Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μανωλάδα Ηλείας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 38°3′N 21°21′E / 38.050°N 21.350°E / 38.050; 21.350

Μανωλάδα Ηλείας
is located in Greece
               Map
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
Αποκεντρωμένη ΔιοίκησηΠελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου
ΠεριφέρειαΔυτικής Ελλάδας
Περιφερειακή ΕνότηταΗλείας
ΔήμοςΑνδραβίδας-Κυλλήνης
Δημοτική ΕνότηταΒουπρασίας
Δημοτική ΚοινότηταΜανωλάδας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοπόννησος
ΝομόςΗλείας
Υψόμετρο4 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος1.202
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΜανωλάς
Ταχ. κώδικας27068
Τηλ. κωδικός2623
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Μανωλάδα[1], γνωστή και ως Παλαιά Μανωλάδα (ή με την γραφή Μανολάδα[2]), είναι χωριό της Ηλείας στον κάμπο του Βουπρασίου ή πεδιάδα της Μανωλάδας. Κύρια ασχολία των κατοίκων της είναι η γεωργία και η καλλιέργεια φράουλας. Γειτονεύει με τα χωριά Βάρδα, Νέα Μανωλάδα, Κουρτέσι, Νέο Βουπράσιο και Λάππα. Απέχει περίπου 42 χιλιόμετρα από την Πάτρα και περίπου 50 χιλιόμετρα από τον Πύργο.

Η Μανωλάδα, άγνωστο πότε ακριβώς, δημιουργήθηκε την περίοδο της Φραγκοκρατίας ή των Βυζαντινών δηλαδή τον 13ο ή 14ο αιώνα μ.Χ.[3] Το όνομά της το πήρε από την Μανωλιάσσα, πριγκίπισσα της αρχαίας Υρμίνης[3].

Το σημείο που βρίσκεται σήμερα η κωμόπολη Βάρδα, τότε ανήκε στην Μανωλάδα, και το 1316 μ.Χ. έγινε εκεί η Μάχη της Μανωλάδας μεταξύ Καταλανών και Βυζαντινών με νίκη των δεύτερων[3].

Κατά την Τουρκοκρατία στη εύφορη πεδιάδα της Μανωλάδας το μεγαλύτερο τμήμα της είχε δοθεί δωρεά σε μοναστήρια για να μην γίνει τσιφλίκια Οθωμανών αξιωματούχων[3]. Με την κήρυξη της Επανάστασης του 1821 οι κάτοικοι ξεσηκώθηκαν και πολέμησαν εναντίον των Τούρκων στο πλευρό του Σισίνη[3].

Το 1888 πέρασε από την περιφέρεια της Μανωλάδας η σιδηροδρομική γραμμή και δημιουργήθηκε ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Μανωλάδας που μετέπειτα εξελίχθηκε σε οικισμό, τη σημερινή Βάρδα[3].

Το 1922 εγκαταστάθηκαν στην περιοχή Έλληνες πρόσφυγες της Μικρασιατικής καταστροφής και δημιούργησαν νέο όμορο οικισμό, τη σημερινή Νέα Μανωλάδα[3].

Διοικητική ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1835 η Μανωλάδα προσαρτήθηκε στον Δήμο Βουπρασίων και το 1849 γίνεται έδρα του δήμου[4]. Η Μανωλάδα ήταν έδρα του δήμου τα διαστήματα 07/09/1849-27/05/1864 και 12/06/1865-28/08/1912[4][5].

Το 1912 με την ίδρυση των κοινοτήτων γίνεται έδρα της νεοσύστατης κοινότητας Μανωλάδας, έως το 1997 που η κοινότητα αυτή καταργείται[4][6] και η Μανωλάδα προσαρτάται στον Δήμο Βουπρασίου, έως το 2010 που προσαρτάται στον Δήμο Ανδραβίδας-Κυλλήνης[4][6].

Στο κοιμητήριο της Παλαιάς Μανωλάδας βρίσκεται ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου γνωστός και ως Παλαιοπαναγιά, ο οποίος χρονολογείται από την εποχή της Φραγκοκρατίας, περίπου το 1.300 μ.Χ.

Δημογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εξέλιξη του μόνιμου πληθυσμού του οικισμού τον 21ο αιώνα είναι η εξής:

Έτος Κάτοικοι
2001 1.524[7]
2011 844[8]

Ο Α.Π.Σ. Προοδευτική Μανωλάδας εκπροσωπεί τη Μανωλάδα στο ποδόσφαιρο. Ιδρύθηκε το 1952[2] και αποτελεί ένα από τα πιο ιστορικά σωματεία της Ηλείας.[2] Είναι ένα από τα ιδρυτικά σωματεία της Ε.Π.Σ. Ηλείας[9] και έχει πολυετή παρουσία στην πρώτη κατηγορία των πρωταθλημάτων της.[2]

  1. «Δ/Δ Βουπρασίας». www.andravida-killini.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2020. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 109, τομ. 21.  Σφάλμα αναφοράς: Μη έγκυρη ετικέτα <ref> • όνομα " :0 " ορίζεται πολλές φορές με διαφορετικό περιεχόμενο
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Δήμος Βουπρασίας - Ιστορία[νεκρός σύνδεσμος], vouprasia.gov.gr. Ανακτήθηκε: 18/02/2013.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Μανολάδας Ηλείας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 18/02/2013.
  5. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Βουπρασίας (1997-2010) και Δήμου Βουπρασίων (1835-1912), eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 21/02/2014.
  6. 6,0 6,1 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Μανολάδας Ηλείας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 11/09/2016.
  7. Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001
  8. ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011
  9. εφημερίδα Πάτρα σπορ, φύλλο 24 Μαρτίου 1969

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]