Σπύρος Λουκάτος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Σπύρος Λουκάτος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη; μητρική γλώσσα	Σπύρος Λουκάτος (Ελληνικά)
Γέννηση	1915; Αργοστόλι
Θάνατος	17 Σεπτεμβρίου 2014
Χώρα πολιτογράφησης	Ελληνική
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Ελληνικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά; Γαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ιστορικός, ερευνητής, συγγραφέας, αντιστασιακός
Οικογένεια
Γονείς	Δημήτριος Ραζής Λουκάτος, Ανθή Μαγκλιβέρα
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχες	Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
	δεδομένα

Επόμενη διαφορά →

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε

ΟπτικήΚώδικας wiki

Ενδογραμμικά

Έκδοση από την 00:04, 4 Οκτωβρίου 2020

Ο Σπύρος Λουκάτος (1915-2014) ήταν Έλληνας ιστορικός, ερευνητής, συγγραφέας και αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης.

Βιογραφικά στοιχεία

Γεννήθηκε στο Αργοστόλι Κεφαλονιάς το 1915, με καταγωγή από το χωριό Φαρακλάτα, γιος του Δημητρίου Ραζή Λουκάτου, λεπτοσιδηρουργού, και της Ανθής Μαγκλιβέρα. Ήταν ο μικρότερος από τα υπόλοιπα αδέλφια του - δύο κορίτσια και τρία αγόρια. Μεγάλωσε σε φιλελεύθερο και δημοκρατικό οικογενειακό περιβάλλον, ενώ ο πατέρας του υπήρξε υποστηρικτής του Βενιζελισμού.^[1]

Στο Αργοστόλι πραγματοποίησε τις πρώτες σχολικές του σπουδές, αρχικά στο ιδιωτικό δημοτικό σχολείο «Αι Μούσαι» της Ελένης Μαζαράκη και στη συνέχεια, διαδοχικά, στο τριετές Ελληνικό Σχολείο (Σχολαρχείο) και στο Κοργιαλένειο Γυμνάσιο Αρρένων.

Την περίοδο 1932–1937 σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και μετά την αποφοίτησή του παρακολούθησε μαθήματα στη Νομική Σχολή. Κατά την περίοδο των σπουδών του ενδιαφέρθηκε για την ιστορία και την αρχαιολογία, ενώ η πρώτη του δημοσίευση, το 1938, ήταν αρχαιολογικού περιεχομένου — για τους προϊστορικούς τάφους της Κεφαλονιάς.^[1]

Το 1938, ως στρατευμένος, φοίτησε στη σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Κερκύρας και πήρε τον βαθμό του ανθυπολοχαγού.

Το 1941 ξεκίνησε η σταδιοδρομία του ως καθηγητή. Δίδαξε στη Μέση Εκπαίδευση (στα Γυμνάσια Ληξουρίου και Αρρένων Αργοστολίου) και στην Εμπορική Σχολή Αργοστολίου, αλλά το 1946 απολύθηκε από τη θέση λόγω των πολιτικών του φρονημάτων.

Το 1959 αναγορεύτηκε αριστούχος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1964–65 διεκδίκησε την έδρα της Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, χωρίς να πετύχει την εκλογή του. Το 1969 με υποτροφία της ιταλικής κυβέρνησης παρακολούθησε μαθήματα Ιστορίας της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Περούτζα. Το 1976–77 διεκδίκησε την έδρα της Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, χωρίς να πετύχει την εκλογή του, παρά την ομόφωνη αναγνώριση του ήθους του και των επιστημονικών του προσόντων.^[2]

Τον Απρίλιο του 2000, ο Σπύρος Λουκάτος προτάθηκε, μαζί με άλλους επιστήμονες, από τη «Νομαρχιακή Αγωνιστική Συνεργασία» Κεφαλλονιάς για τη σύσταση μιας επιτροπής παρακολούθησης των γυρισμάτων της ταινίας «Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι» από την ιστορική σκοπιά της. Η πρόταση δεν έγινε αποδεκτή από την πλειοψηφία του Νομαρχιακού Συμβουλίου.^[3]

Το Νοέμβριο του 2013, στο πλαίσιο των Γιορτών Λόγου και Τέχνης του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Λευκάδας και του επιστημονικού Συνεδρίου με θέμα: «Κοινωνική διάρθρωση και πολιτιστικά ρεύματα στη Λευκάδα: διαχρονική θεώρηση», η οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου τίμησε τον «ιστορικό της Επτανήσου» για το έργο του.^[4]

Ο Σπύρος Λουκάτος απεβίωσε στην Αθήνα, στις 17 Σεπτεμβρίου 2014, σε ηλικία 99 ετών.^[5] Ο Δήμος Κεφαλλονιάς και η Κοινωφελής Επιχείρηση του Δήμου, θέλοντας να τιμήσουν τον άνθρωπο αλλά και το έργο του, οργάνωσαν ημερίδα αφιερωμένη στη μνήμη του,^[6] ενώ ψήφισμα για την απώλειά του δημοσίευσε στον τοπικό έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο καθώς και στον 24ο τόμο του περιοδικού «Κυμοθόη» ο «Σύνδεσμος Φιλολόγων Κεφαλονιάς και Ιθάκης».^[7]

Αγωνιστική και Αντιστασιακή δράση

1931–1941

Η αγωνιστική του δραστηριότητα ξεκίνησε νωρίς — από τα σχολικά του χρόνια. Το 1931, τις μέρες της εξέγερσης των Κυπρίων υπέρ της ανεξαρτησίας τους, ο Σπύρος Λουκάτος που ήταν δεκαέξι ετών, έγραφε συνθήματα στους τοίχους του Αργοστολίου υπέρ της Κύπρου και κατά της αγγλικής κατοχής,.

Στην Αθήνα, μεσούσης της μεταξικής δικτατορίας, συμμετείχε σε φοιτητικές κινητοποιήσεις. Την ίδια εποχή γνωρίστηκε με τον συνταγματολόγο και μετέπειτα πρόεδρο της Κυβέρνησης του Βουνού (ΠΕΕΑ) Αλέξανδρο Σβώλο.

Στη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου υπηρέτησε αρχικά στην Κεφαλονιά. Στη συνέχεια μετακινήθηκε στο Σύνταγμα Δωδεκανησίων στο Χαϊδάρι Αττικής, ως εκπαιδευτής. Τον Ιανουάριο του 1941, προωθήθηκε στη «ζώνη των πρόσω» και πήρε μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις στο μέτωπο Αρμενοχωρίου-Φλώρινας-Μοναστηρίου.^[8]

1941–1946

Μετά την κατάρρευση του μετώπου επέστρεψε στην Κεφαλονιά και συνέβαλε καθοριστικά στη θεμελίωση της Εθνικής Αντίστασης στη γενέτειρά του. Σύντομα αναδείχθηκε επάξια σε ένα από τα βασικά στελέχη του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ) ^[9] και για την αντιστασιακή του δράση καταδιώχθηκε από τους κατακτητές.

Την άνοιξη του 1944 συνελήφθη και φυλακίστηκε στις φυλακές Αργοστολίου με προορισμό, μαζί με άλλους αγωνιστές, την εκτέλεσή του την Πρωτομαγιά. Χάρη στις λαϊκές κινητοποιήσεις και τα παγκεφαλληνιακά συλλαλητήρια της 29ης και 30ής Απριλίου 1944, απελευθερώθηκε μαζί με άλλους στις 19 Μαΐου.

Τον Ιούλιο του 1944, προσπάθησε να διαφύγει με το καράβι «Αι-Δημήτρης» του ΕΛΑΝ, το οποίο δρούσε εναντίον των Γερμανών στο Ιόνιο. Ενώ έπλεε ανοιχτά από το Λεσίνι της Αιτωλοακαρνανίας, το πλοίο δέχτηκε αιφνιδιαστικά τα εχθρικά πυρά από την απέναντι ακτή, με αποτέλεσμα ο Σπύρος Λουκάτος να τραυματιστεί σοβαρά.

Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας (Φεβρουάριος 1945), επιχείρησε να συμβάλει στην ενότητα των δημοκρατικών δυνάμεων, συμμετέχοντας στο Πανδημοκρατικό Μέτωπο και στον Συνασπισμό των δυνάμεων του ΕΑΜ στην Κεφαλονιά.

Το 1946 άρχισε ένα νέο κύμα διώξεων και απειλών κατά της ζωής του και, αφού έγινε δυο φορές στόχος δολοφονικής απόπειρας, κρύφτηκε και συνέχισε να αρθρογραφεί με ψευδώνυμο στην εφημερίδα του ΕΑΜ «Ελεύθερη Κεφαλλονιά».

Συγγραφικό έργο

Το πλούσιο, πολυσήμαντο και ποικίλο έργο του Σπύρου Λουκάτου καλύπτει πολλές ιστορικές περιόδους και περιοχές, μιας και ερεύνησε, εκτός από την Κεφαλονιά και το ευρύτερο Ιόνιο, σχεδόν όλη την Ελλάδα, τα Βαλκάνια, τη Γαλλία και την Ευρώπη.^[5]

Παράλληλα με τις ιστορικές του μελέτες και αρχειακές έρευνες για θέματα της νεότερης και σύγχρονης ελληνικής και βαλκανικής ιστορίας, ασχολήθηκε και με την ιστορία του 19ου και 20ού αιώνα της γενέτειράς του, της Κεφαλονιάς. Ιδιαίτερα τον απασχόλησε το ριζοσπαστικό κίνημα ^[10] εναντίον των Άγγλων "προστατών", το πρωτοσοσιαλιστικό κίνημα, το οποίο διέγραψε στην Κεφαλονιά μια πλούσια τροχιά,^[11] και το αντιστασιακό κίνημα κατά των Ιταλών και Γερμανών κατακτητών. Ειδικότερα, επέμεινε στην περίοδο της Κατοχής και της Αντίστασης. Το συγγραφικό του έργο, εκτός από βιβλία ιστορικού περιεχομένου, περιλαμβάνει περισσότερα από 260 δημοσιεύματα σε επιστημονικά περιοδικά της χώρας και του εξωτερικού, ενώ πολλές είναι οι ανέκδοτες μελέτες του.^[12]

Βιβλία

(1982) Ρόκκος Χοϊδάς: ο κήρυκας του ελληνικού σοσιαλισμού, Αλκυών
(1997) Τα χρόνια της ιταλικής και γερμανικής κατοχής και της Εθνικής αντίστασης στην Κεφαλονιά και στην Ιθάκη, Αλκυών
(2008) Μαρίνος Σπύρου Αντύπας, Ομοσπονδία Κεφαλληνιακών και Ιθακησιακών Σωματείων. ISBN 9789608974906
(2009) H Επτανησιακή Πολιτική Σχολή των Ριζοσπαστών, Σύνδεσμος Φιλολόγων Κεφαλονιάς Ιθάκης. ISBN 9789609897105
(2010) Τα χρόνια της γερμανικής και ιταλικής αντίστασης στην Κεφαλονιά και Ιθάκη, Νόβολι, Τόμος 1. ISBN 9789609428200
(2011) Τα χρόνια της ιταλικής και γερμανικής κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης στην Κεφαλονιά και Ιθάκη, Νόβολι, Τόμος 2. ISBN 9789609428279
(2011) Τα χρόνια της ιταλικής και γερμανικής κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης στην Κεφαλονιά και Ιθάκη, Νόβολι, Τόμος 3. ISBN 9789609428286
(2012) Τα χρόνια της απελευθέρωσης και του εμφυλίου πολέμου στην Κεφαλονιά και Ιθάκη 1944-1950, Νόβολι. ISBN 9789609428347

