Σιλεσία
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Συντεταγμένες: 51°N 17°E / 51°N 17°E
| Σιλεσία | ||
|---|---|---|
.jpeg) | ||
| ||
 | ||
| Χώρα | Πολωνία, Τσεχία και Γερμανία | |
| Πρωτεύουσα | Βρότσλαβ | |
| Έκταση | 40.000 km² | |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 51°6′13″N 17°2′23″E | |
 Σχετικά πολυμέσα | ||
| δεδομένα () | ||
Η Σιλεσία (πολωνικά: Śląsk, τσέχικα: Slezsko, γερμανικά: Schlesien, σιλεσικά: Ślōnsk) είναι ιστορική περιοχή της Κεντρικής Ευρώπης, η οποία βρίσκεται κυρίως εντός της Πολωνίας, με μικρά τμήματα στην Τσεχία και τη Γερμανία. Η έκτασή της είναι περίπου 40.000 χλμ2 και ο πληθυσμός υπολογίζεται σε περίπου 8.000.000 κατοίκους. Η Σιλεσία χωρίζεται σε δύο κύριες υποπεριοχές, την Κάτω Σιλεσία στα δυτικά και την Άνω Σιλεσία στα ανατολικά. Η Σιλεσία έχει ποικίλο πολιτισμό, συμπεριλαμβανομένης της αρχιτεκτονικής, των κοστουμιών, της κουζίνας, των παραδόσεων και της γλώσσας της (μειονότητα στην Άνω Σιλεσία).
Η Σιλεσία βρίσκεται κατά μήκος του ποταμού Όντερ, με τα Σουδητικά Όρη να εκτείνονται κατά μήκος των νότιων συνόρων. Η περιοχή περιλαμβάνει πολλά ιστορικά ορόσημα και μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Είναι επίσης πλούσια σε ορυκτά και φυσικούς πόρους και περιλαμβάνει αρκετές σημαντικές βιομηχανικές περιοχές. Η μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσα της Κάτω Σιλεσίας είναι το Βρότσουαφ, με την ιστορική πρωτεύουσα της Άνω Σιλεσίας να είναι το Οπόλε. Η μεγαλύτερη μητροπολιτική περιοχή είναι η μητροπολιτική περιοχή της Άνω Σιλεσίας, το κέντρο της οποίας είναι το Κατοβίτσε. Τμήματα της τσεχικής πόλης Οστράβα και της γερμανικής πόλης Γκέρλιτς βρίσκονται εντός των συνόρων της Σιλεσίας.
Τα σύνορα και η εθνική υπαγωγή της Σιλεσίας άλλαξαν με την πάροδο του χρόνου, τόσο με ήταν κληρονομική ιδιοκτησία ευγενών οίκων όσο και μετά την άνοδο των σύγχρονων εθνών κρατών, με αποτέλεσμα την αφθονία των κάστρων, ειδικά στην κοιλάδα Γελένια Γκούρα. Τα πρώτα γνωστά κράτη που κατείχαν την εξουσία στη Σιλεσία ήταν πιθανώς αυτά της Μεγάλης Μοραβίας στα τέλη του 9ου αιώνα και της Βοημίας στις αρχές του 10ου αιώνα. Τον 10ο αιώνα, η Σιλεσία ενσωματώθηκε στο πρώιμο πολωνικό κράτος και μετά τον κατακερματισμό του τον 12ο αιώνα σχημάτισε το Δουκάτο της Σιλεσίας, ένα επαρχιακό δουκάτο της Πολωνίας. Ως αποτέλεσμα περαιτέρω κατακερματισμού, η Σιλεσία χωρίστηκε σε πολλά δουκάτα, τα οποία διοικούνταν από διάφορες γραμμές της πολωνικής δυναστείας Πιαστ. Τον 14ο αιώνα, έγινε συστατικό τμήμα της Βοημίας του Στέμματος υπό την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η οποία πέρασε στην αυστριακή Μοναρχία των Αψβούργων το 1526, ωστόσο, ορισμένα δουκάτα παρέμειναν υπό την κυριαρχία των Πολωνών δουκών από τους οίκους των Πιαστ, των Γιαγκελλόνων και των Σομπιέσκι ως επίσημα φέουδα της Βοημίας, μερικά μέχρι τον 17ο–18ο αιώνα. Ως αποτέλεσμα των Σιλεσιανών Πολέμων, η περιοχή προσαρτήθηκε από το γερμανικό κράτος της Πρωσίας το 1742.
Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι Πολωνοί και οι Τσέχοι ανέκτησαν την ανεξαρτησία τους, το ανατολικότερο τμήμα της Άνω Σιλεσίας έγινε και πάλι μέρος της Πολωνίας με απόφαση των Δυνάμεων της Αντάντ μετά από εξεγέρσεις των Πολωνών και του δημοψηφίσματος της Άνω Σιλεσίας, ενώ τα υπόλοιπα πρώην αυστριακά τμήματα της Σιλεσίας χωρίστηκαν μεταξύ Τσεχοσλοβακίας και Πολωνίας. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ως αποτέλεσμα της γερμανικής κατοχής, ολόκληρη η περιοχή ήταν υπό τον έλεγχο της Ναζιστικής Γερμανίας. Το 1945, μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το μεγαλύτερο μέρος της γερμανικής Σιλεσίας μεταφέρθηκε στην πολωνική δικαιοδοσία με τη Συμφωνία του Πότσνταμ μεταξύ των νικηφόρων Συμμάχων και έγινε και πάλι μέρος της Πολωνίας, αν και με κομμουνιστικό καθεστώς που είχε εγκατασταθεί από τη Σοβιετική Ένωση. Η μικρή λουσατιανή λωρίδα δυτικά της Γραμμής Όντερ-Νάισσε, η οποία ανήκε στη Σιλεσία από το 1815, έγινε μέρος της Ανατολικής Γερμανίας.
Ως αποτέλεσμα των αναγκαστικών μετατοπίσεων πληθυσμού του 1945–48, οι σημερινοί κάτοικοι της Σιλεσίας μιλούν τις εθνικές γλώσσες των αντίστοιχων χωρών τους. Προηγουμένως, η γερμανόφωνη Κάτω Σιλεσία είχε αναπτύξει μια νέα μικτή πολωνική διάλεκτο και νέες φορεσιές. Υπάρχει συνεχής συζήτηση σχετικά με το εάν η σιλεσική γλώσσα πρέπει να θεωρείται διάλεκτος της πολωνικής ή ξεχωριστή γλώσσα. Η κάτω σιλεσική γερμανική διάλεκτος κοντεύει να εξαφανιστεί λόγω της εκδίωξης των ομιλητών της.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
 |
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη! |
Τον 4ο αιώνα π.Χ. από το νότο, μέσω της Κοιλάδας Κουότσκο, οι Κέλτες εισήλθαν στη Σιλεσία και εγκαταστάθηκαν γύρω από το Όρος Σλένζα κοντά στο σύγχρονο Βρότσουαφ, την Οουάβα και το Στσέλιν.[1]
Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
![Εθνικό Πάρκο του Μούσκαου, Γουενκνίτσα και Μπατ Μούσκαου[2]](/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Das_Neue_Schloss_im_Park.jpg)
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο αστεροειδής 257 Σιλεσία, που ανακαλύφθηκε το 1886, πήρε το όνομά του από την περιοχή αυτή της Ευρώπης.
- Σιλεσική γερμανική γλώσσα
- Βιομηχανική περιοχή Άνω Σιλεσίας
- Μητροπολιτική περιοχή Άνω Σιλεσίας
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Χάρτης της Σιλεσία του 1763
- Old postcards from Silesian towns
- Photos from Silesian towns, villages and communities before 1946
- What is Silesia?
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη γεωγραφία της Πολωνίας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη γεωγραφία της Γερμανίας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |