Δασυποδόμορφα
| Δασυποδόμορφα Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων: Παλαιόκαινος-Σήμερα, 58.7–0Ma | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Γλυπτόδους και Εννιάζωνο αρμαντίλλο, Dasypus novemcinctus
| ||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Οικογένειες | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Τα δασυποδόμορφα, που ανήκουν στην υπερτάξη Ξέναρθρα, είναι μία τάξη πλακουντοφόρων θηλαστικών του Νέου Κόσμου. Οι Δασυποδίδες, τα αρμαντίλλο, είναι η μόνη επιζώσα οικογένεια της τάξεως.[1] Δύο επιπλέον οικογένειες πολύ μεγαλύτερων ζώων από τα αρμαντίλλο (μέγιστη μάζα σώματος 45 χιλιόγραμμα στην περίπτωση του γιγαντιαίου αρμαντίλλο[2]) έχουν εξαφανιστεί: Παμπαθηριίδες, που έφταναν σε βάρος τα 200 χιλιόγραμμα[3] και Γλυπτοδοντίδες, των οποίων η μάζα έφτανε τους δύο τόνους[4] και άνω. Η τάξη εμφανίστηκε στην Νότια Αμερική κατά την διάρκεια του Παλαιοκαίνου, και λόγω της απομονώσεως των ηπείρων παρέμεινε εκεί για σχεδόν όλο τον Καινοζωικό. Παρ' όλα αυτά, ο σχηματισμός του Ισθμού του Παναμά επέτρεψε στα μέλη των τριών οικογενειών να μεταναστεύσουν στο νότιο τμήμα της Βόρειας Αμερικής κατά τη διάρκεια του Πλειόκαινου[5] ή της πρώιμου Πλειστόκαινου[6] στο πλαίσιο της Μεγάλης Αμερικανικής Ανταλλαγής. Αφού κατάφεραν να επιβιώσουν για δεκάδες εκατομμύρια χρόνια, και οι δύο μεγαλύτερες οικογένειες προφανώς πέθαναν κατά τη διάρκεια της Ολόκαινου,[7][8] μαζί με μεγάλο μέρος της υπόλοιπης περιφερειακής μεγαπανίδας, λίγο μετά τον αποικισμό της Αμερικής από τους Παλαιο-Ινδιάνους.
Ταξινόμηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τάξη ΔΑΣΥΠΟΔΟΜΟΡΦΑ
- Οικογένεια †Παμπαθηριίδες: παμπαθήρια
- Genus †Μαχλυδοθήριο
- Genus †Κραγκλιεβίχια
- Genus †Βασσαλλία
- Genus †Πλαίνα
- Genus †Σκιρροθήριο
- Genus †Παμπαθήριο
- Genus †Ολμεσίνα
- Family †Γλυπτοδοντίδες: glyptodonts
- Genus †Δοιδίκυρος
- Genus †Γλυπτόδους
- Genus †Γλυπτοθήριο
- Genus †Οπλοφόρος
- Genus †Πάνοχθος
- Genus †Παραπροπαλαιοπλοφόρος
- Genus †Πλαχάπλους
- Ανιεράρχητη βαθμίδα: †Παχυαρμαθήριο
- Οικογένεια Δασυποδίδες: αρμαντίλλο
- Υποοικογένεια Δασυποδίνες
- Γένος Δασύπους
- Γένος †Στεγοθήριο
- Υποοικογένεια Ευφρακτίνες
- Γένος Καλυπτόφρακτος
- Γένος Χαιτόφρακτος
- Γένος †Πελτέφιλος
- Γένος Χλαμυδοφόρος
- Γένος Εύφρακτος
- Γένος Ζαίδυος
- Υποοικογένεια Τολυπευτίνες
- Γένος †Kuntinaru[9]
- Γένος Καβάσσος
- Γένος Πριοδόντης
- Γένος Τολυπευτής
- Υποοικογένεια Δασυποδίνες
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Gardner, A.L. (2005). «Order Cingulata». Στο: Wilson, D.E.· Reeder, D.M. Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd έκδοση). Johns Hopkins University Press. σελίδες 94–99. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494.
- ↑ Giant Armadillo Priodontes maximus (Kerr, 1792). FaunaParaguay.com
- ↑ Vizcaíno, S. F.; De Iuliis, G.; Bargo, M. S. (1998). «Skull Shape, Masticatory Apparatus, and Diet of Vassallia and Holmesina (Mammalia: Xenarthra: Pampatheriidae): When Anatomy Constrains Destiny». Journal of Mammalian Evolution 5 (4): 291–322. doi:. http://www.springerlink.com/content/p20042452ll557v1/. Ανακτήθηκε στις 2011-10-20.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Blanco, R. E.; Jones, W. W.; Rinderknecht, A. (2009-08-26). «The sweet spot of a biological hammer: the centre of percussion of glyptodont (Mammalia: Xenarthra) tail clubs». Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences 276 (1675): 3971–3978. doi:. ISSN 0962-8452.
- ↑ Mead, J. I.; Swift, S. L.; White, R. S.; McDonald, H. G.; Baez, A. (2007). «Late Pleistocene (Rancholabrean) Glyptodont and Pampathere (Xenarthra, Cingulata) from Sonora, Mexico». Revista Mexicana de Ciencias Geológicas 24 (3): 439–449 (see p. 440). http://www.scielo.org.mx/pdf/rmcg/v24n3/v24n3a11.pdf. Ανακτήθηκε στις 2013-06-15.
- ↑ Woodburne, M. O. (2010-07-14). «The Great American Biotic Interchange: Dispersals, Tectonics, Climate, Sea Level and Holding Pens». Journal of Mammalian Evolution 17 (4): 245–264 (see p. 249). doi:. ISSN 1064-7554. PMID 21125025.
- ↑ Hubbe, A.; Hubbe, M.; Neves, W. A. (March 2013). «The Brazilian megamastofauna of the Pleistocene/Holocene transition and its relationship with the early human settlement of the continent». Earth-Science Reviews 118: 1–10 (see pages 3, 6). doi:. ISSN 00128252.
- ↑ Fiedal, Stuart (2009). «Sudden Deaths: The Chronology of Terminal Pleistocene Megafaunal Extinction». Στο: Haynes, Gary. American Megafaunal Extinctions at the End of the Pleistocene. Springer. σελίδες 21–37 (see p. 31). doi:10.1007/978-1-4020-8793-6_2. ISBN 978-1-4020-8792-9. OCLC 313368423. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ Guillaume Billet, Lionel Hautier, Christian de Muizon and Xavier Valentin (2011). «Oldest cingulate skulls provide congruence between morphological and molecular scenarios of armadillo evolution». Proceedings of the Royal Society 278. doi:. http://rspb.royalsocietypublishing.org/content/early/2011/01/29/rspb.2010.2443.full.
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη Ζωολογία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |