Μετάβαση στο περιεχόμενο

Λίρα Κύπρου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Νόμισμα της 1 λίρας Κύπρου του 1995
Χαρτονόμισμα των 10 λιρών

Η Λίρα Κύπρου ήταν το επίσημο νόμισμα της Κύπρου και εκδιδόταν από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου ως την αντικατάστασή της από το ευρώ την 1 Ιανουαρίου 2008. Ο Κωδικός ISO 4217 της κυπριακής λίρας ήταν CYP.

Το 1879, δηλαδή λίγο αφότου οι Βρετανοί ανέλαβαν την διοίκηση της Κύπρου από τους Οθωμανούς, εισήγαγαν την κυπριακή λίρα που ορίστηκε να έχει ακριβώς την ίδια αξία με τη βρετανική λίρα. Αυτή η ισοτιμία ίσχυε μέχρι το 1960 που η Κύπρος έγινε ανεξάρτητο κράτος και συνεχίστηκε ανεπίσημα μέχρι και το 1971 που η αξία της βρετανικής λίρας άρχισε να ολισθαίνει.

Η κυπριακή λίρα αρχικά χωρίστηκε σε 20 σελίνια όπως χωριζόταν και η βρετανική, αλλά το κάθε σελίνι χωρίστηκε σε 9 γρόσια παρέχοντας έτσι μια σύνδεση με την τουρκική λίρα η οποία χρησιμοποιείτο στο νησί μέχρι εκείνη τη στιγμή και χωριζόταν (όπως και σήμερα) σε 100 γρόσια. Τέλος, το κάθε γρόσι χωριζόταν σε 40 παράδες. Το 1955 αποφασίστηκε η χρήση του μετρικού συστήματος στο νόμισμα της Κύπρου κι έτσι καταργήθηκαν τα σελίνια και τα γρόσια (οι παράδες είχαν πια χάσει την αξία τους) και η λίρα χωρίστηκε σε 1000 μιλς. Τότε ο κόσμος ονόμασε το κέρμα των 5 μιλς γρόσι και το κέρμα των 50 μιλς σελίνι. Το 1983 αποφασίστηκε η λίρα να χωριστεί σε 100 σεντ αφού το 1 μιλς είχε πια ασήμαντη αξία. Το μικρότερο κέρμα σε χρήση τότε ήταν εκείνο των 5 μιλς που αντικαταστάθηκε με κέρμα του ½ σεντ το οποίο και σύντομα καταργήθηκε. Τα κέρματα που οι αξίες τους αναγράφονται σε μιλς δε μπορούσαν πια να χρησιμοποιούνται στην αγορά.

Η είσοδος του κυπριακού νομίσματος στο Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών ΙΙ της Ευρωζώνης έγινε στις 2 Μαΐου 2005 με κεντρική τιμή C£0.585274 ±15% ανά ευρώ. Αργότερα το Υπουργικό Συμβούλιο της Κύπρου αποφάσισε η αντικατάσταση με το ευρώ να γίνει την 1 Ιανουαρίου 2008. Η αντικατάσταση έγινε με ισοτιμία 0.585274 λίρες ανά ευρώ.

Εναλλακτικές ονομασίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 5 σεντ (σελίνι)
  • 10 σεντ (δεκάρικο / διπλοσέλινο)
  • 20 σεντ (εικοσάρικο / τετρασέλινο)
  • 50 σεντ (πενηντάρικο / δεκασέλινο)

Χαρτονομίσματα σε κυκλοφορία στις 31/12/2007 [1] και ανεπίσημα ονόματα που χρησιμοποιούσε ο κόσμος (σε παρένθεση):

  • 1 λίρα (μονή)
  • 5 λίρες (πεντόλιρο)
  • 10 λίρες (δεκάλιρο)
  • 20 λίρες (εικοσάλιρο)

Σημείωση: Οι διαστάσεις των φωτογραφιών δεν είναι αντιπροσωπευτικές του πραγματικού μεγέθους.

Αξία Εικόνα Περιγραφή Έτος κοπής[1] Ποσότητα[1] Μέταλλο[1]
1 μιλ 1963 5.000.000 Αλουμίνιο
1 μιλ 1971 500.000 Αλουμίνιο
1 μιλ 1972 500.000 Αλουμίνιο
5 μιλς 1963 12.000.000 Ορείχαλκος
5 μιλς 1970 2.500.000 Ορείχαλκος
5 μιλς 1971 2.500.000 Ορείχαλκος
5 μιλς 1972 2.500.000 Ορείχαλκος
5 μιλς 1973 5.000.000 Ορείχαλκος
5 μιλς 1974 2.500.00 Ορείχαλκος
5 μιλς 1975 Ορείχαλκος
5 μιλς 1976 2.000.000 Ορείχαλκος
5 μιλς 1977 2.000.000 Ορείχαλκος
5 μιλς 1978 2.000.000 Ορείχαλκος
5 μιλς 1979 2.000.000 Ορείχαλκος
5 μιλς 1980 6.000.000 Ορείχαλκος
5 μιλς 1981 12.500.000 Αλουμίνιο
5 μιλς 1982 15.000.000 Αλουμίνιο
25 μιλς 1963 2.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