Συμμετοχή σε συλλογικά έργα

(2003) Κύθηρα: Μύθος και πραγματικότητα, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Δήμου Κυθήρων [εισήγηση]
(2007) Από τα Δεκεμβριανά στον Εμφύλιο, Ελευθεροτυπία
(2008) 1821: Οι αθέατες όψεις, Ελευθεροτυπία
(2008) Κατοχή και Αντίσταση 1941–1945, Ελευθεροτυπία
(2009) Οδύσσεια Κεφαλλονιάς–Ιθάκης, Οδύσσεια

Παραπομπές

↑ ^1,0 ^1,1 Νεοφύτου, Σοφία (2009). «Ένα ταξίδι με τον Σπύρο Λουκάτο». Περιοδικό Κυμοθόη (Αργοστόλι: Σύνδεσμος Φιλολόγων Κεφαλονιάς και Ιθάκης) Τόμος 19: Σελίδες 17-20.
↑ Συλλογική εργασία μαθητών (1 Οκτωβρίου 2014). «Αφιέρωμα στον Σπύρο Λουκάτο και στην πάλη κατά του φασισμού» (PDF). 3ο Γυμνάσιο Αργοστολίου. 3gym-argost.kef.sch.gr.
↑ Εφημερίδα Ριζοσπάστης (18 Ιουνίου 2000). «Το μαντολίνο του Μπερνιέρ και το κλαρίνο των παραγόντων». rizospastis.gr.
↑ Λευκαδίτικα Νέα (30 Νοεμβρίου 2013). «Συνεχίζονται οι εργασίες του Επιστημονικού Συνεδρίου». www.kolivas.de.
↑ ^5,0 ^5,1 Λειβαδά, Ευρυδίκη (18 Σεπτεμβρίου 2014). «Έφυγε ο ιστορικός της Επτανήσου Σπύρος Δημ. Λουκάτος». www.kolivas.de. Λευκαδίτικα Νέα.
↑ Kefalonitis (online περιοδικό για την Κεφαλονιά) (19 Σεπτεμβρίου 2014). «Hμερίδα αφιερωμένη στη μνήμη του Σπύρου Λουκάτου απο την Κ.Ε.ΔΗ.ΚΕ». www.kefalonitis.com.
↑ Kefalonitis (online περιοδικό για την Κεφαλονιά) (19 Σεπτεμβρίου 2014). «Ψήφισμα για την απώλεια του Σπύρου Λουκάτου». www.kefalonitis.com.
↑ Πετράτος, Πέτρος (2009). «Σπύρος Λουκάτος. Ο αγωνιστής, ο δάσκαλος, ο επιστήμονας». Περιοδικό Κυμοθόη (Αργοστόλι: Σύνδεσμος Φιλολόγων Κεφαλονιάς και Ιθάκης) Τόμος 19: Σελίδες 9-15.
↑ Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (19 Σεπτεμβρίου 2014). «Η ζωή του ιστορικού Σπύρου Λουκάτου, λαμπρός φάρος στην πορεία του λαϊκού κινήματος». www.kolivas.de. Λευκαδίτικα Νέα.
↑ Επτά Ημέρες (30 Μαΐου 1999). Σπύρος Λουκάτος. Τα οράματα των Ριζοσπαστών. Εφημερίδα Καθημερινή, σελ. Σελίδα 9.
↑ Λουκάτος, Σπύρος (Δεκέμβριος 1991). «Αξιολογική θεώρηση και ιστορική αποτίμηση του εθνικο-ενωτικού ριζοσπαστικού κινήματος στα αγγλοκρατούμενα Επτάνησα». Περιοδικό Κυμοθόη (Αργοστόλι: Σύνδεσμος Φιλολόγων Κεφαλονιάς και Ιθάκης) Τόμος 1: Σελίδα 13.
↑ Πετράτος, Πέτρος (2009). «Εργογραφία Σπύρου Δημ. Λουκάτου». Περιοδικό Κυμοθόη (Αργοστόλι: Σύνδεσμος Φιλολόγων Κεφαλονιάς και Ιθάκης) Τόμος 19: Σελίδες 21-47.

