13. ↑ Leighton, John M.· Stewart, James (1840). History of the County of Fife: From the Earliest Period to the Present Time. Glasgow: J. Swan. σελ. 157. 
  14. ↑ Brown, Peter Hume (1911). History of Scotland to the present time. Cambridge: CUP Archive. σελ. 181. 
  15. ↑ Dobson, David (2011). Scottish Emigration to Colonial America, 1607-1785. Athens & London: University of Georgia Press. σελ. 11. ISBN 9780820340784. 
  16. ↑ Gray, Daniel (2013). Stramash!: Tackling Scotland's Towns and Teams. Edinburgh: Luath Press Limited. σελ. 52. ISBN 9781909912281. 
  17. ↑ Jennings, Alan (2004). Structures: From Theory to Practice. London & New York: CRC Press. σελ. 284. ISBN 9780415268424. 
  18. ↑ Ports of the World. USA: Shipping World Limited. 1970. σελ. 67. 
  19. ↑ Stewart, Gregor (2014). Haunted Kirkcaldy. UK: History Press. σελ. 6. ISBN 9780750957823. 
  20. ↑ 20,0 20,1
     
    Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Fife (Scotland)» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press 
  21. ↑ Alexander, Anthony (2009). Britain's New Towns: Garden Cities to Sustainable Communities. London & New York: Routledge. σελ. 33. ISBN 9781134025527. 
  22. ↑ «MPs of Fife». Parliament UK. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  23. ↑ «Scotland Election 2016». BBC News. http://www.bbc.co.uk/news/election/2016/scotland/results. Ανακτήθηκε στις 2017-04-30. 
  24. ↑ Ferguson A History of Glenrothes σελ. 91.
  25. ↑ Complete Atlas of the British Isles. Reader's Digest. 1965. σελ. 218.
  26. ↑ Geoghegan, Peter (11 Ιανουαρίου 2015). «Britain's last elected communist: 'I was always rebellious'». the guardian.com. The Guardian. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  27. ↑ Trewin, N. H. (2002). The Geology of Scotland. London: Geological Society of London. σελ. 262. ISBN 9781862391260. 
  28. ↑ Valentine, Easton S. (1910). Fifeshire. Cambridge: Cambridge University Press. σελ. 33. ISBN 9781107662032. 
  29. ↑ Bennett, Gabriella (2017-05-05). «Why the East Neuk has lasting appeal» (στα αγγλικά). The Times. ISSN 0140-0460. https://www.thetimes.co.uk/article/why-the-east-neuk-has-lasting-appeal-7266ztjxh. Ανακτήθηκε στις 2019-10-17. 
  30. ↑ Gillon, Jack (2015). East Neuk of Fife Through Time. Gloucestershire: Amberley Publishing Limited. ISBN 9781445653501. 
  31. ↑ Lewis, Samuel (1846). A Topographical Dictionary of Scotland. London: S. Lewis. σελ. 254. 
  32. ↑ «Mid 2012 population estimates of settlements» (PDF). gro-scotland.gov.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 27 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  33. ↑ «Fife's listed buildings». portal.historicenvironment.scot. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  34. ↑ «BBC - Scotland's History - The Scottish Reformation». www.bbc.co.uk. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  35. ↑ «StAnza Festival 2017». StAnza, Scotland's Poetry Festival (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  36. ↑ «Home - East Neuk Festival». East Neuk Festival (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  37. ↑ «Home». www.pittenweemartsfestival.co.uk (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  38. ↑ Sutherland, Giles (2013-10-11). «Cupar Arts Festival, Cupar, Fife» (στα αγγλικά). The Times. https://www.thetimes.co.uk/article/cupar-arts-festival-cupar-fife-dhbhg5lsbbj. Ανακτήθηκε στις 2017-04-30. 
  39. ↑ «The Byre Theatre of St Andrews». www.visitscotland.com. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  40. ↑ «Adam Smith Theatre». www.onfife.com. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  41. ↑ Ross, David. «Robert Adam biography» (στα αγγλικά). Britain Express. http://www.britainexpress.com/History/robert_adam.htm. Ανακτήθηκε στις 2017-04-30. 
  42. ↑ Vasagar, Jeevan (2001-12-17). «Big Country's Stuart Adamson dead in hotel» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/uk/2001/dec/18/jeevanvasagar. Ανακτήθηκε στις 2017-04-30. 