25 μιλς 1968 1.500.000 Χαλκός

Νικέλιο

25 μιλς 1971 1.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

25 μιλς 1972 500.000 Χαλκός

Νικέλιο

25 μιλς 1973 1.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

25 μιλς 1974 1.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

25 μιλς 1976 500.000 Χαλκός

Νικέλιο

25 μιλς 1977 1.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

25 μιλς 1978 500.00 Χαλκός

Νικέλιο

25 μιλς 1979 1.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

25 μιλς 1980 3.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

25 μιλς 1981 3.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

25 μιλς 1982 1.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

50 μιλς 1963 2.800.000 Χαλκός

Νικέλιο

50 μιλς 1970 500.000 Χαλκός

Νικέλιο

50 μιλς 1971 500.000 Χαλκός

Νικέλιο

50 μιλς 1972 750.000 Χαλκός

Νικέλιο

50 μιλς 1973 750.000 Χαλκός

Νικέλιο

50 μιλς 1974 1.500.000 Χαλκός

Νικέλιο

50 μιλς 1976 500.000 Χαλκός

Νικέλιο

50 μιλς 1977 1.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

50 μιλς 1978 500.000 Χαλκός

Νικέλιο

50 μιλς 1979 1.500.000 Χαλκός

Νικέλιο

50 μιλς 1980 3.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

50 μιλς 1981 4.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

50 μιλς 1982 2.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

100 μιλς 1963 1.750.000 Χαλκός

Νικέλιο

100 μιλς 1971 750.000 Χαλκός

Νικέλιο

100 μιλς 1973 750.000 Χαλκός

Νικέλιο

100 μιλς 1974 500.000 Χαλκός

Νικέλιο

100 μιλς 1976 500.000 Χαλκός

Νικέλιο

100 μιλς 1977 1.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

100 μιλς 1978 1.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

100 μιλς 1979 1.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

100 μιλς 1980 2.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

100 μιλς 1981 2.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

100 μιλς 1982 2.000.000 Χαλκός

Νικέλιο

500 μιλς 1970 80.000 Άργυρος
500 μιλς 1975 500.000 Χαλκός

Νικέλιο

500 μιλς 1976 75.000 Χαλκός

Νικέλιο

500 μιλς 1977 200.000 Χαλκός

Νικέλιο

500 μιλς 1978 55.000 Χαλκός

Νικέλιο

500 μιλς Κυκλοφόρησαν ξεχωριστά και 7.500 ασημένια[1] 1980 50.000 Χαλκός

Νικέλιο

500 μιλς Κυκλοφόρησαν ξεχωριστά και 7.500 ασημένια[1] 1981 500.000 Χαλκός

Νικέλιο

1 λίρα 1976

Σημείωση 1: Οι διαστάσεις των φωτογραφιών δεν είναι αντιπροσωπευτικές του πραγματικού μεγέθους.

Σημείωση 2: Λείπουν τα στοιχεία από το 1997 έως το 2000.

Αξία Εικόνα Περιγραφή Έτος κοπής[1] Ποσότητα[1] Μέταλλο[1]
1/2 σεντ 1983 10.000.000 Αλουμίνιο
1 σεντ 1983 15.000.000 Ορείχαλκος
1 σεντ 1985 5.000.000 Ορείχαλκος
1 σεντ 1987 5.000.000 Ορείχαλκος
1 σεντ 1989 Ορείχαλκος
1 σεντ 1990 Ορείχαλκος
1 σεντ 1991 Ορείχαλκος
1 σεντ 1992 Ορείχαλκος
1 σεντ 1993 Ορείχαλκος
1 σεντ 1994 Ορείχαλκος
2 σεντς 1983 12.000.000 Ορείχαλκος
2 σεντς 1985 8.000.000 Ορείχαλκος
2 σεντς 1989 Ορείχαλκος
2 σεντς 1990 Ορείχαλκος
2 σεντς 1991 Ορείχαλκος
2 σεντς 1993 Ορείχαλκος
2 σεντς 1994 Ορείχαλκος
5 σεντς 1983 15.000.000 Ορείχαλκος
5 σεντς 1985 5.000.000 Ορείχαλκος
5 σεντς 1987 5.000.000 Ορείχαλκος
5 σεντς 1989 Ορείχαλκος
5 σεντς 1990 Ορείχαλκος
5 σεντς 1991 Ορείχαλκος
5 σεντς 1992 Ορείχαλκος
5 σεντς 1993 Ορείχαλκος
5 σεντς 1994 Ορείχαλκος
10 σεντς 1983 10.000.000 Ορείχαλκος
10 σεντς 1985 5.000.000 Ορείχαλκος
10 σεντς 1988 5.035.000 Ορείχαλκος
10 σεντς 1989 Ορείχαλκος
10 σεντς 1990 Ορείχαλκος
10 σεντς 1991 Ορείχαλκος
10 σεντς 1992 Ορείχαλκος
10 σεντς 1993 Ορείχαλκος
10 σεντς 1994 Ορείχαλκος
20 σεντς 1983 10.000.000 Ορείχαλκος
20 σεντς 1985 5.000.000 Ορείχαλκος
20 σεντς 1989 Ορείχαλκος
20 σεντς Ζήνων ο Κητιεύς 1990 Ορείχαλκος
20 σεντς 1991 Ορείχαλκος
20 σεντς 1992 Ορείχαλκος
20 σεντς 1993 Ορείχαλκος
20 σεντς 1994 Ορείχαλκος
50 σεντς 1985 33.000 Χαλκός