Πηγές

Συλλογικό Έργο, «Κεφαλονιά–Ιθάκη. Βιογραφικό Λεξικό», 1995, Αθήνα, έκδοση του Σωματείου "Λαογραφική Αναζήτηση"

[:0-1] 1,0 ^1,1 Νεοφύτου, Σοφία (2009). «Ένα ταξίδι με τον Σπύρο Λουκάτο». Περιοδικό Κυμοθόη (Αργοστόλι: Σύνδεσμος Φιλολόγων Κεφαλονιάς και Ιθάκης) Τόμος 19: Σελίδες 17-20.

[2] Συλλογική εργασία μαθητών (1 Οκτωβρίου 2014). «Αφιέρωμα στον Σπύρο Λουκάτο και στην πάλη κατά του φασισμού» (PDF). 3ο Γυμνάσιο Αργοστολίου. 3gym-argost.kef.sch.gr.

[3] Εφημερίδα Ριζοσπάστης (18 Ιουνίου 2000). «Το μαντολίνο του Μπερνιέρ και το κλαρίνο των παραγόντων». rizospastis.gr.

[4] Λευκαδίτικα Νέα (30 Νοεμβρίου 2013). «Συνεχίζονται οι εργασίες του Επιστημονικού Συνεδρίου». www.kolivas.de.

[:1-5] 5,0 ^5,1 Λειβαδά, Ευρυδίκη (18 Σεπτεμβρίου 2014). «Έφυγε ο ιστορικός της Επτανήσου Σπύρος Δημ. Λουκάτος». www.kolivas.de. Λευκαδίτικα Νέα.

[6] Kefalonitis (online περιοδικό για την Κεφαλονιά) (19 Σεπτεμβρίου 2014). «Hμερίδα αφιερωμένη στη μνήμη του Σπύρου Λουκάτου απο την Κ.Ε.ΔΗ.ΚΕ». www.kefalonitis.com.

[7] Kefalonitis (online περιοδικό για την Κεφαλονιά) (19 Σεπτεμβρίου 2014). «Ψήφισμα για την απώλεια του Σπύρου Λουκάτου». www.kefalonitis.com.

[8] Πετράτος, Πέτρος (2009). «Σπύρος Λουκάτος. Ο αγωνιστής, ο δάσκαλος, ο επιστήμονας». Περιοδικό Κυμοθόη (Αργοστόλι: Σύνδεσμος Φιλολόγων Κεφαλονιάς και Ιθάκης) Τόμος 19: Σελίδες 9-15.

[9] Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (19 Σεπτεμβρίου 2014). «Η ζωή του ιστορικού Σπύρου Λουκάτου, λαμπρός φάρος στην πορεία του λαϊκού κινήματος». www.kolivas.de. Λευκαδίτικα Νέα.

[10] Επτά Ημέρες (30 Μαΐου 1999). Σπύρος Λουκάτος. Τα οράματα των Ριζοσπαστών. Εφημερίδα Καθημερινή, σελ. Σελίδα 9.

[11] Λουκάτος, Σπύρος (Δεκέμβριος 1991). «Αξιολογική θεώρηση και ιστορική αποτίμηση του εθνικο-ενωτικού ριζοσπαστικού κινήματος στα αγγλοκρατούμενα Επτάνησα». Περιοδικό Κυμοθόη (Αργοστόλι: Σύνδεσμος Φιλολόγων Κεφαλονιάς και Ιθάκης) Τόμος 1: Σελίδα 13.

[12] Πετράτος, Πέτρος (2009). «Εργογραφία Σπύρου Δημ. Λουκάτου». Περιοδικό Κυμοθόη (Αργοστόλι: Σύνδεσμος Φιλολόγων Κεφαλονιάς και Ιθάκης) Τόμος 19: Σελίδες 21-47.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]