  43. ↑ «Robert Hope Moncrieff Aitken (1826 - 1887)». www.findagrave.com. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  44. ↑ «Iain Banks - Literature». literature.britishcouncil.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  45. ↑ «Munks Roll Details for Andrew Whyte Barclay». munksroll.rcplondon.ac.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  46. ↑ «Jim Baxter». IMDb. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  47. ↑ «Guy Berryman». IMDb. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  48. ↑ «BBC News - Nobel Prize-winning scientist Sir James Black dies». news.bbc.co.uk (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  49. ↑ «Scott Brown». www.homelessworldcup.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  50. ↑ «Archibald Constable». Britannica. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  51. ↑ «Kenneth Cranham». IMDb. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  52. ↑ «King Creosote». Discogs (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  53. ↑ «Burntisland, Fife - David Danskin». www.burntisland.net. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  54. ↑ «Fife Story - Barbara Dickson OBE : A Fifer for life». Welcome to Fife - Fife Story (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  55. ↑ «DOW, Thomas Millie (Artist-Dysart)». onFife. 2 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2019. 
  56. ↑ «Marjorie Fleming (Pet Marjorie)». www.thefifepost.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  57. ↑ «Valentine Fleming». www.geni.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  58. ↑ «Brigadier General John Forbes: Biography on Undiscovered Scotland». www.undiscoveredscotland.co.uk (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  59. ↑ «Alexander Henderson». Britannica. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  60. ↑ «Shirley Henderson». IMDb. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  61. ↑ «Henrietta Keddie Novelist». www.visitdunkeld.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  62. ↑ «Craig Levein». IMDb. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  63. ↑ Somerville, Colin (16 Νοεμβρίου 2011). «Obituary: Jackie Leven - Maverick musician from Fife whose talent and eccentricity inspired great devotion». www.scotsman.com (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  64. ↑ Crawford, Robert (2009). Scotland's Books: A History of Scottish Literature. Oxford: Oxford University Press, USA. σελ. 133. ISBN 9780195386233. 
  65. ↑ Williams, Holly (2012-10-27). «My Secret Life: Val McDermid, 57, author» (στα αγγλικά). The Independent. http://www.independent.co.uk/news/people/profiles/my-secret-life-val-mcdermid-57-author-8225178.html. Ανακτήθηκε στις 2017-04-30. 
  66. ↑ «About - Ian Rankin». www.ianrankin.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  67. ↑ «Life of '˜Local Hero' Dave Rollo in print». www.fifetoday.co.uk (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2021. 
  68. ↑ «Dougray Scott». IMDb. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  69. ↑ «Scrimgeour Surname, Family Crest & Coats of Arms». HouseOfNames (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  70. ↑ «Somerville biography». www-history.mcs.st-andrews.ac.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  71. ↑
     
    Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Tennant, William» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press 
  72. ↑ «Biography - Jack Vettriano». www.jackvettriano.com. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  73. ↑ Hillenbrand, Carole (2008-11-08). «Professor W. Montgomery Watt» (στα αγγλικά). The Independent. http://www.independent.co.uk/news/obituaries/professor-w-montgomery-watt-423394.html. Ανακτήθηκε στις 2017-04-30. 
  74. ↑ «David Wilkie (1785–1841)». artuk.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  75. ↑ «Alexander Wilson». www.geni.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  76. ↑ Jones, Paul Anthony (2012). The British Isles: A Trivia Gazetteer. UK: Summersdale Publishers Limited. σελ. 245. ISBN 9780857658272. 
  77. ↑ «Douglas Young | Poetry | Scottish Poetry Library». www.scottishpoetrylibrary.org.uk (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2017. 
  78. ↑ «The R&A - Playing golf in St Andrews». www.randa.org (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  79. ↑ «Fife Flyers Official Website - Home». www.fifeflyers.co.uk (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  80. ↑ «University of St Andrews Rugby Football Club». www.saints-rugby.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2017. 
  81. ↑ «Kingdom Kangaroos – AFL Scotland». aflscotland.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2017. 
  82. ↑ «The Courier - British Newspapers Online». www.britishpapers.co.uk. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2017. 
Η Βικιθήκη έχει το κείμενο της Encyclopædia Britannica, 11η έκδοση (1911), για το λήμμα Fife (Scotland).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Φάιφ&oldid=10688706"