Νικέλιο

50 σεντς κυκλοφόρησαν επίσης και 4.000 ασημένια[1] 1988 14.000 Χαλκός

Νικέλιο

50 σεντς κυκλοφόρησαν επίσης και 5.000 ασημένια[1]

Αρπαγή της Ευρώπης

1991 Χαλκός

Νικέλιο

50 σεντς 1992 Χαλκός

Νικέλιο

50 σεντς 1993 Ορείχαλκος
50 σεντς 1995 Ορείχαλκος
1 λίρα κυκλοφόρησαν επίσης και 13.000 ασημένια[1] 1986 39.000 Χαλκός

Νικέλιο

1 λίρα κυκλοφόρησαν επίσης και 4.000 ασημένια[1] 1988 14.000 Χαλκός

Νικέλιο

1 λίρα κυκλοφόρησαν επίσης 4.000 ασημένια

Παραλλαγές ''Αγώνες Μικρών Κρατών Ευρώπης''

και ''Σώστε τα παιδιά''[1]

1989 Χαλκός

Νικέλιο

1 λίρα κυκλοφόρησαν επίσης και 4.000 ασημένια[1] 1992 Χαλκός

Νικέλιο

1 λίρα κυκλοφόρησαν επίσης και 14.000 ασημένια

Παραλλαγές FAO και ΟΗΕ[1]

1995 Χαλκός

Νικέλιο

1 λίρα κυκλοφόρησαν επίσης και 1.000 ασημένια[1] 1996 Χαλκός

Νικέλιο

Η τελευταία ομάδα χαρτονομισμάτων που εκτυπώθηκε ήταν όπως παρακάτω:

Τελευταία χαρτονομίσματα[2]
Φωτογραφία Αξία Διαστάσεις Χρωματισμός Περιγραφή Ημερομηνία Καθομιλουμένη
Έμπροσθεν Όπισθεν παράσταση 1 παράσταση 2 Υδατογράφημα Πρώτης εκτύπωσης Απόσυρσης Ακύρωσης
£1 140 × 68 χιλ. Καφέ Κοπέλα με παραδοσιακή φορεσιά Κάτω Δρυς, χειροτεχνίες, κεραμικά, δαντέλα Αφροδίτη 1 Φεβρουαρίου 1997 31 Ιανουαρίου 2008 31 Δεκεμβρίου 2017 Μονόλιρο
£5 148 × 72 χιλ. Μωβ Γλυπτό κεφαλής απο ασβεστόλιθο του 5ου αιώνα π.Χ. το οποίο ανακαλύφθηκε στην Ποταμιά Λευκωσίας Εκκλησία και τζαμί στην Περιστερώνα Λευκωσίας πεντόλιρο
£10 156 × 76 χιλ. Πράσινο Μαρμάρινη κεφαλή της Αρτέμιδος η οποία ανακαλύφθηκε στην Πάφο και χρονολογείται από τη Ρωμαϊκή περίοδο. Χελιδόνι της Κύπρου, πράσινη θαλάσσια χελώνα, γαλάζια πεταλούδα της Πάφου, αγρινό της Κύπρου, Τουλίπα της Κύπρου, Κυκλάμινο δεκάλιρο
£20 164 × 80 χιλ. Γαλανό Γλυπτό της Αφροδίτης του 1ου αιώνα π.Χ. το οποίο ανακαλύφθηκε στους Σόλους Πλοίο της Κερύνειας του 4ου αιώνα π.Χ., Πέτρα του Ρωμιού 1 Οκτωβρίου 1997 εικοσάλιρο

Η έκδοση των 20 λιρών του 1992/1993 ήταν παρόμοια με την τελευταία ως προς τον σχεδιασμό της, ωστόσο θεωρείται μέρος της σειράς του 1987-1992, και είχε αποσυρθεί ήδη μερικά έτη πριν την υιοθέτηση του ευρώ.[3]

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 Πυλαρινός 1998, σελ. 69-79
  2. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2016. 
  3. Κεντρική Τράπεζα Κύπρου. «Demonetised Banknotes and Coins» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2008. 
  • Πυλαρινός, Παύλος Γ. (1998). Τα νομίσματα της νεωτέρας Ελλάδος / Greek Coins 1828 - 1998 (11η έκδοση). Αθήνα: Pylarinos. 
  • S. Cuhaj, George· Michael, Thomas (2016). Standard Catalog of World Coins 1901-2000 (8 έκδοση). Krauze Publications. ISBN 978-1440244094.